Bài 23. Từ phổ - Đường sức từ

Kiểm tra bài cũ
Nêu đặc tính của nam châm?

Nêu cách nhận biết từ trường?

Câu 1
Những nơi nào có từ trường?

C�U 2
Xung quanh nam châm, xung quanh dòng điện có từ trường
Mắt thường có nhìn thấy từ trường không? Làm thế nào để nhận biết sự tồn tại của từ trường?
Những nơi nào có từ trường ngoài từ trường trái đất?

Mắt thường không nhìn thấy từ trường. Dùng nam châm thử để nhận biết sự tồn tại của từ trường.
Vậy làm thế nào để hình dung ra từ trường xung quanh nam châm, xung quanh dòng điện?
Chúng ta cùng tìm hiểu bài học:


Từ phổ

Đường sức từ

Tiết 25: TỪ PHỔ - ĐƯỜNG SỨC TỪ
I - TỪ PHỔ
1. Thí nghiệm
C1. Các mạt sắt xung quanh nam châm được sắp xếp như thế nào?
Thí nghiệm
Các em hãy tìm hiểu thông tin sgk
Nêu cách làm thí nghiệm?
Các em nhận dụng cụ và tiến hành Thí nghiệm (Thời gian làm TN là 5 phút)
Vật lí - Tiết 25: TỪ PHỔ - ĐƯỜNG SỨC TỪ
I - TỪ PHỔ
1. Thí nghiệm
2. Kết luận
Hình ảnh các đường mạt sắt xung quanh nam châm được gọi là từ phổ. Từ phổ cho ta một hình ảnh trực quan về từ trường.
- Các mạt sắt được sắp xếp thành những đường cong nối từ cực này sang cực kia của nam châm.
- Nơi nào mạt sắt dày thì từ trường mạnh, nơi nào mạt sắt thưa thì từ trường yếu.
Một số hình ảnh về từ phổ
Vật lí - Tiết 25: TỪ PHỔ - ĐƯỜNG SỨC TỪ
II - ĐƯỜNG SỨC TỪ
1. Vẽ và xác định chiều đường sức từ
Dùng bút tô dọc theo các đường mạt sắt trên tấm bìa, ta được các đường liền nét, biểu diễn đường sức của từ trường (gọi là đường sức từ)
C2. Nhận xét về sự sắp xếp của các kim nam châm?
I - TỪ PHỔ
-Dùng các kim nam châm đặt nối tiếp nhau trên một đường sức từ.
C2. Các kim nam châm nối đuôi nhau dọc theo một đường sức từ, cực Bắc kim này nối với cực Nam kim kia.
II - ĐƯỜNG SỨC TỪ
1. Vẽ và xác định chiều đường sức từ
Quy ước : Chiều đường sức từ là chiều đi từ cực Nam đến cực Bắc xuyên dọc kim nam châm đặt trên đường sức đó.
C3. Đường sức từ có chiều đi vào từ cực nào và đi ra từ cực nào của thanh nam châm?
I - TỪ PHỔ
Tiết 25: TỪ PHỔ - ĐƯỜNG SỨC TỪ
Em hãy dùng mũi tên đặt trên các đường sức từ trong thí nghiệm để chỉ chiều của các đường sức từ đó.
Đường sức từ cho phép ta biểu diễn từ trường.
II - ĐƯỜNG SỨC TỪ
1. Vẽ và xác định chiều đường sức từ
I - TỪ PHỔ
2. Kết luận
- Các kim nam châm nối đuôi nhau dọc theo một đường sức từ, cực Bắc kimnày nối với cực Nam kim kia.
Mỗi đường sức từ có mỗi chiều xác định. Bên ngoài nam châm, các đường sức từ có chiều đi ra từ cực Bắc, đi vào cực Nam.
Nơi nào từ trường mạnh thì đường sức dày, từ trường yếu thì đường sức thưa.
Tiết 25: TỪ PHỔ - ĐƯỜNG SỨC TỪ
Qua bài học này
các em cần ghi nhớ gì?
Từ phổ là hình ảnh cụ thể về các đường sức từ. Có thể thu được từ phổ bằng cách rắc mạt sắt lên tấm nhựa đặt trong từ trường và gõ nhẹ.
Các đường sức từ có chiều nhất định. Ở bên ngoài thanh nam châm chúng là những đường cong đi ra từ cực bắc, đi vào cực nam của nam châm.
II - ĐƯỜNG SỨC TỪ
I - TỪ PHỔ
III - VẬN DỤNG
C4. Vẽ các đường sức từ của nam châm chữ U. Nhận xét về dạng các đường sức từ ở khoảng giữa hai từ cực.
- Ở khoảng giữa 2 từ cực của nam châm chữ U, các đường sức từ gần như song song với nhau.
Tiết 25: TỪ PHỔ - ĐƯỜNG SỨC TỪ
II - ĐƯỜNG SỨC TỪ
I - TỪ PHỔ
III - VẬN DỤNG
C5. Hãy xác định từ cực của nam châm ở hình bên.
C6. Quan sát hình 23.6 sgk. Hãy vẽ một số đường sức từ và chỉ rõ chiều của chúng
Tiết 25: TỪ PHỔ - ĐƯỜNG SỨC TỪ
N
S
Tiết 25: TỪ PHỔ - ĐƯỜNG SỨC TỪ
Bài tập 1
Đường sức từ là những đường cong được vẽ theo quy ước sao cho:
Bắt đầu từ cực này và kết thúc ở cực kia của nam châm
Có chiều đi từ cực Nam tới cực Bắc bên ngoài thanh nam châm
Có chiều đi từ cực Bắc tới cực Nam ở bên ngoài thanh nam châm
Có độ mau thưa tùy ý
A
B
C
D
D
Tiết 25: TỪ PHỔ - ĐƯỜNG SỨC TỪ
a)
b)
c)
d)
Bài Tập 2: Hãy chọn đáp án đúng trong các hình sau:
c)
Tiết 25: TỪ PHỔ - ĐƯỜNG SỨC TỪ
Hướng dẫn về nhà
Đọc sách giáo khoa mục có thể em chưa biết
Học kĩ phần ghi nhớ
Làm hết các bài tập của bài TỪ PHỔ - ĐƯỜNG SỨC TỪ trong SBT