Bài 24. Nói với con

Ngữ văn 9

tiết 122 -BàI 24

Y Phương
I-Tìm hiểu chung
1.Tác giả


2. Tác phẩm
Là bài thơ hay của Y Phương, sáng tác năm 1980, in trong cuốn "Thơ Việt Nam" (1945-1985), nhà xuất bản Giáo Dục 1997
Đề tài: tình cảm yêu thương và lòng mong ước của cha mẹ đối với con cái.
Thể thơ: tự do.
Phương thức biểu đạt: biểu cảm xen tự sự, miêu tả.
Nhân vật trữ tình: Người cha.
Bố cục: 2 phần.

II. Phân tích
Hạnh phúc của con trong tình yêu của cha mẹ, quê hương.
Bốn câu thơ đầu:
Chân phải bước tới cha
Chân trái bước tới mẹ
Một bước chạm tiếng nói
Hai bước chạm tiếng cười
Chân phải
Chân trái
tiếng nói
tiếng cười
Bảy câu thơ tiếp theo:
Người đồng mình yêu lắm con ơi
Đan lờ cài nan hoa
Vách nhà ken câu hát
Rừng cho hoa
Con đường cho những tấm lòng
Cha mẹ mãi nhớ về ngày cưới
Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời.

cài
ken
cho
cho
tấm lòng
nan hoa
câu hát
hoa
2. Lòng tự hào về truyền thống quê hương và niềm ước mong cho con.

Người đồng mình thương lắm con ơi
Cao đo nỗi buồn
Xa nuôi chí lớn

Mười câu thơ tiếp theo:
Dẫu làm sao thì cha vẫn muốn
Sống trên đá không chê đá ghập ghềnh
Sống trong thung không chê thung nghèo đói
Sống như sông như suối
Lên thác xuống ghềnh
Không lo cực nhọc
Người đồng mình thô sơ da thịt
Chẳng mấy ai nhỏ bé đâu con
Người đống mình tự đục đá kê cao quê hương
Còn quê hương thì làm phong tục

đá
thung
sông
suối
thác
ghềnh
đá
Người đồng mình tự đục đá kê cao quê hương
Sống
Sống
Sống
không chê
không chê
Chẳng
thô sơ
nhỏ bé
thung
Không
Lên thác xuống ghềnh
như sông như suối
Bốn câu thơ cuối:
Con ơi
Tuy thô sơ da thịt
Lên đường
Không bao giờ nhỏ bé được
Nghe con.
Không bao giờ nhỏ bé đươc
Tuy thô sơ da thịt
Nghe con
III. Tổng kết
Nghệ thuật:
+ Bố cục bài thơ mạch lạc. Thể thơ tự do, câu chữ không theo khuôn định, rất phù hợp với mạch cảm xúc tự nhiên, linh hoạt của bài thơ.
+ Nhịp điệu lúc bay bổng, nhẹ nhàng, lúc rành rọt, mạnh mẽ đã tạo ra sự cộng hưởng hài hoà với những cung bậc tình cảm khác nhau trong lời người cha.
+ Ngôn ngữ thơ giản dị, trong sáng. Hình ảnh thơ mộc mạc mà vẫn sinh động, quyến rũ. Lối nói chân chất, cụ thể mà giàu ý nghĩa khái quát của người miền núi. Giọng điệu thơ tha thiết chân tình.





+ Các điệp từ, ngữ được sử dụng tài tình mà đặc biệt là điệp khúc "Người đồng mình" đứng chốt ở 4 trọng điểm đã tạo nên những luyến láy để làm cho âm điệu, nhạc điệu thơ ngân vang dào dạt, để lại trong lòng người đọc những dư âm sâu lắng của tình thương yêu

2. Nội dung
+ Bài thơ thể hiện tình yêu thương và niềm tin tưởng sâu sắc của người cha với con. Qua việc thể hiện tình cảm cha con, nhà thơ muốn truyền lại cho thế hệ đi sau tình yêu, niềm tự hào và khát vọng, ý chí xây dựng quê hương.
"Nói với con" của Y Phương đã như một gáo nước trong mát của đất Cao Bằng, tưới mát tâm hồn của mỗi chúng ta.
V. Luyện tập
Bài tập 1: Trắc nghiệm
Câu 1: Qua bài thơ nói với con, nhà thơ muốn gửi gắm điều gì ?
A. Tình yêu quê hương sâu nặng.
B. Triết lý về cội nguồn sinh dưỡng của mỗi người.
C. Niềm tự hào về sức sống mạnh mẽ,bền bỉ của quê hương.
D. Gồm cả ba ý trên.

D
Bài tập 2: Tưởng tượng em là đứa con trong bài thơ "Nói với con", hãy thưa lại lời cha căn dặn.
Bài tập về nhà
- Học thuộc bài thơ.
- Viết một đoạn văn (Bài tập 2)
- Soạn bài: Nghĩa tường mình và hàm ý.