Bài 23. Viếng lăng Bác

NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG CÁC THẦY CÔ GIÁO VÀ CÁC EM HỌC SINH
Bài thơ mùa xuân nho nhỏ là của tác giả nào ?Ra đời vào thời gian nào?
A)Chế Lan Viên -1960
B) Nguyễn Khải -1970
C) Nguyễn Khoa Điềm -1975
D) Thanh Hải -1980

KIỂM TRA BÀI CŨ
Hãy sắp xếp các ý sau đây để có được một đại ý của bài thơ "Mùa xuân nho nhỏ"
a)Thể hiện ước nguyện chân thành của nhà thơ được cống hiến cho đất nước.
b)Góp một "mùa xuân nho nhỏ" của mình vào vào mùa xuân lớn của đất nước .
c)Là tiếng lòng thiết tha yêu mến và gắn bó với đất nước,với cuộc đời .
A ) a,b,c
B) b,c,a
C ) c,a,b
D ) c,b,a
Tiết 126
1.Giới thiệu tác giả :
I. Đọc - chú thích :
Tác giả :Viễn Phương
Tác giả:Viễn Phương
Tên thật :Phan Thanh Viễn (1928 - 2005)
Là nhà thơ Nam Bộ ,quê ở An Giang.
( Chú thích */59 SGK)
Bài thơ được sáng tác trong hoàn cảnh nào? In trong tập thơ nào?
2.Tác phẩm :
- 4/1976 ,sau cuộc kháng chiến chống Mỹ kết thúc thắng lợi ,đất nước thống nhất ,lăng Bác vừa khánh thành,Viễn Phương ra thăm miền Bắc vào lăng viếng Bác Hồ .
- In trong tập thơ "Như mây mùa xuân"(1978)
( Chú thích * /59 )
Ngữ Văn: Tiết 126

VIẾNG LĂNG BÁC
Viễn Phương
I.Đọc -chú thích :
2.Tác phẩm :
II. Đọc - hiểu văn bản:
1 / Khổ 1:
Cảm xúc bên ngoài lăng :
Khổ 1:
Cảm xúc bên ngoài lăng:
Câu thơ mở đầu cho ta biết được điều gì?Nhận xét cách xưng hô của tác giả có sắc thái tình cảm gì?
Câu 1 :
"Con ở Miền Nam ra thăm lăng Bác"
* Vừa : -Là lời tự giới thiệu.
-Gợi ra tâm trạng xúc động tự hào của một người "con"từ chiến trường miền nam(vừa thắng Mỹ )có dịp ra miền Bắc thăm lăng Bác .
* Cách xưng hô:Con -Bác vừa thân mật đậm tính nam bộ lại vừa tôn kính .
Tại sao nhan đề tác giả dùng từ "viếng"mà ở câu 1 lại dùng từ "thăm"?
Nêu ý nghĩa của hai từ này ?
Viếng :
Thăm:
đã chết .
còn sống.
* Dùng từ "thăm" thay cho từ "viếng" tác giả nghĩ Bác còn sống ,khao khát được trò chuyện cùng Bác .
Ấn tượng đầu tiên và mạnh mẽ của tác giả về lăng Bác là gì?
Nhìn tre,tả tre tác giả liên tưởng đến điều gì?
Câu 2,3,4
Hình ảnh "Hàng tre bát ngát"/ tả thực /tre trải dài mênh mông
Lăng bác gần gũi và thân thuộc .
* "Ôi hàng tre xanh xanh Việt Nam
Bão táp mưa sa đúng thẵng hàng"
/ẩn dụ biểu tượng cho con người ,cho dân tộc Việt Nam bất khuất kiên cường quây quần bên Bác .
Khổ 1:
Cảm xúc bên ngoài lăng:
(Niềm xúc động, tự hào )
Ngữ Văn: Tiết 126

VIẾNG LĂNG BÁC
Viễn Phương
I.Đọc -chú thích :
II. Đọc - chú thích :
1 / Khổ 1:
Cảm xúc bên ngoài lăng:
2/ Khổ 2: Cảm xúc trước dòng người xếp hàng vào lăng viếng Bác
Cảm xúc trước dòng người xếp hàng vào lăng viếng Bác.
Khổ 2 ;
Phân tích sự khác nhau giữa hai hình ảnh "Mặt trời "ở hai câu thơ đầu khổ 2?Những biện pháp nghệ thuật nào được sử dụng ở hai câu thơ đầu? Có tác dụng gì?
Phân tích sự khác nhau giữa hai hình ảnh "Mặt trời "ở hai câu thơ đầu khổ 2?Những biện pháp nghệ thuật nào được sử dụng ở hai câu thơ đầu? Có tác dụng gì?
"Mặt trời" (trên lăng ):Tả thực /
:/ Nhân hóa ( thấy mặt trời trong lăng)
"Mặt trời"( trong lăng)/ ẩn dụ
sự vĩ đại và công lao của Bác với nước ,với dân,vừa thể hiện sự tôn kính của nhân dân ,của nhà thơ đối với Bác .
Hai câu thơ sau câu nào tả thực câu nào có hình ảnh ẩn dụ?
Phân tích hình ảnh ẩn dụ đó �
"Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ
Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân"
* Câu 3: /tả thực / ngày ngày có nhiều người vào lăng viếng Bác .
Câu 4:/ ẩn dụ
-Tràng hoa/ ẩn dụ/dòng người viếng Bác
-Bảy mươi chín mùa xuân/ ẩn dụ/79 tuổi.
Thể hiện tấm lòng thành kính của nhân dân đối với Bác .
Ngữ Văn: Tiết 126

