Bài 23. Viếng lăng Bác

Kiểm tra bài cũ :
?Đọc lại đoạn đầu của bài thơ :
"Mùa xuân nho nhỏ"
của Thanh Hải . Em hãy cho biết
hình ảnh "Mùa xuân nho nhỏ" như
thế nào ? Vì sao tác giả đặt tên cho
bài thơ "Mùa xuân nho nhỏ"?
Trả lời :
?Mùa xuân nho nhỏ là một sáng tạo độc đáo của Thanh Hải, là một phát hiện mới mẻ và sáng tạo . Nhà thơ nguyện làm một mùa xuân , nghĩa là sống đẹp , sống với sức sống tươi trẻ của mình nhưng rất khiêm nhường là một mùa xuân nhỏ góp phần vào mùa xuân lớn của đất nước , của cuộc đời chung.
Bài mới :
Tuần 26 - Bài 23
Tiết 126 :
Văn Bản : VIẾNG LĂNG BÁC
( Viễn Phương )
Tranh : VIẾNG LĂNG BÁC
VIẾNG LĂNG BÁC
I.ĐO�C - HIỂU CHÚ THÍCH :
Cách đọc :
?Thể hiện giọng điệu tình cảm , vừa trang nghiêm , vừa tha thiết , có sự đau sót lẫn niềm tự hào .
? Đọc với nhịp chậm , lắng sâu , riêng khổ cuối đọc nhanh hơn một chút và giọng hơi cao lên .
VIẾNG LĂNG BÁC (Viễn Phương ) Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát Ôi ! hàng tre xanh xanh Việt Nam Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng.
Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ. Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân.
Bác nằm trong giấc ngủ bình yên Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền Vẫn biết trời xanh là mãi mãi Mà sao nghe nhói ở trong tim !
Mai về miền Nam thương trào nước mắt Muốn làm con chim hót quanh lăng Bác Muốn làm đóa hoa tỏa hương đâu đây Muốn làm cây tre trung hiếu chốn này. ( Tháng 4 -1976 )
VIẾNG LĂNG BÁC
I.ĐO�C - HIỂU CHÚ THÍCH :
1/Tác giả:
Nhà thơ Viễn Phương
VIẾNG LĂNG BÁC
I.ĐO�C - HIỂU CHÚ THÍCH :
1/Tác giả:
(?)Viễn Phương tên khai sinh là Phan Thanh Viễn,sinh ngày 1-5-1928, m?t ngày 21-12-2005 ,quê ở tỉnh An Giang.Viễn Phương là một trong những cây bút xuất hiện sớm nhất của lực lượng văn nghệ giải phóng ở miền Nam thời kì chống Mĩ cứu nước.Thơ Viễn Phương thường nhỏ nhẹ,giàu tình cảm và chất mơ mộng ngay trong hoàn cảnh chiến đấu ác liệt ở chiến trường. (Ví dụ các bài Mắt sáng học trò,Đám cưới giữa mùa xuân) khá quen thuộc với bạn đọc hồi kháng chiến chống Mĩ.Trong suốt thời kì đó,Viễn Phương hoạt động ở vùng ven Sài Gòn và chiến trường Nam Bộ.
I.ĐO�C - HIỂU CHÚ THÍCH :
1/Tác giả:
2/Tác phẩm :
Bài Viếng lăng Bác được viết trong không khí xúc động của nhân dân ta lúc công trình lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh được hoàn thành sau khi giải phóng miền Nam,thống nhất đất nước, đồng bào miền Nam có thể thực hiện mong ước được viếng Bác. Tác giả cũng ở trong số những đồng bào,chiến sĩ từ miền Nam sau giải phóng được ra viếng Bác.Bài thơ : "Viếng lăng Bác" được sáng tác vào dịp đó và in trong tập thơ " Như mây mùa xuân".
VIẾNG LĂNG BÁC
Bác hồ trút hơi thở cuối cùng
?Cảm xúc : Xúc động , thành kính , lòng biết ơn , tự hào ,nỗi đau khi tác giả từ miền Nam ra Viếng lăng Bác .
"Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác"
?Giọng điệu như một lời kể , nhịp chậm trang trọng .
?Trình tự biểu hiện : -Mạch cảm xúc theo trình tự vào lăng Bác.
-Mở đầu : Cảm xúc về cảnh bên ngoài .
-Tiếp đó : xúc cảm trước hình ảnh dòng người .
-Cuối cùng : niềm mong ước thiết tha , khi sắp trở về quê hương miền Nam , muốn ở mãi bên lăng Bác.
I.ĐO�C - HIỂU CHÚ THÍCH : II.ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN :
1/Cảm xúc bao trùm của tác giả và trình tự biểu hiện trong bài thơ :

