Bài 23. Từ phổ - Đường sức từ

TỪ PHỔ - ĐƯỜNG SỨC TỪ
Bài 23 Tiết 25:
GV dạy : Trần Công Lý _ Trường THCS Văn Lang
Kiểm tra bài cũ
1/ Lực từ xuất hiện trong trường hợp nào sao đây?
a/ Đặt 2 nam châm gần nhau.
b/ Đặt 1 nam châm gần thanh sắt.
c/ Đặt 1 nam châm gần dây dẫn có dòng điện chạy qua.
d/ Trường hợp a, b, c.
a/Thanh nam châm
2/Từ trường không tồn tại quanh các vật nào sau đây
b/ Thanh sắt
c/ Trái đất
d/Dây dẫn có dòng điện chạy qua
Kiểm tra bài cũ
Ta đã biết xung quanh nam châm, xung quanh dòng điện có từ trường .Bằng mắt thường chúng ta không thể nhìn thấy từ trường .Vậy làm thế nào để có thề hình dung ra từ trường và nghiên cứu từ tính của nó một cách dễ dàng , thuận lợi?
Tiết 25: TỪ PHỔ - ĐƯỜNG SỨC TỪ
1. Thí nghiệm.
Rắc đều một lớp bột sắt lên tấm nhựa trong, phẳng . Đặt tấm nhựa này lên một thanh nam châm rồi gõ nhẹ. Quan sát hình ảnh mạt sắt vừa được tạo thành lên tấm nhựa
C1 Các mạt sắt xung quanh nam châmđược sắp xếp như thế nào?
+ Mạt sắt được sắp xếp thành những đường cong nối từ cực này sang cực kia của nam châm
I. Từ phổ
Tiết 25: TỪ PHỔ - ĐƯỜNG SỨC TỪ
Mạt sắt sắp xếp không đều nhau,chứng tỏ nơi nào của nam châm có từ trường mạnh ?
+ Không đều nhau ,càng ra xa nam châm
những đường mạt sắt thưa dần.
Mạt sắt sắp xếp có đều nhau không?
+ Từ trường mạnh nơi có mạt sắt dày ,từ trường yếu nơi mạt sắt thưa.
1. Thí nghiệm.
I. Từ phổ
Tiết 25: TỪ PHỔ - ĐƯỜNG SỨC TỪ
2 Kết luận
+ Mạt sắt được sắp xếp thành những đường cong nối từ cực này sang cực kia của nam châm được gọi là đường sức từ.

+Hình ảnh các mạt sắt xung quanh nam châm gọi là từ phổ
Có thể thu được từ phổ bằng cách rắt mạt sắt lên tấm nhựa đặt trong từ trường và gõ nhẹ.
+ Có thể thu được từ phổ bằng cách nào?
+ Từ phổ là gì ?
Từ phổ là hình ảnh cụ thể về các đường sức từ
Tiết 25: TỪ PHỔ - ĐƯỜNG SỨC TỪ
2. Kết luận
1. Thí nghiệm.
1 Vẽ và xác định chiều đường sức từ.
Sử dụng kết quả thí nghịêm tạo ra từ phổ của nam châm thẳng
a/ Dùng bút chì tô liền các đường mạt sắt nối từ cực này sang cực kia của nam châm trên tấm nhựa ,,ta sẽ được các đường liền nét ,biểu diễn đường sức từ của từ trường ( Hính 23.2)
1. Thí nghiệm.
I Từ phổ
2. Kết luận
II Đường sức từ
Tiết 25: TỪ PHỔ - ĐƯỜNG SỨC TỪ
b/ Dùng các kim nam châm nhỏ đặt nối tiếp nhau trên đường sức từ vừa vẽ được .Nhận xét sự sắp xếp của kim nam châm.
Các kim nam châm nối đuôi nhau dọc theo một đường sức từ theo một chiều nhất định . Cực Bắc của của kim nam châm này nối với cực Nam của kim nam châm kia
1 Vẽ và xác định chiều đường sức từ.
1 Thí nghiệm.
I Từ phổ
Tiết 25: TỪ PHỔ - ĐƯỜNG SỨC TỪ
2 Kết luận
II Đường sức từ
+ Đường sức từ cho phép ta biểu diễn từ trường .
+ Người ta quy ước chiều đường sức từ là chiều đi từ
cực Nam đến cực Bắc xuyên dọc kim nam châm được
đặt cân bằng trên đường sức từ đó.
c/ Dùng mũi tên đánh dấu chiều đường sức từ vẽ được .
+ C3 Đường sức từ có chiều đi vào cực nào và đi ra từ cực nào của thanh nam châm?
Bên ngoài thanh nam châm, các đường sức từ có chiều đi ra từ cực Bắc ,đi vào cực nam của nam châm
I. Từ phổ
Tiết 25: TỪ PHỔ - ĐƯỜNG SỨC TỪ
II. Đường sức từ
<
<
>
>
2 Kết luận
+ Các đường sức từ có chiều nhất định. Ở bên ngoài
thanh nam châm, chúng là những đường cong đi
ra từ cực Bắc ,đi vào cực nam của nam châm
III Vận dụng
+ C4: Hình 23.4 cho hình ảnh từ phổ của nam châm hình chữ U. Dựa vào đó, Hãy vẽ các đường sức từ của nó. Nhận xét về dạng các đường sức từ ở khoang giữa hai từ cực .
I. Từ phổ
Tiết 25: TỪ PHỔ - ĐƯỜNG SỨC TỪ
II. Đường sức từ
1 Vẽ và xác định chiều đường sức từ.
C5 Biết chiều đường sức từ của thanh nam châm thẳng như trên hình 23.5. Hãy xác định tên các từ cực của nam châm
III. Vận dụng
I. Từ phổ
Tiết 25: TỪ PHỔ - ĐƯỜNG SỨC TỪ
II. Đường sức từ
S
N
S
N
+ C6 : Hình 23.6 cho hình ảnh từ phổ của hai thanh nam châm đặt gần nhau . Hãy vẽ một số đường sức từ và chỉ rõ chiều của chúng.
Tiết 25: TỪ PHỔ - ĐƯỜNG SỨC TỪ
I. Từ phổ
II. Đường sức từ
III. Vận dụng
3/ Chiều đường sức từ của nam châm được cho trên hình vẽ. Nhìn hình vẽ hãy cho biết tên các từ cực của nam châm.
4/ Đường sức từ của một nam châm có thể cắt nhau không? Hãy giải thích tại sao?
5/ Hình vẽ cho biết một số đường sức từ của nam châm thẳng. Hãy dùng mũi tên chỉ chiều đường sức từ tại các điểm A, B, C và ghi tên các từ cực của nam châm.

Tiết 25: TỪ PHỔ - ĐƯỜNG SỨC TỪ
I. Từ phổ
II. Đường sức từ
III. Vận dụng
GHI NHỚ
Từ phổ là hình ảnh cụ thể về các đường sức từ. Có thể thu được từ phổ bằng cách rắc mạt sắt lên tấm nhựa đặt trong từ trường và gõ nhẹ.
Các đường sức từ có chiều nhất định. Ở bên ngoài thanh nam châm, chúng là những đường cong đi ra từ cực Bắc, đi vào cực Nam của nam châm.
Dặn dò
- Học thuộc phần ghi nhớ ở SGK
- Làm các bài tập 23 trong sách Bài tập