Bài 24. Sang thu

chào mừng quý thầy, cô về dự giờ
Môn ngữ văn 9
Trường THCS Võ Thị Sáu
KIỂM TRA BÀI CŨ
Đọc thuộc lòng bài thơ “Viếng lăng Bác” của Viễn Phương?
Kiểm tra bài cũ
Chọn phương án trả lời đúng nhất?
A. Bài thơ viếng lăng bác thể hiện lòng thành kính của tác gi? đối với Bác
B. Thể hiện niềm xúc động của nhà thơ đỗi với Bác.
C. Thể hiện lòng thành kính và xúc động của nhà thơ và của mọi người đối với Bác khi vào lăng viếng Bác
C
Sang thu
Hữu Thỉnh
Tiết 123:
Sang Thu
I. Giới thiệu chung
Trình bày những hiểu biết của em về tác giả Hữu Thỉnh?
- Là nhà thơ trưởng thành trong cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước.
- Thơ của ông trong sáng, sâu lắng và giàu suy tưởng.
Những tập thơ tiêu biểu: Từ chiến hào đến thành phố; Trường ca biển;Thư mùa đông.
- Hiện ông là tổng thư kí hội nhà văn Việt Nam.
1. Tác giả
.
Một số tập thơ nổi tiếng:
Thư mùa đông (1984)
Trường ca biển …
Từ chiến hào đến thành phố (1985)


Nhà thơ Hữu Thỉnh
Tiết 123 Văn bản SANG THU
Hữu Thỉnh
I. Giới thiệu chung
1. Tác giả
2. Tác phẩm
Bài thơ được sáng tác thời gian nào?
Sáng tác năm 1977
- Được in trong tập thơ: “Từ chiến hào tới thành phố”.
II. Dọc hiểu van bản
1. Đäc, chó thÝch
Sang Thu
I. Giới thiệu chung
2. T¸c phÈm:
Tiết 121
SANG THU
I. Gi?i thi?u chung:
- Hữu Thỉnh-
1. T�c gi?:
Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về

Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu

Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi.
1. ��c, ch� thích:
II. Đọc hiểu văn bản
II. Dọc hiểu van bản
1. Đäc, chó thÝch
Sang Thu
I. Giới thiệu chung
Nhận xét về thể loại bài thơ
5 chữ
3. Bố cục:
3 đoạn
Bài thơ có thể chia làm mấy đoạn, giới hạn mỗi đoạn?
2. Thể thơ:
2. T¸c phÈm:
Tiết 121
SANG THU
I. Gi?i thi?u chung:
- Hữu Thỉnh-
1. T�c gi?:
2. Thể thơ:
Phương thức biểu đạt:
Biểu cảm kết hợp với miêu tả
Thể thơ: 5 chữ
3. B? c?c: 3 do?n
1. ��c, ch� thích:
II. D?c hi?u van b?n
Mạch cảm xúc:
M¹ch c¶m xóc cña bµi th¬ lµ gì?
Tõ ngì ngµng  ng©y ngÊt  ngÉm ngîi  nghÜ suy.


I. Giới thiệu chung
III. Tìm hiểu chi tiết
Tiết 123 Văn bản SANG THU
Hữu Thỉnh
1. Dấu hiệu chuyển mùa
Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về
Trong khổ 1, nhà thơ đã nhận ra mùa thu qua những hình ảnh nào?


I. Giới thiệu chung
III. Tìm hiểu chi tiết
Tiết 123 Văn bản SANG THU
Hữu Thỉnh
1. Dấu hiệu chuyển mùa
hương ổi chín, phả trong gió se
sương chùng chình
Tác giả cảm nhận mùa thu bằng tâm trạng như thế nào?
-> Tâm trạng ngỡ ngàng, cảm xúc bâng khuâng, khi chợt nhận ra tín hiệu báo sang thu.
Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về
Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu.
Sông
Chim
Mây
Tiết 123:

Sang Thu Hữu Thỉnh.
I - Gi?i thi?u chung.
1- Tác giả.
2 - Tác phẩm.
III- Tìm hiểu chi tiết.
1- D?u hi?u chuy?n mựa.
2- C?nh v?t khi tr?i d?t sang thu:


