Bài 24. Hành động nói (tiếp theo)
Chia sẻ bởi Nguyễn Thị Hiên |
Ngày 03/05/2019 |
28
Chia sẻ tài liệu: Bài 24. Hành động nói (tiếp theo) thuộc Ngữ văn 8
Nội dung tài liệu:
Nhiệt liệt chào Mừng các thầy, cô về dự giờ, thăm lớp.
MÔN: NGỮ VĂN 8
Kiểm tra bài cũ
1. Em hãy cho biết hành động nói là gì?
Có những kiểu hành động nói nào thường gặp? Cho vÝ dô?
2. Nh¾c l¹i chøc n¨ng chÝnh cña c¸c kiÓu c©u: c©u nghi vÊn, c©u c¶m th¸n, c©u trÇn thuËt, c©u cÇu khiÕn?
*
Tiết 99
Hành động nói
(tiếp theo)
I Cách thực hiện hành động nói
1. Ví dụ
Tinh thần yêu nước cũng như các thứ của quý. Có khi được trưng bày trong tủ kính, trong bình pha lê, rõ ràng dễ thấy. Nhưng cũng có khi cất giấu kín đáo trong rương, trong hòm. Bổn phận của chúng ta là làm cho những của quý kín đáo đều được đưa ra trưng bày. Nghĩa là phải ra sức giải thích, tuyên truyền, tổ chức, lãnh đạo, làm cho tinh thần yêu nước của tất cả mọi người đều được thực hành vào công việc yêu nước, công việc kháng chiến.
TIẾT 99: HÀNH ĐỘNG NÓI (TIẾP)
(1) Tinh thần yêu nước cũng như các thứ của quý. (2) Có khi được trưng bày trong tủ kính, trong bình pha lê, rõ ràng dễ thấy . (3) Nhưng cũng có khi cất giấu kín đáo trong rương, trong hòm.(4) Bổn phận của chúng ta là làm cho những của quý kín đáo đều được đưa ra trưng bày. (5) Nghĩa là phải ra sức giải thích, tuyên truyền, tổ chức, lãnh đạo, làm cho tinh thần yêu nước của tất cả mọi người đều được thực hành vào công việc yêu nước, công việc kháng chiến.
1. Ví dụ
Trần thuật
Trần thuật
Trần thuật
Trần thuật
Trần thuật
Trình bày
Yêu cầu
Trình bày
Trình bày
Yêu cầu
Trực tiếp
Trực tiếp
Trực tiếp
Gián tiếp
(1) Tinh thần yêu nước cũng như các thứ của quý
(2) Có khi được trưng bày trong tủ kính, trong bình pha lê, rõ ràng dễ thấy .
(3) Nhưng cũng có khi cất giấu kín đáo trong rương, trong hòm
.(4) Bổn phận của chúng ta là làm cho những của quý kín đáo đều được đưa ra trưng bày.
Gián tiếp
Kiểu câu
Hành động nói
+
+
+
+
T T
+
+
+
+
GT
GT
GT
GT
+
T T
T T
T T
T T
Hãy trình bày quan hệ giữa các kiểu câu trần thuật, nghi vấn, cầu khiến, cảm thán với những kiểu hành động nói mà em biết bằng cách đánh dấu (+) vào ô thích hợp vào bảng dưới đây.
3. Kết luận:(Ghi nhớ)
Mỗi hành động nói có thể được thực hiện bằng kiểu câu có chức năng chính phù hợp với hành động đó (cách dùng trực tiếp) hoặc bằng kiểu câu khác (cách dùng gián tiếp).
Bài tập nhanh
Mai: Hà ơi, mai đi thăm Lan đi!
Hải : ừ! Nhưng trước khi đi mình nhờ cậu một việc được không?
Mai: Việc gì vậy?
-> Cách dùng trực tiếp
Hải : Cậu làm ơn sang hướng dẫn mình giải nốt mấy bài tập cô giáo ra hôm qua được chứ?
