Bài 23. Tác dụng từ, tác dụng hoá học và tác dụng sinh lí của dòng điện

Nhiệt liệt chào mừng
Các vị đại biểu, các thầy cô giáo cùng các em học sinh
Về dự Hội thi gv dạy giỏi-thcs thành phố 2007
Tiết 25 - Bài 23 :
tác dụng từ, tác dụng hoá học và tác dụng sinh lí của dòng điện
Người dạy : Nguyễn Thị Hằng
Kiểm tra bài cũ:
Nêu các tác dụng của dòng điện đã học ở bài 22.
Vận dụng:
Hãy chọn phương án đúng.
Bài tập 1: Xét các dụng cụ điện sau:
A- Quạt điện
B- Nồi cơm điện
C- Máy thu hình (tivi)
D- Máy thu thanh (rađiô)
Khi các dụng cụ này hoạt động thì tác dụng nhiệt của dòng điện là có ích với dụng cụ nào ?
B- Nồi cơm điện
Bài tập 2: Dòng điện có tác dụng phát sáng khi chạy qua bộ phận, hay dụng cụ điện nào dưới đây khi chúng đang hoạt động bình thường?
A. Ruột ấm điện
B. Công tắc
C. Dây dẫn điện của mạch điện gia đình
D. Đèn báo của tivi
D. Đèn báo của tivi
Cần cẩu dùng nam châm điện
Tiết 25 - Bài 23 :
tác dụng từ, tác dụng hoá học và tác dụng sinh lí của dòng điện
I/ Tác dụng từ.
1- Tính chất từ của nam châm:
Nam châm có tính chất gì.
- Nam châm có tính chất từ vì có khả năng hút các vật bằng sắt hoặc thép.
Tại sao người ta lại sơn màu đánh dấu hai nửa nam châm khác nhau.
- Mỗi nam châm có 2 cực từ khác nhau.
Khi các nam châm gần nhau, các cực của nam châm tương tác với nhau như thế nào.
- Khi các nam châm gần nhau, một trong 2 cực của kim nam châm bị hút còn cực kia bị đẩy.
N
S
Tiết 25 - Bài 23 :
tác dụng từ, tác dụng hoá học và tác dụng sinh lí của dòng điện
I/ Tác dụng từ
1- Tính chất từ của nam châm:
2- Nam châm điện:
Tiết 25 - Bài 23 :
tác dụng từ, tác dụng hoá học và tác dụng sinh lí của dòng điện
2- Nam châm điện:
Các bước tiến hành thí nghiệm:
Bước 1
+ Ngắt công tắc:Đưa lần lượt đinh bằng sắt, dây đồng, dây nhôm lại
gần đầu cuộn dây, quan sát hiện tượng xảy ra.
+ Đóng công tắc: Làm lại thí nghiệm trên, quan sát hiện tượng xảy ra.
Bước 2
+ Đóng công tắc :
Đưa 1 trong 2 cực của kim nam châm lại
gần, quan sát hiện tượng xảy ra.
Bước 3
Đổi đầu cuộn dây, làm lại thí nghiệm, quan sát hiện tượng xảy ra.
Tiết 25 - Bài 23 :
tác dụng từ, tác dụng hoá học và tác dụng sinh lí của dòng điện
2- Nam châm điện:
a- Khi công tắc ngắt: Không có hiện tượng gì.
Khi công tắc đóng: đầu cuộn dây hút đinh sắt,
không hút dây đồng, nhôm.
b- Khi đưa 1 trong 2 cực của nam châm lại
gần thì cực này của nam châm hoặc bị hút
hoặc bị đẩy.
c- Nếu đảo đầu cuộn dây, cực
của nam châm lúc trước bị
hút, nay bị đẩy và ngược lại
Tiết 25 - Bài 23 :
tác dụng từ, tác dụng hoá học và tác dụng sinh lí của dòng điện
2- Nam châm điện:
So sánh tính chất của cuộn dây có lõi sắt non có dòng điện chạy qua với nam châm.
- Cuộn dây có lõi sắt non khi có dòng điện chạy qua, có tác dụng giống như nam châm.
- Nam châm này cũng có 2 cực.
? Kết luận:
1- Cuộn dây dẫn quấn quanh lõi sắt non có dòng điện chạy qua là ...
