Bài 23. Viếng lăng Bác

Họ và tên: Lý Thị Hà
Đơn vị: THCS Sơn Đồng
HỘI THI

THIẾT KẾ BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ
PHÒNG GD&ĐT HOÀI ĐỨC
Kiểm tra bài cũ
Câu hỏi: Đọc diễn cảm bài thơ "Mùa xuân nho nhỏ" của nhà thơ Thanh Hải. Nêu giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ ?
Hồ Chí Minh một vị lãnh tụ vô cùng kính yêu của dân tộc, một danh nhân văn hóa thế giới. Người ra đi để lại một niềm thương tiếc vô hạn cho dân tộc Việt Nam. Để tưởng nhớ công lao của Người dân tộc ta đã xây dựng một công trình lăng. Đến với lăng Bác nhà thơ Viễn Phương xúc động và viết nên bài thơ giầu tính nhạc: "Viếng lăng Bác"
Văn bản
viếng lăng bác
Viễn Phương
I. Đọc - tìm hiểu chung
1. Đọc:
Chậm, sâu lắng, khổ cuối nhanh một chút, giọng hơi cao.
Viếng lăng Bác
- Viễn Phương -
I. Đọc - tìm hiểu chung
2. Tác giả: Viễn Phương
Tên thật: Phan Thanh Viễn (1928 - 2005)
Quê: An Giang
Là cây bút có mặt sớm nhất của lực lương văn nghệ giải phóng miền Nam.
Thơ ông dung dị, cảm xúc sâu lắng, thiết tha ngôn ngữ đậm đà màu sắc Nam Bộ
Trình bày hiểu biết của em về tác giả Viễn Phương ?
I. Đọc - tìm hiểu chung
3. Tác phẩm: Viếng lăng Bác
Bài thơ được sáng tác trong hoàn cảnh nào ? In trong tập thơ nào ?
a. Hoàn cảnh sáng tác:
- Tháng 4-1976 sau cuộc kháng chiến chống Mỹ thắng lợi, đất nước thống nhất, lăng Bác vừa khánh thành. Nhà thơ đã vào viếng lăng Bác.
- In trong tập thơ "Như mây mùa xuân" 1978
I. Đọc - tìm hiểu chung
3. Tác phẩm: Viếng lăng Bác
Hãy giải nghĩa từ "viếng", "thăm" ?
b. Giải nghĩa từ khó:
- Viếng: Đã chết
- Thăm: Còn sống
I. Đọc - tìm hiểu chung
3. Tác phẩm: Viếng lăng Bác
Bài thơ được viết theo thể loại nào? Sử dụng phương thức biểu đạt gì ? Phương thức nào là chính ?
c. Thể loại:
Thơ trữ tình
Phương thức: Biểu cảm - miêu tả
Biểu cảm
I. Đọc - tìm hiểu chung
3. Tác phẩm: Viếng lăng Bác
Bài thơ có bố cục như thế nào ? Nêu nội dung chính của từng phần?
d. Bố cục:
3 phần
II. Đọc hiểu văn bản
1. Cảm xúc trước lăng Bác
Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác
Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát
Ôi ! Hàng tre xanh xanh Việt Nam
Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng.

Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng
Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ.
Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ
Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân
II. Đọc hiểu văn bản
1. Cảm xúc trước lăng Bác
Chủ thể trữ tình đã xưng hô như thế nào với Bác ? Cách xưng hô ấy thể hiện tình cảm gì ?
- Con - Bác: thể hiện sự gần gũi, thân thương nhưng vô cùng thiêng liêng, thành kính và gây xúc động.
câu hỏi thảo luận
Thời gian: 3 phút
- Đứng trước lăng người con đã bắt gặp những hình ảnh nào gây ấn tượng ? ở những hình ảnh đó tác giả sử dụng nghệ thuật gì ? Tác dụng của những biện pháp nghệ thuật đó ?
- Hàng tre
Tả thực :
ẩn dụ:
Gợi hình ảnh gần gũi thân thuộc
Sức sống mạnh mẽ, bền bỉ, kiên cường, một vẻ đẹp thanh cao.
- Mặt trời
Trên lăng : tả thực
Trong lăng: ẩn dụ
Hình ảnh thực và ẩn dụ sóng đôi, sử dụng điệp từ
? Một sáng tạo độc đáo để khẳng định sự vĩ đại của Bác Hồ và sự tôn kính của nhà thơ, của nhân dân ta đối với Bác.
- Dòng người
Tả thực: Nhiều người xếp hàng vào lăng viếng Bác
ẩn dụ - liên tưởng: tấm lòng thành kính nhớ thương của nhân dân với Bác
II. Đọc hiểu văn bản
2. Cảm xúc trong lăng Bác
Bác nằm trong giấc ngủ bình yên
Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền
- Thủ pháp liên tưởng, tưởng tượng ? ngợi ca vẻ đẹp trong nhân cách chủ tịch Hồ Chí Minh
Tác giả vào lăng và hình dung như thế nào về Bác ? Đó là hình ảnh gì ? Biện pháp nghệ thuật nào được sử dụng ? Nghệ thuật ấy có tác dụng gì ?
II. Đọc hiểu văn bản
2. Cảm xúc trong lăng Bác
Vẫn biết trời xanh là mãi mãi
Mà sao nghe nhói ở trong tim !
- Trời xanh: Hình ảnh ẩn dụ khẳng định sự trường tồn, bất tử của Bác cùng non sông đất, đất nước ( lý trí )
- Nhói ( đau thắt lại ): Động từ mạnh ? diễn tả nỗi đau đớn, xót xa vô hạnh của tác giả về sự ra đi của người (tình cảm)
Trong khung cảnh đó, tâm trạng nhà thơ được miêu tả như thế nào ?
trời xanh
nhói
Hình ảnh lăng và tình cảm nhà thơ được thể hiện như thế nào khi ở trong lăng ?
? Sự trang nghiêm, xúc động, xót xa vì sự ra đi của Người.
II. Đọc hiểu văn bản
3. Cảm xúc khi rời lăng
Mai về miền Nam thương trào nước mắt
Muốn làm con chim hót quanh lăng Bác
Muốn làm đoá hoa toả hương đâu đây
Muốn làm cây tre trung hiếu chốn này.
Mai về miền Nam thương trào nước mắt
? Sự xúc động dâng trào.
Câu thơ nào thể hiện tâm trạng của tác giả khi rời lăng ?
Muốn làm con chim hót quanh lăng Bác
Muốn làm đoá hoa toả hương đâu đây
Muốn làm cây tre trung hiếu chốn này.
- Điệp ngữ, kết cấu đầu cuối tương ứng ( hình ảnh hàng tre)
? ước nguyện hóa thân, hòa nhập vào cảnh vật để mãi mãi được ở bên Người.
Cùng với tâm trạng đó tác giả có nguyện ước gì ? Biện pháp nghệ thuật nào được sử dụng ? Có tác dụng gì ?
Từ tâm trạng và ước nguyện đó đã thể hiện tình cảm gì của tác giả nói riêng và nhân dân ta nói chung ?
? Ân nghĩa chân thành, sâu nặng cùng mong ước thiết tha, lưu luyến của nhà thơ.


III. Tổng kết :
1. Nghệ thuật:
Bài thơ thành công bởi những biện pháp nghệ thuật nào ?
- Giọng thơ xúc động, tự nhiên
Hình ảnh thơ sáng tạo, đặc sắc, nhất là hình ảnh ẩn dụ.
Ngôn ngữ bình dị mà cô đúc


III. Tổng kết :
1. Nghệ thuật:
Nêu giá trị nội dung của văn bản ?
- Giọng thơ xúc động, tự nhiên
Hình ảnh thơ sáng tạo, đặc sắc, nhất là hình ảnh ẩn dụ.
Ngôn ngữ bình dị mà cô đúc
2. Nội dung:
Niềm xúc động và tấm lòng thành kính của nhà thơ khi viếng lăng Bác.
* Ghi nhớ: SGK trang 60


IV. Luyện tập :
Bài 1:


Bài tập 1: Hình ảnh ẩn dụ: " Mặt trời trong lăng" có ý nghĩa
thế nào?
So sánh Bác rực rõ, toả sáng như mặt trời.
Ca ngợi công lao của Bác với non sông đất nước ta.
Khẳng định niềm tin Bác sống mãi với non sông đất nước.
Tất cả các ý trên.



IV. Luyện tập :
Bài 2:
Có ý kiến cho rằng: Bài thơ "Viếng lăng Bác" là tình cảm của riêng nhà thơ Viễn Phương dành cho vị lãnh tụ kính yêu. Em có đồng ý với ý kiến đó không? Vì sao?
?
Bài thơ không chỉ thể hiện tình cảm của nhà thơ Viễn Phương - một người con Nam bộ (nói riêng) đối với vị lãnh tụ kính yêu. Mà còn là tình cảm của toàn thể dân tộc Việt Nam với Bác (nói chung)
Viếng lăng Bác
- Viễn Phương -
I. Đọc - tìm hiểu chung
1. Đọc:
2. Tác giả:
3. Tác phẩm:
I. Đọc - hiểu văn bản
Bài thơ là cảm xúc c ủa tác giả khi vào lăng viếng Bác. Còn em, em có tâm trạng như thế nào khi học xong
ở trường, lớp em có những phong trào gì để thể hiện lòng biết ơn sâu sắc đối với công ơn của Người ?
hướng dẫn học bài
- Đọc diễn cảm bài thơ
- Soạn bài tiếp
Xin chân thành cảm ơn
Ban giám khảo