Bài 23. Tác dụng từ, tác dụng hoá học và tác dụng sinh lí của dòng điện

VẬT LÍ 7
TÁC DỤNG TỪ, TÁC DỤNG HÓA HỌC VÀ TÁC DỤNG SINH LÍ CỦA DÒNG ĐIỆN
Người thực hiện: Vũ Thị Xuân
Thứ 7 ngày 12 tháng 03 năm 2011
Câu hỏi
Đáp án
Câu 1: Nêu tác dụng nhiệt và tác dụng phát sáng của dòng điện?
Câu 2: khi các dụng cụ sau hoạt động thì tác dụng nhiệt của dòng điện là có ích đối với các dụng cụ nào ? Không có ích đối với dụng cụ nào ?
- Quạt điện
- Nồi cơm điện
- Máy thu hình
- Máy thu thanh (ra – đi – ô)
- Ấm điện
Câu 1: Dòng điện đi qua mọi vật dẫn thông thường, đều làm cho vật dẫn nóng lên. Nếu vật dẫn nóng lên tới nhiệt độ cao thì nó phát sáng.
Dòng điện có thể làm sáng bóng đèn bút thử điện và đèn điốt phát quang mặc dù các đèn này chưa nóng tới nhiệt độ cao.
Câu 2: Tác dụng nhiệt của dòng điện có ích đối với: nồi cơm điện, ấm điện
Tác dụng nhiệt của dòng điện không có ích đối với: Quạt điện, máy thu hình, máy thu thanh (ra – đi – ô)
KIỂM TRA BÀI CŨ
Hãy cho biết các bức tranh trên nói về điều gì?
Cần cẩu dùng nam châm điện để hút các vật bằng sắt, thép.
Tiết 25 – Bài 23 : TÁC DỤNG TỪ, TÁC DỤNG HÓA HỌC VÀ TÁC DỤNG SINH LÍ CỦA DÒNG ĐIỆN
Nội dung
I/ Tác dụng từ :
1. Tác dụng từ của nam châm:
Thí nghiệm1
Đưa nam châm lại gần 3 thanh đồng, sắt (thép ), nhôm và quan sát có hiện tượng gì xảy ra ?
Nam châm có khả năng hút thanh sắt (thép)
Thanh đồng
Thí nghiệm2
Đưa một kim nam châm lại gần đầu một thanh nam châm thẳng,quan sát hiện tượng và nhận xét.
Nhận xét : Khi đưa một kim nam châm lại gần đầu một thanh nam châm thẳng thì một trong hai cực của kim bị ……..còn cực kia bị……...
hút
đẩy
Thanh nam châm
Kim nam châm
Nội dung
I/ Tác dụng từ :
1. Tác dụng từ của nam châm:
- Nam châm có thể hút sắt (thép)
và làm lệch kim nam châm.

Từ hai thí nghiệm trên ta có thể rút ra được tính chất gì của nam châm?
Nam châm có tính chất từ
Tiết 25 – Bài 23 : TÁC DỤNG TỪ, TÁC DỤNG HÓA HỌC VÀ TÁC DỤNG SINH LÍ CỦA DÒNG ĐIỆN

Nội dung
I/ Tác dụng từ :
Quan sát và nêu cấu tạo của nam châm điện
Lõi sắt non
Vòng dây quấn cách điện
Nguồn điện
Công tắc
Cuộn dây dẫn quấn quanh lõi sắt non có dòng điện chạy qua là nam châm điện.
Hình 23.1
1. Tác dụng từ của nam châm:
- Nam châm có thể hút sắt ( thép )
và làm lệch kim nam châm.
2. Nam châm điện:
- Cuộn dây dẫn quấn quanh lõi sắt non có dòng điện chạy qua là nam châm điện

Nội dung
I/ Tác dụng từ :
C1: a. Đưa một đầu cuộn dây lại gần các mẩu sắt, đồng,nhôm.Quan sát xem có hiện tượng gì xảy ra khi công tắc ngắt và công tắc đóng?
Nam châm điện hút các vật bằng sắt hoặc thép.
Thanh sắt (thép)
Thanh đồng
Thanh nhôm
Thí nghiệm 1
1. Tác dụng từ của nam châm:
- Nam châm có thể hút sắt ( thép )
và làm lệch kim nam châm.
2. Nam châm điện:
- Cuộn dây dẫn quấn quanh lõi sắt non có dòng điện chạy qua là nam châm điện

