Bài 24. Cuộc đấu tranh bảo vệ và xây dựng chính quyền dân chủ nhân dân (1945 - 1946)

VIỆT NAM
SAU CÁCH MẠNG THÁNG TÁM
Bài 24:
Cuộc đấu tranh bảo vệ và xây dựng chính quyền dân chủ nhân dân ( 1945-1946 )
I. Tình hình nước ta sau Cách mạng tháng Tám
Thuận lợi
Có chính quyền cách mạng của nhân dân.
Nhân dân làm chủ vận mệnh của mình, phấn khởi, tin tưởng, quyết tâm bảo vệ chế độ mới.
Có sự lãnh đạo sáng suốt, dày dạn kinh nghiệm của đảng Cộng sản đông Dương và Lãnh tụ Hồ Chí Minh.
Phong trào cách mạng trên thế giới phát triển mạnh.
Khó khăn
Đối nội
Đối ngoại
Trên đường phố tại Phủ Lý (Hà Nam) năm 1945, hai em bé đổ cháo vào miệng bố, nhưng cháo chảy ngược ra ngoài vì hàm răng người bố đã cứng, không khép lại được.
Nạn đói
1.Hậu quả nạn đói năm 1945
Một cảnh tận cùng đói khổ của người Việt đầu năm 1945
Nạn đói
2. Đê vỡ, Lũ lụt, Hạn hán
Những đứa trẻ mút vỏ ốc nhặt được trên đường phố Nam Định.

3.Công thương nghiệp đình đốn
4. Gía cả sinh hoạt đắt đỏ
5. Nạn đói mới có nguy cơ xảy ra trong 1946
Nạn dốt

Hơn 90% dân số không biết chữ.
Các tệ nạn xã hội như mê tín dị đoan, rượu chè, cờ bạc…tràn lan.
Không biết chữ
Ngân sách

Ngân sách quốc gia trống rỗng: Còn 1,2 triệu đồng, trong đó có đến một nửa là tiền rách không dùng được.
Hệ thống ngân hàng vẫn còn bị Nhật kiểm soát.
Quân Tưởng đưa vào lưu hành đồng “Quốc tệ”, “Quan kim” làm rối loạn nền tài chính nước ta.
Khó khăn
Đối nội
Đối ngoại
Ngoại xâm, nội phản
- Vĩ tuyến 16 trở ra Bắc:20 vạn quân Tưởng và bọn phản động.
- Vĩ tuyến 16 vào Nam: quân Anh , Pháp.
- 6 vạn quân Nhật chờ giải giáp.
Ngay sau Cách mạng tháng 8/1845, nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà đứng trước tình thế hiểm nghèo như “Ngàn cân treo sợi tóc”
II. Bước đầu xây dựng chế độ mới
6/1/1946, nhân dân đi bầu Quốc hội khóa I với hơn 90% cử tri đi bầu.
Nhân dân Hà Nội bỏ phiếu bầu
Quốc hội khóa I, năm 1946.
Nhân dân Sài Gòn bỏ phiếu bầu Quốc hội khóa I, năm 1946
Hòm phiếu, nhân dân xã Thanh Hóa, huyện Tuyên Hóa, tỉnh Quảng Bình
Cơ quan quyền lực cao nhất nước được bầu, quyền làm chủ của nhân dân được phát huy
Chính phủ liên hiệp kháng chiến do Chủ tịch Hồ Chí Minh đứng đầu được công nhận tại Kỳ họp thứ nhất, quốc hội khóa I, ngày 2-3-1946.
Chủ tịch Hồ Chí Minh và các đại biểu Quốc hội ra mắt cử tri
=> Bộ máy chính quyền dân chủ nhân dân được củng cố và kiện toàn.
III. Diệt giặc đói,
giặc dốt, và giải quyết khó khăn về tài chính
“Giặc đói, giặc dốt là bạn đồng minh của giặc ngoại xâm”
Diệt giặc đói
Tổ chức quyên góp, lập “ hũ gạo cứu đói”, tổ chức “ ngày đồng tâm”, kêu gọi “ nhường cơm sẻ áo”
Thông tư về phương pháp chấn hung nông nghiệp
Nhân dân Nam Bộ quyên góp gạo cứu giúp đồng bào bị đói ở Bắc Bộ (tháng 10/1945)
Đoàn xe điện chở gạo cứu đói giúp đồng bào bị lũ ở Hà Đông, năm 1945
Phát động phong trào thi đua tăng gia sản xuất với khẩu hiệu: “không một tất đất bỏ hoang”, “tấc đất tấc vàng”…

