Bài 24. Công thức tính nhiệt lượng

MÔN: VẬT LÍ 8
CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM HỌC SINH ĐẾN DỰ GIỜ TIẾT THAO GIẢNG
Giáo viên dạy : LÊ NGUYÊN HOÀNG
Trường THCS Bình Hòa Đông
LỚP : 8A
Kiểm tra bài cũ:
Bức xạ nhiệt là gì ?
Tại sao về mùa hè ta thường mặc áo màu trắng mà không mặc áo màu đen ?
Để tính nhiệt lượng cần truyền cho 5 kg đồng để tăng nhiệt độ từ 200C lên 500C ta làm phải áp dụng công thức gì ?
* ĐẶT VẤN ĐỀ :
Trả lời :
1) Bức xạ nhiệt là sự truyền nhiệt bằng các tia nhiệt đi thẳng .
2) Để giảm sự hấp thụ các tia nhiệt
BÀI 24
Bài 24: CÔNG THỨC TÍNH NHIỆT LƯỢNG
I - NHIỆT LƯỢNG MỘT VẬT THU VÀO ĐỂ NÓNG LÊN PHỤ THUỘC NHỮNG YẾU TỐ NÀO?
Nhiệt lượng một vật cần thu vào để làm vật nóng lên phụ
thuộc vào ba yếu tố sau đây :
_Khối lượng của vật _ Độ tăng nhiệt độ của vật _ Chất cấu tạo nên vật
*Câu hỏi : Nhiệt lượng một vật cần thu vào để làm vật
nóng lên phụ thuộc những yếu tố nào ?
Để kiểm tra xem nhiệt lượng vật cần thu vào để nóng lên có phụ thuộc ba yếu tố trên không , người ta phải làm thế nào ? (Để trả lời câu hỏi này hãy nhớ lại những trường hợp tương tự đã học ở các lớp dưới ) .
_Khối lượng của vật _ Độ tăng nhiệt độ của vật _ Chất cấu tạo nên vật

Bài 24: CÔNG THỨC TÍNH NHIỆT LƯỢNG
I - NHIỆT LƯỢNG MỘT VẬT THU VÀO ĐỂ NÓNG LÊN PHỤ THUỘC NHỮNG YẾU TỐ NÀO?
1./ Quan hệ giữa nhiệt lượng vật cần thu vào để nóng lên và khối lượng của vật
a) Thí nghiệm 1:
- Dùng đèn cồn lần lượt đun hai khối lượng nước khác nhau 50g và 100g, đựng trong hai cốc thủy tinh giống nhau, để nước ở trong hai cốc đều nóng lên thêm 20oC
1./ Quan hệ giữa nhiệt lượng vật cần thu vào để nóng lên và khối lượng của vật
a) Thí nghiệm 1:
Bảng 24.1
+ C2: Từ thí nghiệm trên có thể kết luận gì về mối quan hệ giữa nhiệt lượng vật cần thu vào để nóng lên và khối lượng của vật?
+ C1: Trong thí nghiệm trên, yếu tố nào ở hai cốc được giữ giống nhau, yếu tố nào được thay đổi? Tại sao phải làm như thế? Hãy tìm số thích hợp cho các ô trống ở hai cột cuối bảng 24.1. Biết nhiệt lượng ngọn lửa đèn cồn truyền cho nước tỉ lệ với thời gian đun?
Giống nhau: Độ tăng nhiệt độ và chất làm vật. Thay đổi: Khối lượng khác nhau.
Khối lượng càng lớn thì nhiệt lượng của vật thu vào càng lớn.
? Để tìm hiểu mối quan hệ giữa nhiệt lượng và khối lượng.
Bài 24: CÔNG THỨC TÍNH NHIỆT LƯỢNG
I - NHIỆT LƯỢNG MỘT VẬT THU VÀO ĐỂ NÓNG LÊN PHỤ THUỘC NHỮNG YẾU TỐ NÀO?
1./ Quan hệ giữa nhiệt lượng vật cần thu vào để nóng lên và khối lượng của vật
a) Thí nghiệm 1:
b) Kết luận 1:
- Khối lượng của vật càng lớn thì nhiệt lượng vật cần thu vào để nóng lên càng lớn.
