Bài 23. Viếng lăng Bác

VIỄN PHƯƠNG
TiẾT 117
VĂN 9
GV:
TRẦN
CAO DUYÊN
TRƯỜNG THCS PHỔ CHÂU-ĐỨC PHỔ- QUẢNG NGÃI
1.Chân dung tác giả
Nhà thơ Viễn Phương trong một lần ra thăm lăng Bác.
NHÀ THƠ ViỄN PHƯƠNG
2. TIỂU SỬ TÁC GiẢ


Trình bày những hiểu biết của em về tác giả
Tên thật: Phan Thanh Viễn
Sinh:01/ 5 / 1928
Tại :An Giang.
Mất: 21/ 12/ 2005
Tại: Thành phố Hồ Chí Minh
Giải thưởng Nhà nước về Văn học nghệ thuật.

3. NHỮNG TÁC PHẨM CHÍNH
Mắt sáng học trò
(thơ – 1970)
Nhớ lời di chúc
(Trường ca – 1972)
Như mây mùa xuân
(thơ – 1978)
Phù sa quê mẹ
(thơ – 1991)
Tháng bảy mưa ngâu
(Truyện & ký 1999)
Ngôi sao xanh
(Truyện thiếu nhi-2003)
Hình bóng thương yêu
(Ký – 2005)
Gió lay hương quỳnh
(thơ – 2005)
Trang bìa tập thơ
GIÓ LAY HƯƠNG QUỲNH
4. ĐỌC – TÌM HiỂU CHUNG
Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác
Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát
Ôi ! Hàng tre xanh xanh Việt Nam
Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng

Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng
Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ
Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ
Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân



A. Đọc: Giọng thành kính, thiết tha, sâu lắng
4. ĐỌC – TÌM HiỂU CHUNG
Bác nằm trong giấc ngủ bình yên

Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền

Vẫn biết trời xanh là mãi mãi

Mà sao nghe nhói ở trong tim.
4. ĐỌC - TÌM HiỂU CHUNG
Mai về miền Nam thương trào nước mắt
Muốn làm con chim hót quanh lăng Bác
Muốn làm đóa hoa tỏa hương đâu đây
Muốn làm cây tre trung hiếu chốn này.
4. ĐỌC- TÌM HiỂU CHUNG
B. Giải thích từ khó
Nhìn vào SGK (trang 60), tìm hiểu ý nghĩa các từ ngữ sau:
TRÀNG HOA
BẢY MƯƠI CHÍN MÙA XUÂN
TRUNG HiẾU
C. TÌM HiỂU THỂ LOẠI
Em hãy nhận xét về thể loại và vần thơ?
Thể loại
THƠ TÁM CHỮ
Vần thơ
VẦN CHÂN – LiỀN


Em hãy nêu bố cục của bài thơ
5. Phân tích
Khổ thơ 1
Câu thơ đầu: Từ “con” hàm chứa bao nhiêu xúc động hướng về vị cha già kính yêu:
“Bác nhớ miền Nam nỗi nhớ nhà / miền Nam mong Bác nỗi mong cha”…
5. PHÂN TÍCH
Câu thơ hai, ba, tư với hình ảnh hàng tre thân thuộc nhìn qua màn sương lung linh mờ ảo. Từ hình ảnh này dẫn đến một liên tưởng sâu xa mang tính khái quát: Hàng tre xanh xanh Việt Nam vững vàng trong bão táp.
Em hãy xác định biện pháp nghệ thuật và tác dụng của nó
trong hai câu thơ:
Ôi ! Hàng tre xanh xanh Việt Nam
Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng.
Đó là một hình ảnh ẩn dụ, làm nổi bật con người Việt Nam kiên cường, bất khuất. Trong “bão táp mưa sa” của hai cuộc kháng chiến, toàn dân tộc vẫn “đứng thẳng hàng”, vẫn xốc tới, đưa cuộc cách mạng đến bờ bến vinh quang.
LIÊN HỆ:
Cây tre trong thơ Nguyễn Duy
Trong văn của Thép Mới
5. Phân tích
Khổ thơ thứ hai
Một ẩn dụ độc đáo:
Mặt trời trên lăng→ mặt trời thiên nhiên
Mặt trời trong lăng → Bác Hồ.
Một liên tưởng sâu xa:
Dòng người vào lăng viếng Bác đẹp như một tràng hoa dâng Người bảy mươi chín mùa xuân.


5. Phân tích
Bác Hồ mất ngày 2/9/69 khi đã bước sang tuổi 79.
Tố Hữu viết:
Bảy mươi chín tuổi xuân trong sáng
Vào cuộc trường sinh nhẹ cánh bay…
(Theo chân Bác)
DI CHÚC BÁC HỒ
5. Phân tích
Khổ thơ 3
Bác còn mãi như mây trắng, trời xanh, như non sông đất nước nhưng tác giả không khỏi nhói đau trong niềm tiếc thương vô hạn khi Bác đi xa.
Bác Hồ trút hơi thở cuối cùng
5. Phân tích
Khổ thơ cuối
Ý thơ nào trong bài Mùa xuân nho nhỏ có sự đồng cảm với khổ thơ cuối trong bài Viếng lăng Bác?
5. Phân tích
Khổ thơ cuối
Ý thơ nào trong bài Mùa xuân nho nhỏ có sự đồng cảm với khổ thơ cuối trong bài Viếng lăng Bác ?
Điểm giao tình của hai hồn thơ
Thanh Hải:
Ta làm con chim hót
Ta làm một cành hoa
Ta nhập vào hòa ca
Một nốt trầm xao xuyến…
Viễn Phương:
Muốn làm con chim hót quanh lăng Bác
Muốn làm bông hoa tỏa hương đâu đây
Muốn làm cây tre trung hiếu chốn này.
Tất cả nguyện ước đều hướng về Bác, cũng là hướng về đất nước – non sông.
Hình ảnh cây tre cuối bài thơ
Vẫn là một hình ảnh ẩn dụ nhưng được bổ sung nghĩa mới:



TRUNG - HiẾU
Trung với nước, hiếu với dân,
nhập vào hàng tre túc trực
ngày đêm bên lăng Bác.
6. Tổng kết
NỘI DUNG:

Bài thơ thể hiện niềm thành kính thiêng liêng, sâu sắc và cảm động của tác giả - cũng là của đồng bào miền Nam khi vào lăng viếng Bác.
NGHỆ THUẬT:

Giọng điệu trang nghiêm toát lên tình cảm kính yêu, vừa đau xót tiếc thương, vừa xúc động tự hào.
Hình ảnh thơ có tính biẻu tượng cao: Cây tre, tràng hoa, mặt trời, vầng trăng…
A. Đọc và suy nghĩ về nội dung của mục Ghi nhớ. Diễn đạt lại bằng lới văn của chính em.

B. Soạn bài SANG THU

7. Hoạt động tiếp nối