Bài 23. Viếng lăng Bác

BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ
Môn:Ngữ văn 9
Giáo viên : Nguyễn Thị Kim Anh

Kiểm tra bài cũ:
?
Đọc hai khổ thơ đầu bài “Mùa xuân nho nhỏ”và cho biết tác giả đã phát họa hình ảnh thiên nhiên mùa xuân như thế nào?
“Mọc giữa dòng sông xanh
……………………………….
Tất cả như xôn xao……”
=>Vài nét phát họa về mùa xuân:dòng sông xanh ,bông hoa tím biếc….vẽ ra được cả không gian cao rộng,màu sắc tươi thắm ,âm thanh vang vọng,tươi vui.

Vieỏng laờng Baực
Viễn Phương
TIẾT 117

Tên thật là Phan Thanh Viễn, sinh năm 1928, quê ở An Giang. Mất năm 2005.
Ông là một trong những cây bút có mặt sớm nhất của lực lượng văn nghệ giải phóng miền Nam thời kỳ chống Mỹ.
- Thơ của ông nhỏ nhẹ, giàu tình cảm và chất mơ mộng.
Nhà thơ Viễn Phương
I Đọc - tìm hiểu chung:
1/ Tác giả :
- Tác phẩm chính:
+ Mắt sáng học trò
+ Nhớ lời di chúc
+ Như mây mùa xuân
+ Đám cưới giữa mùa xuân


I Đọc - tìm hiểu chú thích:
1/ Tác giả :
2/ Tác phẩm :
-Năm 1976 ,công trình lăng chủ tịch Hồ Chí Minh vừa được khánh thành .Bấy giờ nhà thơ có dịp ra thăm lăng Bác xúc động nghẹn ngào Viễn Phương đã viết nên bài thơ này.
-In trong tập “ Như mây mùa xuân”



Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng
Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ.
Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ
Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân



Bác nằm trong giấc ngủ bình yên
Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền
Vẫn biết trời xanh là mãi mãi
Mà sao nghe nhói ở trong tim !


Mai về miền Nam thương trào nước mắt
Muốn làm con chim hót quanh lăng Bác
Muốn làm đoá hoa toả hương đâu đây
Muốn làm cây tre trung hiếu chốn này.



Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác
Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát
Ôi ! Hàng tre xanh xanh Việt Nam
Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng.
Bố cục : 4 phần
Phần 1
Phần 2
Phần 3
Phần 4
Cảnh bên ngoài lăng buổi
sáng sớm.
Cảnh đoàn người xếp hàng
viếng lăng Bác .
Cảnh trong lăng ,xúc động
của nhà thơ khi đứng trước
Bác
Ước nguyện khi mai về
miền Nam
I Đọc - tìm hiểu chú thích:
II Tìm hiểu văn bản :
Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác
Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát
Ôi ! Hàng tre xanh xanh Việt Nam
Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng.
1/Cảnh bên ngoài lăng buổi sáng sớm:
Câu đầu cho biết điều gì ?
-Câu đầu như một lời thông báo nhưng chứa đựng xúc động bồi hồi của người con từ miền Nam ra thăm lăng Bác .
Tại sao nhan đề tác giả dùng “viếng”
nhưng ở câu đầu lại dùng “thăm”?
-Viếng :là đến chia buồn với thân nhân
người đã chết => dùng đúng nghĩa đen
,trang trọng ,khẳng định một sự thật .
(Bác đã qua đời)
-Thăm là đến gặp gỡ chuyện trò với
người còn sống =>Ngụ ý nói giảm như
Bác còn sống mãi trong lòng nhân
dân miền Nam ,gợi sự thân mật
gần gũi.
I Đọc - tìm hiểu chú thích:
II Tìm hiểu văn bản :
Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác
Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát
Ôi ! Hàng tre xanh xanh Việt Nam
Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng.
1/Cảnh bên ngoài lăng buổi sáng sớm:
Hình ảnh đầu tiên tác giả
quan sát và cảm nhận
gì?
Hình ảnh đầu tiên tác giả cảm nhận là
hình ảnh hàng tre bát ngát trong sương
Sớm hai bên lăng Bác .
Hình ảnh hàng tre trong
sương gợi lên điều gì?
Hình ảnh hàng tre là một ẩn dụ biểu
tượng cho dân tộc VN bất khuất kiên
cường .
Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng
Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ.
Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ
Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân
2/Cảnh đoàn người xếp hàng vào lăng viếng Bác :
Phân tích sự khác nhau giữa hai hình ảnh
mặt trời trong khổ thơ.
Hình ảnh thực và hình ảnh ẩn dụ
sóng đôi vừa nói lên sự vĩ đại của
Bác vừa nói lên sự tôn kính của
nhân dân đối với Bác .
-Một ẩn dụ đẹp sáng tạo ,thể hiện
tấm lòng thành kính của nhân
dân đối với Bác .
Hình ảnh tiếp theo gây ấn tượng là hình ảnh
gì?
3/Nỗi xúc động khi đứng trước Bác:
Bác nằm trong giấc ngủ bình yên
Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền
Vẫn biết trời xanh là mãi mãi
Mà sao nghe nhói ở trong tim !
Hình ảnh Bác nằm yên nghĩ trong
lăng được tác giả cảm nhận như
thế nào?
Có cảm giác như vị cha già của dân tộc đang
nằm nghỉ ngơi sau những giờ làm việc miệt
mài?
Có gì mâu thuẫn trong hai câu thơ
cuối ?
Lí trí thì bảo rằng bác ngủ thôi
Bác sống mãi ,nhưng khi thấy Bác
nhà thơ không khỏi ,một cảm giác …
Bác không còn nữa .
4/Ước nguyện khi mai về miền Nam:
Mai về miền Nam thương trào nước mắt
Muốn làm con chim hót quanh lăng Bác
Muốn làm đoá hoa toả hương đâu đây
Muốn làm cây tre trung hiếu chốn này.