2- Nam châm điện có ... vì nó có khả năng làm quay kim nam châm và hút các vật bằng sắt hoặc thép.
Tìm từ thích hợp điền vào chỗ trống trong kết luận sau:
nam châm điện.
tính chất từ
Tiết 25 - Bài 23 :
tác dụng từ, tác dụng hoá học và tác dụng sinh lí của dòng điện
I/ Tác dụng từ
1- Tính chất từ của nam châm:
2- Nam châm điện:
3- Tìm hiểu chuông điện:
3- Tìm hiểu chuông điện:
C2: Khi đóng công tắc, có hiện tượng gì xảy ra với cuộn dây, với miếng sắt và với đầu gõ chuông ?
C3: Ngay sau đó, mạch điện bị hở. Hãy chỉ ra chỗ hở mạch này. Giải thích tại sao miếng sắt khi đó lại trở về tì sát vào tiếp điểm.
C4: Tại sao chuông kêu liên tiếp chừng nào công tắc còn đóng.
Nguồn điện
Chốt kẹp
Lá thép đàn hồi
Miếng sắt
Cuộn dây
Tiếp điểm
Đầu gõ chuông
Chuông
Tiết 25 - Bài 23 :
tác dụng từ, tác dụng hoá học và tác dụng sinh lí của dòng điện
3- Tìm hiểu chuông điện:
C2: Khi đóng công tắc, có hiện tượng gì xảy ra với cuộn dây, với miếng sắt và với đầu gõ chuông ?
Nguồn điện
Chốt kẹp
Lá thép đàn hồi
Miếng sắt
Cuộn dây
Tiếp điểm
Đầu gõ chuông
Chuông
Khi đóng công tắc, có dòng điện chạy qua cuộn dây -> cuộn dây trở thành nam châm điện. Cuộn dây hút miếng sắt làm đầu gõ chuông điện va vào chuông
-> chuông kêu.
Tiết 25 - Bài 23 :
tác dụng từ, tác dụng hoá học và tác dụng sinh lí của dòng điện
3- Tìm hiểu chuông điện:
C3: Ngay sau đó, mạch điện bị hở. Hãy chỉ ra chỗ hở mạch này. Giải thích tại sao miếng sắt khi đó lại trở về tì sát vào tiếp điểm.
Nguồn điện
Chốt kẹp
Lá thép đàn hồi
Miếng sắt
Cuộn dây
Tiếp điểm
Đầu gõ chuông
Chuông
- Chỗ hở của mạch là chỗ miếng sắt bị hút nên rời khỏi tiếp điểm.
Khi mạch hở cuộn dây không có dòng điện chạy qua không hút sắt. Do có tính đàn hồi của thanh kim loại nên miếng sắt lại trở về tì vào tiếp điểm.
Tiết 25 - Bài 23 :
tác dụng từ, tác dụng hoá học và tác dụng sinh lí của dòng điện
3- Tìm hiểu chuông điện:
C4: Tại sao chuông kêu liên tiếp chừng nào công tắc còn đóng.
Nguồn điện
Chốt kẹp
Lá thép đàn hồi
Miếng sắt
Cuộn dây
Tiếp điểm
Đầu gõ chuông
Chuông
- Khi miếng sắt tì vào tiếp điểm, mạch kín. Cuộn dây lại hút miếng sắt và đầu gõ chuông lại đập vào chuông làm chuông kêu.
Mạch lại bị hở . cứ như vậy chuông kêu liên tiếp chừng nào công tắc còn đóng.
Tiết 25 - Bài 23 :
tác dụng từ, tác dụng hoá học và tác dụng sinh lí của dòng điện
3- Tìm hiểu chuông điện:
Nguồn điện
Chốt kẹp
Lá thép đàn hồi
Miếng sắt
Cuộn dây
Tiếp điểm
Đầu gõ chuông
Chuông
Đầu gõ chuông chuyển động làm chuông kêu liên tiếp. Có thể nói đó là biểu hiện tác dụng cơ học của dòng điện. Các động cơ điện như quạt điện, máy bơm nước. hoạt động dựa trên tác dụng này của dòng điện.
Tiết 25 - Bài 23 :
tác dụng từ, tác dụng hoá học và tác dụng sinh lí của dòng điện
Tiết 25 - Bài 23 :
tác dụng từ, tác dụng hoá học và tác dụng sinh lí của dòng điện
I/ Tác dụng từ
II/ Tác dụng hoá học
II/ Tác dụng hoá học
C5: Đóng mạch điện đèn sáng
+ Than chì là vật liệu dẫn điện hay cách điện ?
