Bài 23. Viếng lăng Bác

Kiểm tra bài cũ:
?
Đọc thuéc lßng 2 khổ thơ đầu bài “Mùa xuân nho nhỏ” cña Thanh H¶i và cho biết c¶m nhËn cña em vÒ bøc tranh mïa xu©n thiên nhiên, ®Êt trêi?
HS: “Mọc giữa dòng sông xanh
……………………………….
Tất cả như xôn xao.”
=>Vài nét phác họa về mùa xuân:dòng sông xanh, bông hoa tím biếc….vẽ ra được cả không gian cao rộng, màu sắc tươi thắm, âm thanh vang vọng, tươi vui…
TIẾT 116
Viếng lăng bác
Viễn Phương
Viếng lăng bác
Viễn Phương
TIẾT 116

ViÔn Ph­¬ng ( 1928-2005) tªn thËt lµ Phan Thanh ViÔn quª ë An Giang..
Ông là một trong những cây bút có mặt sớm nhất của lực lượng văn nghệ giải phóng miền Nam thời kỳ chống Mỹ.
- Th¬ cña «ng nhá nhÑ, giµu tinh c¶m vµ chÊt m¬ méng ngay trong hoµn c¶nh chiÕn ®Êu ¸c liÖt ë chiÕn tr­êng.
Nhà thơ Viễn Phương
A. Giíi thiÖu chung:
1.Tác giả :
- Tác phẩm chính:
+ Mắt sáng học trò + Anh hùng Min Cạt
+ Nhớ lời di chúc + Có đâu như ở miền Nam
+ Như mây mùa xuân + Quê hương địa đạo
+ Đám cưới giữa mùa xuân


A. Giới thiệu chung:
1. Ta?c gia? :
2. Ta?c ph?m :
- Năm 1976, công trình lăng chủ tịch Hồ Chí Minh vừa được khánh thành. Bấy giờ nhà thơ có dịp ra thăm lăng Bác xúc động nghẹn ngào Viễn Phương đã viết nên bài thơ này.
- Bµi th¬ in trong tập “ Như mây mùa xuân”.

B. Đọc- hiểu văn bản
1. Đọc, tìm hiểu chú thích
2. Kết cấu bố cục


Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng
Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ.
Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ
Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân.



Bác nằm trong giấc ngủ bình yên
Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền
Vẫn biết trời xanh là mãi mãi
Mà sao nghe nhói ở trong tim !


Mai về miền Nam thương trào nước mắt
Muốn làm con chim hót quanh lăng Bác
Muốn làm đoá hoa toả hương đâu đây
Muốn làm cây tre trung hiếu chốn này.



Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác
Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát
Ôi ! Hàng tre xanh xanh Việt Nam
Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng.
Bố cục : 4 phần
Phần 1
Phần 2
Phần 3
Phần 4
C?m xúc trước
lăng Bác
Tình cảm của nhân
dân với Bác

