Bài 23. Viếng lăng Bác

NHIỆT LIỆT
CHÀO MỪNG
THẦY CÔ GIÁO
CÙNG TẤT CẢ
CÁC EM HỌC
SINH 9A2

KIỂM

TRA

BÀI

CŨ
Đọc thuộc lòng và nêu cảm nhận của em về hai khổ thơ 4, 5 trong bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ” của Thanh Hải.
Rung cảm thiết tha trước mùa xuân thiên nhiên, mùa xuân đất nước nhà thơ đã bộc bạch ước nguyện chân thành của mình.
Cái tôi đã chuyển hóa thành cái ta, điệp lại nhiều lần như liệt kê, nhấn mạnh để thể hiện sự hòa điệu với mọi người trong ước vọng chung là góp sức xuân cá nhân cho mùa xuân đất nước. Nhà thơ muốn hóa thân thành con chim, cành hoa (khổ 1) để góp thêm tiếng hót, hương sắc cho đời, một nốt trầm trong khúc ca tự hào dân tộc… Một ước nguyện thật chân thành, lặng lẽ nhưng rất thấm thía. Đó cũng là ước nguyện của thời đại, của tất cả chúng ta – những người có lẽ sống đẹp…
Bác nhớ miền Nam nỗi nhớ nhà
Miền Nam mong Bác nỗi mong cha
Tiết 118 - Văn bản :
VIẾNG LĂNG BÁC
Viễn Phương
I/ Tìm hiểu chung :
Tiết 118 - Văn bản :
VIẾNG LĂNG BÁC
Viễn Phương
I/ Tìm hiểu chung :
1/ Tác giả :
Nêu những nét chính về nhà thơ Viễn Phương ?
- Viễn Phương (1928 – 2005), tên thật Phan Thanh Viễn.

2/ Bài thơ :
- Quê : Tỉnh An Giang
Nêu hoàn cảnh sáng tác và xuất xứ của bài thơ ?
- Viết tháng 4 năm 1976, in trong tập “Như mây mùa xuân”.
Tiết 118 - Văn bản :
VIẾNG LĂNG BÁC
Viễn Phương
I/ Tìm hiểu chung :
1/ Tác giả :
- Viễn Phương (1928 – 2005), tên thật Phan Thanh Viễn.

2/ Bài thơ :
Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác
Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát
Ôi ! Hàng tre xanh xanh Việt Nam
Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng.

Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng
Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ.
Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ
Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân…

Bác nằm trong giấc ngủ bình yên
Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền
Vẫn biết trời xanh là mãi mãi
Mà sao nghe nhói ở trong tim !

Mai về miền nam thương trào nước mắt
Muốn làm con chim hót quanh lăng Bác
Muốn làm đóa hoa tỏa hương đâu đây
Muốn làm cây tre trung hiếu trốn này.
- Viết tháng 4 năm 1976, in trong tập “Như mây mùa xuân”.
- Quê : Tỉnh An Giang
Tiết 118 - Văn bản :
VIẾNG LĂNG BÁC
Viễn Phương
I/ Tìm hiểu chung :
1/ Tác giả :
- Viễn Phương (1928 – 2005), tên thật Phan Thanh Viễn.

2/ Bài thơ :
Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác
Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát
Ôi ! Hàng tre xanh xanh Việt Nam
Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng.

Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng
Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ.
Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ
Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân…

Bác nằm trong giấc ngủ bình yên
Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền
Vẫn biết trời xanh là mãi mãi
Mà sao nghe nhói ở trong tim !

Mai về miền nam thương trào nước mắt
Muốn làm con chim hót quanh lăng Bác
Muốn làm đóa hoa tỏa hương đâu đây
Muốn làm cây tre trung hiếu trốn này.
- Viết tháng 4 năm 1976, in trong tập “Như mây mùa xuân”.
- Thể thơ : 8 chữ
- Phương thức biểu đạt : Biểu cảm - miêu tả
Bài thơ được viết theo thể thơ nào ? Phương thức biểu đạt chính ?
- Quê : Tỉnh An Giang
Tiết 118 - Văn bản :
VIẾNG LĂNG BÁC
Viễn Phương
I/ Tìm hiểu chung :
1/ Tác giả :
- Viễn Phương (1928 – 2005), tên thật Phan Thanh Viễn.

2/ Bài thơ :
Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác
Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát
Ôi! Hàng tre xanh xanh Việt Nam
Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng.

Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng
Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ.
Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ
Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân…

Bác nằm trong giấc ngủ bình yên
Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền
Vẫn biết trời xanh là mãi mãi
Mà sao nghe nhói ở trong tim!

Mai về miền nam thương trào nước mắt
Muốn làm con chim hót quanh lăng Bác
Muốn làm đóa hoa tỏa hương đâu đây
Muốn làm cây tre trung hiếu trốn này.
- Viết tháng 4 năm 1976, in trong tập “Như mây mùa xuân”.
- Thể thơ : 8 chữ
- Phương thức biểu đạt : Biểu cảm - miêu tả
- Trình tự mạch cảm xúc :
Cảm xúc về cảnh trước lăng Bác.
Cảm xúc khi đến gần lăng Bác
Cảm xúc khi vào trong lăng Bác.
Cảm xúc khi sắp rời lăng Bác.
1
2
3
4
Mạch cảm xúc trong bài thơ được thể hiện theo trình tự nào ? Thử sắp xếp các mạch cảm xúc vào các khổ thơ tương ứng.
- Quê : Tỉnh An Giang
Tiết 118 - Văn bản :
VIẾNG LĂNG BÁC
Viễn Phương
I/ Tìm hiểu chung :
1/ Tác giả :
- Viễn Phương (1928 – 2005), tên thật Phan Thanh Viễn.

2/ Bài thơ :
Người con ra thăm lăng Bác trong hoàn cảnh nào ? Em có nhận xét gì về cách xưng hô ở đây ?
Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác
Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát
Ôi ! Hàng tre xanh xanh Việt Nam
Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng.
- Viết tháng 4 năm 1976, in trong tập “Như mây mùa xuân”.
- Thể thơ : 8 chữ
- Phương thức biểu đạt : Biểu cảm - miêu tả
- Trình tự mạch cảm xúc :
II/ Tìm hiểu chi tiết :
1/ Cảm xúc về cảnh trước lăng Bác :
- Quê : Tỉnh An Giang
Tiết 118 - Văn bản :
VIẾNG LĂNG BÁC
Viễn Phương
I/ Tìm hiểu chung :
1/ Tác giả :
- Viễn Phương (1928 – 2005), tên thật Phan Thanh Viễn.

2/ Bài thơ :
Tại sao nhan đề bài thơ là “Viếng” mà ở đây nhà thơ lại dùng từ “thăm” ? Điều đó có ý nghĩa như thế nào ?
- Viết tháng 4 năm 1976, in trong tập “Như mây mùa xuân”.
- Thể thơ : 8 chữ
- Phương thức biểu đạt : Biểu cảm - miêu tả
- Trình tự mạch cảm xúc :
II/ Tìm hiểu chi tiết :
1/ Cảm xúc về cảnh trước lăng Bác :
- Viếng là đến chia buồn với thân nhân người đã mất.
- Thăm là đến gặp gỡ, hỏi han trò truyện với người còn sống.
- Nhan đề dùng từ viếng theo đúng nghĩa đen khẳng định một sự thật: Bác đã đi xa.
- Trong câu thơ đầu dùng từ thăm là ngụ ý nói giảm. Bác như vẫn còn đang sống trong lòng mọi người đặc biệt là trong lòng nhân dân miền Nam.
- Quê : Tỉnh An Giang
Tiết 118 - Văn bản :
VIẾNG LĂNG BÁC
Viễn Phương
I/ Tìm hiểu chung :
1/ Tác giả :
- Viễn Phương (1928 – 2005), tên thật Phan Thanh Viễn.

2/ Bài thơ :
Hình ảnh đầu tiên, nổi bật nhất mà nhà thơ bắt gặp trước lăng Bác là gì? Nó đã gợi cho nhà thơ những cảm giác nào?
Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác
Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát
Ôi ! Hàng tre xanh xanh Việt Nam
Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng.
- Viết tháng 4 năm 1976, in trong tập “Như mây mùa xuân”.
- Thể thơ : 8 chữ
- Phương thức biểu đạt : Biểu cảm - miêu tả
- Trình tự mạch cảm xúc :
II/ Tìm hiểu chi tiết :
1/ Cảm xúc về cảnh trước lăng Bác :
- Hàng tre :
- Quê : Tỉnh An Giang
- Hàng tre : Hình ảnh nổi bật -> tả thực, gợi cảm giác gần gũi, thân thuộc.
Tiết 118 - Văn bản :
VIẾNG LĂNG BÁC
Viễn Phương
I/ Tìm hiểu chung :
1/ Tác giả :
- Viễn Phương (1928 – 2005), tên thật Phan Thanh Viễn.

