Bài 24. Nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ

đến dự giờ Ngữ Văn
lớp 9A
Chào mừng các thầy cô
Trường THCS đỗ cận
Tiết 127
Nghị luận
về một đoạn thơ bài thơ
Nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ
Tiết 127
I. Tìm hiểu bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ
1. Ví dụ: ( sgk/ 77, 78)
Văn bản: “ Khát vọng hòa nhập, dâng hiến cho đời”
* Nhận xét
a) Vấn đề nghị luận:
b) Hệ thống luận điểm:
Hoạt động nhóm
Nhóm 1
Nhóm 3
Nhóm 2
Hình ảnh mùa xuân trong bài thơ của Thanh Hải mang nhiều tầng nghĩa.
Hình ảnh mùa xuân rạo rực của thiên nhiên, đất nước trong cảm xúc thiết tha, trìu mến của nhà thơ.
Hình ảnh một mùa xuân nho nhỏ thể hiện khát vọng được hoà nhập, được dâng hiến.
+ Hình ảnh mùa xuân của thiên nhiên. + Hình ảnh mùa xuân của đất nước trong lao động và chiến đấu.
+ Nguyện ước làm một mùa xuân nho nhỏ.
+ Hình ảnh : dòng sông xanh, hoa tím biếc, lộc.
+ Âm thanh: tiếng chim chiền chiện lảnh lót vang trời
+ Ngôn từ: tha thiết, trìu mến của nhà thơ trong lời kêu, giọng hỏi... + Tư thế: Tôi đưa tay tôi hứng.
+ Câu thơ, hình ảnh thơ đặc sắc...
+ Cảm xúc, giọng điệu trữ tình... + Sự láy lại các hình ảnh của mùa xuân.
Xác định luận cứ trong các luận điểm
Hình ảnh mùa xuân trong bài thơ của Thanh Hải mang nhiều tầng nghĩa .
Hình ảnh mùa xuân rạo rực của thiên nhiên, đất nước trong cảm xúc thiết tha, trìu mến của nhà thơ.
Hình ảnh một mùa xuân nho nhỏ thể hiện khát vọng được hoà nhập, được dâng hiến
+ Hình ảnh mùa xuân của thiên nhiên. + Hình ảnh mùa xuân của đất nước trong lao động và chiến đấu.
+ Nguyện ước làm một mùa xuân nho nhỏ.
+ Hình ảnh : dòng sông xanh, hoa tím biếc, lộc.
+ Âm thanh: tiếng chim chiền chiện lảnh lót vang trời
+ Giọng điệu: tha thiết, trìu mến của nhà thơ trong lời kêu, giọng hỏi... + Tư thế: Tôi đưa tay tôi hứng.
+ Câu thơ, hình ảnh thơ đặc sắc...
+ Cảm xúc, giọng điệu trữ tình... + Sự láy lại các hình ảnh của mùa xuân.

Em có nhận xét gì về các luận cứ mà tác giả đưa ra ?
Luận cứ là:
Các câu thơ, hình ảnh thơ đặc sắc
Giọng điệu và kết cấu bài thơ
Nội dung, nghệ thuật của bài thơ
Nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ
Tiết 127
I. Tìm hiểu bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ
1. Ví dụ: ( sgk/ 77, 78)
2.Ghi nhớ:
. Nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ là trình bày nhận xét, đánh giá của mình về nội dung và nghệ thuật của đoạn thơ, bài thơ ấy.
