Bài 23. Viếng lăng Bác

CHÀO MỪNG QUÍ THẦY CÔ ĐẾN DỰ TIẾT HỌC HÔM NAY
Môn: Ngữ Văn
Lớp: 9
Tiết 117:
(Viễn Phương)
Viếng lăng Bác
- Tên thật: Phan Thanh Viễn
- Sinh năm 1928
- Quê: An Giang
- Là cây bút có mặt sớm nhất của lượng văn nghệ giải phóng miền Nam thời chống Mĩ

I.Tìm hiểu chung
Tiết 117
Viếng lăng Bác (Viễn Phương)
1.Tác giả, tác phẩm
a.Tác giả
- Năm 1976 khi đất nước thống nhất , lăng chủ tịch Hồ Chí Minh vừa khánh thành và cũng là lần đầu tác giả được ra thăm lăng Bác.
- Bài thơ ra đời trong hoàn cảnh ấy, in trong tập thơ " Như mây mùa xuân"
Tiết 117
Viếng lăng Bác (Viễn Phương)
b.Tác phẩm
I.Tìm hiểu chung
1.Tác giả, tác phẩm
a.Tác giả
Tiết 117
Viếng lăng Bác (Viễn Phương)
I.Tìm hiểu chung
1.Tác giả, tác phẩm
a.Tác giả
b.Tác phẩm
2. Đọc - tìm hiểu chú thích
Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác
Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát
Ôi hàng tre xanh xanh Việt Nam
Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng

Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng
Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ
Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ
Kết tràng hao dâng bảy mươi chín mùa xuân

Bác năm đây trong giấc ngủ bình yên
Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền
Vẫn biết trời xanh là mãi mãi
Mà sao nghe nhói ở trong tim

Mai về miền Nam thương trào nước mắt
Muốn làm đoá hoa hương toả đâu đây
Muốn làm con chim ca hát quanh lăng
Muốn làm cây tre trung hiếu chốn này
"Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác"
Tiết 117
Viếng lăng Bác (Viễn Phương)
I.Tìm hiểu chung
1.Tác giả, tác phẩm
a.Tác giả
b.Tác phẩm
2. Đọc - tìm hiểu chú thích
II. Phân tích
1. Cảm xúc của nhà thơ khi ở ngoài lăng
- Cách xưng hô: Con - Bác
cho ta thấy được tình cảm tha thiết, thành kính, thiêng liêng của nhà thơ dành cho Bác.
thể hiện sự thân mật, gần gũi,
thể hiện lòng tôn kính, trang nghiêm vừa tượng trưng, vừa thực gợi tả được sự giản dị, gần gũi nhưng cũng rất thiêng liêng.
Hàng tre
I.Tìm hiểu chung
1.Tác giả, tác phẩm
a.Tác giả
b.Tác phẩm
2. Đọc - tìm hiểu chú thích
II. Phân tích
Tiết 117
Viếng lăng Bác (Viễn Phương)
Hình ảnh biểu tượng của dân tộc kiên cường, bền bỉ, bất khuất.
Bát ngát
xanh xanh Việt Nam
thẳng hàng.
Tiết 117
Viếng lăng Bác (Viễn Phương)
- Mặt trời 1: tả thực
- Mặt trời 2 : ẩn dụ
vừa nói lên sự vĩ đại của Bác Hồ vừa thể hiện sự tôn kính, biết ơn của nhân dân, nhà thơ đối với Bác.
I.Tìm hiểu chung
1.Tác giả, tác phẩm
a.Tác giả
b.Tác phẩm
2. Đọc - tìm hiểu chú thích
II. Phân tích
"Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng
Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ"
Tiết 117
Viếng lăng Bác (Viễn Phương)
I.Tìm hiểu chung
1.Tác giả, tác phẩm
a.Tác giả
b.Tác phẩm
2. Đọc - tìm hiểu chú thích
II. Phân tích
"Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ
Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân"
+ Ngày ngày : điệp từ chỉ sư liên tục
+ 79 mùa xuân : ẩn dụ sáng tạo
Thể hiện tấm lòng thành kính của nhân dân ta đối với Bác
Tiết 117
Viếng lăng Bác (Viễn Phương)
b.Tác phẩm
2. Đọc - tìm hiểu chú thích
II. Phân tích
2. Cảm xúc của nhà thơ khi vào trong lăng
Bác nằm trong giấc ngủ bình yên
Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền
I.Tìm hiểu chung
1.Tác giả, tác phẩm
a.Tác giả
Sự yên tĩnh, trang nghiêm, ánh sáng dịu nhẹ , trong trẻo
Hình ảnh "vầng trăng dịu hiền" thể hiện tâm hồn cao đẹp, sáng trong của Bác