+ Dung dịch CuSO4là chất dẫn điện hay cách điện?
Vì sao em biết ?
- Than chì và dung dịch CuSO4 đều là chất dẫn điện vì nó đều cho dòng điện đi qua, biểu hiện là đèn sáng.
C6: Thỏi than nối với cực âm lúc trước có màu đen. Sau vài phút thí nghiệm nó được phủ một lớp màu gì ?
- Sau khi có dòng điên chạy qua thỏi than nối với cực âm của nguồn điện biến đổi có màu đỏ nhạt.
Acquy
Nắp nhựa
Thỏi than
Dung dịch muối đồng sunphat
Tiết 25 - Bài 23 :
tác dụng từ, tác dụng hoá học và tác dụng sinh lí của dòng điện
? Kết luận:
Dòng điện đi qua dung dịch muối đồng làm cho thỏi than nối với cực âm được phủ một lớp ...
Tìm từ thích hợp điền vào chỗ trống trong kết luận sau:
vỏ bằng đồng.
Tiết 25 - Bài 23 :
tác dụng từ, tác dụng hoá học và tác dụng sinh lí của dòng điện
I/ Tác dụng từ
II/ Tác dụng hoá học
III/ Tác dụng sinh lí
- Nếu sơ ý để cho dòng điện đi qua cơ thể người thì dòng điện sẽ làm các cơ co giật, có thể làm tim ngừng đập, ngạt thở và thần kinh bị tê liệt. Đó là tác dụng sinh lí của dòng điện.
Các tác dụng của dòng điện:
- Tác dụng nhiệt.
- Tác dụng phát sáng.
- Tác dụng từ.
- Tác dụng hoá học.
- Tác dụng sinh lí.
Tiết 25 - Bài 23 :
tác dụng từ, tác dụng hoá học và tác dụng sinh lí của dòng điện
I/ Tác dụng từ
II/ Tác dụng hoá học
III/ Tác dụng sinh lí
IV/ Vận dụng
C7: Vật nào dưới đây có tác dụng từ :
A-Một pin còn mới đặt riêng trên bàn
B- Một mảnh nilông đã được cọ xát mạnh
C- Một cuộn dây dẫn đang có dòng điện chạy qua
D- Một đoạn băng dính
C8: Dòng điện không có tác dụng nào dưới đây?
A- Làm tê liệt thần kinh
B- Làm quay kim nam châm
C- Làm nóng dây dẫn
D- Hút các vụn giấy
C- Một cuộn dây dẫn đang có dòng điện chạy qua
D- Hút các vụn giấy
Bài 3: Nối các dòng ở cột I với cột II cho phù hợp về
nội dung giữa chúng
1 - e
2 - d
3 - b
4 - a
5 - c
Dòng điện có tác dụng từ vì nó có thể làm quay
kim nam châm.
Dòng điện có tác dụng hoá học, chẳng hạn khi cho dòng điện đi qua dung dịch muối đồng thì nó tách đồng ra khỏi dung dịch, tạo thành lớp đồng bám trên thỏi than nối với cực âm.
Dòng điện có tác dụng sinh lí khi đi qua cơ thể người và các động vật.
Có thể em chưa biết:
Tác dụng hoá học của dòng điện là cơ sở của việc mạ điện như mạ đồng, mạ vàng, mạ thiếc, mạ kền ... để chổng gỉ, làm đẹp. Chẳng hạn để mạ kền (Niken) vỏ đèn pin bằng kim loại, cần phải nối vỏ đèn pin với cực âm, nối tấm kền với cực dương của nguồn điện rồi nhúng vỏ đèn pin và tấm kền vào dung dịch muối kền. Sau đó cho dòng điện đi qua dung dịch này một thời gian, sẽ có một lớp kền phủ trên vỏ đèn pin.
Hướng dẫn học ở nhà:
Học thuộc phần ghi nhớ trong SGK.
- Làm bài tập 23.1; 23.2 ; 23.3 trong sách bài tập.
Kính chúc các vị đại biểu
các thầy cô giáo và các em học sinh Mạnh khoẻ - Hạnh phúc
Chúc hội thi thành công tốt đẹp!