- Khái niệm:
Nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ
Tiết 127
1. Mở bài: Từ đầu đến “đáng trân trọng”
( Giới thiệu bài thơ, bước đầu đánh giá, khái quát cảm xúc)
2. Thân bài: Tiếp theo đến “là sự láy lại các hình ảnh ấy của mùa xuân”
( Triển khai các luận điểm bằng cách trình bày sự cảm nhận, đánh giá cụ thể những đặc sắc nổi bật về nội dung, nghệ thuật của bài thơ)
3. Kết bài: Phần còn lại
( Khái quát giá trị, ý nghĩa bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ” )
I. Tìm hiểu bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ
1. Ví dụ:( sgk/77,78)
Văn bản: “ Khát vọng hòa nhập, dâng hiến cho đời”
* Nhận xét
a) Vấn đề nghị luận
b) Hệ thống luận điểm
c) Bố cục
Nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ
Tiết 127
I. Tìm hiểu bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ
1. Ví dụ:( sgk/77,78)
Văn bản: “ Khát vọng hòa nhập, dâng hiến cho đời”
* Nhận xét
a) Vấn đề nghị luận
b) Hệ thống luận điểm
c) Bố cục
+ Bố cục chặt chẽ, có đầy đủ các phần thông thường của một bài nghị luận.
+ Giữa các phần có sự liên kết tự nhiên về ý và về cách diễn đạt.
Nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ
Tiết 127
I. Tìm hiểu bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ
1. Ví dụ:( sgk/77,78)
Văn bản: “ Khát vọng hòa nhập, dâng hiến cho đời”
* Nhận xét
a) Vấn đề nghị luận
b) Hệ thống luận điểm
c) Bố cục
d) Cách diễn đạt
- Người viết đã trình bày những cảm nghĩ, đánh giá bằng thái độ tin yêu, bằng tình cảm thiết tha trìu mến.
- Lời văn toát lên những rung động trước sự đặc sắc của các hình ảnh, giọng điệu, sự đồng cảm với nhà thơ Thanh Hải.
2. Ghi nhớ: ( Sgk/78)
Khái niệm
Nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ
Tiết 127
I. Tìm hiểu bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ
1. Ví dụ:( sgk/77,78)
Văn bản: “ Khát vọng hòa nhập, dâng hiến cho đời”
* Nhận xét
a) Vấn đề nghị luận
b) Hệ thống luận điểm
c) Bố cục
d) Cách diễn đạt
2. Ghi nhớ: ( Sgk/78)
Khái niệm
Yêu cầu:
+ Về nội dung: Bài nghị luận tập trung phân tích các yếu tố ngôn ngữ, hình ảnh, giọng điệu,…từ đó nêu bật được giá trị nội dung, giá trị nghệ thuật của đoạn thơ, bài thơ.
+ Về hình thức: Bài nghị luận có bố cục mạch lạc rõ ràng; có lời văn gợi cảm, thể hiện rung động chân thành của người viết về đoạn thơ, bài thơ.
Yêu cầu:
Nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ
Tiết 127
I. Tìm hiểu bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ
1. Ví dụ:( sgk/77,78)
Văn bản: “ Khát vọng hòa nhập, dâng hiến cho đời”
* Nhận xét
a) Vấn đề nghị luận
b) Hệ thống luận điểm
c) Bố cục
d) Cách diễn đạt
2. Ghi nhớ: ( Sgk/78)
II. Luyện tập:
1.Bài tập 1:
Khái niệm
Yêu cầu:
Nêu điểm giống và khác nhau giữa bài nghị luận về một tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích) và bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ
SO SÁNH BÀI NGHỊ LUẬN VỀ MỘT TÁC PHẨM TRUYỆN (HOẶC ĐOẠN TRÍCH) VÀ NGHỊ LUẬN VỀ MỘT ĐOẠN THƠ, BÀI THƠ
- Đều trình bày nhận xét, đánh giá của người viết.
- Bố cục bài phải mạch lạc, luận điểm luận cứ rõ ràng.
Nhận xét đánh giá về nhân vật, sự kiện, chủ đề hay nghệ thuật của tác phẩm.
- Nhận xét đánh giá về nội dung, nghệ thuật của đoạn thơ, bài thơ.


- Nh?n xột dỏnh giỏ g?n v?i phõn tớch, bỡnh giỏ ngụn t?, hỡnh ?nh gi?ng di?u,. c?a do?n tho, b�i tho.
- Nhận xét đánh giá xuất phát từ ý nghĩa của cốt truyện, tính cách hành động,.. của nhân vật và nghệ thuật trong tác phẩm.
Nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ
Tiết 127
I. Tìm hiểu bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ
1. Ví dụ:( sgk/77,78)
Văn bản: “ Khát vọng hòa nhập, dâng hiến cho đời”
* Nhận xét
a) Vấn đề nghị luận
b) Hệ thống luận điểm
c) Bố cục
d) Cách diễn đạt
2. Ghi nhớ: ( Sgk/78)
II. Luyện tập:
1.Bài tập 1:
Khái niệm
Yêu cầu:
2.Bài tập 2:
Bài tập 2: Ngoài các luận điểm đã nêu về hình ảnh mùa xuân trong bài “Mùa xuân nho nhỏ” ở văn bản trên, hãy suy nghĩ và nêu thêm các luận điểm khác nữa về bài thơ đặc sắc này.
+ Kết cấu bài thơ chặt chẽ cân đối, mở đầu là mùa xuân đất nước, kết thúc lại là một giai điệu dân ca.
+ Giọng điệu trữ tình của bài thơ chân thành tha thiết.
+ Ước nguyện sống hòa nhập của Thanh Hải.
Có thể bổ sung một số luận điểm sau:
Nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ
Tiết 127
I. Tìm hiểu bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ
1. Ví dụ:( sgk/77,78)
Văn bản: “ Khát vọng hòa nhập, dâng hiến cho đời”
* Nhận xét
a) Vấn đề nghị luận
b) Hệ thống luận điểm
c) Bố cục
d) Cách diễn đạt
2. Ghi nhớ: ( Sgk/78)
II. Luyện tập:
1.Bài tập 1:
2.Bài tập 2:
Khái niệm
Yêu cầu:
3.Bài tập 3:
2. Bài tập 3:
Đọc đoạn văn sau:
Bài thơ được viết theo mạch cảm xúc thời gian. Còn đứng trên đất Bắc, tác giả đã phải bịn rịn nghĩ tới lúc chia tay, phải xa nơi Bác nghỉ. Và đây cũng là dòng cảm xúc được đẩy tới mức cao nhất, tuôn trào mạnh mẽ nhất:
“Mai về miền Nam thương trào nước mắt”
Câu thơ như lời nói thường, không cần dùng đến kĩ thuật. Giọng thơ không ồn ào. Thế mà đọc lên thấy xúc động. Trước hết bởi cách nói, cách bộc lộ có cái gì đó rất Nam Bộ. Chân thành bộc trực mà không thô. Tác giả thay mặt cho đồng bào miền Nam – những người con ở xa – bày tỏ niềm tiếc thương vô hạn. Người đọc đồng cảm với anh, bởi nỗi thương nhớ, xót xa ân hận khi đến trước Bác, nào phải của riêng ai.
(theo Đức Thảo, báo Văn nghệ, số 1186)
Nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ
Tiết 127
I. Tìm hiểu bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ
1. Ví dụ:( sgk/77,78)
Văn bản: “ Khát vọng hòa nhập dâng hiến cho đời”
* Nhận xét
a) Vấn đề nghị luận
b) Hệ thống luận điểm
c) Bố cục
d) Cách diễn đạt
2. Ghi nhớ: ( Sgk/78)
II. Luyện tập:
1.Bài tập 1:
2.Bài tập 2:
4.Bài tập 4:
Cảm nhận của em về tình cảm cha con trong bài thơ “Nói với con” của Y Phương
Cho đề bài sau:
Để nêu cảm nhận của em về tình cảm cha con trong bài thơ “Nói với con” của Y Phương em dự định sẽ trình bày mấy luận điểm, đó là những luận điểm nào? Vì sao?
Khái niệm
Yêu cầu:
3.Bài tập 3:
Học thuộc ghi nhớ SGK/78
Hoàn thành bài tập.
Chuẩn bị trước bài: “ Cách làm bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ”

Hướng dẫn về nhà
Kính chúc các thầy cô mạnh khoẻ.
chúc các em học giỏi