Bài 23. Từ phổ - Đường sức từ

NHIỆT LIỆTCHÀO MỪNG CÁC THẦY CÔ GIÁO VỀ DỰ GIỜ LỚP 9A4
Trường Trung học cơ sở
HOÀNG ĐỒNG
N
S
B
Câu 2. Trong cỏc thớ nghi?m phỏt hi?n t? tru?ng c?a dũng di?n, dõy d?n AB du?c b? trớ nhu th? n�o?

A. T?o v?i nam chõm m?t gúc b?t kỡ
B. Song song v?i kim nam chõm
C. Vuụng gúc v?i kim nam chõm
D. T?o v?i kim nam chõm m?t gúc b?t kỡ
Kiểm tra bài cũ
Câu 1:Trong cỏc hỡnh v? sau dõy hỡnh v? n�o cho bi?t hai nam chõm s? hỳt nhau
Hình vẽ đúng là D
Những nơi nào có từ trường?
Môi trường xung quanh nam châm, xung quanh dây dẫn có dòng điện, xung quanh trái đất
Làm thế nào để nhận biết sự tồn tại
của từ trường?
TIếT 24- BàI 23: T? PH? - DU?NG S?C T?
I. Từ phổ
1. Thí nghiệm:
*Tiến hành: Đặt thanh nam châm lên trên tấm nhựa đã rắc mạt sắt rồi gõ nhẹ. Quan sát hình ảnh mạt sắt vừa được tạo thành trên tấm nhựa
( Hình 23.1SGK)
C1: Các mạt sắt xung quanh nam châm được sắp xếp như thế nào?
TLC1: Mạt sắt được sắp xếp thành những đường cong nối từ cực này sang cực kia của nam châm. Càng ra xa nam châm, các đường này càng thưa dần.
*Dụng cụ:
Mạt sắt rắc trên tấm nhựa,
nam châm
I. Từ phổ
1. Thí nghiệm:
2. Kết luận
Trong từ trường của thanh nam châm
+ Mạt sắt được sắp xếp thành những đường cong nối từ cực này sang cực kia của nam châm.
+ Càng ra xa nam châm, những đường này càng thưa dần.
* Hỡnh ?nh cỏc du?ng m?t s?t xung quanh nam chõm trờn hỡnh 23.1 du?c g?i l� t? ph? .T? ph? cho ta m?t hỡnh ?nh tr?c quan v? t? tru?ng
TIếT 24- BàI 23: T? PH? - DU?NG S?C T?
*Nơi nào mạt sắt dày thì từ trường mạnh, nơi nào mạt sắt thưa thì từ trường yếu.
Ta hãy quan sát lại với hình ảnh lớn hơn
I. Từ phổ
II. §­êng søc tõ
1. Vẽ và xác định chiều đường sức từ:
Dùng bút tô dọc theo các đường mạt sắt nối từ cực nọ sang cực kia của nam châm trên tấm nhựa, ta sẽ được các
đường liền nét, biểu diễn đường sức của từ trường (gọi là đường sức từ, mô tả ở hình bên)
Dùng các kim nam châm nhỏ đặt nối tiếp nhau trên một đường sức từ vừa vẽ được.
TIếT 24- BàI 23: T? PH? - DU?NG S?C T?
1. Thí nghiệm:
2. Kết luận(sgk)
a/ Vẽ đường sức từ
b/ Xác định chiều đường sức từ
b.
Ta hãy quan sát thêm sự sắp xếp của các kim nam châm nằm dọc theo một số đường sức từ
c/ Dùng mũi tên đánh dấu chiều các đường sức từ vừa vẽ được
TIếT 24- BàI 23: T? PH? - DU?NG S?C T?
+ Đường sức từ cho phép ta biểu diễn từ trường.
+ Quy ước chiều đường sức từ là chiều đi từ cực Nam đếm cực Bắc xuyên dọc kim nam châm được đặt cân bằng trên đường sức đó.
C2: Nhận xét về sự sắp xếp của các kim nam châm nằm dọc theo một đường sức từ
I. Từ phổ
1. Thí nghiệm:
2. Kết luận(sgk)
II. §­êng søc tõ
1. Vẽ và xác định chiều đường sức từ:

TLC2:Trên mỗi đường sức từ, kim nam châm định hướng theo một chiều nhất định
a/ Vẽ đường sức từ
b/ Xác định chiều đường sức từ
TIếT 25-BàI 23: T? PH? - DU?NG S?C T?
I. Từ phổ
II. §­êng søc tõ
1. Vẽ và xác định chiều đường sức từ:
C3: Đường sức từ có chiều đi vào cực nào và đi ra từ cực nào của thanh nam châm?
TLC3: Bên ngoài thanh nam châm, các đường sức từ đều có chiều đi ra từ cực Bắc, đi vào cực Nam
TIếT 24- BàI 23: T? PH? - DU?NG S?C T?
TIếT 25-BàI 23: T? PH? - DU?NG S?C T?
I. Từ phổ
II. §­êng søc tõ
1. Vẽ và xác định chiều đường sức từ:
2. Kết luận
Các kim nam châm nối đuôi nhau dọc theo một đường sức từ.
Cực Bắc của kim này nối với cực Nam của kim kia.
b. Mỗi đường sức từ có một chiều xác định. Bên ngoài Nam châm, các đường sức từ có chiều đi ra từ cực Bắc, đi vào cực Nam của Nam châm.
c. Nơi nào từ trường mạnh thì đường sức từ dày, nơi nào từ trường yếu thì đường sức từ thưa.
TIếT 24- BàI 23: T? PH? - DU?NG S?C T?
I. Từ phổ
II. §­êng søc tõ
III. VËn dông
C4: Hình 23.4 cho hình ảnh từ phổ của nam châm chữ U. Dựa vào đó, hãy vẽ các đường sức từ của nó. Nhận xét về dạng các đường sức từ ở khoảng giữa hai từ cực?
TLC4: Ở khoảng giữa hai từ cực của nam châm hình chữ U, các đường sức từ gần như song song với nhau.
TIếT 24- BàI 23: T? PH? - DU?NG S?C T?
I. Từ phổ
II. §­êng søc tõ
III. VËn dông
C5: Biết chiều một đường sức từ
của thanh nam châm thẳng như trên
hình 23.5. Hãy xác định tên các từ
cực của nam châm?
A
B
TLC5: Đầu B của thanh nam châm là cực Nam
TIếT 24- BàI 23: T? PH? - DU?NG S?C T?
S
N
I. Từ phổ
II. §­êng søc tõ
III. VËn dông
C6: Hình 23.6 cho hình ảnh từ phổ của hai nam châm đặt gần nhau. Hãy vẽ một số đường sức từ và chỉ rõ chiều của chúng?
TLC6: Các đường sức từ được biểu diễn trên hình 23.6 SGK có chiều đi từ cực Bắc của nam châm bên trái sang cực Nam của namchâm bên phải.
TIếT 24- BàI 23: T? PH? - DU?NG S?C T?
GHI NHớ
Từ phổ là hình ảnh cụ thể về các đường sức từ. Có thể thu được từ phổ bằng cách rắc mạt sắt lên tấm nhựa đặt trong từ trường và gõ nhẹ.
Các đường sức từ có chiều nhất định. Ở bên ngoài thanh nam châm, chúng là những đường cong đi ra từ cực Bắc và đi vào cực Nam của nam châm
Có thể em chưa biết
Trong thí nghiệm tạo từ phổ ( Hình 23.1), để có từ phổ của thanh nam châm thì tấm nhựa phải được đặt trên mặt phẳng nằm ngang trùng với mặt của thanh nam châm. Lúc đó, các đường mạt sắt sắp xếp dọc theo các đường sức từ. Trong trường hợp tấm nhựa đặt nghiêng so với bề mặt của thanh nam châm thì ta vẫn có tập hợp các đường mạt sắt xắp xếp có trật tự. Nhưng đường mạt sắt lại không nằm dọc theo các đường sức từ. Hình ảnh các đường mạt sắt trong trường hợp này không phải là từ phổ.
Giờ học đến đây kết thúc!
Kính chúc các th?y cô mạnh khỏe
Chúc các em chăm ngoan học giỏi !