Bài 24. Nghĩa tường minh và hàm ý
Chia sẻ bởi Phan Duyen |
Ngày 07/05/2019 |
62
Chia sẻ tài liệu: Bài 24. Nghĩa tường minh và hàm ý thuộc Ngữ văn 9
Nội dung tài liệu:
GV: BÙI THỊ THÚY
CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ VỀ DỰ HỘI GIẢNG
KIỂM TRA MIỆNG
Câu1:Em hãy phân biệt nghĩa tường minh và hàm ý ? Cho một ví dụ có chứa hàm ý và cho biết đó là hàm ý gì?
Câu 2:Nội dung bài học hôm nay gồm mấy phần? Nêu nội dung từng phần ?
ĐÁP ÁN
1. - Nghĩa tường minh: là phần thông báo được diễn đạt trực tiếp bằng từ ngữ trong câu.
- Hàm ý: là phần thông báo tuy không đựơc diễn đạt trực tiếp bằng từ ngữ trong câu nhưng có thể suy ra từ những từ ngữ ấy.
2. –Hai phần
+Điều kiện sử dụng hàm ý
+Luyện tập
Tiết 128
NGHĨA TƯỜNG MINH VÀ HÀM Ý
(TIẾP THEO)
NGHĨA TƯỜNG MINH VÀ HÀM Ý(TT)
TIẾT 128:
I.Điều kiện sử dụng hàm ý
1. Ví dụ
I. Điều kiện sử dụng hàm ý
1. Ví dụ
TIẾT 128:
NGHĨA TƯỜNG MINH VÀ HÀM Ý(TT)
* Đọc đoạn trích và trả lời câu hỏi:
Chị Dậu vừa nói vừa mếu:
- Thôi u không ăn, để phần con. Con chỉ được ăn ở nhà bữa này nữa thôi. U không muốn ăn tranh của con. Con cứ ăn thật no, không phải nhường nhịn cho u.
Cái Tí chưa hiểu hết ý câu nói của mẹ, nó xám mặt lại và hỏi bằng giọng luống cuống:
- Vậy thì bữa sau con ăn ở đâu ?
Điểm thêm một “giây” nức nở, chị Dậu ngó con bằng cách xót xa:
- Con sẽ ăn ở nhà cụ Nghị thôn Đoài.
Cái Tí nghe nói giãy nảy, giống như sét đánh bên tai, nó liệng củ khoai vào rổ và òa lên khóc:
- U bán con thật đấy ư ? Con van u, con lạy u, con còn bé bỏng, u đừng bán con đi, tội nghiệp. U để cho con ở nhà chơi với em con.
I. Điều kiện sử dụng hàm ý
1. Ví dụ
Nêu hàm ý của những câu in đậm?
- Con chỉ được ăn ở nhà bữa này nữa thôi.
-> Sau bữa ăn này con không còn được ở nhà nữa. Mẹ đã bán con.
- Con sẽ ăn ở nhà cụ Nghị thôn Đoài.
-> Mẹ đã bán con cho cụ Nghị ở thôn Đoài .
Vì sao chị Dậu
không dám nói thẳng với con mà phải dùng hàm ý ?
TIẾT 128:
NGHĨA TƯỜNG MINH VÀ HÀM Ý(TT)
I. Điều kiện sử dụng hàm ý
1. Ví dụ
Hàm ý trong câu nói nào của chị Dậu rõ hơn? Vì sao chị phải nói rõ như vậy?
- Con chỉ được ăn ở nhà bữa này nữa thôi.
-> Sau bữa ăn này con không còn được ở nhà nữa. Mẹ đã bán con.
- Con sẽ ăn ở nhà cụ Nghị thôn Đoài.
-> Mẹ đã bán con cho cụ Nghị ở thôn Đoài .
-Hàm ý trong câu thứ hai rõ hơn.
-Chị Dậu phải nói rõ hơn vì cái Tí không hiểu được hàm ý của câu nói thứ nhất.
Chi tiết nào cho thấy cái Tý đã hiểu hàm ý trong câu nói thứ hai của mẹ?
- Cái Tý nghe nói giãy nảy,nó liệng của khoai vào rổ và nói trong tiếng khóc :
- “ U bán con thật đấy ư”?