?Em hãy cho biết cảm xúc bao trùm của tác giả và trình tự biểu hiện trong bài thơ ? ( Thảo luận nhóm 4 phút )

VIẾNG LĂNG BÁC
I.ĐO�C - HIỂU CHÚ THÍCH : II.ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN :
1/Cảm xúc bao trùm của tác giả và trình tự biểu hiện trong bài thơ :
VIẾNG LĂNG BÁC
? Mạch cảm xúc đó tạo nên bố cục của bài thơ như thế nào ?
?Bố cục đơn giản, tự nhiên và hợp lí .
2/Tâm trạng của nhà thơ khi viếng lăng Bác :
? Em hãy đọc khổ thơ đầu và cho biết câu thơ đầu có ý nghĩa như thế nào ?

Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát Ôi ! hàng tre xanh xanh việt nam Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng.
? Câu thơ như một thông báo gợi lại tâm trạng xúc động của một người từ chiến trường miền Nam sau bao năm mong mỏi bây giờ mới được ra viếng lăng Bác.
I.ĐO�C - HIỂU CHÚ THÍCH : II.ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN :
1/Cảm xúc bao trùm của tác giả và trình tự biểu hiện trong bài thơ :
VIẾNG LĂNG BÁC
? Hình ảnh nào được tác giả thấy đầu tiên ?
? Tại sao tác giả dùng từ "thăm" mà không dùng từ "viếng" ?
2/Tâm trạng của nhà thơ khi viếng lăng Bác :
I.ĐO�C - HIỂU CHÚ THÍCH : II.ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN :
1/Cảm xúc bao trùm của tác giả và trình tự biểu hiện trong bài thơ :
VIẾNG LĂNG BÁC
?Hình ảnh được tác giả thấy đầu tiên là hình ảnh "Hàng tre" . ?Tác giả dùng từ "Thăm" mà không dùng từ "Viếng" là vì để thể hiện tấm lòng thành kính, thiêng liêng . ?Biểu hiện sức sống bền bỉ , kiên cường của dân tộc ( Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng ) hàng tre dài , rộng mênh mông , bất khuất hiên ngang ? Con người Việt Nam .

? Đọc khổ thơ thứ hai và tìm hình ảnh ẩn dụ ?
Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân.
-Hình ảnh thực và hình ảnh ẩn dụ sóng đôi : +Hình ảnh thực"Mặt trời" . +Hình ảnh ẩn dụ (Mặt trời). ?Thể hiện sự tôn kính của nhân dân đối với Bác . +Hình ảnh thực. +Hình ảnh ẩn dụ .
2/Tâm trạng của nhà thơ khi viếng lăng Bác :
I.ĐO�C - HIỂU CHÚ THÍCH : II.ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN :
1/Cảm xúc bao trùm của tác giả và trình tự biểu hiện trong bài thơ :
VIẾNG LĂNG BÁC
? Em hãy đọc khổ thơ thứ ba và cho biết hình ảnh Bác nằm trong lăng được tác giả diễn tả qua câu thơ nào ? Gợi cho em suy nghĩ gì ?
Bác nằm trong giấc ngủ bình yên Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền Vẫn biết trời xanh là mãi mãi Mà sao nghe nhói ở trong tim.
?Sự yên tĩnh , trang nghiêm , ánh sáng nhẹ trong trẻo của không gian trong lăng .
?Tâm trạng xúc động của tác giả : đau xót vì sự ra đi của Người .