2./ Quan hệ giữa nhiệt lượng vật cần thu vào để nóng lên và độ tăng nhiệt độ.
a) Thí nghiệm 2:
Các em hãy thảo luận nhóm về cách làm thí nghiệm kiểm tra mối quan hệ giữa nhiệt lượng vật cần thu vào để nóng lên và độ tăng nhiệt độ.Trong khi thảo luận cần lưu ý những vấn đề sau đây :
+ C3: Trong thí nghiệm này phải giữ không đổi những yếu tố nào? Muốn vậy phải làm thế nào?
+ C4: Trong thí nghiệm này phải thay đổi những yếu tố nào? Muốn vậy phải làm thế nào?
2./ Quan hệ giữa nhiệt lượng vật cần thu vào để nóng lên và độ tăng nhiệt độ.
+ C3: Trong thí nghiệm này phải giữ không đổi những yếu tố nào? Muốn vậy phải làm thế nào?
+ C4: Trong thí nghiệm này phải thay đổi những yếu tố nào? Muốn vậy phải làm thế nào?
Trả lời :_ Phải giữ khối lượng và chất làm vật không thay đổi (giống nhau) .Muốn vậy hai cốc phải đựng cùng một lượng nước .
Trả lời : _ Phải cho độ tăng nhiệt độ thay đổi ( khác nhau ) . Muốn vậy phải cho nhiệt độ cuối của hai cốc khác nhau , bằng cách cho thời gian đun của hai cốc khác nhau .
2./ Quan hệ giữa nhiệt lượng vật cần thu vào để nóng lên và độ tăng nhiệt độ.
a) Thí nghiệm 2:
Bảng 24.2
+ C5: Từ thí nghiệm trên có thể rút ra kết luận gì về mối quan hệ giữa nhiệt lượng vật thu vào để nóng lên và độ tăng nhiệt độ?
- Hãy tìm số thích hợp cho 2 ô trống ở hai cột cuối bảng 24.2
Trả lời : _ Độ tăng nhiệt độ của vật càng lớn thì nhiệt lượng vật
cần thu vào để nóng lên càng lớn
I - NHIỆT LƯỢNG MỘT VẬT THU VÀO ĐỂ NÓNG LÊN PHỤ THUỘC NHỮNG YẾU TỐ NÀO?
a) Thí nghiệm 2:
- Độ tăng nhiệt độ của vật càng lớn thì nhiệt lượng vật cần thu vào để nóng lên càng lớn.
2./ Quan hệ giữa nhiệt lượng vật cần thu vào để nóng lên và độ tăng nhiệt độ.
b) Kết luận 2:
- Khối lượng của vật càng lớn thì nhiệt lượng vật cần thu vào để nóng lên càng lớn.
1./ Quan hệ giữa nhiệt lượng vật cần thu vào để nóng lên và khối lượng của vật.
a) Thí nghiệm 1:
b) Kết luận 1:
Bài 24 : CÔ�NG THỨC TÍNH NHIỆT LƯỢNG
3./ Quan hệ giữa nhiệt lượng vật cần thu vào để nóng lên với
chất làm vật.
a) Thí nghiệm 3:
- Dùng đèn cồn đun nóng 50g bột băng phiến và 50g nước cùng nóng thêm 20oC.
1./ Quan hệ giữa nhiệt lượng vật cần thu vào để nóng lên và khối lượng của vật.
I - NHIỆT LƯỢNG CỦA MỘT VẬT THU VÀO ĐỂ NÓNG LÊN PHỤ THUỘC NHỮNG YẾU TỐ NÀO?
3./ Quan hệ giữa nhiệt lượng vật cần thu vào để nóng lên với chất làm vật.
a) Thí nghiệm 3:
>
Bảng 24.3
+ Hãy tìm dấu thích hợp ( = ; > ; < ) cho ô trống ở cột cuối của bảng 24.3
2./ Quan hệ giữa nhiệt lượng vật cần thu vào để nóng lên và độ tăng nhiệt độ.
