Bài 23. Từ phổ - Đường sức từ

Trường trung học cơ sở yên hòa - Gv Lê Châu
0
K
A
s
N
Kiểm tra bài cũ
A
B
Thí nghiệm Ơxtet. Kim nam châm lệch khỏi vị trí cân bằng. Hiện tượng đó chứng tỏ dòng điện cũng gây ra tác dụng lực lên kim nam châm giống như thanh nam châm tác dụng lên kim nam châm. Ta nói dòng điện có tác dụng từ.
1. Em hãy cho biết tên gọi thí nghiệm được bố trí trong hình vẽ sau. Có hiện tượng gì xảy ra với kim nam châm khi cho dòng điện chạy qua dây dẫn AB? Hiện tượng đó chứng tỏ điều gì?
2. Từ trường là gì?.
Kiểm tra bài cũ
Kh«ng gian xung quanh nam ch©m , xung quanh d©y dÉn cã dßng ®iÖn cã kh¶ n¨ng t¸c dông lùc tõ lªn kim nam ch©m ®Æt trong nã. Ta nãi trong kh«ng gian ®ã cã tõ tr­êng.
Để nhận biết từ trường người ta dùng nam châm thử. Nơi nào có lực từ tác dụng lên nam châm thử thì nơi đó có từ trường.
3. Làm thế nào để nhận biết từ trường
i. Từ phổ
1. Thí nghiệm.
? Các đường mạt sắt được sắp xếp thành những đường cong nối từ cực này sang cực kia của nam châm.
C1.
2. Kết luận:
Tiết 23: Từ phổ - đường sức từ
? ở hai đầu cực của nam châm các đường mạt sắt tập trung dày càng xa hai đầu cực các đường mạt sắt càng thưa dần.
Cho biết các mạt sắt xung quanh nam châm được sắp xếp như thế nào?
? Đọc Sgk và trả lời các câu hỏi nêu ra trên màn hình
? Mục đích thí nghiệm.
? Cách bố trí thí nghiệm.
? Các bước tiến hành.
? Trong từ trường của thanh nam châm, mạt sắt được sắp xếp thành những đường cong nối từ cực này sang cực kia của nam châm. Càng xa nam châm những đường này càng thưa dần.
 Hs ®äc môc thu thËp th«ng tin sgk tr¶ lêi c¸c c©u hái nªu ra trªn mµn h×nh.
i. Từ phổ
Tiết 23: Từ phổ - đường sức từ
? Người ta dùng mạt sắt để phân biệt độ mạnh yếu của từ trường như thế nào?
? Hãy chỉ ra trong thí nghiệm vị trí nào xung quanh nam châm có từ trường mạnh và từ trường yếu?
? Từ phổ là gì? Người ta dùng từ phổ để làm gì?
? Nơi nào mạt sắt dày thì từ trường mạnh. Nơi nào mạt sắt thưa thì từ trường yếu.
? Hình ảnh các đường mạt sắt xung quanh nam châm được gọi là từ phổ. Từ phổ cho ta hình ảnh trực quan về từ trường.
? ở hai đầu nam châm các đường mạt sắt rất dày nên từ trường tại đó mạnh. Tại khoảng giữa thanh nam châm và càng xa nam châm các đường mạt sắt thưa dần nên từ trường yếu
i. Từ phổ
1. Vẽ và xác định chiều đường sức từ.
ii. đường sức từ.
? Trên đường sức từ của thanh nam châm, kim nam châm sắp xếp theo một trật tự nhất định, các kim nam châm nối đuôi nhau dọc theo một đường sức từ, cực bắc của kim này nối với cực nam của kim kia.
C2:
Tiết 23: Từ phổ - đường sức từ
a) Dùng bút chì tô dọc theo các đường mạt sắt nối từ cực nọ sang cực kia của nam châm trên tấm nhựa, ta sẽ được các đường liền nét biểu diễn đường sức của từ trường(gọi là đường sức từ)
b) Dùng các kim nam châm nhỏ đặt nối tiếp nhau trên một đường sức từ vừa vẽ được
? Hs đọc sách giáo khoa. Trình bày các thao tác phải làm để vẽ được một đường sức từ.
Nhận xét về sự sắp xếp của các kim nam châm dọc theo một đường sức từ.
Tiết 23: Từ phổ - đường sức từ
i. Từ phổ
1. Vẽ và xác định chiều đường sức từ.
ii. đường sức từ.
 §­êng søc cho phÐp ta biÓu diÔn tõ tr­êng.
 Quy ­íc chiÒu ®­êng søc.
? Chiều đường sức từ là chiều đi từ cực nam đến cực bắc xuyên dọc kim nam châm được đặt cân bằng trên đường sức đó.
? Thanh nam châm các đường sức từ có hướng đi vào ở cực nam ra cực bắc.
C3:
Đường sức từ có chiều đi vào cực nào và đi ra từ cực nào của thanh nam châm
Lưu ý: Tại một vị trí trong từ trường kim nam châm định hướng theo một chiều nhất định
 T¹i mét vÞ trÝ trong tõ tr­êng ta chØ cã thÓ vÏ ®­îc mét ®­êng søc tõ vµ c¸c ®­êng søc tõ kh«ng bao giê c¾t nhau.
i. Từ phổ
1. Vẽ và xác định chiều đường sức từ.
ii. đường sức từ.
2. Kết luận.
a) Các kim nam châm nối đuôi nhau dọc theo một đường sức từ, cực bắc của kim này nối với cực nam của kim kia.
b) Mỗi đường sức từ có một chiều xác định. Bên ngoài nam châm các đường sức có chiều đi ra ở cực bắc và đi vào ở cực nam của nam châm.
c) Nơi nào từ trường mạnh thì đường sức từ dày nơi nào đường sức từ yếu thì từ trường thưa.
Tiết 23: Từ phổ - đường sức từ
iii. Vận dụng.
C4:
S
N
C5:
C6:
Hình bên cho biết từ phổ của nam châm chữ U. Dựa vào đó hãy vẽ các đường sức từ của nó. Nhận xét về dạng các đường sức từ ở khoảng giữa hai cực từ
Biết chiều của đường sức từ của thanh nam châm thẳng như hình vẽ. Hãy xác định tên các từ cực của nam châm
Hình bên cho biết từ phổ của hai nam châm đặt gần nhau. Hãy vẽ một số đường sức từ và chỉ rõ chiều của chúng.
a)
b)
c)
d)
Trong các hình sau đây hình nào biểu diễn đúng
c)
? Từ phổ là hình ảnh cụ thể về các đường sức từ. Có thể thu được hình ảnh từ phổ bằng cách rắc mặt sắt lên tấm bìa đặt trong từ trường và gõ nhẹ.
? Các đường sức từ có chiều nhất định. ở bên ngoài của thanh nam châm, chúng là những đường cong đi ra từ cực bắc, đi vào cực nam của nam châm.
Lưu ý: Qua mỗi điểm ta chỉ vẽ được một đường sức hay các đường sức từ không bao giờ cắt nhau.
Về nhà học thuộc phần ghi nhớ, đọc phần có thể em chưa biết và làm các bài tập còn lại trong sách bài tập.
Xem trước bài 24: Từ trường của ống dây có dòng điện chạy qua.