Bài 24. Nói với con

Kiểm tra bài cũ:
? Đọc diễn cảm bài thơ “Sang thu”
Nêu cảm nhận của em về hai câu thơ em cho là hay nhất ?
Ngữ văn 9
Nói với con
Tiết 122: Van b?n
Y Phương
Người thực hiện: Trịnh thị thu hằng
I.Tiếp xúc văn bản:
1. Đọc văn bản:
- Giọng ấm áp, yêu thương, tự hào
Đọc làm toát lên cái hồn, cái thần của bài thơ vừa khái quát – mơ hồ có lý
2.Tìm hiểu chú thích:
a.Tác giả:
- Nhà thơ Y Phương, tên khai sinh là Hứa Vĩnh Sước, dân tộc Tày, sinh năm 1948, quê ở Cao Bằng.
- Thơ ông chân thật, mạnh mẽ, trong sáng, cách tư duy giàu hình ảnh của người miền núi.
b. Tác phẩm
- Bài thơ: "Nói với con" là lời tâm tình dặn dò của người cha với con.
c. Từ khó
- Người đồng mình: Người vùng mình, miền mình cùng quê hương dân tộc
- Lờ: Dụng cụ để bắt cá đan bằng nan tre vót tròn.
- Ken: Làm cho thật kín, đệm thêm vào chỗ hở.
d.Thể loại:
- Thơ tự do - câu - vần - nhịp theo dòng cảm xúc
3. Bố cục văn bản:
- Bố cục: 2 đoạn:
+ Đoạn 1: Từ đầu đến "...đẹp nhất trên đời"? Nói với con về tình cảm gia đình, quê hương - cội nguồn sinh dưỡng của mỗi người.
+ Đoạn 2: Còn lại? Nói với con về phẩm chất cao đẹp của "người đồng mình", truyền thống cao đẹp của quê hương và mong ước con hãy kế tục xứng đáng truyền thống ấy.
II. Phân tích văn bản:
1. Con sẽ lớn trong tình thương yêu của cha mẹ và sự đùm bọc của quê hương:
Chân phải -> Cha
Chân trái -> mẹ
Một bước chạm tiếng nói
Hai bước -> tiếng cười
Hình ảnh chân thực, cụ thể, vô lý nhưng độc đáo, đặc sắc của người miền núi
- Cuộc sống không khí gia đình đầm ấm êm đềm, quấn quýt gia đình chính là cái nôi, là tổ ấm để con sống - lớn khôn - trưởng thành trong bình yên - tin yêu - niềm mơ ước của cha mẹ.
Người đồng mình - yêu lắm con ơi
Đan lờ - cài nan hoa
Vách nhà - ken câu hát
* Lời thơ chân thật-giản dị-mộc mạc-đẹp nhờ các động từ:"cài,ken" vừa miêu tả cụ thể vừa nói lên sự gắn bó, quấn quýt trong lao động-làm ăn của đồng bào quê hương
- Cuộc sống lao động của người đồng mình cần cù, êm đềm, và vui tươi
-Rừng hoa
Con đường những tấm lòng
Cha mẹ nhớ ngày cưới
Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời
-Hình ảnh thơ mộng, trữ tình và nghĩa tình: thiên nhiên đã trở che nuôi dưỡng con người cả về tâm hồn và lối sống
....thương lắm con ơi
Cao đo nỗi buồn
Xa nuôi chí lớn
2. Nét đẹp của quê hương và mơ ước của người cha
Cao-xa của trời đất làm chiều kích của nỗi buồn và chí hướng- con hãy biết yêu thương cả nỗi buồn và chí lớn
Sống-đá-không chê-gập ghềnh
sống trong thung không chê-nghèo đói
Sống như sông như suối
Lên thác xuống ghềnh
không lo cực nhọc
Lời thơ triết lí sâu sắc chân lí.
Sử dụng nghệ thuật so sánh, thành ngữ.
Hình ảnh thơ thật đến nao lòng buộc con người phải chấp nhận
Cuộc sống vất vả nhưng mạnh mẽ, cực nhọc - đói nghèo mà khoáng đạt bền bỉ.
Đó là mong ước của cha - mong con sống tình nghĩa, thuỷ chung- trong gian nan mà đầy ý chí - niềm tin.
...thô sơ da thịt
Chẳng ai - nhỏ bé
...tự đục đá kê cao quê hương
quê hương - phong tục
Lời khẳng định-họ mộc mạc-giầu ý chí niềm tin-họ thô sơ nhưng không nhỏ bé-ý chí XD quê hương
Mong ước con có quyền tự hào và vững bước trên đường đời của mình
- Cha không chỉ có tình yêu thương trìu mến mà có cả niềm tin ở con.
- Cha truyền cho con lòng tự hào - sức sống mạnh mẽ - bền bỉ - truyền thống cao đẹp của quê hương để đưa con bước vào cuộc đời với một niềm tin vững trãi
III. Tổng kết:
1. Nghệ thuật:
Thể thơ tự do
Giọng điệu thiết tha tự nhiên linh hoạt
Ngôn ngữ giản dị trong sáng - hình ảnh mộc mạc - cô đọng - phong phú - sinh động
- Bố cục mạch lạc - hợp lí
2. Nội dung:
Tình cảm gia đình đầm ấm
Ca ngợi truyền thống cần cù-sức sống mạnh mẽ của quê hương và dân tộc mình
củng cố
Câu hỏi:( thảo luận nhóm)
Nhóm 1 - 2: Trong lời người cha nói với con, em hiểu người đồng mình có những phẩm chất gì đáng quý?
Nhóm 3 - 4: Trong lời người cha nói với con, em hiểu người cha muốn truyền cho con tình cảm gì, muốn con phải sống như thế nào để xứng đáng với truyền thống quê hương?
củng cố
Nhóm 1- 2: Phẩm chất đáng quý "Người đồng mình":
- Thô sơ - mộc mạc-giầu ý chí niềm tin - ý chí xây dựng quê hương
Nhóm 3 - 4: Cha muốn truyền cho con lòng tự hào -sức sống mạnh mẽ - bền bỉ - truyền thống cao đẹp của quê hương
*V? nh� h?c b�i
*Chu?n b? ti?t 123: Nghia tu?ng minh v� h�m ý