Bài 24. Công thức tính nhiệt lượng

Bài 24- Tiết 28
Công thức tính nhiệt lượng.
I. Nhiệt lượng một vật thu vào để nóng lên phụ thuộc những yếu tố nào?
Nhiệt lượng một vật cần thu vào để làm vật nóng lên phụ thuộc 3 yếu tố:
+ Khối lượng của vật (m)
+ Độ tăng nhiệt độ (Δt)
+ Chất cấu tạo nên vật.
Dụng cụ thí nghiệm - gồm 2 bộ mỗi bộ có: (hình vẽ)
I. Nhiệt lượng một vật thu vào để nóng lên phụ thuộc những yếu tố nào?
Giá TN
Đèn cồn
Cốc thuỷ tinh
Nhiệt kế
I. Nhiệt lượng một vật thu vào để nóng lên phụ thuộc những yếu tố nào?
1. Quan hệ giữa nhiệt lượng vật cần thu vào để nóng lên và khối lượng của vật.
Dùng đèn cồn lần lượt đun hai khối lượng nước khác nhau, 50g và 100g, đựng trong hai cốc thuỷ tinh giống nhau, để nước trong hai cốc đều nóng lên thêm 200C
I. Nhiệt lượng một vật thu vào để nóng lên phụ thuộc những yếu tố nào?
Quan hệ giữa nhiệt lượng vật cần thu vào để nóng lên và khối lượng của vật.
Kết quả thí nghiệm:
Bảng 24.1
I. Nhiệt lượng một vật thu vào để nóng lên phụ thuộc những yếu tố nào?
C1: Trong thí nghiện trên, yếu tố nào ở hai cốc được giữ giống nhau, yếu tố nào được thay đổi? Tại sao phải làm như thế? Hãy tìm số thích hợp cho các ô trống ở hai cột cuối bảng 24.1. Biết nhiệt lượng ngọn lửa đèn cồn truyền cho nước tỉ lệ với thời gian đun.

Độ tăng nhiệt độ và chất làm vật được giữ giống nhau
Khối lượng khác nhau
Để tìm hiểu mối quan hệ giữa nhiệt lương và khối lượng
C2: Từ thí nghiệm trên có thể kết luận gì về mối quan hệ giữa nhiệt lượng vật cần thu vào để nóng lên và khối lượng vật?
 Kết Luận: Khối lượng càng lớn thì nhiệt lượng vật thu vào càng lớn
Quan hệ giữa nhiệt lượng vật cần thu vào để nóng lên và khối lượng của vật.
I. Nhiệt lượng một vật thu vào để nóng lên phụ thuộc những yếu tố nào?
Quan hệ giữa nhiệt lượng vật cần thu vào để nóng lên và khối lượng của vật.
Kết quả thí nghiệm:
Bảng 24.1
½
½
I. Nhiệt lượng một vật thu vào để nóng lên phụ thuộc những yếu tố nào?
2. Quan hệ giữa nhiệt lượng vật cần thu vào để nóng lên và độ tăng nhiệt độ.

Dùng đèn cồn lần lượt đun hai cốc thuỷ tinh giống nhau,mỗi cốc đựng 50g nước, để nước trong cốc 1 nóng lên thêm 200C, trong cốc 2 nóng lên thêm 400 C.
I. Nhiệt lượng một vật thu vào để nóng lên phụ thuộc những yếu tố nào?
C4: Trong thí nghiệm này phải thay đổi yếu tố nào? Muốn vậy phải làm thế nào?
C3: Trong thí nghiệm này phải giữ không đổi yếu tố nào? Muốn vậy phải làm như thế nào?
 Phải giữ khối lượng và chất làm vật giống nhau. Muốn vậy hai cốc phải cùng đựng một lượng nước


2. Quan hệ giữa nhiệt lượng vật cần thu vào để nóng lên và độ tăng nhiệt độ.

 Phải cho độ tăng nhiệt độ khác nhau. Muốn vậy phải để cho nhiệt độ cuối của hai cốc khác nhau bằng cách cho thời gian đun khác nhau
I. Nhiệt lượng một vật thu vào để nóng lên phụ thuộc những yếu tố nào?
Kết quả thí nghiệm:
Bảng 24.2
½
½
2. Quan hệ giữa nhiệt lượng vật cần thu vào để nóng lên và độ tăng nhiệt độ.

