Bài 24. Nước Đại Việt ta

Chào mừng quý Thầy Cô giáo
đến dự giờ thăm lớp
TRƯỜNG THCS V©n tõ
Môn Ngữ Văn líp 8A.
Giáo viên:Trương Thị Đản
Kiểm tra bài cũ
1. Dọc thuộc đoạn: "Ta thường tới b?a quên an . vui lòng".
2. Nêu đặc điểm cơ bản của thể Hịch?
Hịch: Là thể van nghị luận thời xưa, thường được vua chúa, tướng lĩnh, hoặc thủ lĩnh một phong trào dùng để cổ động, thuyết phục, hoặc kêu gọi đấu tranh chống thù trong, giặc ngoài...Dặc điểm của hịch là khích lệ tinh cảm, tinh thần người nghe. Thường được viết bằng van biền ngẫu.
Tiết 97
Văn bản: n­íc ®¹i viÖt ta
- Nguyễn Trãi-
I. Đọc – tìm hiểu chung
1. Tác giả
Nguyễn Trãi (1380-1442)
- Nguyễn Trãi (1380-1442) quê huyện Chí Linh, tỉnh Hải Dương. Sau rời đến làng Nhị Khê, huyện Thường Tín, tỉnh Hà Tây. Dỗ thái học sinh- tiến sỹ (1400), ra làm quan với nhà Hồ.
- Ông tham gia khởi nghĩa Lam Sơn với vai trò rất lớn bên cạnh Lê Lợi và đã trở thành một nhân vật lịch sử lỗi lạc, toàn tài hiếm có. - Tác phẩm nổi tiếng: ức Trai thi tập (ch? Hán) , Quốc âm thi tập" (ch? Nôm). Với nh?ng bài thơ nổi tiếng: "Cửa biển Bạch Dằng", "Thuật hứng", "Cây chuối", "Tùng", "Bến đò xuân đầu trại", "Cuối xuân tức sự", "Côn Sơn ca", "Phú núi Chí Linh"....
- Với nh?ng đóng góp to lớn cho nền van học , ông được UNESCO công nhận là danh nhân van hoá thế giới (1980).
Dền thờ Nguyễn Trãi ở Côn Sơn
* Dặc điểm của thể Cáo
- Tác giả: Vua chúa hoặc thủ lĩnh
- L?i van: Phần lớn được viết theo lối van biền ngẫu.
- Nội dung: Trỡnh bày một chủ trương hay công bố một kết quả của một sự nghiệp để mọi người cùng biết.
- Bố cục: 4 phần
+ Nêu luận đề chính nghĩa
+ Vạch rõ tội ác kẻ thù
+ Kể lại quá trỡnh kháng chiến
+ Tuyên bố chiến thắng, nêu cao chính nghĩa.
2. Tác phẩm
1/ Phần 1: Nêu luận đề chính nghĩa
2/ Phần 2:Lập bản cáo trạng tội ác giặc Minh
3/ Phần 3: Phản ánh quá trỡnh cuộc khởi nghĩa Lam Sơn- Từ nh?ng ngày đầu gian khổ, đến lúc thắng lợi.
4/ Phần 4: Lời tuyên bố kết thúc, khẳng định nền độc lập v?ng chắc, đất nước mở ra một kỷ nguyên mới, đồng thời nêu lên bài học lịch sử
Bố cục bài "Bỡnh Ngô đại cáo", chia 4 phần:
Đoạn trích: Nước Đại Việt ta là phần đầu bài “ Bình Ngô đại cáo.
Van bản "Nước D?i Việt ta" được trích trong tác phẩm "Bỡnh Ngô đại cáo" , Nguyễn Trãi thừa lệnh Lê Lợi soạn thảo được công bố vào đầu nam 1428, sau khi quân ta đại thắng, diệt và làm tan rã 15 vạn viện binh của giặc, buộc Vương Thông phải giảng hoà, chấp nhận rút quân về nước.
*Hoàn cảnh ra đời
- Bỡnh:
- Ngô:
- Dại cáo:
- Bỡnh Ngô đại cáo:
Dẹp yên
Tên nước Ngô thời Tam quốc (Trung Quốc)
Công bố sự kiện trọng đại
Tuyên bố về sự nghiệp đánh dẹp giặc Ngô (gặc Minh)
* Chú thích:
- Van hiến:
- Dại Việt:
- Nhân nghĩa:
- Diếu phạt:
Truyền thống van hoỏ lâu đời và tốt đẹp.
Tên nước ta có từ thời Lí Thánh Tông.
Vốn là khái niệm đạo đức của Nho giáo, nói về đạo lí, cách ứng xử và tỡnh thương gi?a con người với nhau.
Thương dân đánh kẻ có tội.
Bỡnh Ngô đại cáo
Việc nhân nghĩa cốt ở yên dân,
Quân điếu phạt trước lo trừ bạo.
