Bài 24. Nước Đại Việt ta

Nhiệt liệt chào mừng sự có mặt của
Ban Giám khảo !
Nguyễn Trãi (1380 - 1442)
Nhà văn, nhà thơ lớn
- Anh hùng dân tộc
- Danh nhân văn hóa thế giới
Nguyễn Trãi (1380 - 1442)

Đại thiên hành hóa
hoàng thượng nhược viết:
Cái văn:
Nhân nghĩa chi cử, yếu tại an dân,
Điếu phạt chi sư, mạc tiên khử bạo.
Duy ngã Đại Việt chi quốc,
Thực vi văn hiến chi bang.
Sơn xuyên chi phong vực ký thù,
Nam bắc chi phong tục diệc dị.
Tự Triệu, Đinh, Lý, Trần chi triệu tạo ngã quốc,
Dữ Hán, Đường, Tống, Nguyên nhi các đế nhất phương.
Tuy cường nhược thì hữu bất đồng,
Nhi hào kiệt thế vị thường phạp.
Cố Lưu Cung tham công dĩ thủ bại,
Nhi Triệu Tiết hiếu đại dĩ xúc vong.
Toa Đô ký cầm ư Hàm Tử quan,
Ô Mã hựu ế ư Bạch Đằng hải.
Kê chư vãng cổ,
Quyết hữu minh trưng.
Từng nghe:
Việc nhân nghĩa cốt ở yên dân,
Quân điếu phạt trước lo trừ bạo.
Như nước Đại Việt ta từ trước,
Vốn xưng nền văn hiến đã lâu,
Núi sông bờ cõi đã chia,
Phong tục Bắc Nam cũng khác.
Từ Triệu, Đinh, Lý, Trần bao đời xây nền độc lập,
Cùng Hán, Đường, Tống, Nguyên mỗi bên xưng đế một phương,
Tuy mạnh yếu từng lúc khác nhau,
Song hào kiệt đời nào cũng có.

Vậy nên:
Lưu Cung tham công nên thất bại
Triệu Tiết thích lớn phải tiêu vong,
Cửa Hàm Tử bắt sống Toa Đô,
Sông Bạch Đằng giết tươi Ô Mã.
Việc xưa xem xét
Chứng cớ còn ghi.
Nước đại việt ta

Đáp án:
Bố cục của đoạn trích : 3 phần:
2 câu đầu: Nguyên lí nhân nghĩa.
8 câu tiếp: Chân lí về sự tồn tại độc lập, có chủ quyền của dân tộc Đại Việt.
6 câu còn lại : Sức mạnh của nguyên lí nhân nghĩa, của chân lí độc lập dân tộc.

Việc nhân nghĩa cốt ở yên dân,
Quân điếu phạt trước lo trừ bạo
Như nước Đại Việt ta từ trước,
Vốn xưng nền văn hiến đã lâu,
Núi sông bờ cõi đã chia,
Phong tục Bắc Nam cũng khác.
Từ Triệu, Đinh, Lý, Trần bao đời xây nền độc lập,
Cùng Hán, Đường, Tống, Nguyên mỗi bên xưng đế một phương,
Tuy mạnh yếu từng lúc khác nhau,
Song hào kiệt đời nào cũng có.
Câu hỏi thảo luận nhóm:
Nhiều ý kiến cho rằng: ý thức dân tộc ở đoạn trích "Nước Đại Việt ta" là sự tiếp nối và phát triển ý thức dân tộc ở bài thơ " Sông núi nước Nam".
Em có đồng ý như vậy không? Vì sao?
Sự tiếp nối và phát triển ý thức dân tộc của "Nước Đại Việt ta" so với "Sông núi nước Nam":
1.Tiếp nối:
- Văn bản "Nước Đại Việt ta" cũng khẳng định dân tộc ta có lãnh thổ, chủ quyền như trong "Sông núi nước Nam".
- Cả 2 văn bản đều thể hiện lòng tự tôn dân tộc. ("Đế")
2.Phát triển:
- Văn bản "Nước Đại Việt ta" còn khẳng định dân tộc ta là một dân tộc có : văn hiến, phong tục, lịch sử.
- Văn bản "Sông núi nước Nam" đề cao thần linh còn "Nước Đại Việt ta" đề cao vai trò của con người.
Câu hỏi:
Tại sao Nguyễn Trãi lại đưa "Văn hiến" lên vị trí hàng đầu so với các yếu tố khác?
Như nước Đại Việt ta từ trước,
Vốn xưng nền văn hiến đã lâu,
Núi sông bờ cõi đã chia,
Phong tục Bắc Nam cũng khác.
Từ Triệu, Đinh, Lý, Trần bao đời xây nền độc lập,
Cùng Hán, Đường, Tống, Nguyên mỗi bên xưng đế một phương,
Tuy mạnh yếu từng lúc khác nhau,
Song hào kiệt đời nào cũng có.


Như nước Đại Việt ta từ trước,
Vốn xưng nền văn hiến đã lâu,
Núi sông bờ cõi đã chia,
Phong tục Bắc Nam cũng khác.
Từ Triệu, Đinh, Lý, Trần bao đời xây nền độc lập,
Cùng Hán, Đường, Tống, Nguyên mỗi bên xưng đế một phương,
Tuy mạnh yếu từng lúc khác nhau,
Song hào kiệt đời nào cũng có.

Vậy nên:
Lưu Cung tham công nên thất bại
Triệu Tiết thích lớn phải tiêu vong,
Cửa Hàm Tử bắt sống Toa Đô,
Sông Bạch Đằng giết tươi Ô Mã.
Việc xưa xem xét
Chứng cớ còn ghi.
Câu hỏi:
"Bình Ngô đại cáo" được coi như là bản Tuyên ngôn độc lập thứ hai trong lịch sử dân tộc ta. Có thể nói: nội dung cốt lõi, tinh thần và cả lời văn của bản Tuyên ngôn đó gói gọn trong đoạn trích "Nước Đại Việt ta".
Vì sao có thể nói như vậy ?
Sơ đồ trình tự lập luận của đoạn trích
"Nước Đại Việt ta":


Vì sao người biên soạn sách giáo khoa lại đặt tên cho đoạn trích là "Nước Đại Việt ta"?
Hãy so sánh để chỉ ra sự giống nhau và khác nhau của 3 văn bản đã học: Chiếu dời đô, Hịch tướng sĩ, Bình Ngô đại cáo
Xin chân thành cảm ơn
Ban giám khảo,
các thầy cô giáo
và các em học sinh!