Bài 23. Viếng lăng Bác

Tiết 56:
Văn bản: ánh trăng
( Nguyễn Duy)
Chào mừng các thầy cô giáo tới dự giờ
Ngữ văn lớp 9A1


Tiết 56:
Văn bản: ánh trăng
( Nguyễn Duy)

Thình lình đèn điện tắt
phòng buyn- đinh tối om
vội bật tung cửa sổ
đột ngột vầng trăng tròn
Tình huống:
Mất điện, phòng tối om, vội vàng mở tung cửa sổ.
 “Đột ngột” gặp lại cố nhân: “vầng trăng”
Thình lình
vội
đột ngột
? Tình huồng gì xẩy ra? Em hãy nhận xét?


Tiết 59:
Văn bản: ánh trăng
( Nguyễn Duy)
- Tư thế: “ngửa mặt”:
->nhìn nhận lại những giá trị đã từng bị lãng quên.
- Tâm trạng:
=>Xúc động không nói được lên lời, thổn thức đến xót xa, có phần thành kính.
- NT: + so sánh, điệp ngữ:
=> Nhấn mạnh, khắc sâu những hình ảnh của quá khứ.
Ngửa mặt lên nhìn mặt
có cái gì rưng rưng
như là đồng là bể
như là sông là rừng
Ngửa mặt lên nhìn mặt
như là đồng là bể
như là sông là rừng
có cái gì rưng rưng
? Nhận xét tư thế và tâm trạng, cảm xúc của t/g?
?T/g sử dụng biện pháp NT gì? Tác dụng?


Tiết 59:Văn bản: ánh trăng
( Nguyễn Duy)
- Tư thế: “ngửa mặt”:
->nhìn nhận lại những giá trị đã từng bị lãng quên.
- Tâm trạng:
=>Xúc động không nói được lên lời, thổn thức đến xót xa, có phần thành kính.
- NT: + so sánh, điệp ngữ:
=> Nhấn mạnh, khắc sâu những hình ảnh của quá khứ.
? Hình ảnh vầng trăng tròn và im phăng phắc có ý nghĩa gì?
=>Vẻ đẹp quá khứ tròn, đầy đặn. Trăng im lặng, nghiêm khắc,nhắc nhở, trắch móc.
“Trăng cứ tròn vành vạnh
kể chi người vô tình
ánh trăng im phăng phắc
đủ cho ta giật mình.”
Trăng cứ tròn vành vạnh
im phăng phắc
- S/d hình ảnh tượng trưng:


Tiết 59:Văn bản: ánh trăng
( Nguyễn Duy)
- Tâm trạng:
=>Xúc động không nói được lên lời, thổn thức đến xót xa, có phần thành kính.
- NT: + so sánh, điệp ngữ:
=> Nhấn mạnh, khắc sâu những hình ảnh của quá khứ.
? Tại sao T/g lại giật mình? Q/s khổ trên và khổ này ta thấy T/g s/d biện pháp NT gì? T/d?
=>Vẻ đẹp quá khứ tròn, đầy đặn. Trăng im lặng, nghiêm khắc,nhắc nhở, trắch móc.
“Trăng cứ tròn vành vạnh
kể chi người vô tình
ánh trăng im phăng phắc
đủ cho ta giật mình.”
Trăng cứ tròn vành vạnh
im phăng phắc
- S/d hình ảnh tượng trưng:
T/g “giật mình”: Tự nhắc nhở
mình, ăn năn, hối hận
giật mình
- NT đối: Tư thế, tâm trạng của vầng trăng và con người


Tiết 59:
Văn bản: ánh trăng
( Nguyễn Duy)
3: Tổng kết:
1: Nghệ thuật

- Kết hợp hài hoà, tự nhiên giữa tự sự và trữ tình.
-Giọng thơ tâm tình bằng thể thơ năm chữ
-Nhịp thơ khi trôi chảy, tự nhiên, nhịp nhàng theo lời kể, khi thì ngân nga, thiết tha, xúc động (khổ 5), lúc lại trầm lắng biểu hiện thái độ suy tư (khổ cuối)
-Kết cấu, giọng điệu của bài thơ có tác dụng làm nổi bệt chủ đề, tạo nên tính chân thực, chân thành.
-Sử dụng nhiều biện pháp tu từ: So sánh, nhân hoá, điệp ngữ, đối lập.


