Bài 24. Nước Đại Việt ta

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ ĐẾN DỰ GiỜ THĂM LỚP
Câu hỏi kiểm tra bài cũ:
Nêu giá trị nội dung và nghệ thuật bài Hịch tướng sĩ của Trần Quốc Tuấn?
Trả lời:
Bài Hịch tướng sĩ của Trần Quốc Tuấn phản ánh tinh thần yêu nước nồng nàn của dân tộc ta trong cuộc kháng chiến chống ngoại xâm, thể hiện qua lòng căm thù giặc, ý chí quyết chiến quyết thắng kẻ thù xâm lược. Đây là áng văn chính luận xuất sắc, có sự kết hợp giữa lập luận chặt chẽ,sắc bén với lời văn thống thiết,có sức lôi cuốn mạnh mẽ.

Nước đại việt ta
(Trích Bình Ngô đại cáo)- Nguyễn Trãi
I.T×m hiÓu t¸c gi¶,t¸c phÈm
1.T¸c gi¶
NguyÔn Tr·i (1380-1442)lµ nhµ yªu n­íc,anh hïng d©n téc, danh nh©n v¨n ho¸ thÕ giíi.
Nước đại việt ta
(Trích Bình Ngô đại cáo)- Nguyễn Trãi
I.T×m hiÓu t¸c gi¶,t¸c phÈm
1.T¸c gi¶
NguyÔn Tr·i (1380-1442)lµ nhµ yªu n­íc, anh hïng d©n téc, danh nh©n v¨n ho¸ thÕ giíi.
2. T¸c phÈm
§o¹n trÝch“N­íc §¹iViÖt ta ” n»m ë phÇn ®Çu bµi c¸o,nªu luËn ®Ò chÝnh nghÜa.
Năm 1418 Lê lợi phất cờ khởi nghĩa ở núi rừng Lam Sơn, Nguyễn Trãi gia nhập nghĩa quân với Bình Ngô sách Ông trở thành cánh tay đắc lực của Lê Lợi thực hiện "mưu phạt tâm công ". Sau 10 năm kháng chiến nhân dân ta đã quét sạch giặc Minh ra khỏi bờ cõi, Nguyễn Trãi thay lời Lê lợi thảo Bình Ngô đại cáo,tuyên bố nước Đại Việt bước vào kỉ nguyên mới "muôn thuở nền thái bình vững chắc".
Nước đại việt ta
(Trích Bình Ngô đại cáo)- Nguyễn Trãi
Bình Ngô đại cáo gồm 4 phần :
Phần 1: Nêu luận đề chính nghiã
Phần 2: Bản cáo trạng tội ác của giặc Minh
Phần 3: Tái hiện lại cuộc kháng chiến từ ngày gian khổ đến ngày thắng lợi cuối cùng
Phần 4: Tuyên bố độc lập và nêu lên bài học lịch sử
I.Tìm hiểu tác giả,tác phẩm
1.Tác giả
Nguyễn Trãi (1380-1442)là nhà yêu nước,anh hùng dân tộc,danh nhân văn hoá thế giới
2. Tác phẩm
Đoạn trích "Nước Đại Việt ta " nằm ở phần đầu bài cáo,nêu luận đề chính nghĩa
Nước đại việt ta
(Trích Bình Ngô đại cáo)- Nguyễn Trãi
Ngô là tên nước Đông Ngô thời Tam Quốc,là quê hương của Chu Nguyên Chương (từng xưng là Ngô Quốc Vương) sau trở thành Minh Thành Tổ
Dùng từ Ngô để chỉ giặc Minh là dùng từ truyền thống của nhân ta với quân xâm lược Trung Hoa đến từ phương Bắc (giặc Ngô)
I.Tìm hiểu tác giả,tác phẩm
1.Tác giả
Nguyễn Trãi (1380-1442)là nhà yêu nước,anh hùng dân tộc,danh nhân văn hoá thế giới
2. Tác phẩm
Đoạn trích "Nước Đại Việt ta " nằm ở phần đầu bài cáo,nêu luận đề chính nghĩa
Nước đại việt ta
(Trích Bình Ngô đại cáo)- Nguyễn Trãi
-Mục đích : trình bày chủ trương hay công bố kết quả một sự nghiệp
Bố cục: gồm 4 phần
Lời văn : lối văn biền ngẫu
Tác giả : Vua chúa hoặc thủ lĩnh viết
I.Tìm hiểu tác giả,tác phẩm
1.Tác giả
2. Tác phẩm
II. Tìm hiểu chung
1. Tìm hiểu thể loại cáo
Nước đại việt ta
(Trích Bình Ngô đại cáo)- Nguyễn Trãi
Giọng điệu trang trọng,hùng hồn,tự hào. Chú ý câu văn biền ngẫu đối xứng nhịp nhàng

