Bài 23. Tác dụng từ, tác dụng hoá học và tác dụng sinh lí của dòng điện

Phạm Duy Hiển - Trường THCS Lạc Long Quân
Trang bìa
Trang bìa:
Kiểm tra bài cũ
Học sinh 1: Trắc nghiệm
Những dụng cụ điện nào sau đây có tác dụng nhiệt ?
Lò sưởi điện
Máy điều hòa
Bàn ủi
Máy bơm nước
Quạt điện
Bếp từ
Bàn ủi Máy bơm Lò sưởi Quạt điện Bếp từ Học sinh 2: Trắc nghiệm
Khi nói về sự phát sáng của đèn điốt phát quang và lợi ích của nó , Trong các ý kiến sau , ý kiến nào đúng , ý kiến nào sai ?
Bóng đèn điôt phát quang rất bền , rẻ tiền và tiết kiệm điện
Bóng đèn điôt phát quang chỉ phát sáng khi dòng điện qua đèn theo một chiều nhất định
Bóng đèn điôt phát quang thường dùng làm đèn ôtô , xe máy và nơi công cộng
Bóng đèn điôt phát quang thường dùng đèn báo trong các thiết bị điện như tivi , máy vi tính , điện thoại di động ....
Học sinh 3: Trắc nghiệm điền khuyết
Chọn từ thích hợp điền vào chỗ trống
a) Nồi cơm điện là tác dụng ||nhiệt|| của dòng điện b) Cầu chì của mạch điện là tác dụng ||nhiệt|| của dòng điện c) Dàn đèn trên các biển quảng cáo là tác dụng ||phát sáng|| của dòng điện d) Đèn huỳnh quang phát sáng là tác dụng ||phát sáng|| của dòng điện e) Mỏ hàn điện là tác dụng ||nhiệt|| của dòng điện f) Dàn đèn sáng trong các đầu máy DVD là tác dụng ||phát sáng ||của dòng điện . Tác dụng từ
Tính chất từ của nam châm:
Thí nghiệm :Đưa thanh nam châm đến hỗn hợp gồm đinh sắt , ghim sắt , ốc vít và một lá nhôm . Nhận xét về hiện tượng đó. Thí nghiệm : Mỗi nam châm gồm 2 cực : Cực Bắc (màu xanh) , cực Nam(màu đỏ).Quan sát về sự tương tác các cực của nam châm . Em hãy rút ra kết luận về tính chất từ của nam châm ? - Nam châm có khả năng hút các vật băng sắt hoặc thép - Nam châm có hai cực : cực Bắc và cực Nam . Hai cực cùng tên thì dẩy nhau , hai cực khác tên thì hút nhau . Nam châm điện: Thí nghiệm
Quan sát các thí nghiệm sau và rút ra nhận xét về các hiện tượng đó . Kết luận : - Cuộn dây dẫn quấn quanh lõi sắt non có dòng điện chạy qua là nam châm điện - Nam châm điện có tính chất từ vì nó có khả năng làm quay kim nam châm và hút các vật bằng sắt hoặc thép . Tìm hiểu về chuông điện:
Quan sát mô hình cấu tạo của chuông điện và trả lời các câu hỏi C2 , C3 ? Trả lời C2 Khi đóng công tắc , dòng điện đi qua cuộn dây và cuộn dây trở thành nam châm điện . Khi đó cuộn dây hút sắt làm cho đầu gõ đạp vào chuông , chuông kêu . Trả lời C3 Chỗ hở của mạch ở chỗ miếng sắt bị hút nên rời khỏi tiếp điểm. Khi đó mạch hở , cuộn dây không có dòng điện đi qua , không có tính chất từ nên không hút sắt .Do tính chất đàn hồi của thanh kim loại nên miếng sắt trở về tì sát vào tiếp điểm Quan sát chuông điện khi đóng mạch điện , rồi trả lời câu C4 . Trả lời câu C4 Khi miếng sắt trở lại tì sát tiếp điểm , mạch kín và cuộn dây lại có dòng điện chạy qua và lại có tính chất từ . Cuộn dây hút miếng sắt và đầu gõ đập vào làm chuông kêu . Mạch lại bị hở . Cứ như vậy chuông kêu liên tiếp chừng nào công tắc còn đóng Chú ý : Đầu chuông chuyển động làm chuông kêu liên tiếp . Đó là biểu hiện tác dụng cơ học của dòng điện . Một số ứng dụng :
Cần cẩu điện Máy nâng bằng điện Máy giặt Máy bơm nước Tác dụng hóa học
Thí nghiệm :
Quan sát thí nghiệm sau : Trả lời câu C5 Dung dịch muối đồng sunfat là chất dẫn điện vì đèn trong mạch sáng Trả lời câu C6 Sau thí nghiệm , thỏi than nối với cực âm được phủ một lớp màu đỏ nhạt. Kết luận : Dòng điện đi qua dung dịch muối đồng làm cho thỏi than nối với cực âm được phủ một lớp đồng . Ứng dụng: Mạ thủ công - mạ công nghiệp
Xem các đoạn phim về ứng dụng tác dụng hóa học của dòng điện Tác dụng sinh lí
Một số ví dụ về tai nạn về điện:
Phim về người bị điện giật Một só hình ảnh về tai nạn về điện . Ví dụ sử dụng điện để chữa bệnh:
Máy xung điện Ghế matxa xung điện Máy điện cham Kết luận chung - Vận dụng
Kết luận chung: Trắc nghiệm điền khuyết
Điền các từ thích hợp vào chỗ trống để được kết luận đúng :
a) Dòng điện có tác dụng ||từ|| vì nó có thể làm quay kim nam châm b) Dòng điện có tác dụng ||hóa hoc|| , chẳng hạn khi cho dòng điện đi qua dung dịch muối đồng thì nó tách ||đồng|| ra khỏi dung dịch , tạo thành lớp đồng bám trên thỏi than nối với ||cực âm||. c) Dòng điện có tác dụng ||sinh lí|| khi đi qua cơ thể người và các động vật . Bài tập 1:
Vật nào dưới đây có tác dụng từ ?
Một pin còn mới đặt trên bàn
Một mảnh nilông đã được cọ xát mạnh
Một cuộn dây dẫn có dòng điện chạy qua
Một đoạn băng dính
Bài tập 2: Trắc nghiệm
Dòng điện không có tác dụng nào dưới đây ?
Làm tê liệt thần kinh
Làm quay kim nam châm
Làm nóng dây dẫn
Hút các giấy vụn
Bài tập 3: Ghép đôi
Ghép các thiết bị điện phù hợp với các tác dụng của dòng điện .
Tác dụng từ
Tác dụng nhiệt
Tác dụng hóa học
Tác dụng phát quang
Tác dụng sinh lí


Hướng dẫn về nhà:
- Học các tác dụng của dòng điện - Ôn tập vẽ sơ đồ mạch điện - Làm bài tập 23.1 - 23.5 trong Sách bài tập vật lí