Bài 23. Viếng lăng Bác

Viếng lăng Bác
Tiết 117
- Viễn Phương -
Nghiêm Hồng Quân
Giáo viên Trường THCS Hoà Phú - ứng Hoà - Hà Nội
http://violet.vn/bonglinh06
Tiết 117 Viếng lăng bác
- viễn phương-
I. Đọc và tìm hiểu chung
- Thơ ông thường nhỏ nhẹ, giàu tình cảm
+ In trong tập "Như mây mùa xuân" xuất bản năm 1979

- Hoàn cảnh sáng tác:
a.Tác giả:
- Phan Thanh Viễn (1928)
- Quê An Giang
- Là trong những cây bút xuất hiện sớm nhất của lực lượng văn nghệ giải phóng miền Nam thời kỳ chống Mỹ.
+ Bài thơ viếng lăng bác được viết khi lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh được xây dựng xong(1976), đất nước thống nhất. Trong niềm xúc động chân thành của đoàn người vào lăng viếng bác, Viễn Phương đã viết bài thơ này
b. Tác phẩm
1. Tác giả, tác phẩm
Viếng lăng bác
- viễn phương-
2. Giải nghĩa từ khó
3. Đọc và tìm hiểu thể loại, bố cục
- Nhịp thơ chậm diễn tả sự trang nghiêm thành kính
*. Bố cục
Mạch cảm xúc :
I. Đọc và tìm hiểu chung
1. Tác giả, tác phẩm
*.Thể thơ :
-Thể thơ trữ tình (thể thơ 8 chữ)
- Cách gieo vần không cố định
Giọng đọc tha thiết ,trìu mến thể hiện cảm xúc sâu lắng
*.Đọc:
- Có lúc 7 tiếng
Ôi ! hàng tre xanh xanh Việt Nam
Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng
Có lúc 9 tiếng
Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân
- PTBĐ:Biểu cảm (Kết hợp với miêu tả)
Bảy mươi chín mùa xuân
Bác Hồ qua đời ngày 2-9-1969 hưởng thọ 79 tuổi
Trước lăng Bác
Trong lăng Bác
Khi rời lăng Bác
Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác
Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát
Ô! Hàng tre xanh xanh Việt Nam
Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng

Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng
Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ
Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ
Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân

Bác nằm trong lăng giấc ngủ bình yên
Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền
Vẫn biết trời xanh là mãi mãi
Mà sao nghe nhói ở trong tim



Mai về miền Nam thương trào nước mắt
Muốn làm con chim hót quanh lăng Bác
Muốn làm đoá hoa toả hương đâu đây
Muốn làm cây tre trung hiếu chốn này
Tiết 117
Viếng lăng bác
- viễn phương-
1. Cảm xúc của nhà thơ trước cảnh trí ngoài lăng Bác

II. Đọc - Tìm hiểu chi tiết
- Nhan đề bài thơ dùng : viếng theo đúng nghĩa đen, trang trọng khẳng định một sự thật Bác đã qua đời
- Câu đầu dùng từ thăm ngụ ý nói giảm Bác như còn sống mãi trong lòng nhân dân Miền Nam
Tình cảm của tác giả đối với Bác thật tha thiết, thành kính, thiêng liêng
Tiết 117
Viếng lăng bác
- viễn phương-
II. Đọc - Tìm hiểu chi tiết
1. Cảm xúc của nhà thơ trước cảnh trí ngoài lăng Bác

- Hàng tre


bát ngát
xanh xanh Việt Nam
bão táp mưa sa thẳng hàng
Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác
Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát

Ôi! Hàng tre xanh xanh Việt Nam
Bão táp mưa sa đứng thắng hàng
Con Bày tỏ tình cảm thương nhớ và kính yêu đốivới Bác
Miền Nam miền đất đi trước về sau
- Hàng tre: là biểu tưởng của đất nước, con người Việt Nam. Có vẻ đẹp thanh cao .kiên cường, bất khuất
Nghệ thuật nhân hoá + miêu tả
- Nghệ thuật nhân hoá + miêu tả
- Ôi (thán từ)
diễn tả niềm cảm xúc sâu nặng, thiêng liêng của tác giả
Tiết 117
Viếng lăng bác
- viễn phương-
II. Đọc - Tìm hiểu chi tiết
1. Cảm xúc của nhà thơ trước cảnh trí ngoài lăng Bác
- Tre được nhân hoá trải qua bão táp mưa sa vẫn thẳng hàng như dáng đứng của con người Việt Nam
- Màu tre xanh là biểu tượng màu xanh của đất nước, màu Việt Nam. Bác luôn sống trong trong lòng người dân Việt Nam giữa hàng tre xanh bát ngát
Từ Miền Nam, tác giả bằng tấm lòng thành kính , niềm xúc động đã đến trước lăng Người. Nhìn hàng tre mang dáng hình quê hương nhà thơ vô cùng xúc động , tự hào đối với đất nước dân tộc.
Tiết 117
Viếng lăng bác
- viễn phương-
II. Đọc - Tìm hiểu chi tiết


