Bài 23. Viếng lăng Bác

TIẾT : 117
BÀI HỌC
V I Ế N G L Ă N G B Á C
Viễn Phương















I/ Tìm hiểu chung:
1*Tác giả
Nhà thơ miền Nam trưởng thành từ phong trào văn nghệ giải phóng
2* Tác phẩm:
Được s/tác tháng 4/1976 khi miền Nam hoàn toàn giải phóng & Lăng Bác vừa được khánh thành
3* Đọc – hiểu văn bản
Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác
Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát
Ôi ! Hàng tre xanh xanh Viêt Nam
Bão táp phong ba đứng thẳng hàng
Ngày này mặt trời đi qua trên lăng
Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ
Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ
Kết tràn hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân
Bác nằm trong giấc ngủ bình yên
Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền
Vẫn biết trời xanh là mãi mãi
Mà sao nghe nhói ở trong tim !
Mai về miền Nam thương trào nước mắt
Muốn làm con chim hót quanh lăng Bác
Muốn làm bông hoa toả hương đâu đây
Muốn làm cây tre trung hiếu chốn nầy
I/ Tìm hiểu chung:
1*Tác giả
2* Tác phẩm:
3* Đọc – hiểu văn bản
4 *Thể thơ:
Thể thơ tự do
5* Bố cục :
4* Bố cục :
Bốn phần
a. Cảm xúc về cảnh bên ngoài lăng ( khổ 1)
b.Cảm xúc trước dòng người vào lăng viếng Bác. (khổ 2)
c.Sự bất tử của Bác & niềm tiếc thương. (khổ 3)
d.Khát vọng của nhà thơ ( Khổ 4)
II/ Phân tích:
1 *Hình ảnh lăng Bác qua cảm xúc của nhà thơ :
I/ Tìm hiểu chung:
II/ Phân tích:
1 *Hình ảnh lăng Bác qua cảm xúc của nhà thơ :
Em hiểu gì về cách xưng hô của nhà thơ về Bác ?
Cảm xúc được thể hiện qua lời xưng hô " con – Bác” Gần gủi thân thương kính trọng
Em hãy tìm hiểu từ "thăm" trong bài thơ với đề tài của bài thơ có gì mâu thuẩn không vì sao ?
Con - Bác" & từ "thăm" chen vào thể hiện sự thành kính nhưng lại rất gần gủi trong quan hệ gia đình của đứa con đi xa lâu ngày nay về thăm lại người thân
Hình ảnh hàng tre tượng trương cho ai ? Hãy phân tích ?
Hình ảnh - hàng tre  tượng trưng cho dân tộc VN đứng quanh lăng Bác
Ngoài hình ảnh hàng tre tác giả còn cảm nhận được điều gì ? Phân tích những hình ảnh đó ?
Dòng người quanh lăng: tràn hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân  ẩn dụ, sáng tạo thể hiện lòng thành kính của nhà thơ & nhân dân, giản dị, tinh tế.
I/ Tìm hiểu chung:
II/ Phân tích:
1 *Hình ảnh lăng Bác qua cảm xúc của nhà thơ :
Cảm xúc được thể hiện qua lời xưng hô " con – Bác” Gần gủi thân thương kính trọng
tràn hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân  ẩn dụ, sáng tạo thể hiện lòng thành kính của nhà thơ & nhân dân, giản dị, tinh tế.
2/ Cảm xúc của tác giả về Bác Hồ
I/ Tìm hiểu chung:
II/ Phân tích:
1 *Hình ảnh lăng Bác qua cảm xúc của nhà thơ :
Cảm xúc được thể hiện qua lời xưng hô " con – Bác” Gần gủi thân thương kính trọng
tràn hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân  ẩn dụ, sáng tạo thể hiện lòng thành kính của nhà thơ & nhân dân, giản dị, tinh tế.
2/ Cảm xúc của tác về Bác Hồ
Theo em hình ảnh Bác Hồ được tác giả nói đến trong bài thơ qua những hình ảnh nào?
Hình ảnh Mặt Trời trong lăng  nghệ thuật ẩn dụ vừa nói sự vĩ đại của Bác vừa thể hiện sự tôn kính của nhân dân và nhà thơ đối với Bác.
Em cảm nhận được tình cảm của tác giả với Bác như thế nào qua hình ảnh “Bác nằm trong giấc ngủ bình yên “ đó ?