-> Cách dùng gián tiếp
-> Cách dùng trực tiếp
II. Luyện tập
Bµi 1: T×m c¸c c©u nghi vÊn trong bµi "HÞch tíng sÜ" cña TrÇn Quèc. Cho biÕt nh÷ng c©u Êy ®îc dïng ®Ó lµm g×?
Trả lời:
1. Từ xưa các bậc trung thần nghĩa sĩ bỏ mình vì nước, đời nào không có?
2. Lúc bấy giờ, dẫu các ngươi muốn vui vẻ phỏng có được không?
3. Lóc bÊy giê, dÉu c¸c ng¬i kh«ng muèn vui vÎ pháng cã ®îc kh«ng?
4. Vì sao vậy?
5. NÕu vËy, råi ®©y sau khi giÆc gi· dÑp yªn, mu«n ®êi ®Ó thÑn, h¸ cßn mÆt mòi nµo ®øng trong trêi ®Êt n÷a?
(thực hiện hành động khẳng định)
(thực hiện hành động phủ định)
(thực hiện hành động khẳng định)
(gây sự chú ý)
(thực hiện hành động phủ định)
Bài 2: Nhiều người có nhận xét là trong các bài nói, bài viết của mình, Chủ tịch Hồ Chí Minh thường kêu gọi chiến sĩ, đồng bào bằng những câu trần thuật. Hãy tìm những câu trần thuật có mục đích cầu khiến trong các đoạn trích dưới đây của Người và cho biết hình thức diễn đạt ấy có tác dụng như thế nào trong việc động viên quần chúng.
a. V× vËy, nhiÖm vô thiªng liªng cña toµn d©n ta lóc nµy lµ ph¶i n©ng cao tinh thÇn quyÕt chiÕn quyÕt th¾ng, quyÕt t©m gi¶i phãng miÒn Nam, b¶o vÖ miÒn B¾c, tiÕn tíi hoµ b×nh thèng nhÊt Tæ quèc.
HÔ cßn mét tªn x©m lîc trªn ®Êt níc ta, th× ta cßn ph¶i tiÕp tôc chiÕn ®Êu, quÐt s¹ch nã ®i.
§ång bµo vµ chiÕn sÜ miÒn Nam anh hïng, díi ngän cê vÎ vang cña mÆt trËn D©n téc Gi¶i phãng, liªn tôc tiÕn c«ng, liªn tôc næi dËy, kiªn quyÕt tiÕn lªn, giµnh lÊy th¾ng lîi hoµn toµn.
Qu©n vµ d©n miÒn B¾c ra søc thi ®ua yªu níc, x©y dùng chñ nghÜa x· héi vµ lµm trßn nghÜa vô cña m×nh ®èi víi ®ång bµo miÒn Nam ruét thÞt(…).
a. Vì vậy, nhiệm vụ thiêng liêng của toàn dân ta lúc này là phải nâng cao tinh thần quyết chiến quyết thắng, quyết tâm giải phóng miền Nam, bảo vệ miền Bắc, tiến tới hoà bình thống nhất Tổ quốc.
Hễ còn một tên xâm lược trên đất nước ta, thì ta còn phải tiếp tục chiến đấu, quét sạch nó đi.
Đồng bào và chiến sĩ miền Nam anh hùng, dưới ngọn cờ vẻ vang của mặt trận Dân tộc Giải phóng, liên tục tiến công, liên tục nổi dậy, kiên quyết tiến lên, giành lấy thắng lợi hoàn toàn.
Quân và dân miền Bắc ra sức thi đua yêu nước, xây dựng chủ nghĩa xã hội và làm tròn nghĩa vụ của mình đối với đồng bào miền Nam ruột thịt(.).