- Mặt trời (1) là mặt trời của thiên nhiên, vũ trụ.
1. Cảm xúc của nhà thơ trước cảnh trí ngoài lăng Bác
Mặt trời (2) là hình ảnh ẩn dụ chỉ Bác kính yêu.
Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng
Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ.
Mặt trời 2 : Nhân cách cuộc đời của Bác
Biện pháp nghệ thuật: ẩn dụ
Biện pháp nghệ thuật: ẩn dụ
Tiết 117
Viếng lăng bác
- viễn phương-
II. Đọc - Tìm hiểu chi tiết
1. Cảm xúc của nhà thơ trước cảnh trí ngoài lăng Bác
-Dòng người : đi trong thương nhớ
kết tràng hoa dâng 79 mùa xuân
Cách so sánh vừa hợp lí vừa mới mẻ diễn tả được tình thương lòng tôn kính của nhân dân đối với Bác
Nghệ thuật lựa chọn ngôn từ của tác giả rất tinh tế giầu sắc thái biểu cảm và hình tượng qua đó bộc lộ cảm xúc thành kính của tác giả
Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ
Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân
Tiết 117
Viếng lăng bác
- viễn phương-
II. Đọc - Tìm hiểu chi tiết
1. Cảm xúc của nhà thơ trước cảnh trí
ngoài lăng Bác
2.Cảm xúc khi ở trong lăng Bác
- Bác nằm trong lăng giấc ngủ bình yên
Giữa một vầng trăng sáng trong dịu hiền
Vẫn biết trời xanh là mãi mãi
Mà sao nghe nhói ở trong tim
- Tình cảm của tác giả, nỗi đau nhói buốt tận trong tim kia cũng chính là nỗi đau chung của dân tộc Việt Nam
Hình ảnh thơ hay và đẹp qua cách so sánh ngầm: Cuộc đời Bác như mặt trời, giấc ngủ Bác như vầng trăng. Bác bất tử hoà nhập với trời xanh, vĩnh hằng và kỳ vĩ.
-Bác ngủ bình yên giữa vầng trăng
Trời xanh mãi mãi
Nhói
(ẩn dụ)
là nỗi đau tinh thần của dân tộc
Tiết 117
Viếng lăng bác
- viễn phương-
II. Đọc - Tìm hiểu chi tiết
1. Cảm xúc của tác giả trước lăng Bác
2. Cảm xúc khi ở trong lăng Bác
3. Cảm xúc khi rời lăng Bác
Muốn làm
Con chim - Hót ( Âm thanh )
Đoá hoa - Toả hương thơm
Cây tre - Bình dị , trung hiếu
Mai về miền Nam thương trào nước mắt
Muốn làm con chim hót quanh lăng Bác.
Muốn làm bông hoa toả hương đâu đây
Muốn làm cây tre trung hiếu chốn này
BPNT : Điệp ngữ, biểu cảm trực tiếp + gián tiếp
Ước nguyện
Làm con chim (thứ âm thanh đẹp)
(toả hương thơm )
Làm bông hoa
( người con trung hiếu)
Làm cây tre
Nghệ thuật: Điệp ngữ, biểu cảm trực tiếp +gián tiếp
Tiết 117
Viếng lăng bác
- viễn phương-
III. Tổng kết
1. Nghệ thuật
- Nghệ thuật ẩn dụ, nhân hoá điệp từ , điệp ngữ kết hợp miêu tả với biểu cảm.
- Giọng điệu phù hợp vừa trang nghiêm vừa tha thiết sâu lắng
- Hình ảnh thơ sáng tạo.
2. Nội dung
Bài thơ thể hiện niềm xúc động tràn đầy và lớn lao, tình cảm thành kính sâu sắc và cảm động của tác giả, của đồng bào Miền Nam cũng như của cả dân tộc ta khi viếng Bác
+ Bài thơ " Viếng lăng Bác " thể hiện lòng thành kính và niềm xúc động sâu sắc của nhà thơ và của mọi người đối với Bác khi vào Lăng viếng Bác.
+ Bài thơ có giọng điệu trang trọng và tha thiết, hình ảnh ẩn dụ đẹp và gợi cảm, ngôn ngữ bình dị mà cô đúc.
3. Ghi nhớ:
Tiết 117
Viếng lăng bác
- viễn phương-
Tiết 117
Nghiêm Hồng Quân
Giáo viên Trường THCS Hoà Phú - ứng Hoà - Hà Nội
xin chân thành cảm ơn quý thầy cô và các em.