Bài 23. Tác dụng từ, tác dụng hoá học và tác dụng sinh lí của dòng điện

VẬT LÝ 7

TRƯỜNG THCS MỸ THỚI
Chuyên đề
TRÂN TRỌNG KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔ
Câu 2/ Biểu diễn chiều dòng điện trong các sơ đồ sau:
KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 1/ Nêu quy ước chiều dòng điện?
Chiều dòng điện là chiều từ cực dương qua dây dẫn và các dụng cụ điện tới cực âm của nguồn điện
Để nhận biết sự tồn tại của dòng điện
ta có thể dựa vào
Khi có dòng điện chạy trong mạch ta có thể nhìn thấy các điện tích hay các êlectrôn dịch chuyển không?
Vậy căn cứ vào đâu để biết có dòng điện chạy trong mạch?
các tác dụng của dòng điện
Bài 22-23
Tác dụng nhiệt và tác dụng phát sáng
Tác dụng từ, tác dụng hóa học
và tác dụng sinh lý của dòng điện
I. TÁC DỤNG NHIỆT:
C1/ Hãy kể tên một số dụng cụ, thiết bị thường dùng được đốt nóng khi có dòng điện đi qua
Đèn dây tóc, bếp điện, nồi cơm điện, bàn là điện,ấm điện……..
Đèn nóng lên. Cảm nhận bằng tay sờ vào hay sử dụng nhiệt kế
b/- Bộ phận nào của đèn bị đốt nóng mạnh và phát sáng khi có dòng điện chạy qua?
Dây tóc của bóng đèn
tác dụng nhiệt và tác dụng phát sáng của dòng điện
C2. Cho mạch điện như hình vẽ:
a/ Khi đèn sáng, bóng đèn có nóng lên không? Bằng cách nào xác nhận điều đó?
BÀI 22
I. TÁC DỤNG NHIỆT:
c/-Khi đèn sáng bình thường, dây tóc của đèn có nhiệt độ khoảng 25000C. Vì sao dây tóc của bóng đèn thường được làm bằng vonfram?
Dựa vào bảng nhiệt độ nóng chảy của một số chất
Bộ phận đó của đèn thường làm bằng vonfram để không bị nóng chảy
tác dụng nhiệt và tác dụng phát sáng của dòng điện
BÀI 22
I. TÁC DỤNG NHIỆT:
C3. Quan sát thí nghiệm bố trí như hình sau và cho biết:
a. Có hiện tượng gì xảy ra với các mảnh giấy khi đóng công tắc?
Các mảnh giấy bị cháy rớt xuống.
K
ắc qui
Cầu chì
Công tắc
b. Dòng điện có tác dụng gì đối với đoạn dây sắt AB?
Dòng điện làm cho dây sắt AB nóng lên đốt các mảnh giấy cháy
tác dụng nhiệt và tác dụng phát sáng của dòng điện
BÀI 22
I. TÁC DỤNG NHIỆT:
* Kết luận:
Dòng điện chạy qua dây tóc bóng đèn làm dây tóc nóng tới……………………cao và …………….
phát sáng
Khi có dòng điện chạy qua các vật dẫn bị……………………
nóng lên
nhiệt độ
C4. Nếu trong mạch điện với dây dẫn bằng đồng có nối xen 1 đoạn dây chì ( gọi là cầu chì) thì trong 1 số trường hợp do tác dụng nhiệt của dòng điện, dây dẫn có thể nóng lên trên 3270C. Hỏi khi đó có hiện tượng gì xảy ra với đoạn dây chì và với mạch điện?
Khi đó cầu chì nóng lên tới nhiệt độ nóng chảy và bị đứt. Mạch điện bị hở, tránh hư hại và tổn thất có thể xảy ra.
tác dụng nhiệt và tác dụng phát sáng của dòng điện
BÀI 22
II. TÁC DỤNG PHÁT SÁNG:
1. Bóng đèn bút thử điện:
C5.Trong bóng đèn bút thử điện có chứa 1 chất khí( khí nêôn). Hãy quan sát và nêu nhận xét về hai đầu dây bên trong.
Hai đầu dây đèn
Hai đầu bọc kim loại
Hai đầu dây bên trong của bút thử điện tách rời nhau
Chất khí
tác dụng nhiệt và tác dụng phát sáng của dòng điện
BÀI 22
II. TÁC DỤNG PHÁT SÁNG:
1. Bóng đèn bút thử điện:
Hai đầu dây đèn
Hai đầu bọc kim loại
C6. Quan sát bóng đèn bút thử điện khi nó phát sáng và cho biết đèn sáng do hai đầu dây đèn nóng sáng hay do vùng chất khí ở giữa hai đầu dây này phát sáng
Do chất khí ở giữa hai đầu dây bên trong đèn phát sáng
Chất khí
*Kết luận:
Dòng điện chạy qua chất khí trong bóng đèn của bút thử điện làm chất khí này ……………………..
phát sáng
BÀI 22
tác dụng nhiệt và tác dụng phát sáng của dòng điện
II. TÁC DỤNG PHÁT SÁNG:
1. Bóng đèn bút thử điện:
2. Đèn điôt phát quang ( đèn LED)
a. Quan sát đèn LED, nhận biết hai bản kim loại to, nhỏ ở bên trong đèn và hai đầu dây bên ngoài nối với chúng
bản kim loại to
bản kim loại nhỏ
b. Thắp sáng đèn. Quan sát đèn có sáng không?
Đèn LED sáng
tác dụng nhiệt và tác dụng phát sáng của dòng điện
BÀI 22
II. TÁC DỤNG PHÁT SÁNG:
1. Bóng đèn bút thử điện:
2. Đèn điôt phát quang ( đèn LED)
bản kim loại to
bản kim loại nhỏ
C7. Đảo ngược hai đầu dây đèn; Hãy quan sát đèn?
Đèn điôt phát quang sáng khi bản kim loại nhỏ hơn bên trong đèn được nối với cực dương của pin và bản kim loại to hơn được nối với cực âm.
Nhận xét khi đèn sáng thì dòng điện đi vào bản cực nào của đèn?
Đèn LED không sáng
tác dụng nhiệt và tác dụng phát sáng của dòng điện
BÀI 22
II. TÁC DỤNG PHÁT SÁNG:
1. Bóng đèn bút thử điện:
2. Đèn điôt phát quang ( đèn LED)
*Kết luận:
Đèn điôt phát quang chỉ cho dòng điện đi theo ……………… nhất định và khi đó đèn sáng
một chiều
BÀI 22
tác dụng nhiệt và tác dụng phát sáng của dòng điện
III.TÁC DỤNG TỪ:
1. Tính chất từ của nam châm:
Đưa đinh sắt lại gần nam châm ta thấy nam châm thế nào?
Nam châm hút sắt,thép.
Đưa thanh nam châm thẳng lại gần kim nam châm, quan sát hiện tượng
Một trong hai cực của kim bị hút, còn cực kia bị đẩy
Mắc mạch điện như hình vẽ:
+ -
K
BÀI 23
tác dụng từ,tác dụng hóa học và tác dụng sinh lý của dòng điện
III.TÁC DỤNG TỪ:
1. Tính chất từ của nam châm:
+ -
K
C1/ a. Đưa đầu cuộn dây lại gần các đinh sắt, đồng, nhôm. Quan sát hiện tượng xảy ra khi đóng, ngắt công tắc.
Khi công tắc đóng, cuộn dây hút đinh sắt.
Đinh sắt(thép)
Đinh Nhôm
ĐinhĐồng
Ngắt công tắc,
đinh sắt rơi ra.
tác dụng từ,tác dụng hóa học và tác dụng sinh lý của dòng điện
BÀI 23
III.TÁC DỤNG TỪ:
1. Tính chất từ của nam châm:
C1/a. Đưa đầu cuộn dây lại gần các đinh sắt, đồng, nhôm. Quan sát hiện tượng xảy ra khi đóng, ngắt công tắc.
Khi công tắc đóng, cuộn dây hút đinh sắt. Ngắt công tắc, đinh sắt rơi ra.
b. Đưa kim nam châm lại gần đầu cuộn dây. Đóng công tắc có hiện tượng gì xảy ra?
+ -
K
Một cực của kim nam châm bị hút hoặc bị đẩy
tác dụng từ,tác dụng hóa học và tác dụng sinh lý của dòng điện
BÀI 23
III.TÁC DỤNG TỪ:
1. Tính chất từ của nam châm:
*Kết luận:
- Cuộn dây dẫn quấn quanh lõi sắt non có dòng điện chạy qua là…………………
- Nam châm điện có ………….......vì nó có khả năng làm quay kim nam châm và hút các vật bằng sắt hoặc thép.
nam châm điện
tính chất từ
tác dụng từ,tác dụng hóa học và tác dụng sinh lý của dòng điện
BÀI 23
III.TÁC DỤNG TỪ:
1. Tính chất từ của nam châm:
Nguồn điện
Cuộn dây
Lá thép đàn hồi
Miếng sắt
Tiếp điểm
Chuông
Chốt kẹp
C?u t?o c?a chuụng di?n
2. Tìm hiểu chuông điện:
D?u gõ chuông
tác dụng từ,tác dụng hóa học và tác dụng sinh lý của dòng điện
BÀI 23
III.TÁC DỤNG TỪ:
1. Tính chất từ của nam châm:
2. Tìm hiểu chuông điện:
Đóng công tắc dòng điện qua cuộn dây, cuộn dây thành nam châm điện, hút miếng sắt làm đầu gõ đập vào chuông kêu
C3. Sau đó, mạch hở. Chỉ ra chỗ hở. Giải thích tại sao miếng sắt khi đó lại trở về tì sát vào tiếp điểm?
C2. Đóng công tắc hiện tượng gì xảy ra với cuộn dây, với miếng sắt và với đầu gõ chuông?
+ -
K
Chỗ hở ở chỗ miếng sắt bị hút nên rời khỏi tiếp điểm. Khi đó cuộn dây không có dòng điện đi qua sắt không bị hút. Do tính chất đàn hồi sắt trở lại tì sát vào tiếp điểm
tác dụng từ,tác dụng hóa học và tác dụng sinh lý của dòng điện
BÀI 23
III.TÁC DỤNG TỪ:
1. Tính chất từ của nam châm:
2. Tìm hiểu chuông điện:
+ -
K
C4. Tại sao chuông kêu liên tiếp chừng nào công tắc còn đóng?
Khi sắt tì vào tiếp điểm, mạch kín, cuộn dây lại hút sắt, đầu gõ đập vào chuông kêu mạch hở. Cứ như vậy chuông kêu liên tiếp
tác dụng từ,tác dụng hóa học và tác dụng sinh lý của dòng điện
BÀI 23
IV.TÁC DỤNG HÓA HỌC:
Thí nghiệm:
C5. Quan sát đèn khi công tắc đóng và cho biết dung dịch muối đồng sunphat là chất dẫn điện hay cách điện?
K
Dung dịch muối đồng là chất dẫn điện. Vì đèn sáng
C6. Sau vài phút thí nghiệm thỏi than nối với cực âm ban đầu màu đen được phủ lớp màu gì?
Thỏi than nối với cực âm được phủ một lớp màu đỏ nhạt
tác dụng từ,tác dụng hóa học và tác dụng sinh lý của dòng điện
BÀI 23
IV.TÁC DỤNG HÓA HỌC:
Thí nghiệm:
Dòng điện đi qua dung dịch muối đồng làm cho thỏi than nối với cực âm được phủ một lớp……………………….
Kết luận:
đồng màu đỏ nhạt
tác dụng từ,tác dụng hóa học và tác dụng sinh lý của dòng điện
BÀI 23
V. TÁC DỤNG SINH LÝ:
Dòng điện qua cơ thể người sẽ làm cơ co giật, có thể làm tim ngừng đập, ngạt thở và thần kinh bị tê liệt. Đó là tác dụng sinh lý của dòng điện.
Dòng điện càng mạnh càng nguy hiểm.
Cần làm gì để đảm bảo an toàn điện?
Cần tránh bị điện giật bằng cách sử dụng chất cách điện để cách ly dòng điện với cơ thể và tuân thủ các quy tắc an toàn điện
Dòng điện có cường độ nhỏ được sử dụng để châm cứu, chữa bệnh
tác dụng từ,tác dụng hóa học và tác dụng sinh lý của dòng điện
BÀI 23
Việc sử dụng nhiều kim loại làm vật liệu dẫn điện dẫn đến việc làm cạn kiệt tài nguyên thiên nhiên. Ngày nay, người ta đang cố gắng sử dụng vật liệu siêu dẫn trong đời sống và kỹ thuật
Sử dụng đèn điôt trong thắp sáng sẽ góp phần làm giảm tác dụng nhiệt của dòng điện, năng cao hiệu suất sử dụng điện
Các đường dây cao áp có thể gây ra điện từ trường mạnh, những người sống gần đường dây cao thế có thể chịu ảnh hưởng, khiến tuần hoàn máu bị ảnh hưởng, bị căng thẳng, mệt mỏi. Để giảm thiểu tác hại này cần xây dựng các lưới điện cao áp xa khu dân cư
Dòng điện gây ra các phản ứng điện phân. Việc sử dụng than đá, dầu mỏ, khí đốt …và hoạt đông sản xuất công nghiệp tạo ra nhiều khí thải độc hại: CO2, NO,NO2…….Các khí này hòa tan trong hơi nước tạo môi trường điện ly khiến kim loại bị ăn mòn
Để giảm thiểu tác hại này, cần bao bọc kim loại bằng chất chống ăn mòn hóa học và giảm thiểu các khí thải độc hại trên
C7. Vật nào dưới đây có tác dụng từ?
A. Một pin còn mới đặt riêng trên bàn
B. Một mảnh nilông đã được cọ xát mạnh.
C. Một cuộn dây dẫn đang có dòng điện chạy qua
D. Một đoạn băng dính.
VI. VẬN DỤNG:
C8. Dòng điện không có tác dụng nào dưới đây?
A. Làm tê liệt thần kinh
B. Làm quay kim nam châm
C. Làm nóng dây dẫn.
D. Hút các vụn giấy.
C9/ Tr-62. Cho mạch điện như sơ đồ, nguồn điện là 1 pin với các cực chưa biết.Hãy nêu cách làm khi sử dụng đèn LED để xác định xem A hay B là cực dương của pin và chiều dòng điện chạy trong mạch
Nối bản kim loại nhỏ với cực A của nguồn điện.Nếu đèn led sáng thì A là cực dương, nếu đèn không sáng thì A là cực âm.
bản kim loại to
bản kim loại nhỏ
A
B
CỦNG CỐ
1. Dòng điện có mấy tác dụng ?
Dòng điện có năm tác dụng:
- Tác dụng nhiệt.
- Tác dụng phát sáng.
- Tác dụng từ.
- Tác dụng hóa học.
- Tác dụng sinh lý.
GHI NHỚ
Dòng điện đi qua mọi vật dẫn thông thường, đều làm cho vật dẫn nóng lên. Nếu vật dẫn nóng lên tới nhiệt độ cao thì phát sáng.
Dòng điện có thể làm sáng bóng đèn bút thử và đèn điôt phát quang mặc dù các đèn này chưa nóng tới nhiệt độ cao.
Dòng điện có tác dụng từ vì nó có thể làm quay kim nam châm
Dòng điện có tác dụng hóa học, khi đi qua dung dịch muối đồng thì nó tách đồng ra khỏi dung dịch muối
Dòng điện có tác dụng sinh lý khi đi qua cơ thể người và các động vật

DẶN DÒ
Học phần ghi nhớ
Làm bài tập
Chuẩn bị bài 24: Cường độ dòng điện
- Dụng cụ đo
- Đơn vị đo cường độ dòng điện
Chào tạm biệt
hẹn gặp lại
K
ắc qui
Cầu chì
Công tắc