Bài 2: Nhiều người có nhận xét là trong các bài nói, bài viết của mình, Chủ tịch Hồ Chí Minh thường kêu gọi chiến sĩ, đồng bào bằng những câu trần thuật. Hãy tìm những câu trần thuật có mục đích cầu khiến trong các đoạn trích dưới đây của Người và cho biết hình thức diễn đạt ấy có tác dụng như thế nào trong việc động viên quần chúng.
b. Cuối cùng, tôi để lại muôn vàn tình thân yêu cho toàn dân, toàn Đảng, cho toàn thể bộ đội, cho các cháu thanh niên và nhi đồng.
(.) Điều mong muốn cuối cùng của tôi là : Toàn Đảng, toàn ta đoàn kết phấn đấu xây dựng một nước Việt Nam hoà bình, thống nhất, độc lập, dân chủ và giàu mạnh, và góp phần xứng đáng vào sự nghiệp cách mạng thế giới.
(Di chúc)
=> Cách dùng gián tiếp này như những lời tâm sự của Bác với mọi người, tạo ra sự đồng cảm sâu sắc, nó khiến cho những nguyện vọng của lãnh tụ trở thành nguyện vọng của mỗi người.
(.) Điều mong muốn cuối cùng của tôi là : Toàn Đảng, toàn dân ta đoàn kết phấn đấu, xây dựng một nước Việt Nam hoà bình, thống nhất, độc lập, dân chủ và giàu mạnh, và góp phần xứng đáng vào sự nghiệp cách mạng thế giới.
Bài 3: Tìm các câu có mục đích cầu khiến trong đoạn trích sau. Mỗi câu ấy thể hiện mối quan hệ giữa các nhân vật và tính cách nhân vật như thế nào?
Dế Choắt trả lời tôi bằng một giọng rất buồn rầu:
- Thưa anh, em cũng muốn khôn nhưng khôn không được. Đụng đến việc gì là em thở rồi, không còn hơi sức đâu mà đào bới nữa [..]. Hay bây giờ em nghĩ thế này..Song anh cho phép em mới dám nói...
Rồi Dế Choắt loanh quanh, băn khoăn. Tôi phải bảo:
- Được chú mày cứ nói thẳng thừng ra nào.
Dế Choắt nhìn tôi mà rằng:
Anh đã nghĩ thương em như thế thì hay là anh đào giúp cho em một cái ngách sang bên nhà anh, phòng khi tối lửa tắt đèn có đứa nào đến bắt nạt thì em chạy sang.
Chưa nghe hết câu , tôi đã hếch răng lên, xì một hơi rõ dài. Rồi với bộ điệu khinh khỉnh, tôi mắng:
- Hức ! Thông ngách sang nhà ta? Dễ nghe nhỉ! Chú mày hôi như cú mèo như thế này, ta nào chịu được. Thôi, im cái điệu hát mưa dầm sùi sụt ấy đi. Đào tổ nông thì cho chết!
Tôi về, không một chút bận tâm
=> Dế Choắt yếu đuối nên cầu khiến nhã nhặn, mềm mỏng, khiêm tốn. Dế Mèn ỷ thế mạnh giọng ra lệnh, hách dịch.
* Cần nhớ :
Hành động nói
Khái niệm
Các kiểu hành động nói
Cách thực hiện hành động nói
Hỏi
Trình bày
Điều khiển
Bộc lộ cảm xúc
Gián
tiếp
Trực
tiếp
Hứa
hẹn
Bài 4:
Trong những cách hỏi đường sau đây, em nên dùng những cách nào để hỏi người lớn?
a. Bác có biết bưu điện ở đâu không ạ?
e. Bác có thể chỉ giúp cháu bưu điện ở đâu không ạ?
c. Bưu điện ở đâu, hả bác?
b. Bác làm ơn chỉ giùm cháu bưu điện ở đâu ạ.
d. Chỉ giùm cháu bưu điện ở đâu với!
Hướng dẫn về nhà:
Học nội dung mục ghi nhớ.
Làm bài tập số 5 (sgk)
Chuẩn bị bài " Hội thoại".
Cảm ơn sự tham gia học tập tích cực của các em học sinh.
Cảm ơn các thầy, cô giáo đã đến dự giờ với lớp.
