Bài 23. Tác dụng từ, tác dụng hoá học và tác dụng sinh lí của dòng điện

Kiểm tra bài cũ
Câu 1: Nêu các tác dụng của dòng điện đã học ?
Trả lời:
Tác dụng nhiệt.
- Tác dụng phát sáng.
Câu 2: Dòng điện có tác dụng phát sáng khi chạy qua bộ phận hay dụng cụ điện nào dưới đây khi chúng đang hoạt động bình thường?
A- Ruột ấm điện
B- Công tắc.
C- Dây dẫn điện của mạch điện trong gia đình.
D- Đèn báo của Tivi.
Tuần 25 - Tiết 25
Tính chất từ của nam châm:
- Nam châm hút sắt, thép.
Mỗi nam châm có 2 cực từ.
- Nam châm làm quay kim nam châm.
I- Tác dụng từ:
C1: a. Đưa một đầu cuộn dây lại gần các đinh sắt nhỏ, các mẩu dây đồng hoặc nhôm. Quan sát xem có hiện tượng gì xảy ra khi công tắc ngắt và công tắc đóng ?
b. Đưa một kim nam châm lại gần một đầu cuộn dây và đóng công tắc. Hãy cho biết cực nào của kim nam châm bị hút, cực nào bị đẩy ?
Trả lời:
a) - Khi công tác ngắt: không có hiện tượng gì.
- Khi công tác đóng: Đầu cuộn dây hút đinh sắt, không hút dây đồng - nhôm.
Đưa 1 kim nam châm lại gần 1 đầu cuộn dây và đóng công tắc thì 1 cực của kim nam châm hoặc bị hút hoặc bị đẩy. Nếu đảo đầu cuộn dây, cực của nam châm lúc trước bị hút thì nay bị đẩy và ngược lại.
Kết luận:
1- Cuộn dây dẫn quấn quanh lõi sắt non có dòng điện chạy qua là ..........
2- Nam châm điện có .......... vì nó có khả năng làm quay kim nam châm và hút các vật bằng sắt hoặc thép.
nam châm điện.
tính chất từ
Trả lời:
Khi đóng công tắc dòng điện đi qua cuộn dây và cuộn dây trở thành nam châm điện. Khi đó cuộn dây hút miếng sắt làm cho đầu gõ chuông đập vào chuông, chuông kêu.
C2: Khi đóng công tắc, có hiện tượng gì xảy ra với cuộn dây, với miếng sắt và với đầu gõ chuông ?
C3: Ngay sau đó mạch bị hở. Hãy chỉ ra chỗ hở của mạch này. Giải thích tại sao miếng sắt khi đó lại trở về tì vào tiếp điểm ?
Trả lời: Chỗ hở của mạch ở chỗ miếng sắt bị hút nên rời khỏi tiếp điểm. Khi đó mạch hở, cuộn dây không có dòng điện đi qua, không có tính chất từ nên không hút miếng sắt nữa, do tính chất đàn hồi của thanh kim loại nên miếng sắt trở về tì sát vào tiếp điểm.
Trả lời: - Khi miếng sắt trở lại tì sát vào tiếp điểm, mạch kín và cuộn dây lại có dòng điện chạy qua và lại có tính chất từ. Cuộn dây lại hút miếng sắt và đầu gõ chuông lại đập vào làm chuông kêu.
- Mạch lại bị hở, cứ như vậy chuông kêu liên tiếp chừng nào công tắc còn đóng.
C4: Tại sao chuông kêu liên tiếp chừng nào công tắc còn đóng ?
C3: Ngay sau đó mạch bị hở. Hãy chỉ ra chỗ hở của mạch này. Giải thích tại sao miếng sắt khi đó lại trở về tì vào tiếp điểm ?
Trả lời: Chỗ hở của mạch ở chỗ miếng sắt bị hút nên rời khỏi tiếp điểm. Khi đó mạch hở, cuộn dây không có dòng điện đi qua, không có tính chất từ nên không hút miếng sắt nữa, do tính chất đàn hồi của thanh kim loại nên miếng sắt trở về tì sát vào tiếp điểm.
Trả lời: - Khi miếng sắt trở lại tì sát vào tiếp điểm, mạch kín và cuộn dây lại có dòng điện chạy qua và lại có tính chất từ. Cuộn dây lại hút miếng sắt và đầu gõ chuông lại đập vào làm chuông kêu.
- Mạch lại bị hở, cứ như vậy chuông kêu liên tiếp chừng nào công tắc còn đóng.
C4: Tại sao chuông kêu liên tiếp chừng nào công tắc còn đóng ?
- Than chì và dung dịch CuSO4 đều là chất dẫn điện vì nó đều cho dòng điện đi qua, biểu hiện là đèn sáng.
- Dòng điện đi qua dung dịch muối đồng làm cho thỏi than với cực âm được phủ một lớp .............
C5: Quan sát đèn khi công tắc đóng và cho biết dung dịch muối đồng sunphat (CuSO4) là chất dẫn điện hay chất cách điện ?
- Sau thí nghiệm, thỏi than nối với cực âm của dòng điện được phủ một lớp màu đỏ nhạt.
C6: Thỏi than nối với cực âm lúc trước có màu đen. Sau vài phút thí nghiệm nó được phủ một lớp màu gì ?
- Hiện tượng đồng tách ra khỏi dung dịch muối đồng khi có dòng điện chạy qua chứng tỏ dòng điện có tác dụng hoá học.
*Kết luận:
vỏ bằng đồng
*Kết luận: Đó là tác dụng sinh lí của dòng điện.
- Nếu sơ ý để dòng điện đi qua cơ thể người thì dòng điện sẽ làm cho các cơ co giật, có thể làm tim ngừng đập, ngạt thở và thần kinh bị tê liệt.
III- Tác dụng sinh lí.
Nếu dòng điện của mạng điện gia đình trực tiếp đi qua cơ thể người có hại gì ?
Câu 7: Vật nào dưới đây có tác dụng từ ?
A- Một pin còn mới đặt riêng trên bàn.
B- Một mảnh nilông đã được cọ sát mạnh.
C- Một cuộn dây dẫn đang có dòng điện chạy qua.
D- Một đoạn băng dính.
Câu 8: Dòng điện không có tác dụng nào dưới đây ?
A- Làm tê liệt thần kinh.
B- Làm quay kim nam châm.
C- Làm nóng dây dẫn.
D- Hút các vụn giấy.
- Dòng điện có tác dụng từ vì nó có thể lànm quay kim nam châm.
Dòng điện có tác dụng hoá học, chẳng hạn khi cho dòng điện đi qua dung dịch muối đồng thì nó tách đồng ra khỏi dung dịch tạo thành lớp đồng bám trên thỏi than nối với cực âm.
- Dòng điện có tác dụng sinh lí khi đi qua cơ thể người và các động vật.
Giờ học kết thúc.
Chúc các em:
Chăm ngoan - Học giỏi !
Cảm ơn các em !