Ước nguyện của nhà thơ khi sắp về
miền Nam là gì ?
Muốn làm
Muốn làm
Muốn làm
Điệp ngữ
Điệp ngữ “Muốn làm “có tác dụng
gì ?
Tất cả nguyện ước điều hướng về Bác =>tâm
trạng lưu luyến ước muốn thành kính
thiêng liêng.
Điệp ngữ “Muốn làm”:con chim,
đóa hoa ,cây tre trung hiếu =>Tâm
trạng lưu luyến ,ước muốn thành kính
thiêng liêng.
III. Tổng kết:
*N�i dung:
- ThĨ hiƯn l�ng th�nh k�nh v� niỊm xĩc ��ng s�u s�c cđa nh� th� v� cđa m�i ng��i ��i víi B�c H� khi v�o l�ng vi�ng B�c.
*NghƯ thu�t:
- Mi�u t� theo tr�nh t� th�i gian v� kh�ng gian.
- Sư dơng t� l�y, �iƯp t�, �n dơ, nh�n ho�, ho�n dơ.
- Gi�ng th� tha thi�t, th�nh k�nh, trang nghi�m.
- Ng�n ng� b�nh d�, trong s�ng.
IV. Luyeọn taọp
Có ý kiến cho rằng: Bài thơ Viếng lăng Bác là tình cảm của riêng nhà thơ Viễn Phương dành cho vị lãnh tụ kính yêu. Em có đồng ý với ý kiến đó không ? Vì sao ?.
?
Bài thơ không chỉ thể hiện tình cảm của nhà thơ Viễn Phương - một người con Nam bộ (nói riêng) đối với vị lãnh tụ kính yêu. Mà còn là tình cảm của toàn thể dân tộc Việt Nam với Bác (nói chung)

Bài tập củng cố
Đọc kĩ câu hỏi sau và chọn đáp án nào em cho là đúng nhất
Tâm trạng của nhà thơ được diễn tả theo trình tự không gian ,thời gian nào ?
Câu 1
A/ Cảm xúc trước lăng.

B/Cảm xúc trong lăng.

C/Cảm xúc khi rời lăng.

D/Cả 3 phương án điều đúng.
Bài tập củng cố
Đọc kĩ câu hỏi sau và chọn đáp án nào em cho là đúng nhất
Câu 2
Vì sao trong bài thơ Viếng lăng Bác ,ấn tượng đầu tiên đối với con lại là hàng tre nơi lăng Bác ?
A/Vì đây là lần đầu tiên con nhìn thấy hàng tre đẹp

B/Những hàng tre được trồng quanh lăng Bác gợi cảm giác gần gũi thân thuộc.

C/Hàng tre quá bình dị lại được trồng ở chốn trang nghiêm.

D/Cả 3 phương án trên đều đúng.
HƯỚNG DẪN HỌC Ở NHÀ
-Học thuộc lòng bài thơ nắm vững nội dung và yếu tố nghệ thuật
-Soạn bài : “Nghi luận tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích)
+Đọc kĩ văn bản SGK
+Trả lời các câu hỏi
+Xem trước phần ghi nhớ &phần luyện tập.