Bài 24. Đa dạng và vai trò của lớp Giáp xác

Chào mừng
các thày cô giáo
về dự giờ sinh học
lớp 7C
I- MỘT SỐ GIÁP XÁC KHÁC
Tiết 25 ĐA DẠNG VÀ VAI TRÒ CỦA LỚP GIÁP XÁC
Quan sát những hình ảnh sau đây
Mọt ẩm
Râu ngắn, các đôi chân đều bò được. Thở bằng mang, ở cạn nhưng chúng cần chỗ ẩm ướt
Con sun
Sống ở biển, con trưởng thành sống cố định, thường bám vào vỏ tàu, thuyền, làm giảm tốc độ di chuyển của phương tiện giao thông thủy
Rận nước
Sống ở nước ngọt,có kích thước khoảng 2mm. Di chuyển nhờ vận động của đôi râu lớn. Mùa hạ sinh sản toàn con cái, là thức ăn chủ yếu của cá
Chân kiếm
Sống ở các thủy vực nước ngọt, nước mặn và nước lợ, có kích thước và vai trò như rận nước
Cua đồng
Phần bụng tiêu giảm, dẹp mỏng gập vào mặt bụng của mai. Cua bò ngang, thích nghi với lối sống ở hang hốc
Cua nhện
Sống ở biển, được coi có kích thước lớn nhất trong lớp giáp xác, nặng tới 7kg. Chân dài giống nhện. Thịt ăn ngon
Tôm ở nhờ ( ốc mượn hồn )
Thường gặp ở ven bờ biển.Có phần bụng vỏ mỏng và mềm, thường ẩn dấu vào chiếc vỏ ốc rỗng. Khi di chuyển chúng kéo vỏ ốc theo. Chúng sống cộng sinh với hải quỳ
MỘT SỐ GIÁP XÁC KHÁC
Mọt ẩm
Con sun
Rận nước
Chân kiếm
Cua đồng
Cua nhện
Tôm ở nhờ
Quan sát lại các hình vẽ đọc kĩ chú thích, thảo luận nhóm ( 4 phút ) hoàn thành bảng sau
Nhỏ
Chân
Ở cạn
Thở bằng mang
Nhỏ
Lối sống cố định
Sống bám vào vỏ tàu
Rất nhỏ
Đôi râu
lớn
Sống tự do
Mùa hạ sinh toàn con cái
Rất nhỏ
Chân
Tự do, kí sinh
Kí sinh: phần phụ tiêu giảm
Lớn
Chân bò
Hang hốc
Phần bụng tiêu giảm
Rất lớn
Chân bò
Đáy biển
Chân dài giống nhện
Lớn
Chân bò
Ẩn vào vỏ ốc
Phần bụng vỏ mỏng và mềm
Trong số các đại diện giáp xác ở trên:
+Loài nào có kích thước lớn nhất ?
Cua nhện
+Loài nào có kích thước nhỏ nhất ?
Rận nước, chân kiếm
+Loài nào có hại, có hại như thế nào?
Con sun, chân kiếm kí sinh
+Loài nào có lợi và lợi như thế nào?
Rận nước, chân kiếm tự do, cua đồng, cua nhện…
- Ở địa phương thường gặp các giáp xác nào và chúng sống ở đâu?
Tôm, tép, cua đồng, mọt ẩm, rận nước, chân kiếm
Quan sát lại hình ảnh của các đại diện lớp giáp xác, đọc lại thông tin về từng loài,kết hợp với bảng kiến thức vừa hoàn thành, thảo luận trả lời các câu hỏi sau
Một số đại diện khác của lớp giáp xác
Tôm sú: sống ở nước mặn, nước lợ
Tôm he: sống ở nước mặn, nước lợ
Tôm càng xanh: Sống ở nước ngọt, nước lợ
Tôm rồng: sống ở đồng ruộng, ao hồ sông suối, đầm lầy nước ngọt
Tôm hùm
Con tép: Sống ở nước ngọt
Tôm thẻ chân trắng: Sống ở nước mặn, nước lợ
Con ruốc biển
Con cáy: sống ở nước lợ, nước ngọt
Cua biển
Con còng: sống trên bãi triều, đáy cát
Con ghẹ
Con dã tràng: Sống ở bãi cát vùng triều. Dùng càng chuyền cát qua miệng để lọc thức ăn, vê cát thành viên
Dã tràng xe cát biển đông
Nhọc nhằn mà chẳng nên công cán gì
Qua nội dung trên hãy rút ra nhận xét về sự đa dạng của giáp xác
Giáp xác rất đa dạng
Số loài và kích thước
Môi trường sống
Lối sống
Giáp xác rất đa dạng, số lượng loài lớn
sống ở các môi trường khác nhau , có lối
sống phong phú


