Bài 24. Nghĩa tường minh và hàm ý

GV thực hiện: TRẦN THỊ ÁNH LOAN
TRƯỜNG THCS LÊ HỒNG PHONG
Chị Dậu vừa nói vừa mếu
-Thôi u không ăn, để phần cho con. Con chỉ được ăn ở nhà bữa này nữa thôi. U không muốn ăn tranh của con. Con cứ ăn thật no, không phải nhường nhịn cho u.
Cái Tí chưa hiểu hết ý câu nói của mẹ, nó xám mặt lại và hỏi bằng giọng luống cuống:
-Vậy thì bữa sau con ăn ở đâu?
Điểm thêm một” giây “ nức nở, chị Dậu ngó con bằng cách xót xa:
- Con sẽ ăn ở nhà cụ Nghị thôn Đoài.
Cái Tí nghe nói giãy nảy, giống như sét đánh bên tai, nó liệng củ khoai vào rổ và òa lên khóc:
- U bán con thật đấy ư? Con van u, con lạy u, con còn bé bỏng, u đừng đem bán con đi, tội nghiệp. U để cho con ở nhà chơi với em con.
( Ngô Tất Tố, Tắt đèn)
Con không được ở nhà với thầy u nữa, U phải bán con.
U đã bán con cho nhà cụ Nghị thôn Đoài.
Cái Tí nghe nói giãy nảy
liệng củ khoai vào rổ và òa lên khóc
nó
Để sử dụng hàm ý, cần có hai điều kiện:
- Người nói (người viết) có ý thức đưa hàm ý vào trong câu nói
- Người nghe (người đọc) có năng lực giải đoán hàm ý
Để sử dụng hàm ý, cần có hai điều kiện:
- Người nói (người viết) có ý thức đưa hàm ý vào trong câu nói.
- Người nghe (người đọc) có năng lực giải đoán hàm ý.
Ghi nhớ:
-Anh nói nữa đi.- Ông giục.
- Báo cáo hết! - Người con trai vụt trở lại giọng vui vẻ.- Năm phút nữa là mười. Còn hai mươi phút thôi. Bác và cô vào trong nhà . Chè đã ngấm rồi đấy .
Thì giờ ngắn ngủi còn lại thúc giục cả chính người họa sĩ già . Ông theo liền anh thanh niên vào trong nhà, đảo nhìn qua một lược trước khi ngồi xuống ghế.
( Nguyễn Thành Long, Lặng lẽ Sa Pa)
Mời bác và cô vào uống nước
Ông theo liền anh thanh niên
vào trong nhà
ngồi xuống ghế
Bài 1:
Nó nhìn dáo dác một lúc rồi kêulên:
- Cơm sôi rồi, chắt nước giùm cái!
Nó cũng lại nói trổng. Tôi lên tiếng mở đường cho nó:
- Cháu phải gọi “ Ba chắt nước giùm con”, phải nói như vậy.
Nó như không để ý đến câu nói của tôi, nó lại kêu lên:
- Cơm sôi rồi, nhão bây giờ!
Anh Sáu vẫn ngồi im(…)
( Nguyễn Quang Sáng, Chiếc lược ngà)
Chắt giùm nước để cơm khỏi nhão.
Anh Sáu vẫn ngồi im
Bài 2:
+ Người nói phải nắm được năng lực giải đoán hàm ý của người nghe.
+ Người nghe phải chịu cộng tác với người nói
Lưu ý 1:
A: Mai về quê với mình đi!
B: /…/
A: Đành vậy.

Lưu ý 2:
Sử dụng hàm ý phải lịch sự và tế nhị.
Mình bận rất nhiều việc.
Bài tập mình chưa làm xong.
Bài 3:
Trò
chơi


ai
nhanh
trí
hơn
+ Hình thức:
- Mỗi lượt chơi có hai người được tham gia trò chơi.
- Người thứ nhất chọn ngôi sao có chứa hàm ý và diễn đạt hàm ý đó bằng lời nói - người thứ hai tự giải đoán hàm ý và trả lời cũng bằng hàm ý
+ Thể lệ:
- Chỉ được diễn đạt hàm ý thông qua nghĩa tường minh ( Nếu vi phạm sẽ không được tính điểm).
Thời gian cho mỗi lần hỏi ( hoặc trả lời) là 45".
Nếu diễn đạt hàm ý chưa thành công, có thể điều chỉnh hàm ý (tối đa) bằng lượt lời thứ 2.

Muốn mượn cái bút .
A: ồ ! Bút của mình hỏng rồi! Cậu có còn cái nào nữa không?
B: May quá! Tớ có mang thêm một cái đây này!

Muốn ngồi nhờ bàn với bạn
Bàn của bạn còn rộng chỗ không?
Bàn dưới vẫn còn chỗ trống bạn kìa!


Muốn đi nhờ xe về nhà
Hôm nay mình phải đi bộ về nhà vất vả quá!
Cậu lên xe tớ đi!

MU?N B�Y T? TH�I D? PHấ BèNH KHI B?N NểI CHUY?N RIấNG TRONG GI? H?C
Tiết học này tớ thấy cậu không tập trung đấy!
Có lẽ tiết học này không hứng thú lắm.
Bài 4: Việc tác giả so sánh “ Hy vọng” với con đường có hàm ý gì?
a. Hy vọng không có thật cũng như trên mặt đất vốn không có đường.
b. Hy vọng cũng lâu dài và gian khó như những con đường trên mặt đất.
c. Hy vọng không dễ dàngvà tự nhiên mà có nhưng nếu ta luôn hướng tới nó thì sẽ có lúc nó thành hiện thực
d. Hy vọng sẽ bất ngờ xuất hiện trong cuộc sống mà nhiều khi ta chẳng biết trước được,

c
Tìm những câu có hàm ý mời mọc hoặc từ chối trong các đoạn đối thoại giữa em bé với những người ở trên mây và sóng ( Trong bài thơ “Mây và sóng” của Tagor). Hãy viết thêm vào mỗi đoạn một câu có hàm ý mời mọc rõ hơn.


Bọn tớ chơi từ khi thức dậy cho đến lúc chiều tà. Bọn tớ chơi với bình minh vàng, bọn tớ chơi với vầng trăng bạc.
Nếu không chơi như bọn tớ thì liệu cuộc sống còn ý nghĩa gì ?

- Bọn tớ ca hát từ sáng sớm cho đến hoàng hôn. Bọn tớ ngao du nơi này nơi nọ mà không biết từng đến nơi nào.
được tận hưởng một cuộc phiêu lưu kì thú nhất trên đời!
Chơi với chúng tớ cậu sẽ

XIN CHÀO QUÝ THẦY CÔ GIÁO VÀ CÁC EM