Bố cục:
-2 câu đầu : nêu chân lí nhân nghĩa
-8 câu tiếp : nêu chân lí độc lập dân tộc
-Phần còn lại :trình bày kết quả

I.Tìm hiểu tác giả,tác phẩm
1.Tác giả
2. Tác phẩm
II. Tìm hiểu chung
1.Tìm hiểu thể loại cáo
2.Đọc và tìm hiểu chú thích
3. Bố cục đoạn trích : 3phần
Nước đại việt ta
(Trích Bình Ngô đại cáo)- Nguyễn Trãi
Tư tưởng cốt lõi
Yên dân Trừ bạo
(đem lại hạnh (tiêu diệt giặc Minh)
phúc cho nhân dân
Đại Việt )
Câu hỏi thảo luận: Điểm sáng tạo trong tư tưởng nhân nghĩa của Nguyễn Trãi là gì?
Trả lời : tư tưởng nhân nghĩa của Nguyễn Trãi gắn liền với tư tưởng yêu nước chống giặc ngoại xâm.Nhân nghĩa không chỉ là mối quan hê giữa con người với con người mà còn có trong quan hệ giữa dân tộc này với dân tộc khác.
I.Tìm hiểu tác giả,tác phẩm
1.Tác giả
2. Tác phẩm
II. Tìm hiểu chung
1.Tìm hiểu thể loại cáo
2.Đọc và tìm hiểu chú thích
3. Bố cục : 3 phần
III. Phân tích
1.Nguyên lí nhân nghĩa
Nước đại việt ta
(Trích Bình Ngô đại cáo)- Nguyễn Trãi
I.Tìm hiểu tác giả,tác phẩm
II. Tìm hiểu chung
1.Tìm hiểu thể loại cáo
2.Đọc và tìm hiểu chú thích
3. Bố cục : 3 phần
III. Phân tích
1.Nguyên lí nhân nghĩa
Là diệt trừ quân xâm lược để cứu nước,cứu dân,vì độc lập của nước,vì tự do,hạnh phúc, hoà bình của nhân dân.
Nước đại việt ta
(Trích Bình Ngô đại cáo)- Nguyễn Trãi
-nền văn hiến lâu đời
-cương vực lãnh thổ
-phong tục tập quán riêng
-lịch sử riêng
-chế độ riêng
?tạo nên tầm vóc của dân tộc Đại Việt
Nam quốc sơn hà Nam đế cư
Tiệt nhiên định phận tại thiên thư
Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm
Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư.
III. Phân tích
1.Nguyên lí nhân nghĩa
2.Chân lí về sự tồn tại độc lập chủ quyền của dân tộc Đại Việt
Nước đại việt ta
(Trích Bình Ngô đại cáo)- Nguyễn Trãi
Câu hỏi thảo luận :
Vì sao có thể nói Nguyễn Trãi đã thể hiện bước tiến và tầm cao tư tưởng khi quan niệm: văn hiến là yếu tố cơ bản nhất,là hạt nhân để xác định dân tộc?

III. Phân tích
1.Nguyên lí nhân nghĩa
2.Chân lí về sự tồn tại độc lập chủ quyền của dân tộc Đại Việt
-Những từ ngữ: từ trước,vốn xưng, đã lâu,đã chia, cũng khác, đời nào, cũng có
?thể hiện tính chất hiển nhiên,vốn có, lâu đời của nước Đại Việt
III. Phân tích
1.Nguyên lí nhân nghĩa
2.Chân lí về sự tồn tại độc lập chủ qyuền của dân tộc Đại Việt
Nước Đại Việt ta
(Trích Bình Ngô đại cáo)- Nguyễn Trãi
Nước đại việt ta
(Trích Bình Ngô đại cáo)- Nguyễn Trãi
Từ Triệu,Đinh,Lí,Trần bao đời xây nền độc lập,
Cùng Hán,Đường,Tống, Nguyên mỗi bên xưng đế một phương,
? câu văn biền ngẫu sóng đôi,liệt kê các dẫn chứng lịch sử,sử dụng phép so sánh ngang bằng khẳng định Đại Việt có chủ quyền ngang hàng với Trung Quốc
III. Phân tích
1.Nguyên lí nhân nghĩa
2.Chân lí về sự tồn tại độc lập chủ quyền của dân tộc Đại Việt
Nước đại việt ta
(Trích Bình Ngô đại cáo)- Nguyễn Trãi
Hoàn chỉnh nhận xét sau:
Dân tộc Đại Việt có ..........,......,....,.....,.....có thể ..,.. với dân tộc Trung Hoa
III. Phân tích
1.Nguyên lí nhân nghĩa
2.Chân lí về sự tồn tại độc lập chủ quyền của dân tộc Đại Việt
Dân tộc Đại Việt có nền văn hiến lâu đời,có lãnh thổ riêng, có phong tục riêng, có chủ quyền, có truyền thống lịch sử,có thể bình đẳng ngang hàng với dân tộc Trung Hoa

