Bài 23. Viếng lăng Bác

Đoàn kết - Chăm ngoan - Học giỏi -
Ngữ
văn
Lớp 9
TRƯỜNG THCS NGUYỄN KHUYẾN
CHÀO MỪNG
QUÝ THẦY CÔ VỀ THAM DỰ
TIẾT DẠY HÔM NAY!
Giáo viên: Nguyễn Thị Kim Huê

VI?NG LANG BÂC
Ti?t 117
Viễn Phương
Tiết 117 : VIẾNG LĂNG BÁC (Viễn Phương)
I. Tìm hiểu chung.
1. Tác giả.
Trình bày những hiểu biết của em về nhà thơ Viễn Phương?
- Tên thật là Phan Thanh Viễn (1928-2005), quê ở An Giang.
- Ông là một trong những cây bút có mặt sớm nhất của lực lượng văn nghệ giải phóng miền Nam thời chống Mỹ. Thơ ông thường nhỏ nhẹ, giàu tình cảm, mơ mộng ngay trong hoàn cảnh chiến đấu ác liệt.
Tiết 117 : VIẾNG LĂNG BÁC (Viễn Phương)
I. Tìm hiểu chung.
1. Tác giả.
Nêu hoàn cảnh ra đời của bài thơ?
2. Tác phẩm.
Năm 1976, lăng Chủ tịch vừa khánh thành, Viễn Phương ra thăm miền Bắc rồi vào lăng viếng Bác. Tình cảm đối với Bác trở thành nguồn cảm hứng để ông sáng tác bài thơ này.
Tiết 117 : VIẾNG LĂNG BÁC (Viễn Phương)
I. Tìm hiểu chung.
1. Tác giả.
Tìm mạch cảm xúc của bài thơ?
2. Tác phẩm.
3. Đọc, tìm hiểu chú thích, bố cục.
Mạch cảm xúc
Cảm xúc trước cảnh bên ngoài lăng.
Cảm xúc trước cảnh dòng người vào lăng viếng Bác.
Cảm xúc khi vào trong lăng được nhìn thấy thi hài Bác.
Ước nguyện khi về miền Nam.
Con ở Miền Nam ra thăm lăng Bác Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát Ôi ! Hàng tre xanh xanh Việt Nam Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng.
Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ. Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân…
Bác nằm trong lăng giấc ngủ bình yên Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền Vẫn biết trời xanh là mãi mãi Mà sao nghe nhói ở trong tim!
Mai về miền Nam thương trào nước mắt Muốn làm con chim hót quanh lăng Bác Muốn làm đóa hoa tỏa hương đâu đây Muốn làm cây tre trung hiếu chốn này.
Bài thơ được viết theo thể thơ gì?
Tiết 117 : VIẾNG LĂNG BÁC (Viễn Phương)
I. Tìm hiểu chung.
Cách xưng hô cho thấy tình cảm của tác giả đối với Bác như thế nào?
1. Cảm xúc của nhà thơ trước cảnh bên ngoài lăng.

II. Tìm hiểu văn bản.
Khổ 1
Con
ở miền Nam ra
thăm
lăng
Bác
Dê th?y trong suong
hàng tre bát ngát
Ôi!
Hàng tre xanh xanh
Việt Nam
Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng.
Tại sao nhan đề bài thơ tác giả dùng từ viếng mà ngay câu thơ mở
đầu lại dùng từ thăm?
thăm
Em có nhận xét gì về hình ảnh hàng tre trong khổ thơ đầu?
hàng tre bát ngát
Hàng tre xanh xanh
Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng.
Hình ảnh hàng tre
Hình ảnh biểu tượng
Hình ảnh thực
Hàng tre là biểu tượng của sức sống bền bỉ và tinh thần đoàn kết của dân tộc Việt Nam.
Cảm xúc của nhà thơ được thể hiện trong khổ thơ đầu là cảm xúc gì?
Cảm xúc thương mến, tự hào của tác giả đối với Bác, với đất nước.
Tiết 117 : VIẾNG LĂNG BÁC (Viễn Phương)
I. Tìm hiểu chung.
Chỉ ra và phân tích tác dụng của các biện pháp tu từ được sử dụng
ở khổ thơ này?
2. Cảm xúc trước cảnh dòng người vào lăng viếng Bác.
Tâm trạng vô cùng xúc động của một người con từ chiến trường miền Nam được ra viếng Bác.
II. Tìm hiểu văn bản.
Khổ 2
Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng
Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ
Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ
Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân...
Hình ảnh tả thực, ẩn dụ đã khẳng định sự vĩ đại của Bác, tình yêu thương và lòng kính trọng sâu sắc của nhân dân đối với Bác.
Em hãy cho biết tâm trạng của nhà thơ trước cảnh dòng người vào
lăng viếng Bác?
Tiết 117 : VIẾNG LĂNG BÁC (Viễn Phương)
I. Tìm hiểu chung.
Đứng trước thi hài Bác, nhà thơ có hình dung như thế nào?
3. Cảm xúc khi vào trong lăng, đứng trước thi hài Bác.