MÔN: NGỮ VĂN 8
Kiểm tra bài cũ
1. Em hãy cho biết hành động nói là gì?
Có những kiểu hành động nói nào thường gặp? Cho vÝ dô?
2. Nh¾c l¹i chøc n¨ng chÝnh cña c¸c kiÓu c©u: c©u nghi vÊn, c©u c¶m th¸n, c©u trÇn thuËt, c©u cÇu khiÕn?
*
Tiết 99
Hành động nói
(tiếp theo)
I Cách thực hiện hành động nói
1. Ví dụ
Tinh thần yêu nước cũng như các thứ của quý. Có khi được trưng bày trong tủ kính, trong bình pha lê, rõ ràng dễ thấy. Nhưng cũng có khi cất giấu kín đáo trong rương, trong hòm. Bổn phận của chúng ta là làm cho những của quý kín đáo đều được đưa ra trưng bày. Nghĩa là phải ra sức giải thích, tuyên truyền, tổ chức, lãnh đạo, làm cho tinh thần yêu nước của tất cả mọi người đều được thực hành vào công việc yêu nước, công việc kháng chiến.
TIẾT 99: HÀNH ĐỘNG NÓI (TIẾP)
(1) Tinh thần yêu nước cũng như các thứ của quý. (2) Có khi được trưng bày trong tủ kính, trong bình pha lê, rõ ràng dễ thấy . (3) Nhưng cũng có khi cất giấu kín đáo trong rương, trong hòm.(4) Bổn phận của chúng ta là làm cho những của quý kín đáo đều được đưa ra trưng bày. (5) Nghĩa là phải ra sức giải thích, tuyên truyền, tổ chức, lãnh đạo, làm cho tinh thần yêu nước của tất cả mọi người đều được thực hành vào công việc yêu nước, công việc kháng chiến.
1. Ví dụ
Trần thuật
Trần thuật
Trần thuật
Trần thuật
Trần thuật
Trình bày
Yêu cầu
Trình bày
Trình bày
Yêu cầu
Trực tiếp
Trực tiếp
Trực tiếp
Gián tiếp
(1) Tinh thần yêu nước cũng như các thứ của quý
(2) Có khi được trưng bày trong tủ kính, trong bình pha lê, rõ ràng dễ thấy .
(3) Nhưng cũng có khi cất giấu kín đáo trong rương, trong hòm
.(4) Bổn phận của chúng ta là làm cho những của quý kín đáo đều được đưa ra trưng bày.
Gián tiếp
Kiểu câu
Hành động nói
+
+
+
+
T T
+
+
+
+
GT
GT
GT
GT
+
T T
T T
T T
T T
Hãy trình bày quan hệ giữa các kiểu câu trần thuật, nghi vấn, cầu khiến, cảm thán với những kiểu hành động nói mà em biết bằng cách đánh dấu (+) vào ô thích hợp vào bảng dưới đây.
3. Kết luận:(Ghi nhớ)
Mỗi hành động nói có thể được thực hiện bằng kiểu câu có chức năng chính phù hợp với hành động đó (cách dùng trực tiếp) hoặc bằng kiểu câu khác (cách dùng gián tiếp).
Bài tập nhanh
Mai: Hà ơi, mai đi thăm Lan đi!
Hải : ừ! Nhưng trước khi đi mình nhờ cậu một việc được không?
Mai: Việc gì vậy?
-> Cách dùng trực tiếp
Hải : Cậu làm ơn sang hướng dẫn mình giải nốt mấy bài tập cô giáo ra hôm qua được chứ?
-> Cách dùng gián tiếp
-> Cách dùng trực tiếp
II. Luyện tập
Bµi 1: T×m c¸c c©u nghi vÊn trong bµi "HÞch tíng sÜ" cña TrÇn Quèc. Cho biÕt nh÷ng c©u Êy ®îc dïng ®Ó lµm g×?