TIẾT 128:
NGHĨA TƯỜNG MINH VÀ HÀM Ý(TT)
I. Điều kiện sử dụng hàm ý
1. Ví dụ
Cho ví dụ có hàm ý ?
2.Ghi nhớ : SGK/91
Vậy để sử dụng hàm ý có hiệu quả cần có những điều kiện gì ?
TIẾT 128:
NGHĨA TƯỜNG MINH VÀ HÀM Ý(TT)
Lưu ý: Trường hợp người nghe có theo dõi lời người nói nhưng không nhận biết hàm ý thì người nói phải điều chỉnh lời nói của mình phù hợp trình độ của người tiếp nhận .
- Người nói (người viết) có ý thức đưa hàm ý vào câu nói.
-Người nghe( người đọc) có năng lực giải đoán hàm ý
II. Luyện tập
THẢO LUẬN NHÓM
Nhóm 1: bài tập 1a
Nhóm 2 : bài tập 2
Nhóm 3: bài tập 3
Nhóm 4: bài tập 4
TIẾT 128:
NGHĨA TƯỜNG MINH VÀ HÀM Ý(TT)
II. Luyện tập
Bài tập 1a.
Chè đã ngấm rồi ấy.
-Người nói là anh thanh niên
-Người nghe là ông họa sĩ và cô kĩ sư
-Hàm ý:Mời bác và cô vào uống nước
-Người nghe hiểu hàm ý người nói
-Chi tiết:
+Ông liền theo anh thanh niên vào nhà
+Ngồi xuống ghế
TIẾT 128:
NGHĨA TƯỜNG MINH VÀ HÀM Ý(TT)
II. Luyện tập
Bài tập 2.
-Cơm sôi rồi, nhão bây giờ.
-Hàm ý: Chắt giùm nước để cơm khỏi nhão .
-Bé Thu dùng hàm ý vì trước đó nói thẳng rồi mà không có hiệu quả nên bực mình. Vả lại lúc này thời gian bức bách ( tránh để lâu nhão cơm)
-Sử dụng hàm ý không thành công . Vì : Anh Sáu vẫn ngồi im.
TIẾT 128:
NGHĨA TƯỜNG MINH VÀ HÀM Ý(TT)
II. Luyện tập
Bài tập 3.
A: Mai về quê với mình đi!
B:…………………………..
A: Đành vậy .
*Điền:-Mai mình phải trông nhà.
-Mai mình phải đi học.
*Lưu ý:
- Nêu việc phải làm vào ngày mai, không dùng những câu không rõ chủ định như:
+ Để mình xem đã.
+Mai hẵng hay.
-Khi từ chối lời mời của người khác nên dùng câu có hàm ý
TIẾT 128:
NGHĨA TƯỜNG MINH VÀ HÀM Ý(TT)
II. Luyện tập
Bài tập 4:
Hàm ý: Tuy hi vọng chưa thể nói là thực hay hư nhưng nếu cố gắng thực hiện thì có thể đạt được.
TỔNG KẾT
1.Nêu điều kiện sử dụng hàm ý ?
2. Xác định hàm ý trong ví dụ sau?
Tài: Cậu có thích môn cờ vua không?
Lộc: Tớ chỉ thích môn bóng đá thôi.
Tài: Thế à .
*Điều kiện:
- Người nói (người viết) có ý thức đưa hàm ý vào câu nói.
-Người nghe( người đọc) có năng lực giải đoán hàm ý
*Hàm ý của Lộc: Tớ không thích môn cờ vua.
HƯỚNG DẪN HỌC TẬP
1. Đối với bài học ở tiết này :
-Học thuộc phần ghi nhớ
-Xem lại ví dụ
-Làm bài tập còn lại: bài tập 1b,c,5 trang 92,93
-Cho ví dụ có hàm ý và xác định hàm ý trong ví dụ
HƯỚNG DẪN HỌC TẬP
2. Đối với bài học ở tiết tiếp theo:
*Soạn bài : Chương trình địa phương phần tiếng Việt
- Đọc và làm bài tập 1,2,3,4 trang 97-99
-Sưu tầm thêm các từ ngữ địa phương được sử dụng trong đời sống, trong tác phẩm văn học và tìm những từ toàn dân tương ứng với các từ đó
CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ VỀ DỰ HỘI GIẢNG
KIỂM TRA MIỆNG
Câu1:Em hãy phân biệt nghĩa tường minh và hàm ý ? Cho một ví dụ có chứa hàm ý và cho biết đó là hàm ý gì?