Cảm xúc của tác giả
khi vào lăng
Ước nguyện cña
t¸c gi¶
3. Phân tích:
Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác
Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát
Ôi ! Hàng tre xanh xanh Việt Nam
Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng.
3.1. Cảm xúc trước lăng Bác
Em có suy nghĩ gì
về câu thơ mở đầu ?
-Câu th¬ đầu như một lời thông báo nhưng chứa đựng xúc động bồi hồi của người con từ miền Nam ra thăm lăng Bác .
- Lêi x­ng h«: Con-B¸c thÓ hiÖn t×nh c¶m Th©n thiÕt nh­ ruét thÞt.
Tại sao nhan đề tác giả dùng
tõ “viếng” nhưng ở câu th¬ đầu
lại dùng tõ “thăm”?
-Viếng :là đến chia buồn với thân nhân
người đã chết => dùng đúng nghĩa đen,
trang trọng, khẳng định một sự thật
(Bác đã qua đời).
-Thăm là đến gặp gỡ chuyện trò với
người còn sống =>Ngụ ý nói giảm:
Bác còn sống mãi trong lòng nhân
dân miền Nam, gợi sự thân mật
gần gũi.
Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác
Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát
Ôi ! Hàng tre xanh xanh Việt Nam
Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng.
3.1. C¶m xóc tr­íc l¨ng B¸c
Hình ảnh đầu tiên tác giả
quan sát và cảm nhận
gì?
Hình ảnh đầu tiên tác giả cảm nhận là
hình ảnh hàng tre bát ngát trong sương
sớm hai bên lăng Bác .
Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng
Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ.
Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ
Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân..
3.2 . T×nh c¶m cña nh©n d©n víi Bác
Phân tích sự khác nhau giữa hai hình ảnh
“ mặt trời” trong khổ thơ.
Hình ảnh thực và hình ảnh ẩn dụ
sóng đôi vừa nói lên sự vĩ đại của
Bác vừa nói lên sự tôn kính của
nhân dân đối với Bác .
3.3. C¶m xóc cña t¸c gi¶ khi vµo l¨ng
Bác nằm trong giấc ngủ bình yên
Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền
Vẫn biết trời xanh là mãi mãi
Mà sao nghe nhói ở trong tim !
Hình ảnh Bác nằm yên nghØ trong
lăng được tác giả cảm nhận như
thế nào?
Có cảm giác như vị cha già của dân tộc đang
nằm nghỉ ngơi sau những giờ làm việc miệt
mài.
Có gì mâu thuẫn trong hai câu thơ
cuối ?
Lí trí thì bảo rằng Bác ngủ thôi
Bác sống mãi, nhưng khi thấy Bác
nhà thơ không khỏi, cã một cảm giác …
Bác không còn nữa .
3.4. U?c nguy?n của tác giả
Mai về miền Nam thương trào nước mắt
Muốn làm con chim hót quanh lăng Bác
Muốn làm đoá hoa toả hương đâu đây
Muốn làm cây tre trung hiếu chốn này.

Ước nguyện của nhà thơ khi sắp về
miền Nam là gì ?
Muốn làm
Muốn làm
Muốn làm
Điệp ngữ
Điệp ngữ “Muốn làm”: con chim,
đóa hoa, cây tre trung hiếu
=>Tâm trạng lưu luyến, ước muốn
thành kính thiêng liêng.
4. Tổng kết
4.1. N�i dung
- T�m tr�ng xĩc ��ng, t�m l�ng th�nh k�nh, bi�t �n s�u s�c cđa t�c gi� khi v�o l�ng vi�ng B�c.
4.2. NghƯ thu�t
Gi�ng �iƯu trang nghi�m tha thi�t, �au x�t t� h�o.
ThĨ th�: 8 ch�.
- �n dơ, �iƯp t�, ho�n dơ.�Đp gỵi c�m.
- Ng�n ng� b�nh d� m� c� �ĩc.
C. LuyÖn tËp:

1. Học thuộc lòng bài thơ.
2. Viết một đoạn văn bình khổ 2 hoặc khổ 3 của bài thơ
Khổ thơ thứ 2: " Ngày ngày.bảy mươi chín mùa xuân".
Câu thơ thứ nhất là hình ảnh thực, câu thơ thứ 2 là hình ảnh ẩn dụ vừa nói lên sự vĩ đại của Bác vừa thể hiện thái độ tôn kính của nhân dân, của nhà thơ đối với Bác.
" Dòng người đi trong thương nhớ" là hình ảnh thực.
Câu thơ: " Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân" là một ẩn dụ đầy sáng tạo của nhà thơ, thể hiện tấm lòng thành kính vô hạn của nhân dân đối với Bác.
Có ý kiến cho rằng: Bài thơ " Viếng lăng Bác" là tình cảm của riêng nhà thơ Viễn Phương dành cho vị lãnh tụ kính yêu. Em có đồng ý với ý kiến đó không? Vì sao ?
?
Bài thơ không chỉ thể hiện tình cảm của nhà thơ Viễn Phương - một người con Nam Bộ (nói riêng) đối với vị lãnh tụ kính yêu. Mà còn là tình cảm của toàn thể dân tộc Việt Nam với Bác (nói chung).
Hướng dẫn học bài ở nhà
- Học thuộc lòng bài thơ.
- Phát biểu cảm nghĩ của em sau khi học bài thơ " Viếng lăng Bác `` của nhà thơ Viễn Phương.
- Sưu tầm những bài thơ, câu thơ ca ngợi Bác.
- Phân tích cảm thụ những hình ảnh đẹp trong bài thơ.
- Soạn bài: Con cò
CHÚC CÁC EM VUI KHOẺ, HỌC GIỎI
XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN QUÍ THẦY CÔ GIÁO ĐÃ THAM DỰ
Chân thành cảm ơn các thầy cô !