II- VAI TRÒ THỰC TIỄN
Thảo luận hoàn thành bảng trang 81
Tôm hùm, tôm sú,
tôm he…
Tôm, ruốc biển, tép
Ruốc, tép, tôm
Tôm, tép
Tôm, cua, cua nhện
Tôm sông, cua đồng
Con sun
Chân kiếm kí sinh
Chân kiếm kí sinh
Bảng Ý nghĩa thực tiễn của lớp Giáp xác
Thực phẩm đông lạnh
Thực phẩm khô
Mắm còng
Nguyên liệu để làm mắm
Nêu vai trò của giáp xác đối với con người và động vật khác?
+ Là nguồn cung cấp thực phẩm cho con người: Thực phẩm đông lạnh, thực phẩm khô, nguyên liệu làm mắm…
+ Là nguồn lợi xuất khẩu có giá trị: tôm hùm, tôm he, cua biển…
+ Là nguồn thức ăn của cá: Rận nước, chân kiếm tự do
Lớp giáp xác có những tác hại nào?
+ Có hại cho giao thông đường thủy: Con sun
+ Có hại cho nghề cá: Chân kiếm kí sinh, rận cá, trùng mỏ neo
+ Là động vật trung gian truyền bệnh giun sán: Cua núi-bệnh sán phổi, chân kiếm kí sinh- sán dây…

- Lợi ích:
+ Là nguồn cung cấp thực phẩm cho con người.
+ Là nguồn lợi xuất khẩu có giá trị
+ Là nguồn thức ăn của cá .
Tác hại:
+ Có hại cho giao thông đường thuỷ.
+ Có hại cho nghề cá
+ Là vật chủ trung gian truyền bệnh

? Do ích lợi trên mà hiện nay nhiều loài giáp xác bị khai thác quá mức. Điều này sẽ dẫn đến hậu quả gì?
+ Cạn kiệt nguồn thuỷ hải sản có giá trị.
+ Ảnh hưởng tới nguồn thức ăn của các loài khác trong hệ sinh thái.
+ Mất cân bằng sinh thái.
? Chúng ta cần làm gì để hạn chế những nguy cơ đó và phát triển mặt có lợi?
- Có kế hoạch nuôi trồng và khai thác hợp lí.
- Bảo vệ môi trường sống, chống gây ô nhiêm môi trường.
Giáp xác có vai trò rất quan trọng trong tự nhiên và đời sống con người, là học sinh em cần phải làm gì để bảo vệ chúng?
+ Bảo vệ môi trường sống của chúng
+ Bảo vệ những giáp xác có ích
+ Không bắt giáp xác trong giai đoạn sinh sản…
Hãy tìm các cụm từ phù hợp điền vào chỗ trống thay cho các số 1, 2, 3, ... để hoàn chỉnh các câu sau :
Giáp xác rất ........................., sống ở các môi trường nước, một số ở cạn, số nhỏ kí sinh. Các đại diện ............................. như tôm sông, cua, tôm ở nhờ, rận nước, mọt ẩm ... có tập tính phong phú. Hầu hết giáp xác đều có lợi. Chúng là nguồn ...................... của cá và là ................................ quan trọng của con người, là loại thuỷ sản .................................. hàng đầu của nước ta hiện nay
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
đa dạng
thường gặp
thức ăn
thực phẩm
xuất khẩu
Củng cố

Bài tập 1
Chọn câu đúng nhất.
Đặc điểm nào sau đây là của ngành giáp xác là :
a. Cơ thể có vỏ đá vôi.
b. Cơ thể có lớp vỏ kitin giàu can xi
c. Cơ thể phân đốt.
d. Cơ thể có vỏ cuticun bọc ngoài
SAI
ĐÚNG
SAI
SAI
Bài tập 2
- Về nhà học bài, trả lời câu hỏi cuối bài
- Đọc mục em có biết trang 81
- Soạn bài 25 trang 82
Hướng dẫn về nhà