Trả lời:
1. Từ xưa các bậc trung thần nghĩa sĩ bỏ mình vì nước, đời nào không có?
2. Lúc bấy giờ, dẫu các ngươi muốn vui vẻ phỏng có được không?
3. Lóc bÊy giê, dÉu c¸c ng¬i kh«ng muèn vui vÎ pháng cã ®îc kh«ng?
4. Vì sao vậy?
5. NÕu vËy, råi ®©y sau khi giÆc gi· dÑp yªn, mu«n ®êi ®Ó thÑn, h¸ cßn mÆt mòi nµo ®øng trong trêi ®Êt n÷a?
(thực hiện hành động khẳng định)
(thực hiện hành động phủ định)
(thực hiện hành động khẳng định)
(gây sự chú ý)
(thực hiện hành động phủ định)
Bài 2: Nhiều người có nhận xét là trong các bài nói, bài viết của mình, Chủ tịch Hồ Chí Minh thường kêu gọi chiến sĩ, đồng bào bằng những câu trần thuật. Hãy tìm những câu trần thuật có mục đích cầu khiến trong các đoạn trích dưới đây của Người và cho biết hình thức diễn đạt ấy có tác dụng như thế nào trong việc động viên quần chúng.
a. V× vËy, nhiÖm vô thiªng liªng cña toµn d©n ta lóc nµy lµ ph¶i n©ng cao tinh thÇn quyÕt chiÕn quyÕt th¾ng, quyÕt t©m gi¶i phãng miÒn Nam, b¶o vÖ miÒn B¾c, tiÕn tíi hoµ b×nh thèng nhÊt Tæ quèc.
HÔ cßn mét tªn x©m lîc trªn ®Êt níc ta, th× ta cßn ph¶i tiÕp tôc chiÕn ®Êu, quÐt s¹ch nã ®i.
§ång bµo vµ chiÕn sÜ miÒn Nam anh hïng, díi ngän cê vÎ vang cña mÆt trËn D©n téc Gi¶i phãng, liªn tôc tiÕn c«ng, liªn tôc næi dËy, kiªn quyÕt tiÕn lªn, giµnh lÊy th¾ng lîi hoµn toµn.
Qu©n vµ d©n miÒn B¾c ra søc thi ®ua yªu níc, x©y dùng chñ nghÜa x· héi vµ lµm trßn nghÜa vô cña m×nh ®èi víi ®ång bµo miÒn Nam ruét thÞt(…).
a. Vì vậy, nhiệm vụ thiêng liêng của toàn dân ta lúc này là phải nâng cao tinh thần quyết chiến quyết thắng, quyết tâm giải phóng miền Nam, bảo vệ miền Bắc, tiến tới hoà bình thống nhất Tổ quốc.
Hễ còn một tên xâm lược trên đất nước ta, thì ta còn phải tiếp tục chiến đấu, quét sạch nó đi.
Đồng bào và chiến sĩ miền Nam anh hùng, dưới ngọn cờ vẻ vang của mặt trận Dân tộc Giải phóng, liên tục tiến công, liên tục nổi dậy, kiên quyết tiến lên, giành lấy thắng lợi hoàn toàn.
Quân và dân miền Bắc ra sức thi đua yêu nước, xây dựng chủ nghĩa xã hội và làm tròn nghĩa vụ của mình đối với đồng bào miền Nam ruột thịt(.).
Bài 2: Nhiều người có nhận xét là trong các bài nói, bài viết của mình, Chủ tịch Hồ Chí Minh thường kêu gọi chiến sĩ, đồng bào bằng những câu trần thuật. Hãy tìm những câu trần thuật có mục đích cầu khiến trong các đoạn trích dưới đây của Người và cho biết hình thức diễn đạt ấy có tác dụng như thế nào trong việc động viên quần chúng.
b. Cuối cùng, tôi để lại muôn vàn tình thân yêu cho toàn dân, toàn Đảng, cho toàn thể bộ đội, cho các cháu thanh niên và nhi đồng.