3./ Quan hệ giữa nhiệt lượng vật cần thu vào để nóng lên
với chất làm vật.
a) Thí nghiệm 3:
Bảng 24.3
+ C6: Trong thí nghiệm này những yếu tố nào thay đổi, không thay đổi?
+ C7: Nhiệt lượng vật cần thu vào để nóng lên có phụ thuộc chất làm vật không?
_ Thay đổi : chất làm vật
_ Không đổi : Khối lượng và độ tăng nhiệt độ
_ Nhiệt lượng vật cần thu vào để nóng lên phụ thuộc chất làm vật
I.NHIỆT LƯỢNG MỘT VẬT THU VÀO ĐỂNÓNG LÊN PHỤ THUỘC NHỮNG YẾU TỐ NÀO?
a) Thí nghiệm 2:
Độ tăng nhiệt độ của vật càng lớn thì nhiệt lượng vật thu vào để nóng lên càng lớn.
2./ Quan hệ giữa nhiệt lượng vật cần thu vào để nóng lên và độ tăng nhiệt độ.
b) Kết luận 2:
Khối lượng của vật càng lớn thì nhiệt lượng vật thu vào để nóng càng lớn.
1. Quan hệ giữa nhiệt lượng vật cần thu vào để nóng lên và khối lượng của vật.
a) Thí nghiệm 1:
b) Kết luận 1:
Bài 24 : CÔ�NG THỨC TÍNH NHIỆT LƯỢNG
a) Thí nghiệm 3:
3. Quan hệ giữa nhiệt lượng vật cần thu vào để nóng lên với chất làm vật .
b) Kết luận 3:
Nhiệt lượng vật cần thu vào để nóng lên phụ thuộc chất làm vật.
+ Qua 3 thí nghiệm trên, em hãy cho biết nhiệt lượng vật cần thu vào để nóng lên phụ thuộc vào những yếu tố nào?
+ Nhiệt lượng (Q) phụ thuộc :
_ Khối lượng của vật
_ Độ tăng nhiệt độ
_ Chất làm nên vật ( Nhiệt dung riêng )
(m)
(?t)
(C)
Q = ?
m. c.?t
Bài 24: CÔNG THỨC TÍNH NHIỆT LƯỢNG
I - NHIỆT LƯỢNG CỦA MỘT VẬT THU VÀO ĐỂ NÓNG LÊN PHỤ THUỘC NHỮNG YẾU TỐ NÀO?
II - CÔNG THỨC TÍNH NHIỆT LƯỢNG
?
+ Công thức tính nhiệt lượng vật thu vào:
Q = m.c.?t
Trong đó: Q là nhiệt lượng (J) ,
m là khối lượng của vật (kg),
?t = (t2 -t1) là độ tăng nhiệt độ của vật (oC hoặc K),
c là nhiệt dung riêng của chất làm vật (J/kg.K).
+ Nhiệt dung riêng của một chất cho biết ý nghĩa gì?
+ Nhiệt dung riêng của một chất cho biết nhiệt lượng cần thiết để làm cho 1kg chất đó tăng thêm 1oC (hoặc1K).
Bài 24: CÔNG THỨC TÍNH NHIỆT LƯỢNG
I - NHIỆT LƯỢNG MỘT VẬT THU VÀO ĐỂ NÓNG LÊN PHỤ THUỘC NHỮNG YẾU TỐ NÀO?
II - CÔNG THỨC TÍNH NHIỆT LƯỢNG
Bảng 24.4
(2) Nói nhiệt dung riêng của chì là 130 J/ kg.K , điều đó có ý nghĩa gì?
Câu hỏi:(1) Các chất khác nhau thì nhiệt dung riêng giống hay khác nhau ?
_ Các chất khác nhau thì nhiệt dung riêng khác nhau
_ Có ý nghĩa là muốn cho 1kg chì nóng thêm lên 10C cần truyền cho chì một nhiệt lượng là 130J
Bài 24: CÔNG THỨC TÍNH NHIỆT LƯỢNG
I - NHIỆT LƯỢNG MỘT VẬT THU VÀO ĐỂ NÓNG LÊN PHỤ
THUỘC NHỮNG YẾU TỐ NÀO?