Tiết 56:
Văn bản: ánh trăng
( Nguyễn Duy)
* Ý nghĩa, chủ đề văn bản:
- Ý nghĩa:
Nhắc nhở:
- Tác giả
- Thế hệ đã đi qua chiến tranh
- Mọi người
Chủ đề:
nhắc nhở thấm thía về thái độ, tình cảm đối với những năm tháng quá khứ gian lao, nghĩa tình, với thiên nhiên, đất nước bình dị, hiền hậu.
Uống nước nhớ nguồn.
? Ý nghiã khái quát của bài thơ? Chủ đề bài thơ nói về vấn đề gì?
Trăng
Người
Tự nhắc nhở mình và củng cố ở người đọc thái độ sống "uống nước nhớ nguồn"
2.Nôị dung
III- Tổng kết
1, Nghệ thuật
Giọng điệu tâm tình tự nhiên
Hình ảnh giầu tính biểu cảm
2, Nội dung:
Bài thơ như một lời tự nhắc nhở về những năm tháng gian lao đã qua
của cuộc đời người lính gắn bó với thiên nhiên đất nước, bình dị, hiền
hậu.
Bài thơ có ý nghĩa gợi nhắc, củng cố ở người đọc thái độ sống “Uống
nước nhớ nguồn”, ân nghĩa thủy chung cùng quá khứ
3, Ghi nhớ ( Sách giáo khoa – trg 157)
(1 ) Tư tưởng của nhà thơ gửi gắm qua bài thơ này là gì?
Con người có thể vô tình, lãng quên tất cả, nhưng thiên nhiên, nghĩa tình quá khứ thì luôn tròn đầy, bất diệt
Thiên nhiên, vạn vật vô hạn tuần hoàn còn cuộc đời con người thì hữu hạn
Thiên nhiên luôn bên cạnh con người, là người bạn thân thiết của con người
Cuộc sồng vật chất dù đầy đủ rồi cũng tiêu tan, chỉ có đời sống tinh thần là bất diệt
(2) Nhận định nào nói đúng nhất những vấn đề về thái độ của con người mà bài thơ đặt ra ?
Thái độ đối với quá khứ
Thái độ đối với người đã khuất
Thái độ đối với chính mình
Cả A, B, C đều đúng
(3) Trong các câu tục ngữ sau câu nào đúng với lời nhắn nhủ của tác giả gửi gắm qua bài thơ “Ánh trăng” ?
Ăn cây nào rào cây ấy
Gieo gió thì sẽ gặp bão
Uống nước nhớ nguồn
Yêu nên tốt, ghét nên xấu
III. Luyện tập
So sánh ý nghĩa của hình ảnh ánh trăng trong 2 bài thơ “Đồng chí” của Chính Hữu và “Ánh trăng” của Nguyễn Duy ?
Giống nhau
Khác nhau
Hai bài thơ đều lấy một vẻ đẹp trong thiên nhiên -ánh trăng - để khai thác xây dựng hình ảnh thơ
- Ánh trăng là biểu tượng cho vẻ đẹp và sức mạnh của tình đồng chí ở người chiến sĩ trong kháng chiến chống Pháp
- Là hình tượng thơ đậm chất lãng mạn trong thơ Chính Hữu và thơ ca kháng chiến

- Khơi nguồn cho việc bày tỏ thái độ, tình cảm của con người với hiện tại và quá khứ
- Là hình ảnh để nhà thơ thể hiện chủ đề bài thơ : “uống nước nhớ nguồn”

Chân thành cảm ơn quý thầy cô Cùng các em học sinh