Bài 24. Nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ

Bài học
1.Ngữ liệu và phân tích ngữ liệu
Tiết124:Nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ

Ngữ liệu 1:
-
* Văn bản: "Khát vọng hũa nhập, dâng hiến cho đời" Hà Vinh
Bài học
1.Ngữ liệu và phân tích ngữ liệu
Ngữ liệu 1:
-Hình ảnh mùa xuân và tình cảm thiết tha của Thanh Hải trong bài thơ "Mùa xuân nho nhỏ"


Tiết 124: Nghị luận về mét đoạn thơ, bài thơ
Bài học
1.Ngữ liệu và phân tích ngữ liệu
Ngữ liệu 1:
-> Những luận điểm được nêu lên trong bài.
+ Hình ảnh mùa xuân trong bài thơ của Thanh Hải mang nhiều tầng ý nghĩa. Trong đó, hình ảnh nào cũng thật gợi cảm, thật đáng yêu
.+ Hình ảnh mùa xuân rạo rực của thiên nhiên, đất nước trong cảm xúc thiết tha, trìu mến của nhà thơ .
Tiết 124: Nghị luận về mét đoạn thơ, bài thơ
1.Ng? li?u v� pt ng? li?u:
Tiết 124:
*Ng? li?u 1:
+ Hình ảnh mùa xuân nho nhỏ thể hiện khát vọng hoà nhập, dâng hiến được nối kết tự nhiên với hình ảnh mùa xuân thiên nhiên, đất nước
Nghị luận về một do?n tho, b�i tho
1.Ng? li?u v� pt ng? li?u:
Tiết 124:
Nghị luận về một do?n tho, b�i tho
*Ng? li?u 1:
Lu?n c?:
-> Để chứng minh cho các luận điểm đó, người viết đã chọn giảng, bình các câu thơ, hình ảnh đặc sắc, đã phân tích giọng điệu trữ tình, kết cấu của bài thơ .
Tiết 124:
Nghị luận về một do?n tho, b�i tho
1, Ngữ liệu và phân tích ngữ liệu:
- Mở bài : Từ đầu -> "đáng trân trọng
-Thân bài: Từ "Hình ảnh mùa xuân."
-> "của mùa xuân"
- Kết bài : Đoạn văn cuối
-> Bố cục chặt chẽ, có đầy đủ các phần thông thường của một văn bản,
giữa các phần có sự liên kết tự nhiên về ý và về diễn đạt .
Tiết 124:
Nghị luận về một do?n tho, b�i tho
1, Ngữ liệu và phân tích ngữ liệu:
- Cỏch di?n d?t:
- Cách dẫn dắt vấn đề hợp lí.
- Cách phân tích hợp lí.
- Cách tổng kết khái quát hoá có sức thuyết phục.
Tiết 124:
Nghị luận về mộtdo?n tho, b�i tho

2. Kết luận
Tiết 124:
Nghị luận về một do?n tho, b�i tho
2. Kết luận
Nội dung và nghệ thuật của đoạn thơ, bài thơ được thể hiện qua ngôn từ, hình ảnh,giọng điệu.
Bài văn nghị luận cần phải phân tích các yếu tố ấy để
có những nhận xét, đánh giá cụ thể, xác đáng.
Bài văn NL về một đoạn thơ, bài thơ cần có bố cục mạch lạc, rõ ràng,
có lời văn gợi cảm thể hiện rung động chân thành của người viết.
Ghi nh? : SGK
Tiết 124: Ngh? lu?n v? một do?n tho, b�i tho.
B�i t?p 1:
- Luận điểm về "nhạc điệu của bài thơ" (vì bất kỳ một bài thơ hay nào cũng có nhạc hàm chứa trong nó, bài thơ đã được nhạc sỹ Trần Hoàn phổ nhạc)
- Luận điểm về bức tranh mùa xuân của bài thơ" (thể hiện ở hình ảnh, màu sắc, không gian,... được miêu tả trong bài thơ)
II. Luyện tập
Hướng dẫn về nhà
1.Ng? li?u v� pt ng? li?u:
Tiết 125:
*Ng? li?u 1:
(SGK-79, 80): 8 đề bài.
Cách làm bài văn nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ
1.Ng? li?u v� pt ng? li?u:
Tiết 125:
*Ng? li?u 1:
đề bài .
Phân tích các tầng nghĩa trong đoạn thơ sau:
"Nào đâu những đêm vàng bên bờ suối
..............
-Than ôi! Thời oanh liệt nay còn đâu?"
Cách làm bài văn nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ
Đề 2: Cảm nhận và suy nghĩ của em về đoạn kết trong bài thơ
Đồng chí của Chính Hữu:
Đêm nay rừng hoang sương muối
Đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới
Đầu súng trăng treo
1.Ng? li?u v� pt ng? li?u:
Tiết 125:
*Ng? li?u 1:
đề bài 1.
Phân tích các tầng nghĩa trong đoạn thơ sau:
"Nào đâu những đêm vàng bên bờ suối
..............
-Than ôi! Thời oanh liệt nay còn đâu?"
Cách làm bài văn nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ
Đề 4: Hình tượng người chiến sĩ lái xe trong Bài thơ về
tuổi đội xe không kính của Phạm Tiến Duật.
1.Ng? li?u v� pt ng? li?u:
Tiết 125:
cách làm bài văn nghị luận về một đoạn thơ,
bài thơ
*Ng? li?u 1:

-> Một số đề không kèm theo lệnh cụ thể: đề 4, đề 7.
Một số đề có chứa từ ngữ phân tích, cảm nhận,
và suy nghĩ đó là những lệnh (chỉ định) cụ thể.
(- Từ phân tích: yêu cầu nghiêng về phương pháp.
- Từ cảm nhận : yêu cầu nghị luận trên cơ sở cảm thụ của người viết.
-Từ suy nghĩ : yêu cầu nghị luận nhấn mạnh tới nhận định,
phân tích của người làm bài.)
1.Ng? li?u v� pt ng? li?u:
Tiết 125:
cách làm bài văn nghị luận về một đoạn thơ,
bài thơ
*Ng? li?u 1:

-> Một số đề không kèm theo lệnh cụ thể: đề 4, đề 7.
(->Với đề bài không có lệnh, người viết bày tỏ ý kiến
của mình về vấn đề được nêu ra trong bài.)
Tiết 125:
cách làm bài văn nghị luận về một đoạn thơ,
bài thơ

2. Kết luận
a- Đề bài văn nghị luận về một đoạn thơ,bài thơ
- Nêu yêu cầu nghị luận về một đoạn thơ bài thơ.
- Cấu tạo đề:
+ Đề có kèm theo lệnh.
+ Đề không kèm theo lệnh.
1.Ng? li?u v� pt ng? li?u:
Tiết 125:
cách làm bài văn nghị luận về một đoạn thơ,
bài thơ
*Ng? li?u 2:

Đề bài : phân tích tình yêu quê hương trong bài thơ "Quê hương" của Tế Hanh.
Bước 1: Tìm hiểu đề và tìm ý.
*Tìm hiểu đề:
- Vấn đề nghị luận: Những biểu hiện của tình yêu quê hương.
- Phương pháp nghị luận: phân tích.
- Tư liệu cần sử dụng: bài thơ "Quê hương" của Tế Hanh,
các bài thơ, tài liệu tham khảo về quê hương, đất nước.
1.Ng? li?u v� pt ng? li?u:
Tiết 125:
cách làm bài văn nghị luận về một đoạn thơ,
bài thơ
*Ng? li?u 2:

Đề bài : phân tích tình yêu quê hương trong bài thơ "Quê hương" của Tế Hanh.
Bước 1: Tìm hiểu đề và tìm ý.
*Tìm ý:
- Nội dung: + khi xa quê, nhà thơ luôn nhớ về quê hương.
+ Nỗi nhớ quê hương thể hiện qua các tâm trạng, hình ảnh màu sắc, mùi vị...
- Nghệ thuật: cách miêu tả chọn lọc hình ảnh, ngôn ngữ, cấu trúc, nhịp điệu, tiết tấu.)
Tiết 125:
cách làm bài văn nghị luận về một đoạn thơ,
bài thơ

2. Kết luận
b - Cách làm bài văn nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ.
* Các bước làm bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ.
- Bước 1: Tìm hiểu đề và tìm ý:
+ Tìm hiểu đề: đọc kỹ đề, xác định yêu cầu dựa vào những từ ngữ then chốt.
+ Tìm ý dựa vào yêu cầu của đề để đặt ra những câu hỏi tìm ý.
1.Ng? li?u v� pt ng? li?u:
Tiết 125:
cách làm bài văn nghị luận về một đoạn thơ,
bài thơ
*Ng? li?u 2:

Đề bài : phân tích tình yêu quê hương trong bài thơ "Quê hương" của Tế Hanh.
Bước 1: Tìm hiểu đề và tìm ý.
Bước 2: Lập dàn bài
Bước3: Viết bài
Bước 4:Đọc lại bài viết và sửa chữa
Tiết 125:
cách làm bài văn nghị luận về một đoạn thơ,
bài thơ

2. Kết luận
- Bước 2: Lập dàn bài.
+ Mở bài: Giới thiệu đoạn thơ, bài thơ và bước đầu nêu nhận xét,
đánh giá của mình.
+ Thân bài: Lần lượt trình bày những suy nghĩ, đánh giá về nội dung và
NT của doạn thơ , bài thơ.
+ Kết bài: Khái quát giá trị ý nghĩa của đoạn thơ, bài thơ.
- Bước 3: Viết bài.
- Bước 4: Đọc lại bài viết và sửa lỗi.

