Bài 23. Viếng lăng Bác

bài giảng điện tử
môn ngữ văn 9
Kiểm tra bài cũ
Đọc thuộc lòng khổ 4, 5 bài thơ " Mùa xuân nho nhỏ" của Thanh Hải.
Bài thơ có nhan đề là " Mùa xuân nho nhỏ". Em hiểu như thế nào về nhan đề này?
Ngữ văn 9
Tiết 117
Văn bản: Viếng lăng Bác
- Viễn Phương-
I, Đọc - Tìm hiểu chung văn bản
1, Tác giả: ( 1928 )
Tên thật là Phan Thanh Viễn, quê ở An Giang.
Là một trong những cây bút có mặt sớm nhất của lực lượng văn nghệ giải phóng ở miền Nam trong thời kì kháng chiến chống Mỹ.
- Thơ ông thường nhỏ nhẹ , giàu tình cảm và đậm chất thơ mộng.
2, Tác phẩm:
Yêu cầu đọc: giọng nhỏ nhẹ, thành kính, dạt dào cảm xúc, đoạn cuối tha thiết. Chú ý nhấn mạnh điệp từ, điệp ngữ
Ngữ văn 9
Tiết 117
Văn bản: Viếng lăng Bác
- Viễn Phương-
Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác
Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát
Ôi ! Hàng tre xanh xanh Việt Nam
Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng .

Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng
Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ .
Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ
Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân
Bác nằm trong giấc ngủ bình yên
Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền
Vẫn biết trời xanh là mãi mãi
Mà sao nghe nhói ở trong tim !

Mai về miền Nam thương trào nước mắt
Muốn làm con chim hót quanh lăng Bác
Muốn làm đoá hoa toả hương đâu đây
Muốn làm cây tre trung hiếu chốn này.
Ngữ văn 9 Văn bản: viếng lăng bác
Tiết 117 - viễn phương-
I, Đọc - Tìm hiểu chung văn bản
1, Tác giả
2, Tác phẩm

Ngữ văn 9 Văn bản: viếng lăng bác
Tiết 117 - viễn phương-
* Hoàn cảnh ra đời : tháng 4- 1976 , in trong tập " Như mây mùa xuân "
Ngữ văn 9 Văn bản: viếng lăng bác
Tiết 117 - viễn phương-
I, Đọc - Tìm hiểu chung văn bản
1, Tác giả
2, Tác phẩm

* Bố cục :
+ Khổ 1 +khổ 2 : Cảm xúc khi đứng trước lăng
+ Khổ 3: Cảm xúc khi vào lăng.
+ Khổ 4: Cảm xúc khi rời lăng
Ngữ văn 9 Văn bản: viếng lăng bác
Tiết 117 - viễn phương-
* Hoàn cảnh ra đời : tháng 4 - 1976 , in trong tập " Như mây mùa xuân "
* Thể thơ : 8 chữ , câu thơ dàn trải
* Phương thức biểu đạt : Biểu cảm , miêu tả
? Bài thơ có sự kết hợp của những
phương thức biểu đạt nào?
A, Tự sự kết hợp với miêu tả
B, Tự sự kết hợp với biểu cảm
C, Miêu tả kết hợp với biểu cảm
D, Tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm
Ngữ văn 9 Văn bản: viếng lăng bác
Tiết 117 - viễn phương-
I, Đọc - Tìm hiểu chung văn bản
Ngữ văn 9 Văn bản: viếng lăng bác
Tiết 117 - viễn phương-
II, Đọc - Hiểu văn bản
* Khổ 1 :
"Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác
Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát
Ôi ! Hàng tre xanh xanh Việt Nam
Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng "
1, Cảm xúc khi đứng trước lăng Bác
- " Con" : Cách xưng hô gần gũi, thân thương, rất Nam Bộ.
- " ở miền Nam": dâng lên nỗi xúc động
nghẹn ngào
- " Hàng tre":
+ Hình ảnh thực
+ Hình ảnh ẩn dụ: Tượng trưng cho cả dân tộc Việt nam với sức sống bền bỉ, mặc cho bao khó khăn vẫn bất khuất , kiêu hãnh, thuỷ chung thực hiện lí tưởng của Người
- " Thăm" : nói giảm nói tránh
Văn bản: Viếng lăng Bác