I. Nhiệt lượng một vật thu vào để nóng lên phụ thuộc những yếu tố nào?
C5: Từ thí nghiệm trên, có thể rút ra kết luận gì về mối quan hệ giữa nhiệt lượng vật thu vào để nóng lên và độ tăng nhiệt độ?
2. Quan hệ giữa nhiệt lượng vật cần thu vào để nóng lên và độ tăng nhiệt độ.
Kết luận: Độ tăng nhiệt độ càng lớn thì nhiệt lượng vật thu vào
càng lớn.
I. Nhiệt lượng một vật thu vào để nóng lên phụ thuộc những yếu tố nào?
3. Quan hệ giữa nhiệt lượng vật cần thu vào để nóng lên với chất làm vật.
Dùng đèn cồn đun nóng 50g bột băng phiến và 50g nước đựng trong hai cốc thuỷ tinh giống nhau cùng nóng lên thêm 200C.
I. Nhiệt lượng một vật thu vào để nóng lên phụ thuộc những yếu tố nào?
Kết quả thí nghiệm:
Bảng 24.3
>
3. Quan hệ giữa nhiệt lượng vật cần thu vào để nóng lên với chất làm vật.
I. Nhiệt lượng một vật thu vào để nóng lên phụ thuộc những yếu tố nào?
C6: Trong thí nghiệm này những yếu tố nào thay đổi, không thay đổi?
3. Quan hệ giữa nhiệt lượng vật cần thu vào để nóng lên với chất làm vật.
Khối lượng thay đổi
Độ tăng nhiệt độ giống nhau
Chất làm vật khác nhau
C7: Nhiệt lượng vật cần thu vào để nóng lên có phụ thuộc chất làm vật hay không?
 Nhiệt lượng vật cần thu vào để nóng lên có phụ thuộc chất làm vật
II. Công thức tính nhiệt lượng
Nhiệt lượng vật thu vào được tính theo công thức:
Q=m.c. t


Nhiệt dung riêng của một chất cho biết nhiệt lượng cần truyền cho 1kg chất đó để nhiệt độ tăng thêm 1oC (1K).

Trong đó:
Q là nhiệt lượng vật thu vào (J)
m là khối lượng của vật (kg)
t = t2 - t1 là độ tăng nhiệt độ, tính ra oC hoặc K*
c là đại lượng đặc trưng cho chất làm vật gọi là nhiệt dung riêng (J/kg.K)
II. Công thức tính nhiệt lượng
Bảng nhiệt dung riêng của một số chất:
Bảng 24.4
III. Vận dụng
C8: muốn xác định nhiệt lượng vật thu vào cần tra bảng để biết độ lớn của đại lượng nào và đo độ lớn của những đại lượng nào, bằng những dụng cụ nào?
Tra bảng để biết nhiệt dung riêng
Cân vật để biết khối lượng
Đo nhiệt độ để xác định độ tăng nhiệt độ
III. Vận dụng
C9:
Tóm tắt:
m= 5kg
t1=20oC
t2=50oC
c= 380J/kg.K
Tính:Q=? (J)
Bài giải
Nhiệt lượng cần thiết là:
Áp dụng công thức:
Q=m.c.  t  Q=m.c.(t2- t1)
 Q = 5.380.(50-20)= 57000J = 57kJ
Đáp số: Q= 57000J = 57kJ
III. Vận dụng
C10: Tóm tắt:
m1 = 0,5kg
m2 = 2kg
t1 = 25oC
t2 = 100oC
c1 = 880J/kg.K
c2= 4200J/kg.K
Tính: Q=? (J)
Bài giải
Nhiệt lượng cần thiết để ấm nhôm nóng lên là:
Q1 = m1.c1(t2- t1) = 0.5.880.(100-25)= 33000J
Nhiệt lượng làm nước nóng lên là:
Q2 = m2.c2(t2- t1) = 2.4200.(100-25)= 630000J
Nhiệt lượng cần thiết để ấm nước sôi là:
Q = Q1 + Q2 = 33000 + 630000 = 663000 J
Đáp số: Q = 663000 J
Ghi nhớ
 Nhiệt lượng vật cần thu vào để nóng lên phụ thuộc khối lượng, độ tăng nhiệt độ của vật và nhiệt dung riêng của chất làm vật.
Công thức tính nhiệt lượng vật thu vào Q=m.c. t
Trong đó Q là nhiệt lượng(J)
m là khối lượng của vật (kg)
t là độ tăng nhiệt độ của vật (oC hoặc K)
c là nhiệt dung riêng của chất làm vật (J/kg.K).

 Nhiệt dung riêng của một chất cho biết nhiệt lượng cần truyền để làm cho 1kg chất đó tăng thêm 1oC.

Hướng dẫn về nhà:
Hoàn thành câu C10 và làm các bài tập ở SBT.
Nắm chắc ghi nhớ và đọc mục “có thể em chưa biết”.
Chỳc cỏc em h?c t?t!