Bài 24. Cuộc đấu tranh bảo vệ và xây dựng chính quyền dân chủ nhân dân (1945 - 1946)

BÀI 24- TIẾT 1
MÔN: LỊCH SỬ 9

KIỂM TRA BÀI CŨ
Trình bày ý nghĩa lịch sử và nguyên nhân thành công của Cách mạng tháng Tám năm 1945?
CHƯƠNG IV
VIỆT NAM TỪ SAU
CÁCH MẠNG THÁNG TÁM ĐẾN
TOÀN QUỐC KHÁNG CHIẾN
BÀI 24
CUỘC ĐẤU TRANH BẢO VỆ VÀ XÂY DỰNG
CHÍNH QUYỀN DÂN CHỦ NHÂN DÂN
(1945- 1946)
I/TÌNH HÌNH NƯỚC TA SAU CÁCH MẠNG THÁNG TÁM
Sau khi thành lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đã gặp phải những khó khăn gì?
Quân Anh
Quân Tưởng: 20 vạn
Vĩ tuyến 16
Quân Nhật: hơn 6 vạn
I/TÌNH HÌNH NƯỚC TA SAU CÁCH MẠNG THÁNG TÁM
- Miền Bắc: hơn 20 vạn quân Tưởng và tay sai phản động kéo vào nước ta, nhằm lật đổ chính quyền cách mạng, thành lập chính quyền tay sai.
- Miền Nam: quân Anh kéo vào, dọn đường cho thực dân Pháp quay trở lại xâm lược nước ta.
- Các lực lượng phản cách mạng ngóc đầu dậy chống phá cách mạng
Sau Cách mạng nước ta gặp phải khó khăn gì về kinh tế - tài chính ?
Những hình ảnh về nạn đói năm 1945
Khu tưởng niệm nạn nhân chết vì đói (đường Kim Ngưu, quận Hai Bà Trưng, HN)

Tháng 3/1946, giáo sư Vũ Khiêu viết bài truy điệu
những lương dân chết đói đầy bi ai:
“… Một cơn gió bụi vừa tan
Hai triệu sinh linh đã mất
Khí oan tới cả mây trời
Thây lạnh phơi đầy cỏ đất…”
Những khó khăn về mặt văn hóa?
I/ TÌNH HÌNH NƯỚC TA SAU CÁCH MẠNG THÁNG TÁM
- Miền Bắc: hơn 20 vạn quân Tưởng và tay sai phản động kéo vào nước ta, nhằm lật đổ chính quyền cách mạng, thành lập chính quyền tay sai.
- Miền Nam: quân Anh kéo vào, dọn đường cho thực dân Pháp quay trở lại xâm lược nước ta.
- Các lực lượng phản cách mạng ngóc đầu dậy chống phá cách mạng
Nền kinh tế nước ta vốn đã nghèo nàn, lạc hậu còn bị chiến tranh
tàn phá nặng nề, hậu quả của nạn đói.
Ngân sách trống rỗng, hơn 90 % dân số mù chữ, các tệ nạn xã hội
tràn lan.
Tại sao nói nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ngay sau khi thành lập đã ở vào tình thế “ngàn cân treo sợi tóc” ?
Bên cạnh đó ta có thuận lợi gì?
II/ BƯỚC ĐẦU XÂY DỰNG CHẾ ĐỘ MỚI.
Em hãy nêu sự kiện ngày 6/1/1946 và ý nghĩa
của sự kiện này?
Ngày 6/1/1946, nhân dân cả nước đi bầu cử Quốc hội khóa I
với hơn 90% cử tri tham gia.


Chủ tịch Hồ Chí Minh nêu rõ:
“ ...Trước chúng ta sống dưới chế độ quân chủ chuyên chế
rồi đến khi Pháp cai trị cũng không kém phần quân chủ,
nước ta không có Hiến pháp, dân ta không có quyền tự do dân chủ.
Nước ta phải có Hiến pháp, dân ta phải có quyền tự do dân chủ.
Tôi đề nghị chính phủ càng sớm càng
hay cuộc Tổng tuyển cử với mọi công dân từ
18 tuổi trở lên, không phân biệt giàu nghèo, dòng giống, tôn giáo...”

