Bài 24. Nghĩa tường minh và hàm ý

Nhiệt liệt chào mừng các thầy cô giáo
Thứ Năm, Ngày 08 tháng 02 năm 2007
về dự hội giảng

Kiểm tra bài cũ
- Thế thì chủ nhật chúng mình đi xem vậy!
Tìm câu có chứa hàm ý trong đoạn đối thoại sau ?
- Hoa ơi ! Tối nay chúng mình đi xem ca nhạc đi.
- Tiếc quá ! Tối nay, mình phải đi đón bà ngoaị ở quê ra.
- ừ, thế cũng được.
Trên đường đi học về, Lan rủ Hoa:
- Tiếc quá ! Tối nay mình phải đi đón bà ngoaị ở quê ra.
.
Tiết 128
Nghĩa tường minh
và hàm ý
( Tiếp theo)

Tiết 128



Nghĩa tường minh và hàm ý (tiếp theo)
I. DI?U KI?N S? D?NG H�M �
Đọc đoạn trích sau :
Chị Dậu vừa nói vừa mếu:
- Thôi u không ăn, để phần cho con. Con chỉ được ăn ở nhà bữa này nữa thôi. U không muốn ăn tranh của con. Con cứ ăn thật no, không phải nhường nhịn cho u.
Cái Tí chưa hiểu hết ý câu nói của mẹ, nó xám mặt lại và hỏi bằng giọng luống cuống:
- Vậy thì bữa sau con ăn ở đâu?
Điểm thêm một giây nức nở, chị Dậu ngó con bằng cách xót xa:
- Con sẽ ăn ở nhà cụ Nghị thôn Đoài.
Cái Tí nghe nói giãy nảy, giống như sét đánh bên tai, nó liệng củ khoai vào rổ và oà lên khóc:
- U bán con thật đấy ư? Con van u, con lạy u, con còn bé bỏng, u đừng đem bán con đi, tội nghiệp. U để cho con ở nhà chơi với em con. ( Ngô Tất Tố, Tắt đèn )

Tiết 139.Tu?n 28
Nghĩa tường minh và hàm ý (tiếp theo)
I. �iỊu kiƯn sư dơng h�m �

Người nói (người viết) có ý thức đưa hàm ý vào câu nói.
Người nghe (người đọc) có năng lực giải đoán hàm ý.
Nghĩa tường minh và hàm ý (tiếp theo)

Tiết 128

Nghĩa tường minh và hàm ý (tiếp theo)
Nguyễn Quang Sáng
B�i t?p 2.
Nó nhìn dáo dác một lúc rồi kêu lên:
- Cơm sôi rồi, chắt nước dùm cái! - Nó cũng lại nói trổng.
Tôi lên tiếng mở đường cho nó:
- Cháu phải gọi " Ba chắt nước giùm con", phải nói như vậy.
Nó như không để ý đến câu nói của tôi, nó lại kêu lên:
- Cơm sôi rồi, nhão bây giờ!
Anh Sáu vẫn ngồi im [.]
Cơm sôi rồi, nhão bây giờ!
Không nói thẳng vì:
Trước đó đã nhờ mà không có hiệu quả.
Thời gian bức bách ( để lâu nhão cơm )
Nhờ chắt nước kẻo nhão cơm

Tiết 128
Nghĩa tường minh và hàm ý (tiếp theo)
1. Bài tập 1: Người nói, người nghe những câu in đậm dưới đây là ai ? Xác định hàm ý của mỗi câu ấy. Theo em, người nghe có hiểu hàm ý của người nói không ? Những chi tiết nào chứng tỏ điều đó.
II.Luyện tập :
a) Anh thanh niên
Ô�ng họa sĩ và cô gái
=> Cả hai người đều hiểu hàm ý.
"Mời bác và cô vào uống nước."
"Ông theo liền anh thanh niên vào trong nhà" và "ngồi xuống ghế."
b) Anh Tấn
Thím Hai Dương
=> Hieồu ủửụùc haứm yự.
"Chúng tôi không thể cho được".
"Thật là càng giàu có càng không dám rời một đồng xu! Càng không dám rời đồng xu lại càng giàu có!".

Tiết 128
Nghĩa tường minh và hàm ý (tiếp theo)
I. Điều kiện sử dụng hàm ý
II. Luyện tập
Bài tập 1:
A: Mai về quê với mình đi !
B: /./
A. Đành vậy.
Bài tập 3: Hãy điền vào lượt lời của B trong đoạn thoại sau đây một câu có hàm ý từ chối.
-Mỡnh ủaừ coự heùn vụựi baùn ro�i.
-Mình đang bận ôn thi.

Tiết 128
Nghĩa tường minh và hàm ý (tiếp theo)
I. Điều kiện sử dụng hàm ý
II. Luyện tập
Bài tập 1:
Bài tập 5:
Bài tập 3:
R. Ta-go
Mây và sóng

Mẹ ơi, trên mây có người gọi con:
"Bọn tớ chơi từ khi thức dậy cho đến lúc chiều tà. Bọn tớ chơi với bình minh vàng, bọn tớ chơi với vầng trăng bạc."
Con hỏi: "Nhưng làm thế nào mình lên đó được?"
Họ đáp: "Hãy đến nơi tận cùng trái đất, đưa tay lên trời, cậu sẽ được nhấc bổng lên tận tầng mây".
"Mẹ mình đang đợi ở nhà-con bảo"Làm thế nào có thể rời mẹ mà đến được?" Thế là họ mỉm cười bay đi.
Nhưng con biết có trò chơi thú vị hơn, mẹ ạ.
Con là mây và mẹ sẽ là trăng.
Hai bàn tay con ôm lấy mẹ, và mái nhà ta sẽ là bầu trời xanh thẳm.
(Ta-go)
Nghĩa tường minh và hàm ý (tiếp theo)

Tiết 128
Sơ đồ kiến thức bài học
Điều kiện sử dụng hàm ý
Sơ đồ kiến thức bài học
Điều kiện sử dụng hàm ý
Người nghe
(người đọc)
Người nói
(người viết)
Có ý thức đưa hàm ý
Có ý thức cộng tác,
có năng lực giải đoán
Hướng dẫn tự học
*Xác định điều kiện và chỉ ra hàm ý được sử dụng trong một đoạn văn tự chọn
Ôn tập về thơ: (Giụứ sau kieồm tra 45 phuựt)
* Gợi ý : Phần ôn tập về thơ:
+ Đọc thuoọc loứng và phân tích lại các bài thơ đã học.
+ Nêu cảm nhận một số đoạn thơ, một câu thơ, một hình ảnh thơ mà em thích.