Bài 23. Từ phổ - Đường sức từ

KIỂM TRA BÀI CŨ
Trình bày những thí nghiệm về tương tác từ?
Từ trường là gì ? Nêu tính chất cơ bản của từ trường.
ĐƯỜNG CẢM ỨNG TỪ
1. Tác dụng của từ trường lên nam châm thử. Đường cảm ứng từ
2. Từ phổ
Tác dụng của từ trường lên nam châm thử. Đường cảm ứng từ
Nam châm thử là kim nam châm nhỏ và ngắn có thể quay tự do xung quanh một trục thẳng đứng.
Ví dụ: kim nam châm trong la bàn .
Có nghĩa là tác dụng của từ trường nam châm thẳng lên nam châm thử và sự định hướng các nam châm thử trong từ trường.
Gồm có: nam châm thẳng + nam châm thử ( kim nam châm )
ĐƯỜNG CẢM ỨNG TỪ
1. Tác dụng của từ trường lên nam châm thử. Đường cảm ứng từ
2. Từ phổ
Tác dụng của từ trường lên nam châm thử. Đường cảm ứng từ
TN1. Đặt lần lượt một số nam châm thử tại cùng một điểm gần một nam châm thẳng
a. Tác dụng của từ trường lên nam châm thử
Tại cùng một điểm các nam châm thử đều định hướng như nhau.
1. Tác dụng của từ trường lên nam châm thử. Đường cảm ứng từ
ĐƯỜNG CẢM ỨNG TỪ
1. Tác dụng của từ trường lên nam châm thử. Đường cảm ứng từ
2. Từ phổ
Tác dụng của từ trường lên nam châm thử. Đường cảm ứng từ
TN2. Đặt một nam châm thử tại nhiều điểm khác nhau gần một nam châm thẳng.
Tại những điểm rất gần nhau nam châm thử có sự định hướng gần giống nhau.
Nam châm thử định hướng khác nhau.
1. Tác dụng của từ trường lên nam châm thử. Đường cảm ứng từ
ĐƯỜNG CẢM ỨNG TỪ
1. Tác dụng của từ trường lên nam châm thử. Đường cảm ứng từ
2. Từ phổ
Tác dụng của từ trường lên nam châm thử. Đường cảm ứng từ
Khi di chuyển một nam châm thử trong từ trường, ta có thể chọn được một đường đi sao cho hướng của nam châm thử thay đổi một cách liên tục.

Đường cong vẽ được bao giờ cũng có chiều xác định: từ cực nam sang cực bắc của nam châm thử.
a. Tác dụng của từ trường lên nam châm thử
Nhận xét: Trong từ trường ta có thể vẽ được những đường cong sao cho bất kỳ điểm nào trên đường cong trục của nam châm thử nằm cân bằng tiếp tuyến với đường cong đấy.
Sự định hướng của nam châm thử đều theo một trật tự nhất định.
1. Tác dụng của từ trường lên nam châm thử. Đường cảm ứng từ
ĐƯỜNG CẢM ỨNG TỪ
1. Tác dụng của từ trường lên nam châm thử. Đường cảm ứng từ
2. Từ phổ
Tác dụng của từ trường lên nam châm thử. Đường cảm ứng từ
a. Tác dụng của từ trường lên nam châm thử
b. Đường cảm ứng từ
Đường cảm ứng từ là những đường cong mà tiếp tuyến với nó ở mỗi điểm trùng với trục nam châm thử đặt tại đó.
Quy ước: Đối với từ trường của 1 nam châm các đường cảm ứng từ bao giờ cũng đi ra từ cực bắc và đi vào cực nam của nam châm đó.
Tại bất kì điểm nào trong từ trường ta có thể vẽ một và chỉ một đường cảm ứng từ qua điểm đó.
1. Tác dụng của từ trường lên nam châm thử. Đường cảm ứng từ
ĐƯỜNG CẢM ỨNG TỪ
1. Tác dụng của từ trường lên nam châm thử. Đường cảm ứng từ
2. Từ phổ
2. TỪ PHỔ
Rắc mạt sắt trên một tấm bìa cứng và đặt tấm bìa trên một nam châm. Gõ nhẹ tấm bìa.
Các mạt sắt tự sắp xếp lại thành các đoạn đường cong xác định.
Xem đoạn phim sau
Hình ảnh tạo ra bởi các mạt sắt gọi là từ phổ của từ trường đang xét.
Các "đường cong mạt sắt" cho ta hình ảnh các đường cảm ứng từ.
1. Tác dụng của từ trường lên nam châm thử. Đường cảm ứng từ
ĐƯỜNG CẢM ỨNG TỪ
1. Tác dụng của từ trường lên nam châm thử. Đường cảm ứng từ
2. Từ phổ
2. TỪ PHỔ
Ví dụ: hình ảnh từ phổ của một nam châm thẳng và một nam châm hình móng ngựa.
Chú ý: Từ trường đều thì các đường cảm ứng từ là những đường thẳng song song cách đều nhau.
Từ trường trong khoảng giữa của nam châm hình móng ngựa là từ trường đều.
Thí nghiệm 2
Thí nghiệm 3
1. Tác dụng của từ trường lên nam châm thử. Đường cảm ứng từ
2. Từ phổ
ĐƯỜNG CẢM ỨNG TỪ
2. TỪ PHỔ
Ta đã biết nguồn gốc của từ trường là các hạt mang điện chuyển động, do đó mọi dòng điện đều gây ra từ trường trong khoảng không gian xung quanh nó.
Vì vậy nếu ta làm thí nghiệm tương tự như trong phần 2 đối với dạng của các mạch điện khác nhau. Khi đó nhìn vào từ phổ cho ta biết dạng của đường cảm ứng từ.
Xem những đoạn phim thí nghiệm sau và nhận xét
CỦNG CỐ
Phát biểu thế nào là đường cảm ứng từ - từ phổ ?
Nêu các tính chất của đường cảm ứng từ ?