Hình ảnh Bác nằm trong lăng diễn tả tinh tế và chính xác sự yên tĩnh, trang nghiêm trong không gian lăng gợi nghĩ tâm hồn đẹp trong sáng của Bác.
I/ Tìm hiểu chung:
II/ Phân tích:
1 *Hình ảnh lăng Bác qua cảm xúc của nhà thơ :
Cảm xúc được thể hiện qua lời xưng hô " con – Bác” Gần gủi thân thương kính trọng
tràn hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân  ẩn dụ, sáng tạo thể hiện lòng thành kính của nhà thơ & nhân dân, giản dị, tinh tế.
2/ Cảm xúc của tác giả về Bác Hồ
Hình ảnh Mặt Trời trong lăng  nghệ thuật ẩn dụ vừa nói sự vĩ đại của Bác vừa thể hiện sự tôn kính của nhân dân và nhà thơ đối với Bác.
Hình ảnh Bác nằm trong lăng diễn tả tinh tế và chính xác sự yên tĩnh, trang nghiêm trong không gian lăng gợi nghĩ tâm hồn đẹp trong sáng của Bác.
Hình ảnh trời xanh là mãi mãi ẩn dụ khẳng định sự trường tồn hóa thân vào thiên nhiên đất nước, dân tộc.
I/ Tìm hiểu chung:
II/ Phân tích:
1 *Hình ảnh lăng Bác qua cảm xúc của nhà thơ :
Cảm xúc được thể hiện qua lời xưng hô " con – Bác” Gần gủi thân thương kính trọng
tràn hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân  ẩn dụ, sáng tạo thể hiện lòng thành kính của nhà thơ & nhân dân, giản dị, tinh tế.
2/ Cảm xúc của tác giả về Bác Hồ
Hình ảnh Mặt Trời trong lăng  nghệ thuật ẩn dụ vừa nói sự vĩ đại của Bác vừa thể hiện sự tôn kính của nhân dân và nhà thơ đối với Bác.
Hình ảnh trời xanh là mãi mãi ẩn dụ khẳng định sự trường tồn hóa thân của Bác vào thiên nhiên đất nước, dân tộc.
Cảm xúc của tác giả trong cảnh?
Cảm xúc đau xót được biểu hiện cụ thể trực tiếp "nghe nhói ở trong tim" tác giả bày tỏ lòng ngợi ca kính yêu và sự bất tử của Bác những đau xót trước hiện thực Bác ra đi
3/ Tâm trạng khi rời xa lăng:
Tâm trạng của tác giả thể hiện trong đoạn thơ cuối ?
Tâm trạng lưu luyến muốn được ở mãi bên Người.Nhịp thơ dàn trải kết hợp với điệp từ "muốn làm" được lặp lại 3 lần gợi cảm xúc bâng khuâng, lưu luyến
I/ Tìm hiểu chung:
II/ Phân tích:
1 *Hình ảnh lăng Bác qua cảm xúc của nhà thơ :
Cảm xúc được thể hiện qua lời xưng hô " con – Bác” Gần gủi thân thương kính trọng
tràn hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân  ẩn dụ, sáng tạo thể hiện lòng thành kính của nhà thơ & nhân dân, giản dị, tinh tế.
2/ Cảm xúc của tác giả về Bác Hồ
Hình ảnh Mặt Trời trong lăng  nghệ thuật ẩn dụ vừa nói sự vĩ đại của Bác vừa thể hiện sự tôn kính của nhân dân và nhà thơ đối với Bác.
Hình ảnh trời xanh là mãi mãi ẩn dụ khẳng định sự trường tồn hóa thân của Bác vào thiên nhiên đất nước, dân tộc.
3/ Tâm trạng khi rời xa lăng:
điệp từ "muốn làm" được lặp lại 3 lần gợi cảm xúc bâng khuâng, lưu luyến --> lời tâm nguyện chân thành tha thiết thể hiện cảm xúc ước nguyện sống xứng đáng với sự hy sinh vĩ đại của Bác..
Em hiểu như thế nào về sự lặp lại hình ảnh "cây tre" trong khổ thơ cuối ("hàng tre" "cây tre") hai hình ảnh đó khác nhau như thế nào?