(.) Điều mong muốn cuối cùng của tôi là : Toàn Đảng, toàn ta đoàn kết phấn đấu xây dựng một nước Việt Nam hoà bình, thống nhất, độc lập, dân chủ và giàu mạnh, và góp phần xứng đáng vào sự nghiệp cách mạng thế giới.
(Di chúc)
=> Cách dùng gián tiếp này như những lời tâm sự của Bác với mọi người, tạo ra sự đồng cảm sâu sắc, nó khiến cho những nguyện vọng của lãnh tụ trở thành nguyện vọng của mỗi người.
(.) Điều mong muốn cuối cùng của tôi là : Toàn Đảng, toàn dân ta đoàn kết phấn đấu, xây dựng một nước Việt Nam hoà bình, thống nhất, độc lập, dân chủ và giàu mạnh, và góp phần xứng đáng vào sự nghiệp cách mạng thế giới.
Bài 3: Tìm các câu có mục đích cầu khiến trong đoạn trích sau. Mỗi câu ấy thể hiện mối quan hệ giữa các nhân vật và tính cách nhân vật như thế nào?
Dế Choắt trả lời tôi bằng một giọng rất buồn rầu:
- Thưa anh, em cũng muốn khôn nhưng khôn không được. Đụng đến việc gì là em thở rồi, không còn hơi sức đâu mà đào bới nữa [..]. Hay bây giờ em nghĩ thế này..Song anh cho phép em mới dám nói...
Rồi Dế Choắt loanh quanh, băn khoăn. Tôi phải bảo:
- Được chú mày cứ nói thẳng thừng ra nào.
Dế Choắt nhìn tôi mà rằng:
Anh đã nghĩ thương em như thế thì hay là anh đào giúp cho em một cái ngách sang bên nhà anh, phòng khi tối lửa tắt đèn có đứa nào đến bắt nạt thì em chạy sang.
Chưa nghe hết câu , tôi đã hếch răng lên, xì một hơi rõ dài. Rồi với bộ điệu khinh khỉnh, tôi mắng:
- Hức ! Thông ngách sang nhà ta? Dễ nghe nhỉ! Chú mày hôi như cú mèo như thế này, ta nào chịu được. Thôi, im cái điệu hát mưa dầm sùi sụt ấy đi. Đào tổ nông thì cho chết!
Tôi về, không một chút bận tâm
=> Dế Choắt yếu đuối nên cầu khiến nhã nhặn, mềm mỏng, khiêm tốn. Dế Mèn ỷ thế mạnh giọng ra lệnh, hách dịch.
* Cần nhớ :
Hành động nói
Khái niệm
Các kiểu hành động nói
Cách thực hiện hành động nói
Hỏi
Trình bày
Điều khiển
Bộc lộ cảm xúc
Gián
tiếp
Trực
tiếp
Hứa
hẹn
Bài 4:
Trong những cách hỏi đường sau đây, em nên dùng những cách nào để hỏi người lớn?
a. Bác có biết bưu điện ở đâu không ạ?
e. Bác có thể chỉ giúp cháu bưu điện ở đâu không ạ?
c. Bưu điện ở đâu, hả bác?
b. Bác làm ơn chỉ giùm cháu bưu điện ở đâu ạ.
d. Chỉ giùm cháu bưu điện ở đâu với!
Hướng dẫn về nhà:
Học nội dung mục ghi nhớ.
Làm bài tập số 5 (sgk)
Chuẩn bị bài " Hội thoại".
Cảm ơn sự tham gia học tập tích cực của các em học sinh.
Cảm ơn các thầy, cô giáo đã đến dự giờ với lớp.
* Một số tài liệu cũ có thể bị lỗi font khi hiển thị do dùng bộ mã không phải Unikey ...
Người chia sẻ: Nguyễn Thị Hiên
Dung lượng: |
Lượt tài: 1
Loại file:
Nguồn : Chưa rõ
(Tài liệu chưa được thẩm định)