- Viễn Phương-
Ngữ văn 9
Tiết 117

Ngữ văn 9
Tiết 117
I, Đọc - Tìm hiểu chung văn bản
II, Đọc - Hiểu văn bản
1, Cảm xúc khi đứng trước lăng Bác
*Khổ 2 :
Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng
Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ .
Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ
Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân
ẩn dụ: + "tràng hoa" - dòng người vào viếng Bác.
+ " bảy mươi chín mùa xuân"- bảy mươi chín tuổi đời của Bác
Điệp ngữ "ngày ngày"- lòng biết ơn của nhân dân.
Động từ "dâng" - thái độ thành kính của nhân dân
Tác dụng: + Thể hiện tấm lòng biết ơn vô hạn của nhân dân với Bác.
+ Bác luôn sống mãi trong lòng người dân
- " Mặt trời.trên lăng": Hình ảnh thực
- " Mặt trời trong lăng": Hình ảnh ẩn dụ chỉ Bác Hồ
Tác dụng:
A : Ca ngợi công lao vĩ đại của Bác.
B : Ca ngợi sự vĩnh hằng, trường tồn của Bác.
C : Thể hiện sự tôn kính , tự hào về Bác kính yêu.
D : Cả ba ý trên.
Văn bản: Viếng lăng Bác

- Viễn Phương-
Ngữ văn 9
Tiết 117

Ngữ văn 9
Tiết 117
I, Đọc - Tìm hiểu chung văn bản
II, Đọc - Hiểu văn bản
1, Cảm xúc khi đứng trước lăng Bác

Nỗi xúc động bồi hồi , lòng biết ơn , cảm phục tự hào về Bác.
- Động từ " nhói": đau đột ngột, đau quặn thắt.
- Đau đớn tiếc thương vô hạn vì Bác đã đi xa thật rồi
Văn bản: Viếng lăng Bác

- Viễn Phương-
I, Đọc - Tìm hiểu chung văn bản
II, Đọc - Hiểu văn bản

Nỗi xúc động bồi hồi , lòng biết ơn , cảm phục tự hào về Bác.
Văn bản: Viếng lăng Bác

- Viễn Phương-
I, Đọc - Tìm hiểu chung văn bản
Văn bản: Viếng lăng Bác

- Viễn Phương-
I, Đọc - Tìm hiểu chung văn bản
Văn bản: Viếng lăng Bác

- Viễn Phương-
I, Đọc - Tìm hiểu chung văn bản
II, Đọc - Hiểu văn bản
I, Đọc - Tìm hiểu chung văn bản
II, Đọc - Hiểu văn bản
I, Đọc - Tìm hiểu chung văn bản
II, Đọc - Hiểu văn bản
I, Đọc - Tìm hiểu chung văn bản
II, Đọc - Hiểu văn bản
Văn bản: Viếng lăng Bác

- Viễn Phương-
I, Đọc - Tìm hiểu chung văn bản
II, Đọc - Hiểu văn bản
Văn bản: Viếng lăng Bác

- Viễn Phương-
I, Đọc - Tìm hiểu chung văn bản

Nỗi xúc động bồi hồi , lòng biết ơn , cảm phục tự hào về Bác.
II, Đọc - Hiểu văn bản
Văn bản: Viếng lăng Bác

- Viễn Phương-
I, Đọc - Tìm hiểu chung văn bản

Nỗi xúc động bồi hồi , lòng biết ơn , cảm phục tự hào về Bác.
II, Đọc - Hiểu văn bản
Văn bản: Viếng lăng Bác

- Viễn Phương-
I, Đọc - Tìm hiểu chung văn bản

Nỗi xúc động bồi hồi , lòng biết ơn , cảm phục tự hào về Bác.
II, Đọc - Hiểu văn bản
Văn bản: Viếng lăng Bác

