Bài 24. Nói với con

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ GIÁO VÀ CÁC EM HỌC SINH
NGỮ VĂN 9
[email protected]
GIÁO VIÊN: PHẠM HỒNG SƠN

Đọc thuộc lòng bài thơ “Sang thu”
của Hữu Thỉnh? Nêu giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ?

KIỂM TRA BÀI CŨ
NÓI VỚI CON
TIẾT 121
VĂN BẢN
I. GIỚI THIỆU CHUNG:
1. Tác giả:
NÓI VỚI CON
- Tên thật: Hứa Vĩnh Sước, sinh năm 1948.
- Là nhà thơ người dân tộc Tày.
- Thơ ông thể hiện tâm hồn chân thật, mạnh mẽ, trong sáng và cách tư duy giàu hình ảnh của người miền núi.
I. GIỚI THIỆU CHUNG:
1. Tác giả:
NÓI VỚI CON
2. Tác phẩm:
a. Xuất xứ:
Sáng tác 1980, được in trong “Thơ Việt Nam 1945-1985”
I. GIỚI THIỆU CHUNG:
1. Tác giả:
NÓI VỚI CON
2. Tác phẩm:
a. Xuất xứ:
b. Đọc – Từ khó:
Chân phải bước tới cha
Chân trái bước tới mẹ
Một bước chạm tiếng nói
Hai bước tới tiếng cười
Người đồng mình yêu lắm con ơi
Đan lờ cài nan hoa
Vách nhà ken câu hát
Rừng cho hoa
Con đường cho những tấm lòng
Cha mẹ mãi nhớ về ngày cưới
Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời.
Người đồng mình thương lắm con ơi
Cao đo nỗi buồn
Xa nuôi chí lớn
Dẫu làm sao thì cha vẫn muốn
Sống trên đá không chê đá gập ghềnh
Sống trong thung không chê thung nghèo đói
Sống như sông như suối
Lên thác xuống ghềnh
Không lo cực nhọc
Người đồng mình thô sơ da thịt
Chẳng mấy ai nhỏ bé đâu con
Người đồng mình tự đục đá kê cao quê hương
Còn quê hương thì làm phong tục
Con ơi tuy thô sơ da thịt
Lên đường
Không bao giờ nhỏ bé được
Nghe con.

(Y Phương – Thơ Việt Nam 1945-1985)
NÓI VỚI CON
_Y Phương_
Người đồng mình
lờ
thung
I. GIỚI THIỆU CHUNG:
1. Tác giả:
NÓI VỚI CON
2. Tác phẩm:
a. Xuất xứ:
b. Đọc – Từ khó:
Lờ: một loại dụng cụ dùng để đặt bắt cá, được đan bằng những nan tre vuốt tròn
Thung (thung lũng): dải đất trũng và kéo dài nằm giữa hai sườn đồi núi.
I. GIỚI THIỆU CHUNG:
1. Tác giả:
NÓI VỚI CON
2. Tác phẩm:
a. Xuất xứ:
b. Đọc – Từ khó:
Người đồng mình: người vùng mình, người miền mình. Đây có thể hiểu là những người cùng sống trên một miền đất, cùng quê hương, cùng một dân tộc.
Chân phải bước tới cha
Chân trái bước tới mẹ
Một bước chạm tiếng nói
Hai bước tới tiếng cười
Người đồng mình yêu lắm con ơi
Đan lờ cài nan hoa
Vách nhà ken câu hát
Rừng cho hoa
Con đường cho những tấm lòng
Cha mẹ mãi nhớ về ngày cưới
Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời.
Người đồng mình thương lắm con ơi
Cao đo nỗi buồn
Xa nuôi chí lớn
Dẫu làm sao thì cha vẫn muốn
Sống trên đá không chê đá gập ghềnh
Sống trong thung không chê thung nghèo đói
Sống như sông như suối
Lên thác xuống ghềnh
Không lo cực nhọc
Người đồng mình thô sơ da thịt
Chẳng mấy ai nhỏ bé đâu con
Người đồng mình tự đục đá kê cao quê hương
Còn quê hương thì làm phong tục
Con ơi tuy thô sơ da thịt
Lên đường
Không bao giờ nhỏ bé được
Nghe con.

