Bài 24. Nước Đại Việt ta

(Trích: “Bình Ngô đại cáo”-
Nguyễn Trãi)
Văn bản:
TRƯỜNG QUỐC TẾ VIỆT NAM SINGAPORE
GV: TRƯƠNG HOÀNG LONG
GV: TRƯƠNG HOÀNG LONG
GV: TRƯƠNG HOÀNG LONG
Tiết 99-Văn bản:
(Nguyễn Trãi)
NƯỚC ĐẠI VIỆT TA
- Hiệu ức Trai ( 1380- 1442)
Quê: Chí Linh- Hải Dương
Là nhà chính trị, nhà ngoại giao, nhà thơ và nhà địa lí Việt Nam; danh nhân văn hoá thế giới.
GV: TRƯƠNG HOÀNG LONG
- Nguyễn Trãi sinh ra ở Thăng Long. Sau rời đến làng Nhị Khê, huyện Thường Tín, tỉnh Hà Tây. Đỗ thái học sĩ- tiến sĩ (1400), ra làm quan với nhà Hồ.
- Ông tham gia khởi nghĩa Lam Sơn với vai trò rất lớn bên cạnh Lê Lợi và đã trở thành một nhân vật lịch sử lỗi lạc, toàn tài hiếm có, bậc "khai quốc công thần".
Tác phẩm nổi tiếng: "ức Trai thi tập"(chữ Hán),
" Quốc âm thi tập" (chữ Nôm). Với những bài thơ nổi tiếng: "Cửa biển Bạch Đằng", "Thuật hứng", "Cây chuối", "Tùng", "Bến đò xuân đầu trại", "Cuối xuân tức sự", "Côn Sơn ca", "Phú núi Chí Linh"....
- Với những đóng góp to lớn cho nền văn học , ông được UNESCO công nhận là danh nhân văn hoá thế giới (1980).
GV: TRƯƠNG HOÀNG LONG
Di tích Lệ Chi Viên
GV: TRƯƠNG HOÀNG LONG
GV: TRƯƠNG HOÀNG LONG
Côn Sơn là một vùng núi đất và sỏi kết cao xấp xỉ 200m , rộng trên 1km2 , thuộc xã Cộng Hòa , huyện Chí Linh , Hải Dương.Với phong cảnh u tích , điển hình là rừng thông mã vỉ. Đền thờ Nguyễn Trãi với rừng thông bạt ngàn , nằm trong quần thể di tích Côn Sơn.
Năm 2001 đền thờ Nguyễn Trãi được khởi công xây dựng tại Thanh Hư động xưa.Khánh thành vào ngày 16 tháng 8 năm Nhâm Ngọ (2002) nhân kỷ niệm 560 năm ngày mất của danh nhân.
GV: TRƯƠNG HOÀNG LONG
Đền thờ Nguyễn Trãi ở Côn Sơn
GV: TRƯƠNG HOÀNG LONG
Toàn cảnh đền thờ Nguyễn Trãi ở Côn Sơn (Chí Linh)
GV: TRƯƠNG HOÀNG LONG
KHU DI TÍCH NGUYỄN TRÃI Ở CÔN SƠN – HẢI DƯƠNG
GV: TRƯƠNG HOÀNG LONG
GV: TRƯƠNG HOÀNG LONG
Tu?ng
Nguyễn Trãi đọc Bình Ngô đại cáo
GV: TRƯƠNG HOÀNG LONG
Chủ Tịch
Dịch bia Nguyễn Trãi
TẠI DI TÍCH CÔN SƠN
(15 - 2 -1965)
HỒ
CHÍ
MINH
GV: TRƯƠNG HOÀNG LONG
TÂC PH?M
GV: TRƯƠNG HOÀNG LONG
Dẹp yên
- Ngô:
Tên nước Ngô thời Tam quốc (Trung Quốc)
- D�i c�o:
Công bố sự kiện trọng đại
Bỡnh Ngô đại cáo:
Tuyên bố về sự nghiệp đánh dẹp giặc Ngô (giặc Minh)
- Bỡnh:
NHAN ĐỀ
GV: TRƯƠNG HOÀNG LONG
“Bình Ngô đại cáo” bằng chữ Hán
GV: TRƯƠNG HOÀNG LONG
“Bình Ngô đại cáo” bằng chữ Hán và chữ Quốc ngữ
GV: TRƯƠNG HOÀNG LONG
GV: TRƯƠNG HOÀNG LONG
GV: TRƯƠNG HOÀNG LONG
* Hoàn cảnh sáng tác :
-Nguyễn Trãi thừa lệnh Lê Lợi soạn thảo và công bố ngày 17-12 năm Đinh Mùi ( tức tháng 1- 1428), sau khi quân ta chiến thắng giặc Minh.
2.Tác phẩm:
-Văn bản: "Nước Đại Việt ta" trích từ tác phẩm "Bình Ngô đại cáo"
GV: TRƯƠNG HOÀNG LONG
Dặc điểm của thể Cáo
- Tác giả: Vua chúa hoặc thủ lĩnh
- L?i van: Phần lớn được viết theo lối van biền ngẫu.
- Nội dung: Trỡnh bày một chủ trương hay công bố một kết quả của một sự nghiệp để mọi người cùng biết.
- Bố cục: 4 phần
+ Nêu luận đề chính nghĩa
+ Vạch rõ tội ác kẻ thù
+ Kể lại quá trỡnh kháng chiến
+ Tuyên bố chiến thắng, nêu cao chính nghĩa.
Dặc điểm của thể Cáo
- Tác giả: Vua chúa hoặc thủ lĩnh.
- Nội dung: Trỡnh bày một chủ trương hay công bố một kết quả của một sự nghiệp để mọi người cùng biết.
- L?i van: Phần lớn được viết theo lối van biền ngẫu.
- Bố cục: 4 phần
+ Nêu luận đề chính nghĩa
+ Vạch rõ tội ác kẻ thù
+ Kể lại quá trỡnh kháng chiến
+ Tuyên bố chiến thắng, nêu cao chính nghĩa.
GV: TRƯƠNG HOÀNG LONG
? So sánh đặc điểm của 3 thể văn
Chiếu, Hịch, Cáo?
GV: TRƯƠNG HOÀNG LONG
Đặc điểm
Thể loại
Khác
Giống
Thể hịch
Thể Chiếu
Thể Cáo
Dùng để cổ động,thuyết phục, kêu gọi đấu tranh.
Dùng để ban bố mệnh lệnh.
Trình bày một chủ trương hay công bố kết quả một sự nghiệp để mọi người được biết
Văn nghị luận.
Đều được các bậc Vua, Chúa, Thủ Lĩnh quen dùng.
Thường được viết theo thể văn biền ngẫu.
Mang tính hùng biện, lời lẽ đanh thép, lý luận sắc bén.
GV: TRƯƠNG HOÀNG LONG
Dặc điểm của thể Cáo
- Tác giả: Vua chúa hoặc thủ lĩnh
- L?i van: Phần lớn được viết theo lối van biền ngẫu.
- Nội dung: Trỡnh bày một chủ trương hay công bố một kết quả của một sự nghiệp để mọi người cùng biết.
- Bố cục: 4 phần
+ Nêu luận đề chính nghĩa
+ Vạch rõ tội ác kẻ thù
+ Kể lại quá trỡnh kháng chiến
+ Tuyên bố chiến thắng, nêu cao chính nghĩa.
Bố cục bài "Bỡnh Ngô đại cáo"
Chia 4 phần:
Phần 1: Nêu luận đề chính nghĩa