2/ Bài thơ :
Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác
Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát
Ôi ! Hàng tre xanh xanh Việt Nam
Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng.
- Viết tháng 4 năm 1976, in trong tập “Như mây mùa xuân”.
- Thể thơ : 8 chữ
- Phương thức biểu đạt : Biểu cảm - miêu tả
- Trình tự mạch cảm xúc :
II/ Tìm hiểu chi tiết :
1/ Cảm xúc về cảnh trước lăng Bác :
- Hàng tre : Hình ảnh nổi bật -> tả thực, gợi cảm giác gần gũi, thân thuộc.
- Quê : Tỉnh An Giang
Tiết 118 - Văn bản :
VIẾNG LĂNG BÁC
Viễn Phương
I/ Tìm hiểu chung :
1/ Tác giả :
- Viễn Phương (1928 – 2005), tên thật Phan Thanh Viễn.

2/ Bài thơ :
Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác
Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát
Ôi ! Hàng tre xanh xanh Việt Nam
Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng.
- Viết tháng 4 năm 1976, in trong tập “Như mây mùa xuân”.
- Thể thơ : 8 chữ
- Phương thức biểu đạt : Biểu cảm - miêu tả
- Trình tự mạch cảm xúc :
II/ Tìm hiểu chi tiết :
1/ Cảm xúc về cảnh trước lăng Bác :
- Hàng tre : Hình ảnh nổi bật -> tả thực, gợi cảm giác gần gũi, thân thuộc.
- Ẩn dụ ->
Hình ảnh hàng tre còn được dùng với nghĩa nào khác ? Thể hiện qua những cụm từ nào ?
- Quê : Tỉnh An Giang
Tiết 118 - Văn bản :
VIẾNG LĂNG BÁC
Viễn Phương
I/ Tìm hiểu chung :
1/ Tác giả :
- Viễn Phương (1928 – 2005), tên thật Phan Thanh Viễn.

2/ Bài thơ :
- Viết tháng 4 năm 1976, in trong tập “Như mây mùa xuân”.
- Thể thơ : 8 chữ
- Phương thức biểu đạt : Biểu cảm - miêu tả
- Trình tự mạch cảm xúc :
II/ Tìm hiểu chi tiết :
1/ Cảm xúc về cảnh trước lăng Bác :
Tác giả dùng cụm tính từ “xanh xanh Việt Nam” và thành ngữ “Bão táp mưa sa”, cụm động từ “đứng thẳng hàng” nhằm diễn tả điều gì ?
Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác
Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát
Ôi ! Hàng tre xanh xanh Việt Nam
Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng.
- Hàng tre : Hình ảnh nổi bật -> tả thực, gợi cảm giác gần gũi, thân thuộc.
- Ẩn dụ -> Vẻ đẹp thanh cao, sức sống kiên cường, bền bỉ của cây tre Việt Nam và cũng là của con người Việt Nam.
- Quê : Tỉnh An Giang
- Ẩn dụ ->
Tiết 118 - Văn bản :
VIẾNG LĂNG BÁC
Viễn Phương
I/ Tìm hiểu chung :
1/ Tác giả :
- Viễn Phương (1928 – 2005), tên thật Phan Thanh Viễn.

2/ Bài thơ :
- Viết tháng 4 năm 1976, in trong tập “Như mây mùa xuân”.
- Thể thơ : 8 chữ
- Phương thức biểu đạt : Biểu cảm - miêu tả
- Trình tự mạch cảm xúc :
II/ Tìm hiểu chi tiết :
1/ Cảm xúc về cảnh trước lăng Bác :
Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác
Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát
Ôi ! Hàng tre xanh xanh Việt Nam
Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng.
- Hàng tre : Hình ảnh nổi bật -> tả thực, gợi cảm giác gần gũi, thân thuộc.
- Ẩn dụ -> Vẻ đẹp thanh cao, sức sống kiên cường, bền bỉ của cây tre Việt Nam và cũng là của con người Việt Nam.
- Quê : Tỉnh An Giang
Tiết 118 - Văn bản :
VIẾNG LĂNG BÁC
Viễn Phương
I/ Tìm hiểu chung :
1/ Tác giả :
- Viễn Phương (1928 – 2005), tên thật Phan Thanh Viễn.