(Y Phương – Thơ Việt Nam 1945-1985)
NÓI VỚI CON
_Y Phương_
I. GIỚI THIỆU CHUNG:
1. Tác giả:
NÓI VỚI CON
2. Tác phẩm:
a. Xuất xứ:
c. Chia đoạn:
* 2 đoạn:
+ Đ1: Từ đầu đến “Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời”
+ Đ2: Phần còn lại
b. Đọc – Từ khó:
I. GIỚI THIỆU CHUNG:
NÓI VỚI CON
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN:
1. Nói với con về cội nguồn sinh dưỡng :
a. Tình cảm gia đình:
Chân phải bước tới cha
Chân trái bước tới mẹ
Một bước chạm tiếng nói
Hai bước tới tiếng cười
- Điệp từ, điệp cấu trúc câu
- Hình ảnh cụ thể mộc mạc, cách diễn đạt chất phác có vẻ như vô lý nhưng lại tạo được sự độc đáo (cách diễn đạt của người miền núi)
Cha mẹ mãi nhớ về ngày cưới
Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời.
I. GIỚI THIỆU CHUNG:
NÓI VỚI CON
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN:
1. Nói với con về cội nguồn sinh dưỡng :
a. Tình cảm gia đình:
Người đồng mình yêu lắm con ơi
Đan lờ cài nan hoa
Vách nhà ken câu hát
- Cách gọi thân thương: Người đồng mình
b. Tình cảm của quê hương:
* Con người quê hương:
I. GIỚI THIỆU CHUNG:
NÓI VỚI CON
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN:
1. Nói với con về cội nguồn sinh dưỡng :
a. Tình cảm gia đình:
Rừng cho hoa
Con đường cho những tấm lòng
b. Tình cảm của quê hương:
* Con người quê hương:
* Thiên nhiên quê hương:
I. GIỚI THIỆU CHUNG:
NÓI VỚI CON
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN:
1. Nói với con về cội nguồn sinh dưỡng :
Quê hương
Nuôi dưỡng con khôn lớn, trưởng thành
Cội nguồn sinh dưỡng của con
Gia đình
a. Tình cảm gia đình:
b. Tình cảm của quê hương:
* Con người quê hương:
* Thiên nhiên quê hương:
I. GIỚI THIỆU CHUNG:
NÓI VỚI CON
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN:
1. Nói với con về cội nguồn sinh dưỡng :
a. Nói với con về sức sống, truyền thống quê hương:
2. Nói với con về sức sống, truyền thống quê hương và mong ước của cha :

Người đồng mình thương lắm con ơi
Cao đo nỗi buồn
Xa nuôi chí lớn
Dẫu làm sao thì cha vẫn muốn
Sống trên đá không chê đá gập ghềnh
Sống trong thung không chê thung nghèo đói
Sống như sông như suối
Lên thác xuống ghềnh
Không lo cực nhọc
Người đồng mình thô sơ da thịt
Chẳng mấy ai nhỏ bé đâu con
Người đồng mình tự đục đá kê cao quê hương
Còn quê hương thì làm phong tục
I. GIỚI THIỆU CHUNG:
NÓI VỚI CON
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN:
1. Nói với con về cội nguồn sinh dưỡng :
a. Nói với con về sức sống, truyền thống quê hương :
2. Nói với con về sức sống, truyền thống quê hương và mong ước của cha :

Sống trên đá không chê đá gập ghềnh
Sống trong thung không chê thung nghèo đói
Sống như sông như suối
Lên thác xuống ghềnh
Không lo cực nhọc
Cao đo nỗi buồn
Xa nuôi chí lớn
Người đồng mình thô sơ da thịt
Chẳng mấy ai nhỏ bé đâu con
Người đồng mình tự đục đá kê cao quê hương
Còn quê hương thì làm phong tục
CÂU HỎI THẢO LUẬN:
Chỉ ra biện pháp nghệ thuật và cho biết nội dung diễn đạt ở các đoạn thơ sau?
N1
N2
N3
N4
I. GIỚI THIỆU CHUNG:
NÓI VỚI CON
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN:
1. Nói với con về cội nguồn sinh dưỡng :
a. Nói với con về sức sống, truyền thống quê hương :
2. Nói với con về sức sống, truyền thống quê hương và mong ước của cha :
Cao đo nỗi buồn
Xa nuôi chí lớn
N1
- Cách diễn đạt độc đáo, lấy không gian để đo tâm hồn.
- Cuộc sống vẫn còn nhiều nỗi buồn lo, cực nhọc.
- Ý chí lớn lao.
I. GIỚI THIỆU CHUNG:
NÓI VỚI CON
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN:
1. Nói với con về cội nguồn sinh dưỡng :
a. Nói với con về sức sống, truyền thống quê hương :
2. Nói với con về sức sống, truyền thống quê hương và mong ước của cha :