II - CÔNG THỨC TÍNH NHIỆT LƯỢNG
III - VẬN DỤNG
+ C8: Muốn xác định nhiệt lượng vật thu vào cần tra bảng để biết độ lớn của đại lượng nào và đo độ lớn của những đại lượng nào, bằng những dụng cụ nào?
Trả lời:
- Đo khối lượng của vật bằng cân.
- Tra bảng để biết nhiệt dung riêng của chất làm vật.
- Đo độ tăng nhiệt độ của vật bằng nhiệt kế.
Bài 24: CÔNG THỨC TÍNH NHIỆT LƯỢNG
I - NHIỆT LƯỢNG MỘT VẬT THU VÀO ĐỂ NÓNG LÊN PHỤ THUỘC NHỮNG YẾU TỐ NÀO?
II - CÔNG THỨC TÍNH NHIỆT LƯỢNG
III - VẬN DỤNG
+ C8:
+ C9: Tính nhiệt lượng cần truyền cho 5kg đồng để tăng nhiệt độ từ 20oC lên 50oC .
Tóm tắt
m = 5 kg
c = 380 J/kg.K
t1= 20oC
t2 = 50oC
Q = ? (J )
Giải
Nhiệt lượng mà 5kg đồng thu vào để tăng từ 20oC lên 50oC là :
Ta có: Q = m. c.?t
= 5. 380. (50 - 20)
= 57 kJ
= m.c. (t2 - t1)
= 57000 J
Đáp số : Q = 57000J = 57 kJ

Bài 24: CÔNG THỨC TÍNH NHIỆT LƯỢNG
I - NHIỆT LƯỢNG CỦA MỘT VẬT THU VÀO ĐỂ NÓNG LÊN PHỤ THUỘC NHỮNG YẾU TỐ NÀO?
II - CÔNG THỨC TÍNH NHIỆT LƯỢNG
III - VẬN DỤNG :C8; C9 (sgk)
+ C10: Một ấm đun nước bằng nhôm có khối lượng 0,5kg chứa 2 lít nước ở 25oC. Muốn đun sôi ấm nước này cần một nhiệt lượng bằng bao nhiêu?
Tóm tắt
m1 = 0,5 kg
c1 = 880 J/kg.K
Q = (Q1 + Q2) ?(J)
V = 2 (l)
c2 = 4200 J/kg.K
Giải
Nhiệt lượng ấm thu vào để tăng từ 25oC lên 100oC:
Q1 = m1 .c1 .?t
Nhiệt lượng nước thu vào để tăng từ 25oC lên 100oC:
Q2= m2 .c2 .?t
Nhiệt lượng tổng cộng cần cung cấp:
Q = Q1 + Q2
Nước
t1 = 25oC
t2 = 100oC
Đáp số : Q = 663000J = 663 kJ
= 0,5 .880 .(100 - 25) = 33000J
= 2 .4200 .(100 - 25) = 630000J
= 33000 + 630000 =663000J
= 663 kJ
m2 = 2 kg
Hướng dẫn về nhà:
Bài tập
24.3 Người ta cung cấp cho 10 lít nước 1 nhiệt lượng là 840kJ . Hỏi nước nóng lên thêm bao nhiêu độ ?
Giải
Nhiệt độ nước nóng lên thêm là :
20 0C
BT 24.1 (SBT_ Tr 31 )
Có 4 bình A,B,C,D đều được đựng nước ở cùng một nhiệt
độ . Sau khi dủng các đèn cồn giống hệt nhau để đun các bình này trong năm phút
( H.24.1 ) người người ta thấy nhiệt độ của nước trong các bình trở nên khác nhau
1 ) Hỏi nhiệt độ ở bình nào cao nhất ? Hãy chọn câu trả lời đúng :
A . Bình A C . Bình C

B . Bình B D . Bình D

BT24.1 (SBT_ Tr 31 )
2 ) Yếu tố nào sau đây làm cho nhiệt độ của nước ở các
bình trở nên khác nhau ?
Hãy chọn câu trả lời đúng :
A . Thời gian đun.
B . Nhiệt lượng từng bình nhận được .
C . Lượng chất lỏng chứa
trong từng bình .
D. Loại chất lỏng chứa trong từng bình .