1.Ng? li?u v� pt ng? li?u:
Tiết 125:
cách làm bài văn nghị luận về một đoạn thơ,
bài thơ
*Ng? li?u 2:

Đề bài : phân tích tình yêu quê hương trong bài thơ "Quê hương" của Tế Hanh.
Bước 1: Tìm hiểu đề và tìm ý.
Bước 2: Lập dàn bài
Bước3: Viết bài
Bước 4:Đọc lại bài viết và sửa chữa
1.Ng? li?u v� pt ng? li?u:
Tiết 125:
cách làm bài văn nghị luận về một đoạn thơ,
bài thơ
*Ng? li?u 3:

Văn bản : "Quê hương trong tình thương, nỗi nhớ".
Bố cục: 3 phần.
+ Mở bài: Từ đầu đến " khởi đầu rực rỡ".
+ Thân bài: Từ "Nhà thơ" đến "thành thực của Tế Hanh".
+ Kết bài: Còn lại.
-> Bố cục mạch lạc, chặt chẽ.
1.Ng? li?u v� pt ng? li?u:
Tiết 125:
cách làm bài văn nghị luận về một đoạn thơ,
bài thơ
*Ng? li?u 3:

Văn bản : "Quê hương trong tình thương, nỗi nhớ".
Những nhận xét chính:
Nhà thơ đã viết "Quê hương" bằng tất cả tình yêu tha thiết,
trong sáng đầy thơ mộng của mình:
- Những hình ảnh đẹp như mơ, đầy sức mạnh khi ra khơi.
- Cảnh trở về tấp nập, no đủ.
Hình ảnh người dân chài giữa đất trời lộng gió với vị
nồng mặn của biển khơi.
Hình ảnh, ngôn từ của bài thơ giàu sức gợi cảm, thể hiện
1 tâm hồn phong phú, rung động tinh tế
1.Ng? li?u v� pt ng? li?u:
Tiết 125:
cách làm bài văn nghị luận về một đoạn thơ,
bài thơ
*Ng? li?u 3:

Văn bản : "Quê hương trong tình thương, nỗi nhớ".
+ Bố cục văn bản mạch lạc, rõ ràng.
+ Văn bản ngắn, tập trung trình bày, nhận xét, đấnh giá về những giá trị
đặc sắc nổi bật nhất về nội dung cảm xúc
và NT của bài thơ. Khi nói về các trạng thái cảm xúc của tác giả,
người viết phân tích, bình giảng ngay sự đặc sắc của các hình ảnh,
của nhịp điệu thơ tương ứng và đã rút ra luận điểm từ các luận cứ
cụ thể rõ ràng.
+ Người viết đã trình bày cảm nghĩ, ý kiến bằng cả lòng yêu mến,
rung cảm thiết tha đối với bài thơ "Quê hương".)
1.Ng? li?u v� pt ng? li?u:
Tiết 125:
cách làm bài văn nghị luận về một đoạn thơ,
bài thơ
*Ng? li?u 3:

Văn bản : "Quê hương trong tình thương, nỗi nhớ".
(-> + Những suy nghĩ, ý kiến luôn được gắn cùng sự phân tích,
bình giảng cụ thể hình ảnh, ngôn từ, giọng điệu ... của bài thơ.
+ Phần TB nối kết với phần MB chặt chẽ, tự nhiên. Đó là sự phân tích,
chứng minh làm sáng tỏ nhận xét bao quát đã nêu ở phần MB.
+ Từ các luận điểm được triển khai trong phần TB đã dẫn tới phần KB:
đánh giá sức hấp dẫn, khẳng định ý nghĩa của bài thơ.)
Tiết 125:
Cách làm bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ


2. Kết luận
* Cách tổ chức và triển khai luận điểm:
Bài NL về một đoạn thơ, bài thơ cần nêu lên được các nhận xét, đánh giá và sự cảm thụ riêng của người viết. Những nhận xét, đánh giá ấy phải gắn với sự phân tích, bình giá ngôn từ, hình ảnh, giọng điệu, nội dung cảm xúc,... của tác phẩm.
B�i t?p 1:
II. Luyện tập
Tiết 125:
Cách làm bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ
Đề bài: Phân tích khổ thơ đầu bài "Sang thu" của Hữu Thỉnh
Lập dàn ý chi tiết.
- Mở bài : Giới thiệu bài thơ nói chung, khổ thơ nói riêng.
- Thân bài : + Phân tích cảm nhận về mùa thu sang thông qua các BPNT:
- Nhân hoá: " phả vào", "chùng chình"
- Miêu tả: "gió se"
- Việc sử dụng các từ: "bỗng", "hình như" .
+ Nhận xét, đánh giá thành công của tác giả.
- Kết bài : Nêu giá trị của khổ thơ.
Tiết 125: Cách làm bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ
* Dặn dò:
- Học bài.
- Hoàn thành dàn ý chi tiết của đề văn trong phần luyện tập.
- Soạn bài: + " Mây và Sóng"
+ Ôn tập về thơ.