VIẾNG LĂNG BÁC
Viễn Phương
II. Đọc - chú thích :
Cảm xúc bên ngoài lăng:
2/ Khổ 2: Cảm xúc trước dòng người xếp hàng vào lăng viếng Bác .
I.Đọc -chú thích :
3/ Khổ 3:
Cảm xúc được vào bên trong lăng.
Khổ 3:
Cảm xúc được vào bên trong lăng
Vào trong lăng tác giả quan sátvà cảm nhận,suy nghĩ gì?
Hình ảnh vầng trăng được dùng với nghĩa gì ?
"Bác nằm trong giấc ngủ bình yên
Giữa một vầng trăng sáng dịu dàng"
-Nơi yên nghỉ của Bác :Yên tĩnh,trang nghiêm,và ánh sáng dịu nhẹ( như vầng trăng)
Bác đang ngủ
-Vầng trăng / ẩn dụ / tâm hồn cao đẹp ,sáng trong của Bác .
Hình ảnh Bác Hồ được tác giả nói đến bằng hình ảnh thơ nào nữa?
Phân tích hình ảnh thơ đó ?
"Vẫn biết trời xanh là mãi mãi
Mà sao nghe nhói ở trong tim !"
"Trời xanh"/ ẩn dụ Bác vẫn còn mãi mãi với non sông đất nước.
-Đau nhói trong tim khi thật sự Bác đã ra đi.
( Nỗi đau xót)
Khổ 3:
Cảm xúc được vaò bên trong lăng
Ngữ Văn: Tiết 126

VIẾNG LĂNG BÁC
Viễn Phương
II. Đọc - chú thích :
Cảm xúc bên ngoài lăng:
2/ Khổ 2: Cảm xúc trước dòng người xếp hàng vào lăng viếng Bác.
I.Đọc -chú thích :
3/ Khổ 3:
Cảm xúc được vào bên trong lăng.
4/Khổ 4:
Cảm xúc khi ra về .
Khổ 4:
Cảm xúc khi ra về
Nghĩ lúc chia tay tâm trạng tác giả ra sao?
Biện pháp nghệ thuật nào được sử dụng trong khổ thơ 4?Tác dụng ?
* Thương trào nước mắt sự xúc động dâng trào.
*"Muốn làm"(3 lần )/điệp ngữ /
ước nguyện :
Đều hướng về Bác ,muốn gần Bác mãi mãi ,muốn làm vui lòng Bác ,muốn canh giấc ngủ cho Bác .
Hình ảnh cây tre ở khổ 1 được trở lại ở khổ 4 có tác dụng gì?
* Tác dụng:
- Kết cấu đầu cuối tương ứng .
Bổ sung thêm nghĩa "trung hiếu"
nguyện trung thành đi theo
lý tưởng,sự nghiệp của Bác .
Khổ 4:
Cảm xúc khi ra về
(Sự lưu luyến )
III: TỔNG KẾT: ( Ghi nhớ )/ SGK/60
Lựa chọn các từ sau đây để điền vào chỗ trống trong câu văn sau sao cho phù hợp :
Tôn trọng trầm lắng tự hào thành kính đau xót
Cảm hứng bao trùm bài thơ "Viếng lăng Bác"là niềm xúc động thiêng liêng,.........., lòng biết ơn và ............,pha lẫn ...........Khi tác giả từ miền Nam ra viếng Bác; cảm hứng đó đã tạo nên giọng thơ.............,trang nghiêm.
tự hào
thành kính
đau xót
trầm lắng
Dặn dò :
- Về nhà học thuộc lòng bài thơ và phân tích bài thơ.chọn khổ thơ mà em thích nhất và phân tích.
- Soạn bài mới :"Sang thu"của Hữu Thỉnh
+Phân tích ý nghĩa của bài thơ .
+Phân tích ý nghĩa của hai câu thơ cuối của bài thơ .