Nội dung
I/ Tác dụng từ :
C1 b) Đưa một kim nam châm lại gần một đầu cuộn dây và đóng công tắc. Có hiện tượng gì xảy ra ?
Đưa một kim nam châm lại gần một đầu cuộn dây và đóng công tắc, kim nam châm quay.
Thí nghiệm 2
1. Tác dụng từ của nam châm:
- Nam châm có thể hút sắt ( thép )
và làm lệch kim nam châm.
2. Nam châm điện:
- Cuộn dây dẫn quấn quanh lõi sắt non có dòng điện chạy qua là nam châm điện

Tiết 25 – Bài 23 : TÁC DỤNG TỪ, TÁC DỤNG HÓA HỌC VÀ TÁC DỤNG SINH LÍ CỦA DÒNG ĐIỆN
Nội dung
I/ Tác dụng từ :
1. Tác dụng từ của nam châm:
- Nam châm có thể hút sắt ( thép )
và làm lệch kim nam châm.
2. Nam châm điện:
Cuộn dây dẫn quấn quanh lõi sắt non có dòng điện chạy qua là nam châm điện
- Nam châm điện có tác dụng từ vì nó có khả năng làm quay kim nam châm và hút các vật bằng sắt hoặc thép.
3. Tìm hiểu chuông điện:


Thanh sắt (thép)
Thanh đồng
Thanh nhôm
Thí nghiệm 1
Thí nghiệm 2
Nam châm điện có ……………... vì nó có khả năng làm quay kim nam châm và hút các vật bằng sắt hoặc thép.
tác dụng từ

Nội dung
I/ Tác dụng từ :
1. Tác dụng từ của nam châm:
- Nam châm có thể hút sắt ( thép )
và làm lệch kim nam châm.
2. Nam châm điện:
Cuộn dây dẫn quấn quanh lõi sắt non có dòng điện chạy qua là nam châm điện
- Nam châm điện có tác dụng từ vì nó có khả năng làm quay kim nam châm và hút các vật bằng sắt hoặc thép.
3. Tìm hiểu chuông điện:





Chuông
Hình 23.2
Nguồn điện
Chốt kẹp
Lá thép đàn hồi
Miếng sắt
Tiếp điểm
Đầu gõ chuông
Cuộn dây
C2: Khi Đóng công tắc, có hiện tượng gì xảy ra với cuộn dây, với miếng sắt, và với đầu gõ chuông ?
Khi đóng công tắc, dòng điện đi qua cuộn dây, cuộn dây trở thành nam châm điện. Khi đó cuộn dây hút miếng sắt làm cho đầu gõ chuông đập vào chuông, chuông kêu.
C3 Ngay sau đó, mạch điện bị hở. Hãy chỉ ra chỗ hở mạch này.
Chỗ hở của mạch ở chỗ miếng sắt bị hút nên rời khỏi tiếp điểm.



Nội dung
I/ Tác dụng từ :
1. Tác dụng từ của nam châm:
- Nam châm có thể hút sắt ( thép )
và làm lệch kim nam châm.
2. Nam châm điện:
Cuộn dây dẫn quấn quanh lõi sắt non có dòng điện chạy qua là nam châm điện
- Nam châm điện có tác dụng từ vì nó có khả năng làm quay kim nam châm và hút các vật bằng sắt hoặc thép.
3. Tìm hiểu chuông điện:





Chuông
Hình 23.2
Nguồn điện
Chốt kẹp
Lá thép đàn hồi
Miếng sắt
Tiếp điểm
Đầu gõ chuông
Cuộn dây
C4. Khi đóng công tắc tại sao chuông điện kêu liên tiếp ?
Khi miếng sắt trở lại tì sát vào tiếp điểm, mạch kín và cuộn dây lại có dòng điện chạy qua và có tính chất từ. Cuộn dây lại hút miếng sắt và đầu gõ chuông lại đập vào làm chuông kêu. Mạch lại hở. Cứ như vậy chuông kêu liên tiếp chừng nào công tắc còn đóng
C3 Gỉai thích tại sao miếng sắt khi đó trở về tì sát tiếp điểm.
Khi đó mạch hở, cuộn dây không có dòng điện đi qua, không có tính chất từ nên không hút miến sắt nữa. Do tính đàn hồi của thanh kim loại nên miếng sắt trở về tì sát vào tiếp điểm.