- Viễn Phương-
I, Đọc - Tìm hiểu chung văn bản
II, Đọc - Hiểu văn bản
Văn bản: Viếng lăng Bác

- Viễn Phương-
I, Đọc - Tìm hiểu chung văn bản

Nỗi xúc động bồi hồi , lòng biết ơn , cảm phục tự hào về Bác.
Bác nằm trong giấc ngủ bình yên
Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền
Vẫn biết trời xanh là mãi mãi
Mà sao nghe nhói ở trong tim !
2. Cảm xúc khi vào trong lăng
? Trong câu thơ có hình ảnh "trời xanh", em cho biết ý nghĩa của hình ảnh thơ này.
" Trời xanh": ẩn dụ - chỉ Bác kính yêu.
ý nghĩa: Bác đã đi xa nhưng hình ảnh của Bác, sự nghiệp của Bác còn sống mãi.
- " Ngủ": nói giảm, nói tránh, giảm bớt nỗi đau trong lòng
Hình ảnh " vầng trăng sáng dịu hiền" gợi liên tưởng :
+ Tâm hồn Bác, trong sáng, hiền hoà, bao dung .
+ Tình yêu trăng , yêu thiên nhiên của Bác .
Ngữ văn 9
Tiết 117
Văn bản: Viếng lăng Bác
- Viễn Phương-

I, Đọc - Tìm hiểu chung văn bản
II, Đọc - Hiểu văn bản
1, Cảm xúc khi đứng trước lăng Bác .
2, Cảm xúc khi vào trong lăng Bác .
Nỗi xúc động bồi hồi , lòng biết ơn , cảm phục tự hào về Bác.
Đau đớn tiếc thương vô hạn vì Bác đã đi xa thật rồi
3, Cảm xúc khi rời lăng Bác .
Muốn làm
Con chim
Đoá hoa
Cây tre trung hiếu
- "Thương trào nước mắt": đỉnh điểm của sự xúc động, nhà thơ oà khóc.
- Điệp ngữ " muốn làm": nhấn mạnh ước nguyện thiết tha muốn được ở mãi bên lăng
- Hình ảnh lặp "cây tre": tạo cấu trúc trùng lặp, kết cấu đầu cuối tương ứng.
Nỗi xúc động nghẹn ngào, tha thiết muốn được ở mãi bên lăng.
Văn bản: Viếng lăng Bác
- Viễn Phương-
I, Đọc - Tìm hiểu chung văn bản
II, Đọc - Hiểu văn bản
1, Cảm xúc khi đứng trước lăng Bác .
2, Cảm xúc khi vào trong lăng Bác .
Nỗi xúc động bồi hồi , lòng biết ơn , cảm phục tự hào về Bác.
Đau đớn tiếc thương vô hạn vì Bác đã đi xa thật rồi
3, Cảm xúc khi rời lăng Bác .
Mai về miền Nam thương trào nước mắt
Muốn làm con chim hót quanh lăng Bác
Muốn làm đoá hoa toả hương đâu đây
Muốn làm cây tre trung hiếu chốn này
Văn bản: Viếng lăng Bác
- Viễn Phương-
I, Đọc - Tìm hiểu chung văn bản
II, Đọc - Hiểu văn bản
1, Cảm xúc khi đứng trước lăng Bác .
2, Cảm xúc khi vào trong lăng Bác .
Nỗi xúc động bồi hồi , lòng biết ơn , cảm phục tự hào về Bác.
Đau đớn tiếc thương vô hạn vì Bác đã đi xa thật rồi
Văn bản: Viếng lăng Bác
- Viễn Phương-
Ngữ văn 9
Tiết 117
Văn bản: Viếng lăng Bác
- Viễn Phương-
I, Đọc - Tìm hiểu chung văn bản
II, Đọc - Hiểu văn bản
1, Cảm xúc khi đứng trước lăng Bác .
2, Cảm xúc khi vào trong lăng Bác .
Nỗi xúc động bồi hồi , lòng biết ơn , cảm phục tự hào về Bác.
Đau đớn tiếc thương vô hạn vì Bác đã đi xa thật rồi
3, Cảm xúc khi rời lăng Bác .
Nỗi xúc động nghẹn ngào, tha thiết muốn được ở mãi bên lăng.
III., Tổng kết :
1, Nghệ thuật :
- Giọng điệu thơ vừa trang nghiêm, vừa tha thiết sâu lắng, vừa xúc động , tự hào, vừa đau xót tiếc thương.
- Thể thơ 8 chữ, nhịp thơ chậm rãi
- Sử dụng nhiều biện pháp tu từ : ẩn dụ, nhân hoá, điệp ngữ, từ láy
- Hình ảnh thơ sáng tạo..
2, Nội dung :
- Bài thơ thể hiện lòng thành kính , niềm xúc động sâu sắc , tấm lòng ơn nghĩa xót thương, niềm kính yêu vô hạn của nhà thơ và của mọi người đối với Bác Hồ khi vào lăng viếng Bác.
Văn bản: Viếng lăng Bác
- Viễn Phương-
Ngữ văn 9
Tiết 117
Văn bản: Viếng lăng Bác
- Viễn Phương-
Củng cố :
1. Chọn những câu thơ có hình ảnh ẩn dụ :
A : Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng
B : Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ
C: Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ
D : Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân
2. Lựa chọn các từ " thành kính, xót đau, tự hào, trầm lắng" để điền vào chỗ trống trong câu văn sau cho phù hợp:
" Cảm hứng bao trùm toàn bộ bài thơ " Viếng lăng Bác" là niềm xúc động thiêng liêng., lòng biết ơn và.pha lẫn nỗi.khi tác giả từ miền Nam ra viếng Bác . Cảm hứng đó tạo nên giọng thơ. trang nghiêm."
" Cảm hứng bao trùm toàn bộ bài thơ " Viếng lăng Bác" là niềm xúc động thiêng liêng , thành kính, lòng biết ơn và tự hào pha lẫn nỗ xót đau khi tác giả từ miền Nam ra viếng Bác . Cảm hứng đó tạo nên giọng thơ trầm lắng trang nghiêm."
Hướng dẫn về nhà
- Học thuộc lòng bài thơ
- Viết đoạn văn bình khổ thơ mình thích
- Soạn văn bản : " Mây và sóng" - Ta-go

