Bài 24. Sang thu

chào mừng quý thầy, cô về dự giờ
Môn ngữ văn 9
Giáo viên: Nguyễn Thị Vỵ
Trường THCS Quảng Trường

CH�O M?NG QUí TH? Y, Cễ V? D? GI? THAM L?P
lớp 9
Sang thu
Hữu Thỉnh
Tiết 123:
- Ông tham gia Ban chấp hành Hội nhà văn VN.
- Hữu Thỉnh (1942), quê Vĩnh Phúc.
- Lµ nhµ th¬ tr­ëng thµnh trong qu©n ®éi.
I. T�m hiĨu chung:
1. Tác giả:
- Từ năm 2000 ông là Tổng thư kí Hội nhà văn Việt Nam.
2. T¸c phÈm:
I. T�m hiĨu chung:
1. T�c gi?:
Bài thơ sáng tác vào cuối năm 1977 và được tuyển vào tập
Từ chiến hào tới thành phố.
.
Một số tập thơ nổi tiếng:
Thư mùa đông (1984)
Trường ca biển …
Từ chiến hào đến thành phố (1985)
2. T¸c phÈm:
Tiết 121
SANG THU
I. T�m hiĨu chung:
- Hữu Thỉnh-
1. T�c gi?:
Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về

Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu

Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi.
3. ��c v� t�m hiĨu t� kh�:
Bài thơ sáng tác vào cuối năm 1977 và được tuyển vào tập:
Từ chiến hào tới thành phố.
2. T¸c phÈm:
Tiết 121
SANG THU
I. T�m hiĨu chung:
- Hữu Thỉnh-
1. T�c gi?:
4. Thể thơ:
Phương thức biểu đạt:
Biểu cảm kết hợp với miêu tả
- Thể thơ: 5 chữ
3. ��c v� t�m hiĨu t� kh�:
Bài thơ sáng tác vào cuối năm 1977 và được tuyển vào tập
"Từ chiến hào tới thành phố "
Mạch cảm xúc:
Cảm giác ngỡ ngàng, ngạc nhiên trước sự biến đổi của đất trời.
Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Tiết 121:

Sang Thu -Hữu Thỉnh-
I. Tìm hiểu chung.
II. Tìm hiểu chi tiết:
1. Khổ thơ đầu:
Khứu giác
Gió heo may nhẹ: gió hơi lạnhvà hơi khô
- Bỗng:
- Hương ổi: phả:
- Gió se:
-> Xúc giác
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về.
- Nghệ thuât:
Sự chuyển động nhẹ nhàng của sương như đang luẩn quẩn vương vấn gợi cảm giác man mác của không gian chớm thu.

Nhà thơ có tâm hồn nhạy cảm, một sự cảm nhận tinh tế-một trái tim yêu thiên nhiên, yêu mùa thu và gắn bó với quê hương, đất nước.
Nhân hoá, từ láy.
Tâm trạng nhà thơ ngỡ ngàng,
cảm xúc bâng khuâng xao xuyến,
mơ hồ.
- Sương chùng chình:
Thị giác
- Hình như:
Sang thu
Hữu Thỉnh
Tiết 123:
Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu.
Sông
Chim
Mây
Tiết 121:

Sang Thu Hữu Thỉnh.
I - Tìm hiểu chung.
1- Tác giả.
2 - Tác phẩm.
II- Tìm hiểu chi tiết.
1- Khổ thơ đầu.
2- Khổ thơ thứ hai:
Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu.
Sông
Chim
Mây
-Sông: dềnh dàng
- Nghệ thuật:
Nhân hoá, từ láy gợi hình.
Dòng sông trôi êm ả, lững lờ như đang lắng đọng đó là mặt nước của tiết trời thu.
- Chim bắt đầu vội vã
- Nghệ thuật:
Nhân hoá, từ láy gợi hình.
Sang thu trời lạnh dần, chúng phải đi tránh rét ở những vùng ấm áp hơn.
Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã

Nghệ thuật nhân hoá, tương phản đối lập, từ láy gợi hình.
Không gian sang thu vừa sôi động vừa thư thái nhẹ nhàng.
-Sông: dềnh dàng
- Nghệ thuật:
Nhân hoá, từ láy gợi hình.
Dòng sông trôi êm ả, lững lờ như đang lắng đọng đó là mặt nước của tiết trời thu.
- Chim bắt đầu vội vã
- Nghệ thuật:
Nhân hoá, từ láy gợi hình.
Sang thu trời lạnh dần, chúng phải đi tránh rét ở những vùng ấm áp hơn.
- Đám mây: vắt: gợi hình, tạo dáng
Hình ảnh liên tưởng gợi hình, gợi cảm : Ranh giới giữa mùa hạ - mùa thu mơ hồ, nên thơ.
Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Trên hàng cây đứng tuổi
Sấm cũng bớt bất ngờ
Nắng:
Vẫn còn nhưng dịu hơn nắng mùa hạ.
Mưa:
Vơi dần-mưa ít đi và mưa ít nước.
Bớt dần những tiếng nổ vang trời.
Sấm:
Quang cảnh đất trời lúc chuyển mùa thật đẹp, gợi cảm.
3 -Khổ thơ cuối
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi
Tiết 121
SANG THU
- Hữu Thỉnh-
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi
- Nghĩa tả thực: sấm và hàng cây lúc sang thu.
Sấm: vang động bất thường của ngoại cảnh, cuộc đời.
Hàng cây đứng tuổi: Con người từng trãi sẽ có bản lĩnh vững vàng hơn.
- Ý nghĩa ẩn dụ:
Sấm
hàng cây đứng tuổi
Tiết 121
SANG THU
- Hữu Thỉnh-
Cảnh
(Thiên nhiên)
Khổ I
Nghệ thuật:
Nhân hoá, từ láy, đối lập, liên tưởng....
Từ ngữ giàu sức gợi cảm, hình ảnh giàu tính tượng trựng.
Khổ II
Khổ III
Tình
(Cảm xúc)
Tín hiệu thu về
(thấp, hẹp, gần)
Đất trời sang thu
(cao,rộng,xa)
Đổi thay sâu kín
(ngoài vào trong)
Ngỡ ngàng
Ngây ngất
Suy ngẫm, chiêm nghiệm
Sang Thu
(Cảnh vật thiên nhiên lúc giao mùa)
iii. Tổng kết.

Từ cuối hạ sang đầu thu, đất trời có những biến chuyển nhẹ nhàng mà rõ rệt. Sự biến chuyển này đã được Hữu Thỉnh gợi lên bằng những hình ảnh giàu sức biểu cảm trong bài Sang Thu
Một số đoạn thơ viết về mùa thu:
Em không nghe rừng thu
Lá thu rơi xào xạc,
Con nai vàng ngơ ngác
Đạp trên lá vàng khô?
(Lưu trọng Lư, Tiếng thu)
Ao thu lạnh lẽo nước trong veo
Một chiếc thuyền câu bé tẻo teo.
( Nguyễn Khuyến- Thu điếu)
Nắng thu đang trải đầy
Đã trăng non múi bưởi
Bên cầu con nghé đợi
Cả chiều thu sang sông
(Hữu Thỉnh, Chiều sông Thương)
trò chơi ô chữ
H
Ư
Ơ
N
Ổ
G
I
M
Ơ
H
Ồ
B
Ấ
T
N
ờ
G
T
ừ
L
á
y
T
U
Y
Ê
N
H
U
1. Tác giả cảm nhận mùa thu bắt đầu từ hương vị nào?
1
2
3
4
5
H
M
T
A
U
U
M
ù
A
T
H
U
ấ
N
IV. LUYỆN TẬP:
3. Các nhân vật phụ đã góp phần:
A. Tô đậm thêm chân dung nhân vật chính
B. Tô đậm thêm chân dung nhân vật chính và thể hiện chủ đề tác phẩm.
C. Đẩy các tình huống truyện trở nên gay cấn, hấp dẫn hơn.
D. Chỉ B,C đúng.

B.
Hướng dẫn học ở nhà.
- Học thuộc bài thơ.
Nắm vững những đặc sắc nghệ thuật và nội dung của bài thơ.
- Viết một bài văn ngắn diễn tả cảm nhận của Hữu Thỉnh trước sự biến chuyển của đất trời lúc sang thu.
- Tìm đọc những tác phẩm của nhà thơ Hữu Thỉnh.
- Soạn bài mới: Tr? b�i vi?t s? 5
Xin chân thành cảm ơn