2/ Bài thơ :
- Viết tháng 4 năm 1976, in trong tập “Như mây mùa xuân”.
- Thể thơ : 8 chữ
- Phương thức biểu đạt : Biểu cảm - miêu tả
- Trình tự mạch cảm xúc :
II/ Tìm hiểu chi tiết :
1/ Cảm xúc về cảnh trước lăng Bác :
2/ Cảm xúc khi đến gần lăng Bác :
Có những hình ảnh mặt trời nào xuất hiện trong khổ thơ ? Giải thích nghĩa.
Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng
Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ.
Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ
Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân…
- Mặt trời :
- Hàng tre : Hình ảnh nổi bật -> tả thực, gợi cảm giác gần gũi, thân thuộc.
- Ẩn dụ -> Vẻ đẹp thanh cao, sức sống kiên cường, bền bỉ của cây tre Việt Nam và cũng là của con người Việt Nam.
- Quê : Tỉnh An Giang
- Mặt trời : Bác Hồ -> ánh sáng, sức sống lớn lao, bất diệt.
Tiết 118 - Văn bản :
VIẾNG LĂNG BÁC
Viễn Phương
I/ Tìm hiểu chung :
1/ Tác giả :
- Viễn Phương (1928 – 2005), tên thật Phan Thanh Viễn.

2/ Bài thơ :
- Viết tháng 4 năm 1976, in trong tập “Như mây mùa xuân”.
- Thể thơ : 8 chữ
- Phương thức biểu đạt : Biểu cảm - miêu tả
- Trình tự mạch cảm xúc :
II/ Tìm hiểu chi tiết :
1/ Cảm xúc về cảnh trước lăng Bác :
2/ Cảm xúc khi đến gần lăng Bác :
Dựa vào đâu mà có sự liên tưởng thú vị này ? Ý nghĩa của việc sử dụng hình ảnh ẩn dụ đó ?
Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng
Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ.
Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ
Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân…
- Mặt trời : Bác Hồ -> ánh sáng, sức sống lớn lao, bất diệt.
- Hàng tre : Hình ảnh nổi bật -> tả thực, gợi cảm giác gần gũi, thân thuộc.
- Ẩn dụ -> Vẻ đẹp thanh cao, sức sống kiên cường, bền bỉ của cây tre Việt Nam và cũng là của con người Việt Nam.
- Quê : Tỉnh An Giang
Tiết 118 - Văn bản :
VIẾNG LĂNG BÁC
Viễn Phương
I/ Tìm hiểu chung :
1/ Tác giả :
- Viễn Phương (1928 – 2005), tên thật Phan Thanh Viễn.

2/ Bài thơ :
- Viết tháng 4 năm 1976, in trong tập “Như mây mùa xuân”.
- Thể thơ : 8 chữ
- Phương thức biểu đạt : Biểu cảm - miêu tả
- Trình tự mạch cảm xúc :
II/ Tìm hiểu chi tiết :
1/ Cảm xúc về cảnh trước lăng Bác :
2/ Cảm xúc khi đến gần lăng Bác :
- Mặt trời : Bác Hồ -> ánh sáng, sức sống lớn lao, bất diệt.
- Hàng tre : Hình ảnh nổi bật -> tả thực, gợi cảm giác gần gũi, thân thuộc.
- Ẩn dụ -> Vẻ đẹp thanh cao, sức sống kiên cường, bền bỉ của cây tre Việt Nam và cũng là của con người Việt Nam.
- Quê : Tỉnh An Giang
- Con người Bác với những biểu hiện sáng chói về tư tưởng yêu nước,lòng nhân ái có sức toả sáng mãi cho dù Người đã đi xa.
- Còn mặt trời trên lăng là vật thể tự nhiên được nhân hoá như người chứng kiến vĩnh viễn hình tượng kì diệu này.
- Mặt trời trong lăng rất đỏ chỉ Bác Hồ đang nằm trong lăng yên nghỉ.
- Bản thân nhân cách và cuộc đời sáng chói của Bác Hồ như ánh mặt trời rưc rỡ và cũng là tình cảm ngưỡng vọng vốn có của tác giả đối với Bác .
Tiết 118 - Văn bản :
VIẾNG LĂNG BÁC
Viễn Phương
I/ Tìm hiểu chung :
1/ Tác giả :
- Viễn Phương (1928 – 2005), tên thật Phan Thanh Viễn.