Câu 2:Nội dung bài học hôm nay gồm mấy phần? Nêu nội dung từng phần ?
ĐÁP ÁN
1. - Nghĩa tường minh: là phần thông báo được diễn đạt trực tiếp bằng từ ngữ trong câu.
- Hàm ý: là phần thông báo tuy không đựơc diễn đạt trực tiếp bằng từ ngữ trong câu nhưng có thể suy ra từ những từ ngữ ấy.
2. –Hai phần
+Điều kiện sử dụng hàm ý
+Luyện tập
Tiết 128
NGHĨA TƯỜNG MINH VÀ HÀM Ý
(TIẾP THEO)
NGHĨA TƯỜNG MINH VÀ HÀM Ý(TT)
TIẾT 128:
I.Điều kiện sử dụng hàm ý
1. Ví dụ
I. Điều kiện sử dụng hàm ý
1. Ví dụ
TIẾT 128:
NGHĨA TƯỜNG MINH VÀ HÀM Ý(TT)
* Đọc đoạn trích và trả lời câu hỏi:
Chị Dậu vừa nói vừa mếu:
- Thôi u không ăn, để phần con. Con chỉ được ăn ở nhà bữa này nữa thôi. U không muốn ăn tranh của con. Con cứ ăn thật no, không phải nhường nhịn cho u.
Cái Tí chưa hiểu hết ý câu nói của mẹ, nó xám mặt lại và hỏi bằng giọng luống cuống:
- Vậy thì bữa sau con ăn ở đâu ?
Điểm thêm một “giây” nức nở, chị Dậu ngó con bằng cách xót xa:
- Con sẽ ăn ở nhà cụ Nghị thôn Đoài.
Cái Tí nghe nói giãy nảy, giống như sét đánh bên tai, nó liệng củ khoai vào rổ và òa lên khóc:
- U bán con thật đấy ư ? Con van u, con lạy u, con còn bé bỏng, u đừng bán con đi, tội nghiệp. U để cho con ở nhà chơi với em con.
I. Điều kiện sử dụng hàm ý
1. Ví dụ
Nêu hàm ý của những câu in đậm?
- Con chỉ được ăn ở nhà bữa này nữa thôi.
-> Sau bữa ăn này con không còn được ở nhà nữa. Mẹ đã bán con.
- Con sẽ ăn ở nhà cụ Nghị thôn Đoài.
-> Mẹ đã bán con cho cụ Nghị ở thôn Đoài .
Vì sao chị Dậu
không dám nói thẳng với con mà phải dùng hàm ý ?
TIẾT 128:
NGHĨA TƯỜNG MINH VÀ HÀM Ý(TT)
I. Điều kiện sử dụng hàm ý
1. Ví dụ
Hàm ý trong câu nói nào của chị Dậu rõ hơn? Vì sao chị phải nói rõ như vậy?
- Con chỉ được ăn ở nhà bữa này nữa thôi.
-> Sau bữa ăn này con không còn được ở nhà nữa. Mẹ đã bán con.
- Con sẽ ăn ở nhà cụ Nghị thôn Đoài.
-> Mẹ đã bán con cho cụ Nghị ở thôn Đoài .
-Hàm ý trong câu thứ hai rõ hơn.
-Chị Dậu phải nói rõ hơn vì cái Tí không hiểu được hàm ý của câu nói thứ nhất.
Chi tiết nào cho thấy cái Tý đã hiểu hàm ý trong câu nói thứ hai của mẹ?
- Cái Tý nghe nói giãy nảy,nó liệng của khoai vào rổ và nói trong tiếng khóc :
- “ U bán con thật đấy ư”?
TIẾT 128:
NGHĨA TƯỜNG MINH VÀ HÀM Ý(TT)
I. Điều kiện sử dụng hàm ý
1. Ví dụ
Cho ví dụ có hàm ý ?
2.Ghi nhớ : SGK/91
Vậy để sử dụng hàm ý có hiệu quả cần có những điều kiện gì ?