Sự lặp lại hình ảnh cây tre ở cuối bài có nghĩa : Hàng tre biểu tượng cho dân tộc Việt Nam kiên cường, bất khuất.Cây tre tấm lòng trung hiếu của tác giả của nhân dân miền Nam đối với Bác
I/ Tìm hiểu chung:
II/ Phân tích:
1 *Hình ảnh lăng Bác qua cảm xúc của nhà thơ :
Cảm xúc được thể hiện qua lời xưng hô " con – Bác” Gần gủi thân thương kính trọng
tràn hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân  ẩn dụ, sáng tạo thể hiện lòng thành kính của nhà thơ & nhân dân, giản dị, tinh tế.
2/ Cảm xúc của tác giả về Bác Hồ
Hình ảnh Mặt Trời trong lăng  nghệ thuật ẩn dụ vừa nói sự vĩ đại của Bác vừa thể hiện sự tôn kính của nhân dân và nhà thơ đối với Bác.
Hình ảnh trời xanh là mãi mãi ẩn dụ khẳng định sự trường tồn hóa thân của Bác vào thiên nhiên đất nước, dân tộc.
3/ Tâm trạng khi rời xa lăng:
điệp từ "muốn làm" được lặp lại 3 lần gợi cảm xúc bâng khuâng, lưu luyến --> lời tâm nguyện chân thành tha thiết thể hiện cảm xúc ước nguyện sống xứng đãng với sự hy sinh vĩ đại của Bác..
III/Tổng kết :


Nêu những nét chính về nghệ thuật và nội dung của bài thơ?
1/ Nghệ thuật: Giọng điệu phù hợp, cảm xúc trang nghiêm, sâu lắng, nhịp thơ chậm, hình ảnh thơ sáng tạo, nhiều biện pháp tu từ gợi cảm.
2/ Nội dung: Bài thơ thể hiện lòng thành kính và niềm xúc động sâu sắc của nhà thơ cũng như của mọi người khi vào lăng viếng Bác.
III/ TỔNG KẾT :
L U Y Ệ N T Ậ P
Đọc 1 đoạn thơ sau và phân tích ẩn dụ “ mặt trời “
Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng
Thấy một mặt trời trong lang rất đỏ
Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ
Kết tràn hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân
Hình ảnh ẩn dụ “mặt trời” ánh sáng của sự sống vĩ đại lớn lao. Bác được ví như mặt trời soi đường chỉ lối cho dân tộc Việt Nam xua tan đi những đêm trường nô lệ mang lại cuộc sống ấm no cho nhân dân. Hình ảnh đó thể hiện lòng tôn kính biết ơn, đồng thời gợi nên sự cao cả vĩ đại , lớn lao như Tố Hữu đã ca ngợi :
“Bác sống như trời đất của ta
Yêu từng ngọn lúa mỗi nhành hoa
Tự do cho mỗi đời nô lệ
Sữa để em thơ lụa tặng già.”
I/ Tìm hiểu chung:
II/ Phân tích:
1 *Hình ảnh lăng Bác qua cảm xúc của nhà thơ :
Cảm xúc được thể hiện qua lời xưng hô " con – Bác” Gần gủi thân thương kính trọng
tràn hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân  ẩn dụ, sáng tạo thể hiện lòng thành kính của nhà thơ & nhân dân, giản dị, tinh tế.
2/ Cảm xúc của tác giả về Bác Hồ
Hình ảnh Mặt Trời trong lăng  nghệ thuật ẩn dụ vừa nói sự vĩ đại của Bác vừa thể hiện sự tôn kính của nhân dân và nhà thơ đối với Bác.
Hình ảnh trời xanh là mãi mãi ẩn dụ khẳng định sự trường tồn hóa thân của Bác vào thiên nhiên đất nước, dân tộc.
3/ Tâm trạng khi rời xa lăng:
điệp từ "muốn làm" được lặp lại 3 lần gợi cảm xúc bâng khuâng, lưu luyến --> lời tâm nguyện chân thành tha thiết thể hiện cảm xúc ước nguyện sống xứng đãng với sự hy sinh vĩ đại của Bác..
III/Tổng kết :
IV/ L U Y Ệ N T Ậ P
IV/ HƯỚNG DẪN HỌC Ở NHÀ:
**Học thuộc bài thơ & nêu cảm nghĩ của em sau khi học xong bài thơ
** Chuẩn bị bài :Nghị luận về tác phẩm truyện.