Bài 23. Viếng lăng Bác

Văn bản
Viếng Lăng Bác
Viễn Phương
Lớp 9A
Chào mừng các thầy cô
về dự giờ ngữ văn!
Viếng lăng bác
( Viễn Phương )

A. Giíi thiÖu chung:
1. Tác giả:
- Tên thật: Phan Thanh Viễn, sinh năm 1928, quê ở An Giang.
- Là nhà thơ, chiến sĩ trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và Mĩ.
2. Tác phẩm:
- Viết tháng 4/1976, in trong tập “ Như mây mùa xuân”.
Viếng Lăng Bác
? Nêu những hiểu biết của em về nhà thơ Viễn Phương
? Nêu xuất xứ của t¸c phÈm
B. Đọc- hiểu van b?n
1. Đọc – Tìm hiểu chú thích
a. Đọc
b. Chú thích: (SGK)
2. Bố cục
* Bố cục: 3 phần
? Văn bản có thể chia ra làm mấy phần? Giới hạn và nội dung của từng phần
- Khổ 1+2: Cảm xúc của nhà thơ trước lăng Bác.
- Khổ 3: Cảm xúc của nhà thơ trong lăng Bác.
- Khổ 4 : Cảm xúc của nhà thơ khi rời lăng Bác.
* Cảm xúc chủ đạo cña bµi th¬:
- Niềm xúc động thiêng liêng, tấm lòng tha thiết thành kính, vừa tự hào vừa xót xa của tác giả.
? Cảm xúc chủ đạo của bài thơ diễn ra theo trình tự ntn
VI DEO
3. Phân tích văn bản
3.1. Cảm xúc của nhà thơ trước lăng Bác
- Con: Thỏi d? th�nh kớnh, thõn m?t, g?n gui nhu mỏu th?t
- Thăm: Gặp gỡ, chuyện trò với người đang sống
- Viếng: Chia buồn với thân nhân của người đã chết hoặc thăm lại nơi yên nghỉ của người quá cố.
3. Phân tích văn bản
3.1. Cảm xúc của nhà thơ trước lăng Bác
* Hình ảnh hàng tre:
- Hình ảnh ẩn dụ:  Biểu tượng của con người, dân tộc Việt Nam.
 Cần cù, bền bỉ, hiên ngang, kiên cường vượt qua mọi gian khó
3.1. Cảm xúc của nhà thơ trước lăng Bác
* Hình ảnh hàng tre:
- Hình ảnh ẩn dụ-> Biểu tượng của con người, dân tộc Việt Nam.
 Cần cù, bền bỉ, hiên ngang, kiên cường vượt qua mọi gian khó
* Mặt trời:
Trên lăng: của tự nhiên, vũ trụ
Trong lăng: H/a ẩn dụ: Bác Hồ
 Thể hiện lòng tôn kính, biết ơn, sự cao cả, vĩ đại và lớn lao của Bác.
“Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng
Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ
Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ
Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân”
3.1. Cảm xúc của nhà thơ trước lăng Bác
- hàng tre:
- mặt trời:
“Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ
Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân”
? Hình ảnh “dòng người đi trong thương nhớ”và “dòng người kết tràng hoa” gợi cho em cảm xúc gì
* dòng người:
- Hình ảnh ẩn dụ: Lòng thương nhớ, tình cảm chân thành, tha thiết, sự kính yêu và biết ơn vô hạn

3.1. Cảm xúc của nhà thơ trước lăng Bác
2. Cảm xúc của nhà thơ khi ë trong lăng Bác
- Khổ 1: Nhìn bao quát khu lăng Bác, với hàng tre trong buổi sương sớm.
Khổ 2: Nhập vào dòng người xếp hàng vào lăng lúc mặt trời lên, nắng lên.
Khổ 3: Ở trong lăng, quan sát, cảm nhận và suy nghĩ.
“Bác nằm trong lăng giấc ngủ bình yên
Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền
Vẫn biết trời xanh là mãi mãi
Mà sao nghe nhói ở trong tim
Hình ảnh ẩn dụ, biểu tượng:
Đức tính
Tâm hồn
Thơ Bác
- Vầng trăng:
- Trời xanh:
Sự vĩnh hằng vô tận của tên tuổi và sự nghiệp HCM
Nỗi lòng của tác giả, ®au đớn, xót xa, tiếc thương vô hạn.
- Nhói:
3.2. Cảm xúc của nhà thơ khi trong lăng Bác
Hình ảnh ẩn dụ, biểu tượng:
Đức tính
Thơ Bác
- Vầng trăng:
- Trời xanh
Sự vĩnh hằng vô tận của tên tuổi và sự nghiệp HCM
Nỗi lòng của tác giả  Đau đớn, xót xa, tiếc thương vô hạn.
- Nhói:
3.3. Cảm xúc của nhà thơ khi rời lăng Bác
? Tâm trạng của nhà thơ khi rời lăng Bác nh­ thÕ nµo
Tâm hồn
3.3 Cảm xúc của nhà thơ khi rời lăng Bác
- Tình cảm : xót thương, nhớ nhung vô hạn
- Ước nguyện:
Con chim hót quanh lăng
Đóa hoa tỏa hương
Cây tre trung hiếu
- Điệp ngữ: muốn làm
- Con chim
- Đóa hoa
- Cây tre trung hiếu
3.3. Cảm xúc của nhà thơ khi rời lăng Bác:
- Tình cảm : xót thương, nhớ nhung vô hạn
- Ước nguyện:
Con chim hót quanh lăng
Đóa hoa tỏa hương
Cây tre trung hiếu
- Điệp ngữ: muốn làm
Ước nguyện: chân thành, giản dị, thiết tha
 Tình cảm: lưu luyến, bịn rịn, không muốn rời xa Bác.
4. Tổng kết
4.1. Nghệ thuật
Nghệ thuật nổi bật của bài thơ là gì?
A. Nhiều hình ảnh ẩn dụ, so sánh, đẹp, gợi cảm.
B. Ngôn ngữ bình dị, giàu cảm xúc
C. Giọng điệu trang trọng, thành kính
D. Gồm tất cả các ý trên
4.2. Nội dung
Hãy lựa chọn các từ: thành kính, tự hào, trầm lắng, đau xót để điền vào chỗ trống trong đoạn văn sau cho phù hợp
Cảm hứng bao trùm bài thơ "Viếng lăng Bác" là niềm xúc động, thiêng liêng , lòng biết ơn và , pha lẫn khi tác giả từ miền Nam ra viếng Bác. Cảm hứng đó đã tạo nên giọng thơ trang nghiêm .
..1..
.2.
..3..
..4..
thành kính
tự hào
đau xót
trầm lắng
4.3. Ghi nhớ: SGK
Bài thơ có nhiều hình ảnh ẩn dụ, nhân hóa, so sánh liên tưởng thú vị. Em hãy chỉ ra những hình ảnh đó và cho biết em thích nhất những hình ảnh nào?
- Hàng tre, mặt trời, tràng hoa, mùa xuân, vầng trăng, trời xanh.
- Mặt trời, vầng trăng, trời xanh
 Những hình ảnh lớn lao, kì vĩ của thiên nhiên vũ trụ
 Chỉ sự trường tồn, vĩnh hằng.
C. Luyện tập
Silides 3
 Hướng dẫn học ở nhà
1. Học thuộc lòng bài thơ
2. Phân tích những hình ảnh ẩn dụ đặc sắc trong bài thơ
3. Soạn bài “Sang thu”
Chúc các em chăm ngoan,
học giỏi