Bài 23. Viếng lăng Bác

Tiết 118
Viếng lăng Bác
Viễn Phương
Tiết 118: VIẾNG LĂNG BÁC
Viễn Phương
I. Tìm hiểu chung
1.Tác giả
- Viễn Phương (1928-2005),quê ở An Giang.
- Là một trong những cây bút có mặt sớm nhất của lực lượng văn nghệ giải phóng ở miền Nam thời chống Mĩ.
Nhà thơ
Viễn Phương
Ông tham gia cách mạng từ tháng 08/1945. Sau 1975 giữ nhiều chức vụ quan trọng, nguyên là Ủy viên Ban chấp hành hội nhà văn Việt Nam.
Sau một thời gian bệnh nặng, ông đã trút hơi thở cuối cùng vào lúc 15g15 ngày 21/12/2005.
Tiết 118: VIẾNG LĂNG BÁC
Viễn Phương
I. Tìm hiểu chung
1.Tác giả
2.Xuất xứ
Bài thơ được sáng
tác trong hoàn
cảnh nào? In trong
tập thơ nào?
- Bài thơ được sáng tác vào tháng 4 năm1976,khi tác giả vào lăng viếng Bác.
- In trong tập thơ Như mây mùa xuân.
*Hướng dẫn đọc: giọng đọc nghiêm trang,tha thiết,có cả niềm đau xót lẫn tự hào. Đọc nhịp chậm lắng sâu. Riêng khổ cuối đọc nhanh hơn giọng hơi cao.
VIẾNG LĂNG BÁC
Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác
Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát
Ôi! Hàng tre xanh xanh Việt Nam
Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng.

Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng
Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ.
Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ
Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân…

Bác nằm trong giấc ngủ bình yên
Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền
Vẫn biết trời xanh là mãi mãi
Mà sao nghe nhói ở trong tim!

Mai về miền nam thương trào nước mắt
Muốn làm con chim hót quanh lăng Bác
Muốn làm đóa hoa tỏa hương đâu đây
Muốn làm cây tre trung hiếu trốn này.
Hỏi: Văn bản được viết theo phương thức biểu đạt nào?
Biểu cảm
Hỏi: Mạch cảm xúc bao trùm của tác giả trong bài thơ là cảm xúc gì?
Niềm xúc động, thiêng liêng, thành kính, lòng biết ơn tự hào cùng nỗi đau xót khi tác giả từ miền Nam ra viếng lăng Bác.
Hỏi: Theo mạch cảm xúc trên có thể chia bài thơ thành mấy phần? Nội dung của từng phần?
Chia làm ba phần
- Khổ thơ đầu: Cảm xúc của tác giả khi vừa đến lăng Bác.
- Khổ thơ 2,3: Cảm xúc của tác giả khi vào thăm lăng Bác.
- Khổ cuối: Tâm trạng của tác giả khi phải rời xa lăng Bác.
Tiết 118: VIẾNG LĂNG BÁC
Viễn Phương
I. Tìm hiểu chung
II. Phân tích
1.Cảm xúc của tác giả khi vừa đến lăng Bác.
Hỏi: Khổ thơ bắt đầu bằng lời xưng hô “ con – Bác”, cách xưng hô ấy thể hiện tình cảm, cảm xúc gì của tác giả?
- Lời xưng hô “ con – Bác”
Hỏi: Ấn tượng đầu tiên khi tác giả đến lăng Bác là gì?
- Hàng tre: bát ngát, xanh xanh,bão táp mưa sa đứng thẳng hàng
tình cảm thân mật, gần gũi.
Hỏi: Hàng tre ở đây được tác giả miêu tả bằng nghệ thuật gì? Tác dụng
ẩn dụ
Cây tre là biểu tượng của sức sống bền bỉ, kiên cường của dân tộc.
Tiết 118: VIẾNG LĂNG BÁC
Viễn Phương
I. Tìm hiểu chung
II. Phân tích
1.Cảm xúc của tác giả khi vừa đến lăng Bác.
2.Cảm xúc của tác giả khi vào thăm lăng Bác.
Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng
Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ
Hỏi: Trong hai câu thơ này từ “ mặt trời” nào chỉ thiên nhiên, từ nào chỉ Bác?
Hình ảnh “mặt trời trong lăng”
ẩn dụ
vừa nói lên sự
vĩ đại, vừa nói lên sự tôn kính của nhân dân của nhà thơ đối với Bác.
Tiết 118: VIẾNG LĂNG BÁC
Viễn Phương
I. Tìm hiểu chung
II. Phân tích
1.Cảm xúc của tác giả khi vừa đến lăng Bác.
2.Cảm xúc của tác giả khi vào thăm lăng Bác.
Bác nằm trong lăng thanh thản như đang trong giấc ngủ bình yên, trong một khung cảnh thơ mộng, có trăng làm bạn.
- “Tràng hoa”, “bảy mươi chín mùa xuân”
ẩn dụ
thể hiện tình cảm thương nhớ, tôn kính của nhân dân đối với Bác.
Hỏi: Hình ảnh Bác nằm trong lăng được tác giả diễn tả tinh tế qua những dòng thơ nào? Hình ảnh đó gợi cho em những suy nghĩ gì?
Hỏi: Trong câu thơ, tác giả còn sử dụng một hình ảnh ẩn dụ đó là hình ảnh nào?
- Hình ảnh “trời xanh là mãi mãi”
ẩn dụ,
khẳng định sự trường tồn của Bác.
Hình ảnh đó có ý nghĩa như thế nào?
Tại sao tình cảm nhà thơ lại đột ngột thay đổi “ nghe nhói ở trong tim”?
- “Nhói trong tim”
cảm xúc đau xót, tiếc thương vì sự ra đi của Bác.
Viếng
lăng
Chủ
tịch
Tiết 118: VIẾNG LĂNG BÁC
Viễn Phương
I. Tìm hiểu chung
II. Phân tích
3.Tâm trạng của tác giả khi phải rời xa lăng Bác.
Hỏi: Qua các ý trên cho thấy tâm trạng của tác giả trong khổ thơ cuối như thế nào?
Hỏi: Câu thơ này thể hiện điều gì ở tác giả?
- “Mai về miền Nam thương trào nước mắt”
Hỏi: Ba câu thơ cuối tác giả sử dụng biện pháp nghệ thuật gì?
niềm xúc động mãnh liệt, không kiềm nén nỗi.
- Điệp ngữ “ muốn làm”
Hỏi: Qua điệp ngữ này ta thấy ước muốn của tác giả là gì?
muốn hóa thân, hòa nhập vào cảnh vật bên lăng Bác.
Lưu luyến không muốn rời xa Bác.
Tiết 118: VIẾNG LĂNG BÁC
Viễn Phương
I. Tìm hiểu chung
II. Phân tích
Hỏi: Em hãy nêu nghệ thuật độc đáo được sử dụng trong bài thơ?
III. Tổng kết
Bài thơ thể hiện tâm trạng xúc động, tấm lòng thành kính, biết ơn sâu sắc của tác giả khi vào lăng viếng Bác.
Hỏi: Qua bài thơ, tác giả đã bày tỏ cảm xúc gì khi vào lăng viếng Bác?
1. Nội dung
2. Nghệ thuật
- Giọng điệu trang nghiêm tha thiết.
- Sử dụng nghệ thuật ẩn dụ, hoán dụ, điệp từ có hiệu quả .
Dặn dò

Học bài Học thuộc lòng bài thơ.
Chuẩn bị bài “Nói với con”
Soạn bài theo câu hỏi SGK
Kính chào tạm biệt
quý thầy cô