Bài 23. Từ phổ - Đường sức từ

Bài giảng vật lý 9
Giáo viên: Trần Minh Tú
Trường THPTBC Trần Quốc Tuấn
từ phổ
Đường sức từ
Tiết 25: Bài 22
Nghiêng tấm nhựa để mạt sắt dàn đều trên mặt tấm nhựa.
Đặt tấm nhựa lên mặt bàn nằm ngang. Đặt thanh nam châm nằm trên tấm nhựa.
Gõ nhẹ lên tấm nhựa và quan sát hình ảnh mạt sắt được tạo thành.

Thí nghiệm
C1: Các mạt sắt xung quanh nam châm được sắp xếp như thế nào?
kết luận
Trong từ trường của thanh nam châm,mạt sắt được sắp xếp thành những đường ......... nối từ ............................ của thanh nam châm. Càng ra xa nam châm, những đường này càng ..........
Nơi nào mạt sắt ....... thì từ trường ........... , nơi nào mạt sắt ......... thì từ trường ........
Hình ảnh các đường mạt sắt xung quanh nam châm được gọi là từ phổ. Từ phổ cho ta một hình ảnh trực quan về từ trường.
cong
cực này sang cực kia
thưa.
dày
mạnh
thưa
yếu
Vẽ đường sức từ
Các "đường mạt sắt" đó cho ta hình ảnh cụ thể về các đường sức từ.
Dựa vào các "đường mạt sắt" và hình 23.2 SGK. Vẽ một vài đường sức từ.
C2: Trên mỗi đường sức từ, kim nam châm định hướng theo một chiều nhất định. Cực Bắc của kim nam châm luôn hướng về cực Nam của thanh nam châm.
C2: Nhận xét về sự định hướng của các kim nam châm tại các điểm khác nhau trên cùng một đường sức từ.
Dùng bút dạ tô dọc theo một đường mạt sắt để có một đường sức từ.
Dùng 3 kim nam châm nhỏ đặt ở 3 vị trí khác nhau trên đường sức từ đó.
Xác định chiều đường sức từ
Qui ước chiều đường sức từ
Đường sức từ có chiều đi ra cực Bắc và đi vào cực Nam của thanh nam châm.
Chiều đường sức từ là chiều đi từ cực Nam đến cực Bắc xuyên dọc kim nam châm được đặt trên đường sức từ đó.
Trên một đường sức từ cực Bắc của kim nam châm này nối với cực ......... của kim nam châm kia.
Mỗi đường sức từ có ................ xác định. Bên ngoài nam châm, các đường sức từ có chiều đi ra từ cực ....... , đi vào cực ......... của nam châm.
Nơi nào từ trường ........... thì đường sức từ ........, nơi nào từ trường ....... thì đường sức từ .........
Nam
một chiều
Bắc
Nam
mạnh
dày
yếu
thưa.
vận dụng C4
Đường sức từ ở khoảng giữa hai từ cực của nam châm chữ U là các đường gần như song song với nhau.
C4: Cho hình ảnh từ phổ của nam châm chữ U. Dựa vào đó , hãy vẽ các đường sức từ của nó. Nhận xét các đường sức từ ở khoảng giữa hai từ cực.
Đầu A của thanh nam châm là cực Bắc.
Đầu B của thanh nam châm là cực Nam.
vận dụng C5
C5: Biết chiều một đường sức từ của thanh nam châm thẳng như hình sau. Hãy xác định tên các từ cực của nam châm.
vận dụng C6
C6: Hình 23.6 - SGK cho hình ảnh từ phổ của hai nam châm đặt gần nhau. Hãy vẽ một số đường sức từ và chỉ rõ chiều của chúng.
vận dụng C7
Hãy dùng mũi tên chỉ chiều các đường sức từ tại các điểm C, D, E và ghi tên các từ cực của nam châm trên hình vẽ sau:
Từ phổ là hình ảnh cụ thể về các đường sức từ. Có thể thu được từ phổ bằng cách rắc mạt sắt lên tấm nhựa đặt trong từ trường và gõ nhẹ.
Các đường sức từ có chiều nhất định. ở bên ngoài nam châm, chúng là những đường cong đi ra từ cực Bắc, đi vào cực Nam của nam châm.

Học thuộc phần ghi nhớ SGK.
Làm bài tập 21.1 ? 21.5 (SBT).
Đọc phần "Có thể em chưa biết".