Nhân dân Nam bộ đi bầu cử ngày
6-1-1946 ( Hình 41- SGK)
Chính phủ nước Việt Nam DCCH do Chủ tịch Hồ Chí Minh đứng đầu.
Kỳ họp đầu tiên của Quốc Hội khóa I
( ngày 2/3/1946 )
III/ DIỆT GIẶC ĐÓI, GIẶC DỐT VÀ GIẢI QUYẾT
KHÓ KHĂN VỀ TÀI CHÍNH.
- Lập hũ gạo cứu đói, tổ chức “Ngày đồng tâm”, kêu gọi nhường cơm sẻ áo.
- Tăng gia sản xuất, chia ruộng đất cho nông dân.
- Nạn đói được đẩy lùi.
- 8/9/1945, thành lập “Nha bình dân học vụ”, xóa nạn mù chữ.
- Đổi mới nội dung, phương pháp giáo dục.
- Trong 1 năm: xóa mù chữ hơn 2,5 triệu người.
Phát động phong trào: “Quỹ Độc Lập”,“ Tuần lễ vàng”
- 11/1946: lưu hành đồng tiền Việt Nam.
- Nền tài chính ổn định.
Tăng gia sản xuất giải quyết nạn đói
Lớp Bình dân học vụ
Bác Hồ thăm lớp bình dân học vụ
Trích thư Bác Hồ gửi học sinh nhân ngày khai trường (9/1945)
Các em học sinh,
“Ngày hôm nay là ngày khai trường đầu tiên ở nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Tôi đã tưởng tượng thấy trước mắt cái cảnh nhộn nhịp tưng bừng của ngày tựu trường ở khắp các nơi. Các em hết thảy đều vui vẻ vì sau mấy tháng giời nghỉ học, sau bao nhiêu cuộc chuyển biến khác thường, các em lại được gặp thầy gặp bạn. Nhưng sung sướng hơn nữa, từ giờ phút này giở đi các em bắt đầu được nhận một nền giáo dục hòan tòan Việt Nam. Trước đây cha anh các em, và mới năm ngoái cả các em nữa, đã phải chịu nhận một nền học vấn nô lệ, nghĩa là nó chỉ được tạo nên những kẻ làm tay sai, làm tôi tớ cho một bọn thực dân người Pháp. Ngày nay các em được cái may mắn hơn cha anh là được hấp thụ một nền giáo dục của một nước độc lập, một nền giáo dục nó sẽ được tạo các em nên những người công dân hữu ích cho nước Việt Nam, một nền giáo dục làm phát triển hoàn toàn những năng lực sẵn có của các em…
…Non sông Việt Nam có trở nên tươi đẹp hay không, dân tộc Việt Nam có bước tới đài vinh quang để sánh vai với các cường quốc năm châu được hay không, chính là nhờ một phần lớn ở công học tập của các em…”

Trích đoạn thơ, vè “Bình dân học vụ”:
"Hôm qua anh đến chơi nhà.
Thấy mẹ dệt vải thấy cha đi bừa.
Thấy nàng mải miết xe tơ.
Thấy cháu "i - tờ" ngồi học bi bô.
Thì ra vâng lệnh Cụ Hồ.
Cả nhà yêu nước "thi đua" học hành”.
"i, t (tờ), có móc cả hai.
i ngắn có chấm, t (tờ) dài có ngang;
e, ê , l (lờ) cũng một loài.
ê đội nón chóp, l (lờ) dài thân hơn;
o tròn như quả trứng gà.
ô thời đội mũ, ơ thời thêm râu.
Chữ a thêm cái móc câu bên mình”…
KẾT QUẢ
Nhân dân ủng hộ được 370 kg vàng và 20 triệu đồng trong “Quỹ độc lập”, 40 triệu đồng trong “Quỹ đảm phụ quốc phòng”
Những đồng tiền đầu tiên của nước Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa
SƠ KẾT BÀI HỌC
NHỮNG KHÓ KHĂN CỦA NƯỚC VIỆT NAM DÂN CHỦ CỘNG HÒA
SAU CÁCH MẠNG THÁNG TÁM 1945
CHÍNH QUYỀN
GIẶC ĐÓI
GIẶC DỐT
TÀI CHÍNH
GIẶC NGOẠI XÂM

HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
Học bài.
- Xem bài mới: Bài 24 (TT) phần IV, V, VI.