Nước đại việt ta
(Trích Bình Ngô đại cáo)- Nguyễn Trãi
Thất bại của kẻ thù :
- Lưu Cung : thất bại
-Triệu Tiết : tiêu vong
-Toa Đô : bị bắt
-Ô Mã : bị giết
Chiến thắng : cửa Hàm Tử, sông Bạch Đằng
?là những dẫn chứng tiêu biểu từ thực tiễn lịch sử
III.Phân tích
1.Nguyên lí nhân nghĩa
2.Chân lí về sự tồn tại độc lập chủ quyền của dân tộc Đại Việt
3.Sức mạnh của nhân nghĩa và độc lập chủ quyền
Được chứng minh bằng những dẫn chứng hùng hồn từ thực tiễn lịch sử, là lời khẳng định dứt khoát: kẻ xâm lược là phản nhân nghĩa, nhất định thất bại.
III. Phân tích
1.Nguyên lí nhân nghĩa
2.Chân lí về sự tồn tại độc lập chủ quyền của dân tộc Đại Việt
3.Sức mạnh của nhân nghĩa và độc lập chủ quyền
IV. Tổng kết
Nước đại việt ta
(Trích Bình Ngô đại cáo)- Nguyễn Trãi
III. Phân tích
1.Nguyên lí nhân nghĩa
2.Chân lí về sự tồn tại độc lập chủ quyền của dân tộc Đại Việt
3.Sức mạnh của nhân nghĩa và độc lập chủ quyền

IV. Tổng kết
Ngh? thu?t:
N?i dung:







Nước đại việt ta
(Trích Bình Ngô đại cáo)- Nguyễn Trãi
Quan niệm về Tổ quốc và độc lập chủ quyền của dân tộc trong Nam quốc sơn hà - Bình Ngô đại cáo có những điểm gì khác nhau?(thảo luận)
Nam quốc sơn hà:
Dân tộc Đại Việt có lãnh thổ riêng (Nam quốc), hoàng đế riêng (Nam đế), độc lập, tự chủ (cư)
Đây là sự thật, là lẽ phải được trời dất, thần linh công nhận (thiên thư).
Giặc xâm lược bạo ngược (nghịch lỗ) đi ngược lại chân lí khách quan ấy thì nhất định sẽ chuốc lầy thất bại hoàn toàn.
Bình Ngô đại cáo:
Dân tộc Đại Việt có nền văn hiến riêng biệt, lâu đời (phong tục tập quán, triều dại phong kiến, hoàng đế, truyền thống lịch sử)
Nền độc lập của Đại Việt được xây dựng trên nguyên lí nhân nghĩa, lấy dân làm gốc. Đó là chân lí khách quan, là sức mạnh chính nghĩa.
Đưa ra những sự kiện trong lịch sử để chứng minh cho sức mạnh chính nghĩa, đồng thời thể hiện niềm tự hào dân tộc.
Dòng nào không đúng về nghệ thuật văn chính luận của Nguyễn Trãi?
Sử dụng từ ngữ có tính chất hiển nhiên,vốn có.
Sử dụng phép so sánh, liệt kê.
C.Sử dụng nghệ thuật ẩn dụ,nhân hoá.
D.Lời văn biền ngẫu nhịp nhàng, ngân vang.


Đáp án:
C.Sử dụng phép nghệ thuật ẩn dụ,nhân hoá.

Sơ đồ lập luận
Nguyên lí nhân nghĩa
Yên dân
Trừ bạo
Chân lí về sự tồn tại độc lập có chủ quyền
của dân tộc Đại Việt
Văn hiến
lâu đời
Lãnh thổ
riêng
Phong tục
riêng
Lịch sử
riêng
Chế độ chủ
quyền riêng
Sức mạnh của nhân nghĩa và độc lập chủ quyền
V.Luyện tập
H­íng dÉn vÒ nhµ:
Häc thuéc lßng v¨n b¶n
ChØ ra ®iÓm gièng vµ kh¸c nhau gi÷a v¨n b¶n N­íc §¹i ViÖt ta vµ Nam quèc s¬n hµ vÒ néi dung t­ t­ëng vµ h×nh thøc thÓ hiÖn?