Văn bản: Viếng lăng Bác
- Viễn Phương-
Ngữ văn 9
Tiết 117
Văn bản: Viếng lăng Bác
- Viễn Phương-
I, Đọc - Tìm hiểu chung văn bản
II, Đọc - Hiểu văn bản
1, Cảm xúc khi đứng trước lăng Bác .
2, Cảm xúc khi vào trong lăng Bác .
Nỗi xúc động bồi hồi , lòng biết ơn , cảm phục tự hào về Bác.
- Đau đớn tiếc thương vô hạn vì Bác đã đi xa thật rồi
3, Cảm xúc khi rời lăng Bác .
Nỗi xúc động nghẹn ngào, tha thiết muốn được ở mãi bên lăng.
III., Tổng kết :
1, Nghệ thuật :
- Giọng điệu thơ vừa trang nghiêm, vừa tha thiết sâu lắng, vừa xúc động , tự hào, vừa đau xót tiếc thương.
- Thể thơ 8 chữ, nhịp thơ chậm rãi
- Sử dụng nhiều biện pháp tu từ : ẩn dụ, nhân hoá, điệp ngữ, từ láy
- Hình ảnh thơ sáng tạo..
2, Nội dung :
- Bài thơ thể hiện lòng thành kính , niềm xúc động sâu sắc , tấm lòng ơn nghĩa xót thương niềm kính yêu vô hạn của nhà thơ và của mọi người đối với Bác Hồ khi vào lăng viếng Bác