Bài 23. Viếng lăng Bác

TRƯỜNG BỒI DƯỠNG GIÁO DỤC

NĂM2007
NGỮ VĂN
Tr� Th? Lam V�n
KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 1:Tại sao nhà văn Nguyễn thành Long lại đặt tên cho truyện ngắn của mình là "Lặng lẽ Sapa"?
a/ Vì nơi đây có những ngọn núi cao im lìm.
b/ Vì nơi đây có những con người âm thầm lặng lẽ làm việc cho đất nước.
c/ Vì nơi đây có những con đường đèo quanh co, vắng vẻ.
d/ Vì nơi đây có những cảnh thiên nhiên tươi đẹp.
Sai
Đúng
Sai
Sai
Câu 2 :Trong truyện ngắn "Lặng lẽ Sapa" của Nguyễn Thành Long,anh thanh niên là một chàng trai có nhiều phẩm chất tốt đẹp :
a/ Tinh thần trách nhiệm, vượt gian khó.
b/ Tinh thần tự lập, lòng hiếu khách.
c/ Tấm lòng nhân ái, khiêm tốn.
d/ Tất cả đều đúng.
Sai
Sai
Sai
Đúng
Tiết 93
Tuần 24
I/ Giới thiệu tác giả tác phẩm:
* Taùc giaû :
Tên thật: Phan Thanh Viễn
Sinh năm :1928
Quê: An Giang
Là một trong những cây bút có mặt sớm nhất của lực lượng văn nghệ giải phóng ở miền Nam thời kì chống Mỹ cứu nước.
Sáng tác : " Nhớ lời di chúc"(1972), " Như mây mùa xuân"(1978), .
* Tác phẩm:
" Viếng lăng Bác" được sáng tác năm 1976,khi tác giả từ miền Nam ra thăm lăng Bác.
II/ Tìm hieåu baøi thô :
1/Tình caûm cuûa nhaø thô ñoái vôùi Baùc:
*Em hieåu gì veà tình caûm cuûa nhaø thô ñoái vôùi Baùc thoâng qua caùch xöng hoâ “con”- “Baùc”?
+ “Con-Baùc”:
-> gaàn guõi, thaân thöông, kính troïng.
*Taïi sao taùc giaû laïi nhaéc ñeán ba tieáng “ôû mieàn Nam” vaø duøng töø “thaêm” chöù khoâng phaûi töø “vieáng”?
+ “ôû mieàn Nam” – “thaêm”:
-> Tình caûm tha thieát maø thaàm kín.
*Hình aûnh ñaàu tieân ñaäp vaøo maét taùc giaû khi quan saùt caûnh quanh laêng Baùc laø gì ?
+ “haøng tre xanh xanh Vieät Nam ”
*Ngoaøi yù nghóa taû thöïc, hình aûnh haøng tre coøn mang yù nghóa naøo khaùc ?
-> yù nghóa nhaân hoùa, töôïng tröng:tre laø bieåu töôïng cuûa daân toäc Vieät Nam, kieân cöôøng,baát khuaát ñang canh giaác nguû bình yeân cho Ngöôøi.
2/Tình caûm cuûa toaøn daân ñoái vôùi Baùc:
*So saùnh hình aûnh maët trôøi trong hai caâu thô:
“ Ngaøy ngaøy maët trôøi ñi qua treân laêng
Thaáy moät maët trôøi trong laêng raát ñoû”.

*Ngheä thuaät gì ñaõ ñöôïc söû duïng? Caùch noùi nhö theá coù yù nghóa gì ?
-> Hình ảnh ẩn dụ: Bác Hồ là "mặt trời"soi sáng dẫn dắt dân tộc Việt Nam.
"Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân".
"Tràng hoa" ấy do ai kết nên? và "bảy mươi chín mùa xuân"có ý nghĩa gì?
-Dòng người vào viếng Bác, kết nên tràng hoa dâng lên Người.
- "Bảy mươi chín mùa xuân": đời Bác sống đẹp như những mùa xuân, Bác đã làm nên mùa xuân cho đất nước.
-> Hình ảnh ẩn dụ:
3/ Hình aûnh Baùc trong laêng vaø caûm xuùc cuûa nhaø thô:
“Baùc naèm trong giaác nguû bình yeân,
Giöõa moät vaàng traêng saùng dòu hieàn”.
*Taïi sao taùc giaû laïi khoâng vieát “döôùi vaàng traêng” maø laïi vieát “giöõa vaàng traêng”?
-> Bác chính là vầng trăng tỏa ra ánh sáng dịu hiền, thanh cao.
*Hình aûnh “trôøi xanh” coù yù nghóa gì?
->"Trời xanh là mãi mãi": hình ảnh ẩn dụ- Bác bất tử trong lòng dân tộc Việt Nam.
-> "nghe nhói trong tim": nỗi đau vô hạn, niềm tiếc thương Bác .
Câu thơ nghe như một tiếng khóc nghẹn ngào, như khi xưa Bác ra đi:
"Suốt mấy hôm rày đau tiễn đưa
Đời tuôn nước mắt,trời tuôn mưa".
*Cho biết tâm trạng của tác giả qua hai câu thơ:

"Vẫn biết trời xanh là mãi mãi,
Mà sao nghe nhói ở trong tim !"

4/ Öôùc nguyeän cuûa nhaø thô:
*Thöông nhôù Baùc, ñau loøng tröôùc söï ra ñi cuûa ngöôøi töø trong saâu thaúm, tieáng thô caát leân lôøi öôùc muoán, ñoù laø gì ?
-> Điệp ngữ:
+Chim
"muốn làm" : +Hoa
+Tre
-> Niềm khát khao muốn được ở bên Bác.
III. Ghi nhôù :
Với giọng thơ tha thiết, thành kính, cùng các biện pháp tu từ :ẩn dụ, nhân hóa, tượng trưng, điệp ngữ.được sử dụng rất thành công.Bài thơ thể hiện sự kính yêu, lòng biết ơn, tâm nguyện sống theo lý tưởng Bác của người con Nam bộ, của toàn dân Việt Nam đối với Bác.
VIẾNG LĂNG BÁC
VIỄN PHƯƠNG
Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác,
Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát.
Ôi ! Hàng tre xanh xanh Việt Nam,
Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng.
Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng,
Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ.
Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ,
Kết tràng hoa dâng

Bác nằm trong giấc ngủ bình yên,
Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền,
Vẫn biết trời xanh là mãi mãi,

Mai về miền Nam, thương trào nước mắt,
Muốn làm con chim hót quanh lăng Bác,
Muốn làm đóa hoa tỏa hương đâu đây,
Muốn làm cây tre

Mà sao nghe nhói ở trong tim !

trung hiếu chốn này.

4-1976
bảy mươi chín mùa xuân.
*Chuẩn bị cho tiết sau:
+Học:
-Tác giả, tác phẩm.
-Bài thơ.
-Ghi nhớ.

+Soạn bài "Mùa xuân nho nhỏ" :
-Sưu tầm tư liệu về nhà thơ Thanh Hải.
-Tìm hiểu bố cục và nội dung bài thơ :
.Mùa xuân của thiên nhiên..
.Mùa xuân của con người.

Xin chân thành cảm ơn