Củng cố đê điều, Chia ruộng cho dân cày nghèo, giảm tô 25%, bãi bỏ thuế thân và các thứ thuế vô lý khác.
“Tăng gia sản xuất
Tăng gia sản xuất ngay
Tăng gia sản xuất nữa”
Đến cuối năm 1946, nền nông nghiệp được phục hồi, sản lượng lương thực tăng lên và nạn đói được đẩy lùi ^_^
Diệt giặc dốt
Ngày 8/9/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh ký sắc lệnh thành lập Nha bình dân học vụ, kêu gọi mọi người tham gia phong trào xóa nạn mù chữ.
Các trường học
sớm được
khai giảng
Diễu hành cổ động phong trào “Bình dân học vụ”
Người dân đứng tại bến đò, bến sông để học chữ
Lớp bình dân học vụ
Người nói: “Một dân tộc dốt là một dân tộc yếu. Vì vậy, tôi đề nghị mở một chiến dịch chống nạn mù chữ.”
Thư gửi các cháu học sinh nhân ngày khai trường 9-1945
“ Non sông Việt Nam có trở nên tươi đẹp hay không, dân tộc Việt Nam có bước tới đài vinh quang để sánh vai các cường quốc năm châu được hay không, chính là nhờ một phần lớn ở công học tập của các em”
(Hồ Chí Minh)
Giải quyết khó khăn về tài chính
Kêu gọi nhân dân đóng góp, xây dựng “ Qũy độc lập”, phong trào “ Tuần lễ vàng”
Phát hành tiền Việt Nam (11/1946)
1946-1954
IV. Nhân dân Nam Bộ kháng chiến chống thực dân Pháp trở lại xâm lược
Đêm 22 rạng sáng 23/9/1945 Pháp gây ra cuộc chiến tranh trở lại xâm lược nước ta lần thứ 2
Nhân dân Nam Bộ đã anh dũng đánh trả bọn xâm lược
Hưởng ứng lời kêu gọi của Đảng, Chính phủ và Chủ tịch Hồ Chí Minh, hàng vạn thanh niên miền Bắc hăng hái gia nhập đoàn quân “Nam tiến”, sát cánh cùng nhân dân miền Nam đánh Pháp.
BÀI TẬP CỦNG CỔ
Bài tập 1: Đánh dẫu X vào câu trả lời đùng
* Ngày Tổng tuyển cử bầu Quốc hội đầu tiên của nước ta
A. 8/9/1945  B. 6/1/1946 
C. 6/3/1946  D. 14/9/1946 
Bài tập 2: Nhiệm vụ cấp bách trước mắt của nước ta sau Cách mạng tháng Tám là gì?
Giải quyết nạn ngoại xâm và nội phản 
B. Giải quyết về vấn đề tài chính 
C. Giải quyết nạn đói, nạn dốt 
D. Giải quyết nạn đói, nạn dốt và khó khăn về tài chính.
X
X
90%
6/1/1946
Quân Tưởng
Ngoại xâm
Quân Anh
Bình dân học vụ
“Tuần lễ vàng”
23/11/1945
LẦN MỞ TRANG SỬ
1
2
3
4
5
Nạn đói
BÌNH DÂN HỌC VỤ
Cái cò các vạc cái nông Mày không biết chữ, mày trông thấy gì Suốt đời mày chịu ngu si Chữ tờ cũng tịt, chữ i cũng mờ Hỏi mày, mày chỉ ngu ngơ Trông dòng chữ đẹp mày ngờ vạch đen Suốt đời chịu tội ngu si Sách xem không được, thư xem không tường Đời mày thấy cũng đáng thương Có mắt như mù, miệng nhường câm thôi
Bình dân học vụ ra đời Mày đi mà học biết rồi cũng thông Cái cò cái vạc cái nông Mày không biết chữ mày không ra người Hãy mau đi học đi thôi Học thêm biết chữ lại vụi lại tường Lớp bình dân đã mở trường Phát không giấy bút vì thương người nghèo Thầy giáo có một lòng yêu Bảo ban dạy dỗ những điều chăm lo Lại thêm múa hát đùa nô Mặc cho sạch sẽ, ăn cho có chừng…
Thực hiện bởi những người xinh đẹp nhất trần
Phùng Bảo Ngọc
Nguyễn Minh Thư
Tạ Nguyễn Thảo Nguyên
Vương Trần Linh Linh
Tôn Nữ Mai Anh
Ngô Quỳnh Anh
Vũ Hà Minh Hạnh
Nguyễn Phương Thúy