TIẾT 128:
NGHĨA TƯỜNG MINH VÀ HÀM Ý(TT)
Lưu ý: Trường hợp người nghe có theo dõi lời người nói nhưng không nhận biết hàm ý thì người nói phải điều chỉnh lời nói của mình phù hợp trình độ của người tiếp nhận .
- Người nói (người viết) có ý thức đưa hàm ý vào câu nói.
-Người nghe( người đọc) có năng lực giải đoán hàm ý
II. Luyện tập
THẢO LUẬN NHÓM
Nhóm 1: bài tập 1a
Nhóm 2 : bài tập 2
Nhóm 3: bài tập 3
Nhóm 4: bài tập 4
TIẾT 128:
NGHĨA TƯỜNG MINH VÀ HÀM Ý(TT)
II. Luyện tập
Bài tập 1a.
Chè đã ngấm rồi ấy.
-Người nói là anh thanh niên
-Người nghe là ông họa sĩ và cô kĩ sư
-Hàm ý:Mời bác và cô vào uống nước
-Người nghe hiểu hàm ý người nói
-Chi tiết:
+Ông liền theo anh thanh niên vào nhà
+Ngồi xuống ghế
TIẾT 128:
NGHĨA TƯỜNG MINH VÀ HÀM Ý(TT)
II. Luyện tập
Bài tập 2.
-Cơm sôi rồi, nhão bây giờ.
-Hàm ý: Chắt giùm nước để cơm khỏi nhão .
-Bé Thu dùng hàm ý vì trước đó nói thẳng rồi mà không có hiệu quả nên bực mình. Vả lại lúc này thời gian bức bách ( tránh để lâu nhão cơm)
-Sử dụng hàm ý không thành công . Vì : Anh Sáu vẫn ngồi im.
TIẾT 128:
NGHĨA TƯỜNG MINH VÀ HÀM Ý(TT)
II. Luyện tập
Bài tập 3.
A: Mai về quê với mình đi!
B:…………………………..
A: Đành vậy .
*Điền:-Mai mình phải trông nhà.
-Mai mình phải đi học.
*Lưu ý:
- Nêu việc phải làm vào ngày mai, không dùng những câu không rõ chủ định như:
+ Để mình xem đã.
+Mai hẵng hay.
-Khi từ chối lời mời của người khác nên dùng câu có hàm ý
TIẾT 128:
NGHĨA TƯỜNG MINH VÀ HÀM Ý(TT)
II. Luyện tập
Bài tập 4:
Hàm ý: Tuy hi vọng chưa thể nói là thực hay hư nhưng nếu cố gắng thực hiện thì có thể đạt được.
TỔNG KẾT
1.Nêu điều kiện sử dụng hàm ý ?
2. Xác định hàm ý trong ví dụ sau?
Tài: Cậu có thích môn cờ vua không?
Lộc: Tớ chỉ thích môn bóng đá thôi.
Tài: Thế à .
*Điều kiện:
- Người nói (người viết) có ý thức đưa hàm ý vào câu nói.
-Người nghe( người đọc) có năng lực giải đoán hàm ý
*Hàm ý của Lộc: Tớ không thích môn cờ vua.
HƯỚNG DẪN HỌC TẬP
1. Đối với bài học ở tiết này :
-Học thuộc phần ghi nhớ
-Xem lại ví dụ
-Làm bài tập còn lại: bài tập 1b,c,5 trang 92,93
-Cho ví dụ có hàm ý và xác định hàm ý trong ví dụ
HƯỚNG DẪN HỌC TẬP
2. Đối với bài học ở tiết tiếp theo:
*Soạn bài : Chương trình địa phương phần tiếng Việt
- Đọc và làm bài tập 1,2,3,4 trang 97-99
-Sưu tầm thêm các từ ngữ địa phương được sử dụng trong đời sống, trong tác phẩm văn học và tìm những từ toàn dân tương ứng với các từ đó
* Một số tài liệu cũ có thể bị lỗi font khi hiển thị do dùng bộ mã không phải Unikey ...
Người chia sẻ: Phan Duyen
Dung lượng: |
Lượt tài: 0
Loại file:
Nguồn : Chưa rõ
(Tài liệu chưa được thẩm định)