Phần 2: Lập bản cáo trạng tội ác giặc Minh

Phần 3: Phản ánh cuộc khởi nghĩa Lam Sơn từ nh?ng ngày đầu gian khổ đến lúc thắng lợi.

Phần 4: Lời tuyên bố kết thúc, khẳng định
nền độc lập v?ng chắc, đất nước mở ra một
kỷ nguyên mới, đồng thời nêu lên bài học
lịch sử
GV: TRƯƠNG HOÀNG LONG
Phần 1 (2 câu thơ đầu) : Đề cao nguyên lí nhân nghĩa.

Phần 2 (8 câu tiếp) : Chân lí về sự tồn tại độc lập, chủ quyền của dân tộc.

Phần 3 (còn lại) : Sức mạnh của nhân nghĩa, sức mạnh của độc lập dân tộc.
Bố cục của đoạn trích:
GV: TRƯƠNG HOÀNG LONG
*nhân nghĩa - yên dân:
- NT: Dùng từ ngữ chuẩn xác, trang trọng, giàu ý nghĩa, cách đặt vấn đề khéo léo.
* điếu phạt - trừ bạo:
- ND: Nguyên lí "nhân nghĩa":Trừ giặc Minh bạo ngược để giữ yên cuộc sống cho dân, làm cho dân an hưởng thái bình, hạnh phúc.