I. Giới thiệu chung
III. Tìm hiểu chi tiết
Tiết 123 Văn bản SANG THU
Hữu Thỉnh
1. Dấu hiệu chuyển mùa
2. Cảnh vật khi trời sang thu
Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu
Khi đất trời giao mùa, cảnh vật có gì thay đổi?
Thay đổi như thế nào?
Sông dềnh dàng -> chảy chậm hơn
Chim vội vã -> tìm nơi tránh gió
Đám mây “vắt nửa mình” -> lãng đãng, lững lờ trôi
2. C?nh v?t khi tr?i sang thu
được lúc
bắt đầu
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu
Tác giả sử dụng biện pháp nghệ thuật gỡ?
Cặp đối ? tín hiệu khởi đầu của mùa thu
Sông
dềnh dàng
Chim
vội vã
2. C?nh v?t khi tr?i sang thu
Hình ¶nh nµo ®Ó l¹i trong em Ên t­îng râ nÐt nhÊt vÒ thêi ®iÓm giao mïa? Vì sao?
mây mùa hạ
sang thu
Vì là một liên tưởng sáng tạo thú vị, vì trong thực tế không có đám mây nào như thế. Ranh giới từ hạ sang thu vốn mong manh mơ hồ bỗng cụ thể, đám mây chính là nhịp cầu của sự giao mùa.
Có đám
Vắt nửa mình


I. Giới thiệu chung
III. Tìm hiểu chi tiết
Tiết 123 Văn bản SANG THU
Hữu Thỉnh
Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu
Sông dềnh dàng -> chảy chậm hơn
Chim vội vã -> tìm nơi tránh gió
Đám mây “vắt nửa mình” -> lãng đãng, lững lờ trôi
Tóm lại tác giả sử dụng biện pháp nghệ thuật gì để miêu tả sự biến chuyển của đất trời lúc sang thu? Tác dụng?
- Nghệ thuật nhân hoá, đối lập, từ láy gợi hình -> cảnh vật sinh động, có hồn, gợi cảm
1. Dấu hiệu chuyển mùa
2. Cảnh vật khi trời sang thu


I. Tìm hiểu chung
II. Tìm hiểu chi tiết
Tiết 131 Văn bản SANG THU Ngọk Réo, ngày 12/3/2012
Hữu Thỉnh
Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu
Sông dềnh dàng -> chảy chậm hơn
Chim vội vã -> tìm nơi tránh gió
Đám mây “vắt nửa mình” -> lãng đãng, lững lờ trôi
- Nghệ thuật nhân hoá, đối lập, từ láy gợi hình -> cảnh vật sinh động, có hồn, gợi cảm
Em thấy cảnh sắc giao mùa ở nông thôn miền Bắc như thế nào?
Qua tất cả những cảm nhận về đất trời lúc sang thu em thấy tác giả là người như thế nào?
=> Tâm hồn tinh tế, giàu tình yêu thiên nhiên, đất nước
1. Dấu hiệu chuyển mùa
2. Cảnh vật khi trời sang thu
Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Trên hàng cây đứng tuổi
Sấm cũng bớt bất ngờ
Nắng:
Vẫn còn nhưng dịu hơn nắng mùa hạ.
Mưa:
Vơi dần-mưa ít đi và mưa ít nước.
Bớt dần những tiếng nổ vang trời.
Sấm:
Quang cảnh đất trời lúc chuyển mùa thật đẹp, gợi cảm.
3 -Khổ thơ cuối
3. Khổ thơ cuối
ý nghia tả th?c c?a cỏc chi ti?t khụng gian n�y l� gỡ?
Hiện tượng thiên nhiên đặc trưng của mùa hạ nhưng với sắc độ giảm dần
ý nghia ?n d? ( t?c l� ý nghia v? con ngu?i v� cu?c d?i) từ những chi tiết trờn l� gì?
Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
SÊm còng bớt bÊt ngê
Trên hàng cây đứng tuổi
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi
Tiết 121
SANG THU
- Hữu Thỉnh-


I. Giới thiệu chung
III. Tìm hiểu chi tiết
Tiết 123 Văn bản SANG THU
Hữu Thỉnh
Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi
“ Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi”
3. Khổ thơ cuối
1. Dấu hiệu chuyển mùa
2. Cảnh vật khi trời sang thu
Em hiểu như thế nào về hai câu thơ cuối bài?
- Hình ảnh ẩn dụ -> con người khi đã từng trải càng vững vàng hơn trước những tác động bất thường của ngoại cảnh, của cuộc đời.
3. Kh? tho cu?i
Đặt bài thờ vào hoàn cảnh sáng tác 1976 khi đất nước vừa ra khỏi chiến tranh em có nhận xét về tác giả người lính ở đây như thế nào?
Tác giả - Người lính cảm thấy vững vàng hơn trước những biến động bất thường của cuộc đời
Cảnh
(Thiên nhiên)
Khổ I
Nghệ thuật:
Nhân hoá, từ láy, đối lập, liên tưởng....
Từ ngữ giàu sức gợi cảm, hình ảnh giàu tính tượng trựng.
Khổ II
Khổ III
Tình
(Cảm xúc)
Dấu hiệu chuyển mùa
(thÊp, hÑp, gÇn)
Cảnh vật khi trêi sang thu
(cao,réng,xa)
Đổi thay sâu kín
(ngoài vào trong)
Ngỡ ngàng
Ngây ngất
Suy ngẫm, chiêm nghiệm
Sang Thu
(Cảnh vật thiên nhiên lúc giao mùa)
iV. Tổng kết.