II. Tìm hiểu văn bản.
Khổ 3
Bác nằm trong giấc ngủ bình yên
Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền
Vẫn biết trời xanh là mãi mãi
Mà sao nghe nhói ở trong tim!
Hình ảnh ẩn dụ nào xuất hiện trong dòng thứ ba của khổ thơ?
Tác dụng của việc sử dụng hình ảnh ẩn dụ đó?
trời xanh
nhói
Từ nhói trong dòng cuối của khổ thơ thể hiện điều gì?
Những lời thơ ấy bộc lộ nỗi niềm gì của tác giả?
Tấm lòng thành kính thiêng liêng trước công lao vĩ đại và tâm hồn cao đẹp, sáng trong của Người ; nỗi đau xót tột cùng của tác giả, của nhân dân ta khi Bác không còn nữa.
Tiết 117 : VIẾNG LĂNG BÁC (Viễn Phương)
I. Tìm hiểu chung.
4. Ước nguyện của nhà thơ trước khi rời lăng.

II. Tìm hiểu văn bản.
Khổ 4
Mai về miền Nam thương trào nước mắt Muốn làm con chim hót quanh lăng Bác Muốn làm đóa hoa tỏa hương đâu đây Muốn làm cây tre trung hiếu chốn này.
Trước khi về miền Nam, nhà thơ ước nguyện điều gì?
Tác giả đã thể hiện ước nguyện đó thông qua biện pháp nghệ
thuật nào?
Hình ảnh cây tre cuối bài bổ sung thêm ý nghĩa gì về hình ảnh
cây tre Việt Nam?
Em hãy cho biết tâm trạng của nhà thơ trước khi rời lăng?
Muốn làm
Con chim hót
Đóa hoa tỏa hương
Cây tre trung hiếu
(Điệp từ)
Tâm trạng lưu luyến và mong muốn được ở mãi bên Bác.
Tiết 117 : VIẾNG LĂNG BÁC (Viễn Phương)
I. Tìm hiểu chung.

II. Tìm hiểu văn bản.
Để làm nổi bậc nội dung văn bản, nhà thơ đã dùng nghệ thuật gì?
III . Tổng kết.
1 . Nghệ thuật.
- Giọng điệu trang nghiêm, sâu lắng, thiết tha, đau xót, tự hào.
- Thể thơ tám chữ có đôi chỗ biến thể. Cách gieo vần và nhịp điệu thơ linh hoạt.
- Hình ảnh thơ có kết hợp cả hình ảnh thực, hình ảnh ẩn dụ, biểu tượng có ý nghĩa khái quát, giá trị biểu cảm cao.
- Ngôn ngữ biểu cảm, sử dụng các ẩn dụ, điệp từ có hiệu quả.
2. Ý nghĩa văn bản .
Nêu ý nghĩa văn bản?
Bài thơ thể hiện tâm trạng xúc động, tấm lòng thành kính, biết ơn sâu sắc của tác giả khi vào lăng viếng Bác.
SƠ ĐỒ TÓM TẮT
VIẾNG LĂNG BÁC
Tìm hiểu
chung
Tìm hiểu
văn bản
Tổng kết
Tác giả:Phan ThanhViễn(1928-2005).
Tác phẩm: viết 1976 khi lăng ChủTịch vừa
khánh thành.
Cảm xúc trước cảnh bên ngoài lăng.
Cảm xúc trước cảnh dòng người vào lăng viếng Bác.
Ước nguyện của nhà thơ trước khi rời lăng.
Cảm xúc khi đứng trước thi hài Bác.
Nghệ thuật: Giọng điệu, thể thơ, hình ảnh, ngôn ngữ.
Ý nghĩa: Tâm trạng xúc động, tấm lòng thành kính, biết ơn.
HƯỚNG DẪN TỰ HỌC
Bài vừa học:
Học thuộc bài thơ.
Phân tích, cảm thụ những hình ảnh đẹp trong
bài thơ.
2. Bài sắp học: SANG THU (Hữu Thỉnh)
Đọc văn bản.
Trả lời câu hỏi phần Đọc-hiểu văn bản.
bài giảng đến đây là kết thúc.
xin trân trọng cảm ơn !