=>Lấy dân làm gốc là nguyên lí cơ bản .
Tiết 99-Văn bản
(Nguyễn Trãi)
NƯỚC ĐẠI ViỆT TA
Vi?c nhõn nghia c?t ?
yên dân
trừ bạo

Quân điếu phạt trước lo
=>Làm cho dân được hưởng thái bình, hạnh phúc
=>Thương dân đánh kẻ có tội
GV: TRƯƠNG HOÀNG LONG
Như nước Đại Việt ta từ trước.
Vốn xưng nền văn hiến đã lâu,
Núi sông bờ cõi đã chia,
Phong tục Bắc Nam cũng khác
Từ Triệu, Đinh, Lí, Trần bao đời xây nền độc lập,
Cùng Hán, Đường, Tống, Nguyên, mỗi bên xưng đế một phương.
Tuy mạnh yếu từng lúc khác nhau,
Xong hào kiệt đời nào cũng có.
Từ Triệu, Đinh, Lí, Trần bao đời xây nền độc lập,
Cùng Hán, Đường, Tống, Nguyên, mỗi bên xưng đế một phương.
-NT:Sử dụng từ ngữ thể hiện tính chất hiển nhiên, vốn có; nghệ thuật so sánh, liệt kê; câu văn biền ngẫu.
- ND:Khẳng định độc lập, chủ quyền của dân tộc.
+Nền văn hiến
+Phong tục
+Cương vực lãnh thổ
+Lịch sử
+Chế độ, chủ quyền
Tiết 99-Văn bản:
(Nguyễn Trãi)
NƯỚC ĐẠI ViỆT TA
=>Là các yếu tố cơ bản thể hiện hoàn chỉnh quan niệm về một quốc gia, một dân tộc.
GV: TRƯƠNG HOÀNG LONG
Van Miếu - Quốc tử giám
Chùa Một cột
Tháp Phổ Minh
Khu di tích Nguyễn Trãi
Dền thờ Vua Dinh- Vua Lê
Cố đô Hoa Lư
Thành nhà Hồ
Hồ Gươm
GV: TRƯƠNG HOÀNG LONG
GV: TRƯƠNG HOÀNG LONG
GV: TRƯƠNG HOÀNG LONG
GV: TRƯƠNG HOÀNG LONG
Bức cuốn thư Chiếu dời đô bằng gốm sứ ở Đền Đô - một trong những biểu tượng về truyền thống lịch sử của dân tộc.
GV: TRƯƠNG HOÀNG LONG
GV: TRƯƠNG HOÀNG LONG
Nam quốc sơn hà
Nam quốc sơn hà, Nam đế cư
Tiệt nhiên định phận tại thiên thư...
Như hà nghịch l? lai xâm phạm
Nh? đẳng hành khan thủ bại thư.
(Lí Thường Kiệt)
Dịch thơ: Sụng nỳi Nu?c Nam
Sông núi nước Nam, vua Nam ở
V?ng v?c sỏch tr?i chia x? s?
Gi?c d? c? sao ph?m d?n dõy
Chỳng m�y nh?t d?nh ph?i tan v?.
(B?n d?ch c?a Nam Trõn )
GV: TRƯƠNG HOÀNG LONG
*Nó sâu sắc hơn vì:Trong quan niệm về dân tộc, Nguyễn Trãi đã xác định được "văn hiến" và "truyền thống lịch sử" là yếu tố cơ bản nhất, là hạt nhân để xác định dân tộc. Điều mà kẻ thù luôn tìm cách phủ nhận(văn hiến nước Nam) thì chính là thực tế, tồn tại với chân lí khách quan.
*Nó toàn diện hơn vì: Nó tiếp nối ý thức độc lập, chủ quyền của dân tộc nhưng phát triển rộng hơn và cao hơn.
GV: TRƯƠNG HOÀNG LONG
Tuyªn ng«n ®éc lËp
( Hå ChÝ Minh)