I. Giới thiệu chung
III. Tìm hiểu chi tiết
Tiết 123 Văn bản SANG THU
Hữu Thỉnh
IV. Tổng kết
Nêu nội dung và nghệ thuật của văn bản?
* Ghi nhớ (SGK Tr 71)
Nêu ý nghĩa của văn bản?
* Ý nghĩa: Bài thơ thể hiện những cảm nhận tinh tế của nhà thơ trước vẻ đẹp của thiên nhiên trong khoảnh khắc giao mùa
Một số đoạn thơ viết về mùa thu:
Em không nghe rừng thu
Lá thu rơi xào xạc,
Con nai vàng ngơ ngác
Đạp trên lá vàng khô?
(Lưu Trọng Lư, Tiếng thu)
Ao thu lạnh lẽo nước trong veo
Một chiếc thuyền câu bé tẻo teo.
( Nguyễn Khuyến- Thu điếu)
Nắng thu đang trải đầy
Đã trăng non múi bưởi
Bên cầu con nghé đợi
Cả chiều thu sang sông
(Hữu Thỉnh, Chiều sông Thương)
II. Dọc hiểu van bản
1. Đäc, chó thÝch
Sang Thu
I. Giới thiệu chung
3. Bố cục:
2. Thể thơ:
III. Tỡm hi?u chi ti?t
IV. Tổng kết
* Ghi nhớ
V. Luyện tập
Luyện tập
* Bài 1: Em hãy cho biết dòng nào nêu đúng tình cảm của tác giả trong bài Sang thu?
A. Tình yêu tha thiết đối với mùa thu đất Việt.
B. Tình yêu quê hương nơi gắn bó những kỉ niệm đẹp đẽ của tuổi thơ ấu.
C. Niềm tự hào về vẻ đẹp của thiên nhiên Việt Nam.
D. Những cảm nhận tinh tế về sự biến đổi cuả đất trời ở thời điểm cuối hạ sang thu.
D.
Dòng nào nêu được nét đặc sắc nhất về nghệ thuật của bài thơ “Sang thu” ?
A. Sử dụng câu ngắn gọn, chính xác..
B. Ngôn ngữ trong sáng, cô đọng
C. Sáng tạo những hình ảnh quen thuộc mà vẫn mới mẻ, gợi cảm.
D. Sáng tạo những hình ảnh giàu ý nghĩa triết lý.
C
* Bài 2:
V. Luyện tập
Thảo luận nhóm:
Nhóm 1: Kể tên nh?ng bài thơ viết về mùa thu mà em biết trong van học Việt Nam? Từ đó em thấy đóng góp mới của H?u Thỉnh là gỡ?
- Nh?ng bài thơ viết về mùa thu: Tiếng thu, Vào mùa thu, Dây mùa thu tới, Thu vịnh.
- H?u Thỉnh không viết thời điểm trong thu ( Thu điếu), cũng không viết thời điểm cuối thu ( Dây mùa thu tới) tác giả viết thời điểm chớm thu: gắn sang thu thời tiết với đời người sang thu
V. Luyện tập
Nhóm hai:
Tại sao cả bài thơ chỉ có một dấu chấm?
Mạch cảm xúc, vận động của cảnh vật như một cuốn phim trôi chầm chậm, từ đầu đến kết thúc mới có một dấu chấm tạo sự lôi cuốn liền mạch
Diễn tả cảm nhận của H?u Thỉnh trước sự chuyển biến của đất trời sang thu?
Suy nghĩ của em về hai câu thơ kết bài?
trò chơi ô chữ
H
Ư
Ơ
N
Ổ
G
I
M
Ơ
H
Ồ
B
Ấ
T
N
ờ
G
T
ừ
L
á
y
T
U
Y
Ê
N
H
U
1. Tác giả cảm nhận mùa thu bắt đầu từ hương vị nào?
1
2
3
4
5
H
M
T
A
U
U
M
ù
A
T
H
U
ấ
N
Hướng dẫn học ở nhà
- Học thuộc lòng bài thơ
- Dựa vào cảm nhận của tác giả, hãy viết đoạn văn từ 10 đến 12 câu nêu cảm nhận của em sau khi học xong bài thơ “Sang thu” của Hữu Thỉnh.
- Soạn bài: “Nói với con” - Y Phương
+ Đọc văn bản, tìm bố cục của bài thơ
+ Hãy tìm các chi tiết trong bài thơ thể hiện tình yêu thương của cha mẹ, sự đùm bọc của quê hương đối với con.
Xin chân thành cảm ơn
Th?y cụ v� cỏc em!