Bài 23. Viếng lăng Bác

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ GIÁO
ĐẾN THĂM VÀ DỰ GIỜ LỚP CHÚNG TA
KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu hỏi:
- Đọc diễn cảm bài thơ “ Mùa xuân nho nhỏ” của Thanh Hải.
- Em hiểu như thế nào về nhan đề bài thơ? Trong bài thơ em thích nhất là hình ảnh nào? Tại sao?
Gợi ý:
Mùa xuân nho nhỏ là một sáng tạo độc đáo của Thanh Hải. Nhà thơ nguyện làm một mùa xuân nghĩa là sống đẹp, sống với tất cả sức sống tươi trẻ của mình nhưng lại rất khiêm nhường là một mùa xuân nho nhỏ góp phần vào mùa xuân lớn của dân tộc.
Tiết : 117
Viếng Lăng Bác

(Viễn Phương)

I. Đọc - Tìm hiểu chung:
1. Tác giả:
Em hãy nêu một vài nét về tiểu sử tác giả?
Viếng Lăng Bác

Tên thật là Phan Thanh Viễn( 1928 - 2005),
quê ở An Giang
Là một trong những cây bút có mặt sớm nhất
của lực lượng văn nghệ giải phóng ở Miền Nam
trong thời kì chống Mỹ.
Thơ của Viễn Phương dung dị, cảm xúc sâu lắng,
thiết tha, ngôn ngữ thơ đậm đà bản sắc Nam Bộ
MỘT SỐ TÁC PHẨM CHÍNH:
Tiết : 117
(Viễn Phương)
I. Đọc - Tìm hiểu chung:
1. Tác giả:
2. Tác phẩm :
Viếng Lăng Bác

Tiết : 117
(Viễn Phương)

Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác
Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát
Ôi! Hàng tre xanh xanh Việt Nam
Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng.

Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng
Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ.
Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ
Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân…

Bác nằm trong giấc ngủ bình yên
Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền
Vẫn biết trời xanh là mãi mãi
Mà sao nghe nhói ở trong tim!

Mai về miền Nam thương trào nước mắt
Muốn làm con chim hót quanh lăng Bác
Muốn làm đóa hoa hương tỏa đâu đây
Muốn làm cây tre trung hiếu chốn này.
4 - 1976
Viếng Lăng Bác

Tiết : 117
(Viễn Phương)
- Bài thơ được sáng tác vào tháng 4 - 1976 khi công trình xây dựng lăng Bác vừa được hoàn thành.
- Bài thơ in trong tập thơ Như mây mùa xuân (1978).
I. Đọc - Tìm hiểu chung:
1. Tác giả:
2. Tác phẩm :
Viếng Lăng Bác

Hoàn cảnh ra đời của bài thơ ?
Tiết : 117
(Viễn Phương)
1.Tác giả:SGK
2. Tác phẩm

Khổ 1 +2:
Cảm xúc
khi đứng
trước lăng
Khổ 3:
Cảm xúc
khi vào
lăng
Khổ 4:
Cảm xúc
khi
rời lăng
Bố cục
I.Đọc - Tìm hiểu chung

- Bố cục: 3 phần
- Phương thức biểu đạt:
- Thể thơ: 8 chữ
Viếng Lăng Bác

Biểu cảm
và miêu tả
Tiết : 117
II. Tìm hiểu chi tiết
(Viễn Phương)
Con ở Miền Nam ra thăm lăng Bác
Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát
Ôi! Hàng tre xanh xanh Việt Nam
Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng
- Cách xưng hô vừa gần gũi thân thương vừa trân trọng, thành kính
- Thăm: cách nói giảm nói tránh: Bác vẫn còn sống mãi trong lòng mọi người đặc biệt là đối với nhân dân Miền Nam.
Câu thơ thể hiện tâm trạng xúc động của người con từ miền Nam ra viếng Bác.
Hàng tre:
+ Hình ảnh thực:
+ Hình ảnh ẩn dụ: tượng trưng cho dân tộc Việt Nam với sức sống bền bỉ, kiên cường
- Ôi: Bộc lộ trực tiếp cảm xúc thương mến, tự hào đối với dân tộc
1. Cảm xúc trước lăng Bác
Hình ảnh hàng tre là hình ảnh gây ấn tượng đậm nét trước lăng Bác .
Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng
Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ
Mặt trời đi qua trên lăng: hình ảnh mặt trời thật( tự nhiên)
Hình ảnh ẩn dụ: tràng hoa, bảy mươi chín mùa xuân.
Động từ “dâng”: thái độ thành kính.
Hình ảnh ẩn dụ đẹp và sáng tạo, thể hiện tấm lòng thành kính của tác giả và nhân dân với Bác.
Mặt trời trong lăng: hình ảnh ẩn dụ:con người Bác với những biểu hiện sáng chói về tư tưởng yêu nước và lòng nhân ái mênh mông có sức tỏa sáng mãi mãi
Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ
Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân

Thể hiện sự tôn kính của nhân dân đối với Bác
- Quang cảnh trước lăng: thanh cao và rực rỡ, gần gũi và trang nghiêm.
- Lòng yêu quí, tôn kính của tác giả dành cho Bác.
Bác nằm trong giấc ngủ bình yên
Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền
Ngủ: nói giảm nói tránh, Bác như đang mới đặt mình sau giờ làm việc.
* Vầng trăng sáng dịu hiền:
- Tâm hồn Bác trong sáng, hiền hào, bao dung
- Tình yêu thiên nhiên và yêu trăng của Bác
* Giấc ngủ bình yên: giấc ngủ thanh bình và vĩnh hằng của một người đã cống hiến cuộc đời mình cho dân tộc
Giảm bớt nỗi đau trong lòng
2. Cảm xúc khi vào lăng
Vẫn biết trời xanh là mãi mãi
Mà sao nghe nhói ở trong tim!
Trời xanh: Bác vẫn còn mãi với non sông đất nước, như trời xanh còn mãi. Người đã hóa thành thiên nhiên đất nước, dân tộc
Nhói:
Đau đột ngột, quặng thắt
Nhói trong tim: nỗi đau mất mác, đau xót trong đáy sâu tâm hồn vì Bác đã ra đi.
THẢO
LUẬN
Hệ thống hình ảnh vĩnh cửu của vũ trụ để thể hiện tầm vóc lớn lao và sự trường tồn của Bác đồng thời thể hiện niềm tự hào về Bác của tác giả của dân tộc Việt Nam.
.
GỢI Ý:
Chú ý những từ ngữ in đậm sau đây và nhận xét về hệ thống các hình ảnh trong bài thơ? Các hình ảnh ấy thể hiện điều gì?

Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ
…
Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền
…
Vẫn biết trời xanh là mãi mãi

Vẫn biết trời xanh là mãi mãi
Mà sao nghe nhói ở trong tim!
Trời xanh: Bác vẫn còn mãi với non sông đất nước, như trời xanh còn mãi. Người đã hóa thành thiên nhiên đất nước, dân tộc
Nhói:
Đau đột ngột, quặng thắt
Nhói trong tim: nỗi đau mất mác, đau xót trong đáy sâu tâm hồn vì Bác đã ra đi.
Tình yêu thương và lòng tự hào về sự vĩ đại của Bác xen lẫn sự xót xa về sự ra đi của Người.
Mai về Miền Nam thương trào nước mắt
Muốn làm con chim hót quanh lăng Bác
Muốn làm đóa hoa hương tỏa đâu đây
Muốn làm cây tre trung hiếu chốn này
Thương trào nước mắt: tâm trạng xúc động dâng tràn, nhà thơ chợt như òa khóc
Muốn làm
Con chim
Đóa hoa
Cây tre trung hiếu
Nhịp điệu nhanh dồn dập, biện pháp nghệ thuật điệp ngữ, câu văn không có chủ ngữ
Ước nguyện tha thiết chân thành được ở bên Bác của tác giả cũng là của mọi người, nhân dân miền Nam
Nỗi xúc động nghẹ ngào muốn được ở mãi bên lăng Bác, lưu luyếnkhông muốn xa.
3. Cảm xúc khi rời lăng
Tiết : 117
Viếng Lăng Bác



I: Đọc - Tìm hiểu chung
II: Tìm hiểu chi tiết
III: Tổng kết
Nghệ thuật nổi bật
nhất của bài thơ trên?
A:Nhiều hình ảnh ẩn dụ đẹp và gợi cảm.
B:Ngôn ngữ bình dị, giàu cảm xúc .
C: Giọng điệu trang trọng, thành kính.
D: Gồm cả ba yếu tố trên.
Qua bài thơ em hiểu thêm được tình cảm nào của đồng bào miền Nam đối với Bác qua tiếng lòng của nhà thơ Nam bộ – Viễn Phương ?
1. Nội dung:
- Tìmh cảm thành kính cùng với niềm xúc động sâu sắc xen lẫn niềm xót thương vô hạn của mọi người đối với Bác khi vào viếng lăng Bác .
2. Nghệ thuật:
D
(Viễn Phương)
Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng
Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ
Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ
Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân.
Hãy quan sát tranh và đọc một khổ
thơ đúng với hình ảnh trên