Hỡi đồng bào cả nước,
Tất cả mọi người đều sinh ra có
quyền bình đẳng. Tạo hoá cho họ
những quyền không ai có thể xâm
phạm được; trong những quyền ấy,
có quyền được sống,quyền tự do
và quyền mưu cầu hạnh phúc
………………………………………
Nước Việt Nam có quyền hưởng
tự do và độc lập, và sự thật đã
thành một nước tự do độc lập. Toàn
thể dân tộc Việt Nam quyết đem
tất cả tinh thần và lực lượng, tính
mạng và của cải để giữ vững
quyền tự do, độc lập ấy.
GV: TRƯƠNG HOÀNG LONG
-NT: Liệt kê dẫn chứng theo trình tự lịch sử (dẫn chứng xác thực)
-ND: Sự thảm bại của kẻ thù và sự oai hùng, niềm tự hào về những chiến công hiển hách của dân tộc ta.
=>Lời khẳng định đanh thép về sức mạnh của chân lí, của chính nghĩa quốc gia dân tộc, là lẽ phải không thể chối cãi được.
=>Đây là bản tuyên ngôn độc lập của dân tộc.
GV: TRƯƠNG HOÀNG LONG
GV: TRƯƠNG HOÀNG LONG
GV: TRƯƠNG HOÀNG LONG
1)Trải qua 18 đời vua Hùng Vương, quốc hiệu của nước ta là gì?
??? Văn Lang ???
GV: TRƯƠNG HOÀNG LONG
2)Ngàn năm trang sử còn ghi,
Mê Linh, sông Hát chỉ vì non sông.
Chị em một dạ một lòng,
Đuổi quân Tô Định khỏi vùng biên cương?
??? Hai Bà Trưng ???
GV: TRƯƠNG HOÀNG LONG
3)Khiêm, Ung, Liêm Tống quân vỡ mật,
Phá Chiêm thành mới thật là gan,
Tướng nào tài đức vẹn toàn,
Bảy mươi tạ thế, vua ban phúc thần?
??? Lý Thường Kiệt ???
GV: TRƯƠNG HOÀNG LONG
4)Hai lần đại thắng quân Nguyên,
Lập lên công lớn trên sông Bạch Đằng?
??? Trần Quốc Tuấn ???
GV: TRƯƠNG HOÀNG LONG
5)Nam quan bái biệt cha già,
Trở về, nợ nước thù nhà lo toan.
Lam Sơn góp lưỡi gươm vàng,
Bình Ngô đại cáo, giang sơn thu về?
??? Nguyễn Trãi ???
GV: TRƯƠNG HOÀNG LONG
??? Lê Lai ???
6)Chí Linh cứu chúa giải vây
Tấm gương kim cổ xưa nay, ai người?
GV: TRƯƠNG HOÀNG LONG
7)Thanh liêm vốn sẵn tính trời,
Tiền muôn bạc vạn chẳng dời lòng ngay
Tài đối đáp, thật là hay
Trạng nguyên hai nước ông này là ai?
??? Mạc Đĩnh Chi ???
GV: TRƯƠNG HOÀNG LONG
8)Vì nhà vì nước giao tranh,
Thanh gươm, yên ngựa, phá thành đốc quân.
Sa cơ nào quản tấm thân,
Mặc voi dày xéo chết gần chồng con?
??? Bùi Thị Xuân ???
GV: TRƯƠNG HOÀNG LONG
??? Lê Quý Đôn ???
9)Ông nổi tiếng thông minh từ nhỏ, được mệnh danh là "thần đồng". Ông là nhà khoa học, bác học uyên bác về mọi lĩnh vực của xã hội Việt Nam thời phong kiến.
GV: TRƯƠNG HOÀNG LONG
10)Một trong mười vị tướng tài,
Điện Biên chiến thắng rạng ngời năm châu?
??? Võ Nguyên Giáp ???
GV: TRƯƠNG HOÀNG LONG
??? Lê Văn Tám ???
11)Ai đã tự biến mình thành ngọn đuốc sống đốt sạch kho xăng Thị Nghè của giặc Pháp ?
GV: TRƯƠNG HOÀNG LONG
12)Nơi nào biết mấy tự hào,
Tên vàng chói lọi , thay vào tên xưa?
??? Tp Hồ Chí Minh ???
GV: TRƯƠNG HOÀNG LONG
GV: TRƯƠNG HOÀNG LONG
*Về nhà: -Học thuộc văn bản " Nước Đại Việt ta" và phần ghi nhớ?
-Học bài và làm bài tập theo sgk/ 70.
-Chuẩn bị bài: "Bàn luận về phép học"
+Đọc văn bản.
+Soạn bài theo câu hỏi của sgk.
GV: TRƯƠNG HOÀNG LONG