Vẫn biết trời xanh là mãi mãi
Mà sao nghe nhói ở trong tim
+ trời xanh : Hình ảnh ẩn dụ
+ vẫn biết - mà sao : Đối lập
Bác vẫn còn sống mãi như trời xanh, Người đã hoá thân vào thiên nhiên, đất nước, dân tộc.
Dù vẫn tin như thế nhưng nhà thơ không thể không đau xót vì sự ra đi của Người
Tiết 117
Viếng lăng Bác (Viễn Phương)
2. Đọc - tìm hiểu chú thích
II. Phân tích
I.Tìm hiểu chung
1.Tác giả, tác phẩm
a.Tác giả
b. Tác phẩm
Tiết 117
Viếng lăng Bác (Viễn Phương)
Mai về miền Nam thương trào nước mắt
Nỗi đau đớn, tiếc thương khi nghĩ đến ngày mai xa Bác
Muốn làm
Muốn hoá thân vào cảnh vật bên lăng Bác để dâng tiếng hót, hương thơm, làm cây tre canh gác cho Bác ngày đêm.
Tình cảm thành kính, thiêng liêng của nhà thơ, của nhân dân đối với Bác.
I.Tìm hiểu chung
1.Tác giả, tác phẩm
a.Tác giả
b.Tác phẩm
2. Đọc - tìm hiểu chú thích
II. Phân tích
Con chim hót
Cây tre trung hiếu
Đoá hoa toả hương
3. Cảm xúc của nhà thơ khi rời xa lăng
1. Nghệ thuật :
Tiết 117
Viếng lăng Bác (Viễn Phương)
I.Tìm hiểu chung
1.Tác giả, tác phẩm
a.Tác giả
b.Tác phẩm
2. Đọc - tìm hiểu chú thích
II. Phân tích
III. Tổng kết
Nội dung:
Bài thơ thể hiện niềm xúc động thiêng liêng, thành kính, lòng biết ơn và tự hào pha lẫn nỗi đau xót sâu lắng của nhà thơ, nhân dân đối với Bác Hồ
- Giọng thơ trang nghiêm , thành kính mà tha thiết
- Bài thơ giàu hinh ảnh , cảm xúc
- Sử dụng điêu luyện các phép tu từ mang ý nghĩa tượng trưng.
1. Bài thơ Viếng lăng Bác rút từ tập thơ nào?
a. Thơ Viễn Phương
b. Mắt sáng học trò
c. Nhớ lời di chúc
d. Như mây mùa xuân
Tiết 117
Viếng lăng Bác (Viễn Phương)
I.Tìm hiểu chung
1.Tác giả, tác phẩm
a.Tác giả
b.Tác phẩm
2. Đọc - tìm hiểu chú thích
II. Phân tích
III. Tổng kết
IV. Bài tập củng cố
2. Hai dòng thơ sau sử dụng biện pháp nghệ thuật gì?
"Ngày ngày dòng ngươi đi trong thương nhớ
Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân
a. ẩn dụ
b. Hoán dụ
c. Nhân hoá
d. So sánh
3. Điểm đặc sắc về nghệ thuật của bài thơ Viếng lăng Bác là :
a. Nhịp thơ chậm, biến đổi theo cảm xúc trữ tình vừa tha thiết vừa trang nghiêm
b. Lời thơ giản dị, chân thành, bộc trực nhưng đầy xúc động
c. Ngôn ngữ thơ chọn lọc, hình thơ thơ sáng tạo, kết hợp cả hình ảnh: Thực, ẩn dụ, biểu tượng
d. Cả ba câu trả lời trên đều đúng

Tiết 117
Viếng lăng Bác (Viễn Phương)
I.Tìm hiểu chung
1.Tác giả, tác phẩm
a.Tác giả
b.Tác phẩm
2. Đọc - tìm hiểu chú thích
II. Phân tích
III. Tổng kết
IV. Bài tập củng cố
Tiết 117
Viếng lăng Bác (Viễn Phương)
I.Tìm hiểu chung
1.Tác giả, tác phẩm
a.Tác giả
b.Tác phẩm
2. Đọc - tìm hiểu chú thích
II. Phân tích
III. Tổng kết
IV. Bài tập củng cố
4. Nội dung của bài thơ này là :
a. Thể hiện niềm xúc động, thiêng liêng thành kính.
b. Lòng biết ơn, tự hào của nhà thơ đối với Bác.
c. Nỗi đau đớn, tiếc thương khi phải xa Bác.
d. Cả ba câu trả lời trên đều đúng