Sống trên đá không chê đá gập ghềnh
Sống trong thung không chê thung nghèo đói
Sống như sông như suối
Lên thác xuống ghềnh
Không lo cực nhọc
N2
N3
Điệp ngữ, so sánh, thành ngữ, từ phủ định.
Hình ảnh thơ giàu sức gợi tả.
- Sống thuỷ chung gắn bó với quê hương
- Dám chấp nhận thử thách và vượt qua nó bằng nghị lực và niềm tin.
I. GIỚI THIỆU CHUNG:
NÓI VỚI CON
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN:
1. Nói với con về cội nguồn sinh dưỡng :
a. Nói với con về sức sống, truyền thống quê hương :
2. Nói với con về sức sống, truyền thống quê hương và mong ước của cha :
- Điệp ngữ.
- Hình ảnh thơ giàu sức gợi.
- Người đồng mình giản dị, mộc mạc, chân phác nhưng không nhỏ bé về ý chí và tâm hồn.
- Tự lực, tự cường xây dựng quê hương với phong tục và truyền thống tốt đẹp.
Người đồng mình thô sơ da thịt
Chẳng mấy ai nhỏ bé đâu con
Người đồng mình tự đục đá kê cao quê hương
Còn quê hương thì làm phong tục
N3
I. GIỚI THIỆU CHUNG:
NÓI VỚI CON
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN:
1. Nói với con về cội nguồn sinh dưỡng :
a. Nói với con về sức sống, truyền thống quê hương:
2. Nói với con về sức sống, truyền thống quê hương và mong ước của cha :
Điệp ngữ, so sánh, hình ảnh thơ độc đáo, giàu sức gợi.
Cách diễn đạt độc đáo.
- Ý chí lớn lao.
- Sống thuỷ chung gắn bó với quê hương
- Dám chấp nhận thử thách và vượt qua nó bằng nghị lực và niềm tin.
- Người đồng mình giản dị, mộc mạc, chất phác nhưng không nhỏ bé về ý chí và tâm hồn.
- Tự lực, tự cường xây dựng quê hương với phong tục và truyền thống tốt đẹp.
Con ơi tuy thô sơ da thịt
Lên đường
Không bao giờ nhỏ bé được
Nghe con.
I. GIỚI THIỆU CHUNG:
NÓI VỚI CON
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN:
1. Nói với con về cội nguồn sinh dưỡng :
a. Nói với con về sức sống, truyền thống quê hương :
2. Nói với con về sức sống, truyền thống quê hương và mong ước của cha :
b. Mong ước của người cha:
Lên đường: Trưởng thành vào đời, vào cuộc sống.
Mong con:
- Sống nghĩa tình với quê hương.
- Hãy tự hào về truyền thống của quê hương.
- Tự tin và vững vàng trên bước đường đời.
Mong muốn con:
- Hãy tự hào về truyền thống của quê hương.
- Tự tin và vững vàng trên bước đường đời.
I. GIỚI THIỆU CHUNG:
NÓI VỚI CON
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN:
III. TỔNG KẾT:
NÓI
VỚI
CON

Mong

muốn

con:
Sống nghĩa tình, chung
thuỷ với quê hương.
Tự hào, kế tục và phát huy
truyền thống quê hương.
Tự tin vững bước trên
đường đời.
Tình yêu
thương
con của
cha mẹ
Tình yêu
quê hương
đất nước
Phẩm chất tốt
đẹp của
“Người
đồng mình”
I. GIỚI THIỆU CHUNG:
NÓI VỚI CON
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN:
III. TỔNG KẾT:
Ghi nhớ - Sgk trang 74
Qua bài Nói với con, bằng những từ ngữ, hình ảnh giàu sức gợi cảm, Y Phương đã thể hiện tình cảm gia đình ấm cúng, ca ngợi truyền thống cần cù, sức sống mạnh mẽ của quê hương và dân tộc mình. Bài thơ giúp ta hiểu thêm về sức sống và vẻ đẹp tâm hồn của một dân tộc miền núi, gợi nhắc tình cảm gắn bó với truyền thống, với quê hương và ý chí vươn lên trong cuộc sống.
TRÒ CHƠI Ô CHỮ
Câu 1: Y Phương là người dân tộc này.
Câu 2: Đây là cách gọi những người cùng quê hương của tác giả Y Phương?
Câu 3: Theo nhà thơ thì quê hương đã làm nên điều gì cho con người?
Câu 4: Tính từ chỉ sức sống của người đồng mình?
Câu 5: Đây là một cách hiểu khác về nghĩa của cụm từ "Lên đường"
t
ụ
h
p
h
n
ì
t
(Ô chữ gồm 9 chữ cái) Đây là một tình cảm thiêng liêng của con người.
ử
I. GIỚI THIỆU CHUNG:
NÓI VỚI CON
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN:
III. TỔNG KẾT:
IV. HƯỚNG DẪN ĐỌC THÊM VĂN BẢN “CON CÒ”(CHẾ LAN VIÊN):
HỆ THỐNG CÂU HỎI HƯỚNG DẪN

1/ Trình bày những hiểu biết của em về tác giả và hoàn cảnh ra đời bài thơ “Con cò”?
2/ Bài thơ được tác giả chia làm ba đoạn. Nội dung chính của mỗi đoạn là gì? Hình tượng con cò thay đổi như thế nào qua mỗi đoạn thơ?
3/ Nêu nhận xét của em về cách vận dụng ca dao của tác giả?
4/ Em hiểu như thế nào về những câu thơ mang tính khái quát trong bài thơ như:
- Con dù lớn vẫn là con của mẹ,
Đi hết đời, lòng mẹ vẫn theo con.
- Một con cò thôi,
Con cò mẹ hát
Cũng là cuộc đời
Vỗ cánh qua nôi.
5/ Nhận xét về đặc sắc nghệ thuật của bài thơ và cho biết công dụng của chúng?
Học bài, học thuộc bài thơ, phần ghi nhớ SGK 74
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
Soạn bài: “MÂY VÀ SÓNG”
+ Đọc, tìm hiểu phần Chú thích Sgk.
+ Trả lời các câu hỏi phần Đọc-hiểu văn bản.
Soạn và trả lời các câu hỏi hướng dẫn đọc thêm văn bản “Con cò” của Chế Lan Viên.
XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN