Bài 23. Tác dụng từ, tác dụng hoá học và tác dụng sinh lí của dòng điện

VẬT LÝ 7


Giáo viên: LÊ TẤN PHÁT

GIÁO ÁN ĐIỆN TỬ
KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 1: Hãy nêu các tác dụng của dòng điện đã học và 2 thí dụ minh họa.
Câu 2: Vì sao dây tóc của bóng đèn thường được làm bằng vonfam ?
Nam châm điện là gì? Nó hoạt động dựa trên nguyên tắc gì của dòng điện?
BÀI 23. TÁC DỤNG TỪ, TÁC DỤNG HÓA HỌC VÀ TÁC DỤNG SINH LÝ CỦA DÒNG ĐIỆN
I- Tác dụng từ.
1. Tính chất từ của nam châm.
2. Nam châm điện.
3. Tìm hiểu chuông điện.
II- Tác dụng hóa học.
III- Tác dụng sinh lí.
IV- Vận dụng.
I. Tác dụng từ
1. Tính chất từ của nam châm
? Nam châm có tính chất từ vì có khả năng hút các vật bằng sắt hoặc thép.
? Mỗi nam châm có hai cực từ, tại đó vật bằng sắt hoặc thép bị hút mạnh nhất.





Quan sát thí nghiệm
Quan sát thí nghiệm:
I. Tác dụng từ
1. Tính chất từ của nam châm
Khi đưa một kim nam châm lại gần đầu một thanh nam châm thẳng thì một trong hai cực của kim bị hút còn cực kia bị đẩy.
I. Tác dụng từ
2. Nam châm điện.
Dùng dây dẫn mảnh có vỏ cách điện quấn nhiều vòng xung quanh một lõi sắt non, ta có một cuộn dây. Nối hai đầu cuộn dây với nguồn điện và công tắc như hình 23.1, ta được một nam châm điện.
I. Tác dụng từ
2. Nam châm điện.
C1: a) Đưa một đầu cuộn dây lại gần các đinh sắt nhỏ, các mẩu dây đồng hoặc nhôm. Quan sát hiện tượng gì xảy ra khi công tắc ngắt và công tắc đóng.
Nhôm
Sắt
Đồng
Khi chưa đóng công tắc
 Khoâng coù hieän töôïng gì xaûy ra.
+
-
Khi đóng công tắc
? Vụn sắt bị cuộn dây hút.
+
-
I. Tác dụng từ
2. Nam châm điện.
C1: b) Đưa một kim nam châm lại gần một đầu của cuộn dây và đóng công tắc. Hãy cho biết, có gì khác nhau xảy ra với hai cực của kim nam châm.
Khi chưa đóng công tắc
? Không có hiện tượng gì xảy ra.
Khi đóng công tắc
? Kim nam châm bị cuộn dây hút hoặc đẩy.
+
-
KẾT LUẬN
1. Cuộn dây dẫn quấn quanh lõi sắt non có dòng điện chạy qua là ...............
2. Nam châm điện có .......... vì nó có khả năng làm quay kim nam châm và hút các vật bằng sắt thép.
nam châm điện
tác dụng từ
I. Tác dụng từ
3. Tìm hiểu chuông điện.
Thí nghiệm
+
-
Chuông
Trả lời
Khi đóng công tắc, dòng điện đi qua cuộn dây và cuộn dây trở thành nam châm điện. Khi đó cuộn dây hút miếng sắt làm cho đầu gõ chuông đập vào chuông, chuông kêu.
Trả lời
Chỗ hở của mạch ở chỗ miếng sắt bị hút nên rời khỏi tiếp điểm.
Khi đó mạch hở, cuộn dây không có dòng điện đi qua, không có tính chất từ nên không hút miếng sắt nữa. Do tính chất đàn hồi của thanh kim loại nên miếng sắt lại trở về tì sát vào tiếp điểm.
Trả lời
Khi miếng sắt trở lại tì sát vào tiếp điểm, mạch kín và cuộn dây lại có dòng điện chạy qua và lại có tính chất từ. Cuộn dây lại hút miếng sắt và đầu gõ chuông lại đập vào làm chuông kêu. Mạch lại bị hở. Cứ như vậy chuông kêu liên tiếp chừng nào công tắc còn đóng.
Đầu gõ chuông chuyển động làm chuông kêu liên tiếp. Có thể nói đó là biểu hiện của tác dụng cơ học của dòng điện. Các động cơ điện như quạt điện, máy bơm nước .. Hoạt động dựa trên tác dụng cơ học này.
I. Tác dụng từ
3. Tìm hiểu chuông điện.
II. Tác dụng hóa học
Dụng cụ để tiến hành thí nghiệm gồm:
Một nguồn điện. (Acquy)
Một khoá K.
Một bình chứa dd CuSO4 và 2 thỏi than.
Một bóng đèn và các dây nối.
Thí nghiệm:
II. Tác dụng hóa học
Trả lời
Dung dịch muối đồng sunfat là chất dẫn điện.
II. Tác dụng hóa học
Trả lời
Sau thí nhiệm, thỏi than nối với cực âm được phủ một lớp màu đỏ nhạt.
Người ta đã xác định được lớp màu đỏ nhạt này là kim loại đồng. Hiện tượng đồng tách khỏi dung dịch muối đồng khi có dòng điện chạy qua chứng tỏ dòng điện có tác dụng hóa học.
II. Tác dụng hóa học
KẾT LUẬN
Dòng điện đi qua dung dịch muối đồng làm cho thỏi than nối với cực âm được phủ một lớp ................
đồng màu đỏ nhạt
III. Tác dụng sinh lý:
Nếu sơ ý để cho dòng điện đi qua cơ thể người thì dòng địên sẽ làm các cơ co giật, có thể làm tim ngừng đập, ngạt thở và tê liệt thần kinh. Đó là tác dụng sinh lí của dòng điện.

Dòng điện có thể gây nguy hiểm tới tính mạng con người. Phải hết sức thận trọng khi dùng điện, nhất là mạng điện ở gia đình. Tuy vậy, trong y học người ta có thể ứng dụng tác dụng sinh lí của dòng điện thích hợp để chữa một số bệnh.
IV. Vận dụng
Một pin còn mới đặt riêng trên bàn.
B. Một mảnh nilông đã được cọ xát mạnh.
C. Một cuộn dây dẫn đang có dòng điện chạy qua.
D. Một đoạn băng dính.
IV. Vận dụng
Làm tê liệt thần kinh.
B. Làm quay kim nam châm.
C. Làm nóng dây dẫn.
D. Hút các vụn giấy.
GHI NHỚ
Dòng điện có tác dụng từ vì nó có thể làm quay kim nam châm.
Dòng điện có tác dụng hóa học, chẳng hạn khi cho dòng điện đi qua dung dịch muối đồng thì nó tách đồng ra khỏi dung dịch, tạo thành lớp đồng bám trên thỏi than nối với cực âm.
Dòng điện có tác dụng sinh lí khi đi qua cơ thể người và các động vật.
DẶN DÒ