2/ Bài thơ :
- Viết tháng 4 năm 1976, in trong tập “Như mây mùa xuân”.
- Thể thơ : 8 chữ
- Phương thức biểu đạt : Biểu cảm - miêu tả
- Trình tự mạch cảm xúc :
II/ Tìm hiểu chi tiết :
1/ Cảm xúc về cảnh trước lăng Bác :
Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng
Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ.
Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ
Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân…
- Mặt trời : Bác Hồ -> ánh sáng, sức sống lớn lao, bất diệt.
Hình ảnh “tràng hoa”, “mùa xuân” được dùng với nghĩa nào ? Ý nghĩa, tác dụng của việc sử dụng các hình ảnh đó ?
- Tràng hoa : Dòng người viếng lăng Bác với lòng thành kính, biết ơn vô hạn.
2/ Cảm xúc khi đến gần lăng Bác :
- Hàng tre : Hình ảnh nổi bật -> tả thực, gợi cảm giác gần gũi, thân thuộc.
- Ẩn dụ -> Vẻ đẹp thanh cao, sức sống kiên cường, bền bỉ của cây tre Việt Nam và cũng là của con người Việt Nam.
- Quê : Tỉnh An Giang
Tiết 118 - Văn bản :
VIẾNG LĂNG BÁC
Viễn Phương
I/ Tìm hiểu chung :
1/ Tác giả :
- Viễn Phương (1928 – 2005), tên thật Phan Thanh Viễn.

2/ Bài thơ :
- Viết tháng 4 năm 1976, in trong tập “Như mây mùa xuân”.
- Thể thơ : 8 chữ
- Phương thức biểu đạt : Biểu cảm - miêu tả
- Trình tự mạch cảm xúc :
II/ Tìm hiểu chi tiết :
1/ Cảm xúc về cảnh trước lăng Bác :
- Mặt trời : Bác Hồ -> ánh sáng, sức sống lớn lao, bất diệt.
- Tràng hoa : Dòng người viếng lăng Bác với lòng thành kính, biết ơn vô hạn.
Nêu và trình bày ý nghĩa của các hình ảnh biểu tượng trong hai khổ thơ đầu ?
Đọc một số câu thơ khác viết về Bác ?
2/ Cảm xúc khi đến gần lăng Bác :
- Hàng tre : Hình ảnh nổi bật -> tả thực, gợi cảm giác gần gũi, thân thuộc.
- Ẩn dụ -> Vẻ đẹp thanh cao, sức sống kiên cường, bền bỉ của cây tre Việt Nam và cũng là của con người Việt Nam.
- Quê : Tỉnh An Giang
Tiết 118 - Văn bản :
VIẾNG LĂNG BÁC
Viễn Phương
I/ Tìm hiểu chung :
1/ Tác giả :
- Viễn Phương (1928 – 2005), tên thật Phan Thanh Viễn.

2/ Bài thơ :
- Viết tháng 4 năm 1976, in trong tập “Như mây mùa xuân”.
- Thể thơ : 8 chữ
- Phương thức biểu đạt : Biểu cảm - miêu tả
- Trình tự mạch cảm xúc :
II/ Tìm hiểu chi tiết :
1/ Cảm xúc về cảnh trước lăng Bác :
- Mặt trời : Bác Hồ -> ánh sáng, sức sống lớn lao, bất diệt.
HƯỚNG DẪN HỌC Ở NHÀ
Học thuộc lòng bài thơ; nắm kĩ nội dung, nghệ thuật của hai khổ thơ vừa phân tích.
Chuẩn bị phần còn lại: Cảm xúc khi vào trong lăng, khi sắp rời lăng
Chú ý các hình ảnh liên tưởng, ẩn dụ. Sưu tầm một số bài thơ khác viết về Bác.
2/ Cảm xúc khi đến gần lăng Bác :
- Hàng tre : Hình ảnh nổi bật -> tả thực, gợi cảm giác gần gũi, thân thuộc.
- Ẩn dụ -> Vẻ đẹp thanh cao, sức sống kiên cường, bền bỉ của cây tre Việt Nam và cũng là của con người Việt Nam.
- Quê : Tỉnh An Giang
- Tràng hoa : Dòng người viếng lăng Bác với lòng thành kính, biết ơn vô hạn.
chân thành cảm ơn thầy cô và các em học sinh