- + Acquy
C5. Quan sát đèn khi đóng công tắc và cho biết dung dịch muối đồng sunphat là dung dịch dẫn điện hay cách điện?
C5 Đèn sáng,dung dịch đồng sunphat là chất dẫn điện.
C6. Thỏi than nối với cực âm lúc trước màu đen.Sau vài phút thí nghiệm nó được phủ màu gì?
C6. Sau thí nghiệm thỏi than nối với cực âm được phủ một lớp màu đỏ nâu.
Hiện tượng đồng tách khỏi dung dịch muối đồng khi có dòng điện chạy qua chứng tỏ dòng điện có tác dụng hóa học.
Kết luận : Dòng điện đi qua dung dịch muối đồng làm cho thỏi than nối với cực âm được phủ một lớp ……….
Thí nghiệm

Nội dung
I/ Tác dụng từ:
1. Tác dụng từ của nam châm:
- Nam châm có thể hút sắt ( thép )
và làm lệch kim nam châm.
2. Nam châm điện:
- Cuộn dây dẫn quấn quanh lõi sắt non có dòng điện chạy qua là nam châm điện
- Nam châm điện có tác dụng từ vì nó có khả năng làm quay kim nam châm và hút các vật bằng sắt hoặc thép.
3. Tìm hiểu chuông điện:
II/ Tác dụng hóa học:
* Kết luận : Dòng điện đi qua dung dịch muối đồng làm cho thỏi than nối với cực âm được phủ một lớp đồng. Đó là tác dụng hóa học của dòng điện.
Đồng
Thỏi than
Dung dich muối sunphat
Nội dung
I/ Tác dụng từ:
1. Tác dụng từ của nam châm:
2. Nam châm điện:
3. Tìm hiểu chuông điện:
II/ Tác dụng hóa học:
* Kết luận : Dòng điện đi qua dung dịch muối đồng làm cho thỏi than nối với cực âm được phủ một lớp đồng. Đó là tác dụng hóa học của dòng điện.
Chú ý:
Dòng điện gây ra các phản ứng điện phân. Việt Nam là đất nước có khí hậu nóng ẩm, do những yếu tố tự nhiên, việc sử dụng các nguồn nguyên liệu hóa thạch (than đá, dầu mỏ, khí đốt, . . . ) và hoạt động sản xuất công nghiệp cũng tạo ra nhiều khí thảy độc hại ( CO2 , CO, NO, NO2, SO2, H2S, . . . ). Các khí này hòa tan trong hơi nước tạo ra môi trường điện li. Môi trường điện li này sẽ khiến cho kim loại bị ăn mòn (ăn mòn hóa học).
Để giảm thiểu tác hại này ta phải làm như thế nào ?
Trả lời: Cần bao bọc kim loại bằng chất chống ăn mòn hóa học.
Nội dung
I/ Tác dụng từ:
1. Tác dụng từ của nam châm:
2. Nam châm điện:
3. Tìm hiểu chuông điện:
II/ Tác dụng hóa học:
III/ Tác dụng sinh lí:
- Dòng điện có tác dụng sinh lí khi đi qua cơ thể người ( động vật), làm tim ngừng đập, cơ co giật, ngạt thở, thần kinh tê liệt.
Quan sát hình ảnh: người bị điện giật
Nếu sơ ý để cho dòng điện đi qua cơ thể người như tay chạm vào ổ điện, dây điện thì hiện tượng gì xảy ra?
Bị điện giật. Tim ngừng đập, cơ co giật, ngạt thở, thần kinh tê liệt.
Nội dung
I/ Tác dụng từ:
1. Tác dụng từ của nam châm:
2. Nam châm điện:
3. Tìm hiểu chuông điện:
II/ Tác dụng hóa học:
III/ Tác dụng sinh lí:
IV/ Vận dụng:
C7: Vật nào dưới đây có tác dụng từ?
Một pin còn mới đặt riêng trên bàn
Một mảnh nilông đã được cọ xát mạnh
Một cuộn dây dẫn có dòng điện chạy qua
Một đoạn băng dính
Làm tê liệt thần kinh
Làm quay kim nam châm
Làm nóng dây dẫn
Hút các vụn giấy
C8: Dòng điện không có tác dụng nào dưới đây?
Sai
Đúng
A.
B.
A.
B.
C.
C.
D.
D.
GHI NHỚ:
Dòng điện có tác dụng từ vì nó có thể làm quay kim nam châm.
Dòng điện có tác dụng hóa học, chẳng hạn khi cho dòng điện đi qua dung dịch muối đồng thì nó tách đồng ra khỏi dung dịch, tạo thành lớp đồng bám trên thỏi than nối với cực âm.
Dòng điện có tác dụng sinh lí khi đi qua cơ thể người và động vật.
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ.
+ HỌC THUỘC BÀI.
+ LÀM BTVN: 23.1 23.4 TR. 24 SBT.
+ CHUẨN BỊ TIẾT SAU ÔN TẬP ĐỂ CHUẨN BỊ KIỂM TRA MỘT TIẾT
XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN
CÁC THẦY CÔ GIÁO VÀ CÁC EM HỌC SINH