2/Tâm trạng của nhà thơ khi viếng lăng Bác :
I.ĐO�C - HIỂU CHÚ THÍCH : II.ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN :
1/Cảm xúc bao trùm của tác giả và trình tự biểu hiện trong bài thơ :
VIẾNG LĂNG BÁC
? Em hãy đọc khổ thơ thứ tư ( khổ cuối ) và cho biết tâm trạng của tác giả thể hiện ở khổ thơ cuối như thế nào ? Ước muốn điều gì ?
Mai về miền Nam thương trào nước mắt Muốn làm con chim hót quanh lăng bác Muốn làm đóa hoa tỏa hương đâu đây Muốn làm cây tre trung hiếu chốn này.
?Nhà thơ muốn mãi mãi bên Bác.
?Muốn hoá thân làm con chim , bông hoa , cây tre ? lòng thành kính thiêng liêng của con người Nam Bộ .
2/Tâm trạng của nhà thơ khi viếng lăng Bác :
I.ĐO�C - HIỂU CHÚ THÍCH : II.ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN :
1/Cảm xúc bao trùm của tác giả và trình tự biểu hiện trong bài thơ :
VIẾNG LĂNG BÁC
3/Nghệ thuật:
? Nêu nghệ thuậtcủa bài thơ ?
(Giọng điệu, hình ảnh, thể thơ)
? Bài thơ có nhiều nét nổi bật trong nghệ thuật:
-Giọng địệu trang trọng và tha thiết.
-Hình ảnh ẩn dụ đẹp và gợi cảm, chứa đựng nhiều cảm xúc và suy nghĩ của tác giả .
-Thể thơ tám chữ (nhưng có dòng thơ 7 hoặc 9 chữ).
2/Tâm trạng của nhà thơ khi viếng lăng Bác :
I.ĐO�C - HIỂU CHÚ THÍCH : II.ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN :
1/Cảm xúc bao trùm của tác giả và trình tự biểu hiện trong bài thơ :
VIẾNG LĂNG BÁC
IV.GHI NHỚ :
Bài thơ Viếng lăng Bác thể hiện lòng thành kính và niềm xúc động sâu sắc của nhà thơ và của mọi người đối với Bác Hồ khi vào lăng viếng Bác.
Bài thơ có giọng điệu trang trọng và tha thiết,nhiều hình ảnh ẩn dụ đẹp và gợi cảm,ngôn ngữ bình dị mà cô đúc.
3/Nghệ thuật:(câu 4 sgk )
2/Tâm trạng của nhà thơ khi viếng lăng Bác :(câu2,3 sgk )
I.ĐO�C - HIỂU CHÚ THÍCH : II.ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN :
1/Cảm xúc bao trùm của tác giả và trình tự biểu hiện trong bài thơ :
VIẾNG LĂNG BÁC
V.LUYỆN TẬP :
1.Học thuộc lòng bài thơ.
2.Viết một đoạn văn bình khổ 2 hoặc 3 của bài thơ .
IV.GHI NHỚ :
3/Nghệ thuật:
2/Tâm trạng của nhà thơ khi viếng lăng Bác :
I.ĐO�C - HIỂU CHÚ THÍCH : II.ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN :
1/Cảm xúc bao trùm của tác giả và trình tự biểu hiện trong bài thơ :
VIẾNG LĂNG BÁC
Củng cố :
Đọc lại bài thơ Viếng lăng Bác.
Nêu nội dung của bài thơ.
Củng cố :
Bài thơ "Viếng lăng Bác" ra đời trong hoàn cảnh nào ?
Năm 1976 , sau khi cuộc kháng chiến chống Mĩ kết thúc thắng lợi .
Năm 1976 , lúc lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh vừa khánh thành .
Năm 1976 , khi Viễn Phương ra thăm miền Bắc , vào lăng viếng Bác Hồ .
Tất cả đều đúng

d. Tất cả đều đúng

Dặn dò :
Học bài,thuộc lòng bài thơ.
Chuẩn bị văn bản "Sang thu" và văn bản "Nói với con"theo nội dung các câu hỏi 1,2,3.
Tìm hiểu về tác giả và tác phẩm,nội dung của mỗi bài thơ.