Như nước Dại Việt ta từ trước.
Vốn xưng nền van hiến đã lâu,
Núi sông bờ cõi đã chia,
Phong tục Bắc Nam cũng khác.
Từ Triệu, Dinh, Lí, Trần bao đời xây nền độc lập,
Cùng Hán, Dường, Tống, Nguyên, mỗi bên xưng đế một phương.
Tuy mạnh yếu từng lúc khác nhau,
Song hào kiệt đời nào cũng có.

Lưu Cung tham công nên thất bại,
Triệu Tiết thích lớn phải tiêu vong,
Cửa Hàm Tử bắt sống Toa Dô,
Sông Bạch Dằng giết tươi Ô Mã.
Việc xưa xem xét
Chứng cứ còn ghi.
Từng nghe:
Vậy nên
Bố cục van b?n
- Hai câu đầu: Nguyên lí nhân nghĩa
- Tám câu tiếp: Chân lí về sự tồn tại độc lập có chủ quyền của dân tộc Dại Việt.
- Sáu câu cuối: Sức mạnh của nhân nghĩa, sức mạnh của độc lập dân tộc.
II- Tìm hiểu chi tiết văn bản
1. Nguyên lí nhân nghĩa
Việc nhân nghĩa cốt ở yên dân
Quân điếu phạt trước lo tr? b?o
->Tư tưởng nhân nghĩa gắn liền với tư tưởng yêu nước chống xâm lược: Bảo vệ thái bình cho dân,diệt trừ giặc Minh xâm lược.
2.Chân lí về sự tồn tại độc lập có chủ quyền của dân tộc Đại Việt
Quan niệm về Tổ quốc - chân lí độc lập chủ quyền của dân tộc Đại Việt:
+Văn hiến lâu đời
+Lãnh thổ riêng
+ Phong tục riêng
+Lịch sử riêng
+ Chế độ chủ quyền riêng
Van Miếu Quốc tử giám
Chùa Một cột
Tháp Phổ Minh
Khu di tích Nguyễn Trãi
Dền thờ Vua Dinh- Vua Lê
Cố đô Hoa Lư
Thành nhà Hồ
Hồ Gươm
Nam quốc sơn hà
Nam quốc sơn hà, Nam đế cư
Tiệt nhiên định phận tại thiên thư...
(Lí Thường Kiệt)
Dịch thơ:
Sông núi nước Nam vua Nam ở
Vằng vặc sách trời chia sứ sở
"Từ Triệu, Dinh, Lí, Trần bao đời gây nền độc lập,
Cùng Hán, Dường, Tống, Nguyên mỗi bên xưng đế một phương"
Sử dụng câu van biền ngẫu.
Khẳng định Dại Việt có chủ quyền ngang hàng với phương Bắc
Tạo sự cân đối nhịp nhàng cho lời van, dễ nghe, dễ thuộc
=>
Tuy mạnh yếu từng lúc khác nhau,
Song hào kiệt đời nào cũng có.
3. Sức mạnh của nhân nghĩa và độc lập dân tộc
Đưa ra “những minh chứng” đầy tính thuyết phục về sức mạnh của nhân nghĩa: Lưu Cung thất bại, Triệu Tiết tiêu vong, Toa Đô, Ô Mã, kẻ bị giết, người bị bắt.
Nguyên lí nhân nghĩa
Yên dân Bảo vệ đất nước để yên dân
Chân lí về sự tồn tại độc lập có chủ quyền của dan tộc đại việt
Van hiến lâu đời
Lãnh thổ riêng
Phong tục riêng
Lịch sử riêng
Chế độ, chủ quyền riêng
Trừ bạo Giặc Minh xâm lược
Sức mạnh của nhân nghĩa sức mạnh của độc lập dân tộc
Là thể van do vua dùng để ban bố mệnh lệnh. Chiếu có thể viết bằng van vần, van biền ngẫu hoặc van xuôi; được công bố và đón nhận một cách trang trọng. Chiếu thể hiện tư tưởng chính trị lớn lao, có ảnh hưởng đến vận mệnh của cả triều đại, đất nước.
Là thể van nghị luận thời xưa, thường được vua, chúa, tướng lĩnh, hoặc thủ lĩnh một phong trào dùng để cổ động, thuyết phục, hoặc kêu gọi đấu tranh chống thù trong, giặc ngoài... Dặc điểm của hịch là khích lệ tỡnh cảm, tinh thần người nghe. Thường được viết bằng van biền ngẫu.
Là một thể loại van nghị luận cổ, thường được vua chúa hoặc thủ lĩnh dùng để trỡnh bày một chủ trương, hay công bố kết quả của một sự nghiệp để mọi người cùng biết, Cáo phần nhiều được viết bằng van biền ngẫu.
Chiếu
Hịch
Cáo
Kính chúc Quý Thầy Cô mạnh khỏe !
Chào các em Học sinh thân yêu!