Bài 23. Tác dụng từ, tác dụng hoá học và tác dụng sinh lí của dòng điện

TRƯỜNG THCS KHÁNH YÊN TRUNG
Hải: Tại sao cần cẩu kia lại hút được những miếng sắt,thép thế nhỉ?
Hùng: Cậu không biết à,vì cần cẩu đó dùng nam châm điện đấy.
Hải: Nam châm điện là gì?
I.Tác dụng từ
1. Tính chất từ của nam châm
Nam châm
Thanh sắt
- Nam châm có tính chất từ.vì:
+ Nam châm hút sắt,thép.
Thanh đồng
Thanh nhôm
I.Tác dụng từ
1.Tính chất từ của nam châm
- Nam châm có tính chất từ vì:
+ Nam châm hút sắt,thép.
I.Tác dụng từ
1.Tính chất từ của nam châm
- Nam châm có tính chất từ vì:
+ Nam châm hút sắt, thép.
+ Khi đưa một thanh nam châm thẳng lại gần đầu một kim nam châm thì một trong hai cực của kim bị hút còn cực kia bị đẩy
- Mỗi nam châm có hai cực từ.Tại đó các vật bằng sắt, thép bị hút mạnh nhất.
I.Tác dụng từ
1 Tính chất từ của nam châm
2.Nam châm điện
Lõi sắt non
Vòng dây
có vỏ cách điện
Nguồn điện
Công tắc
Hoạt động nhóm làm C1 và hoàn thành kết luận
(thời gian 4 phút)
C1. a) Đưa một đầu cuộn dây lại gần các đinh sắt nhỏ, các mẩu dây đồng hoặc nhôm. Quan sát xem có hiện tượng gì xảy ra khi công tắc ngắt và công tắc đóng ?
b) Đưa một kim nam châm lại gần một đầu cuộn dây và đóng công tắc. Hãy cho biết, cực nào của kim nam châm bị hút, cực nào bị đẩy ?
Kết luận:
1. Cuộn dây dẫn quấn quanh lõi sắt non có dòng điện chạy qua là ………….
2. Nam châm điện có……………vì nó có khả năng làm quay kim nam châm và hút các vật bằng sắt hoặc thép.
nam châm điện
tính chất từ
I.Tác dụng từ
1.Tính chất từ của nam châm
2.Nam châm điện
Vậy, dòng điện có tác dụng từ
+ Nam châm điện hút các vật bằng sắt hoặc thép
+ Nam châm điện có khả năng làm quay kim nam châm
Tác dụng từ của dòng điện được ứng dụng như thế nào ?
Dòng điện chạy qua quạt điện, động cơ điện làm quạt điện, động cơ điện quay,…..
? Lấy ví dụ về tác dụng từ của dòng điện
BVMT
Dòng điện gây ra xung quanh nó 1 từ trường. Các đường dây cao áp có thể gây ra những điện từ trường mạnh, những người dân sống gần đường dây điện cao thế có thể chịu ảnh hưởng của trường điện từ này. Dưới tác dụng của trường điện từ mạnh, các vật đặt trong đó có thể bị nhiễm điện do hưởng ứng đó có thể khiến cho tuần hoàn máu của người bị ảnh hưởng, căng thẳng, mệt mỏi.
Để giảm thiểu tác hại này ta cần phải làm gì ?
Trả lời: Cần xây dựng lưới điện cao áp xa khu dân cư.
Sơ đồ mạch điện như hình vẽ
Thỏi than
Dung dịch muối đồng
Công tắc
Bóng đèn
Nắp nhựa
II.Tác dụng hoá học
Khi đóng công tắc
Kết luận:
Dòng điện đi qua dung dịch muối đồng làm cho thỏi than nối với cực âm được phủ một lớp …………..
đồng
Hiện tượng đồng tách ra khỏi dung dịch muối đồng khi có dòng điện chạy qua chứng tỏ dòng điện có tác dụng hoá học.
Ứng dụng trong công nghiêp mạ kim loại, đúc điện, luyện kim. . . .
Dòng điện gây ra các phản ứng điện phân. Việt Nam là đất nước có khí hậu nóng ẩm, do những yếu tố tự nhiên, việc sử dụng các nguồn nguyên liệu hóa thạch (than đá, dầu mỏ, khí đốt, . . . ) và hoạt động sản xuất công nghiệp cũng tạo ra nhiều khí thảy độc hại (CO2, CO, NO, NO2, SO2, H2S, . . . ). Các khí này hòa tan trong hơi nước tạo ra môi trường điện li. Môi trường điện li này sẽ khiến cho kim loại bị ăn mòn (ăn mòn hóa học).
Để giảm thiểu tác hại này ta phải làm như thế nào ?
Trả lời: Cần bao bọc kim loại bằng chất chống ăn mòn hóa học và giảm thiểu các khí thải độc hại trên.
BVMT:
Nếu so ý có thể bị điện giật làm chết người. Điện giật là gì ?
Dòng điện đi qua cơ thể người có lợi hay có hại ? Nêu ví dụ chứng tỏ điều đó.
Nếu dòng điện của mạng điện gia đình trực tiếp đi qua cơ thể người có hại gì ?
BVMT
Vì vậy các em không tự ý mình chạm vào mạng điện dân dụng nếu chưa biết rõ cách sử dụng, tránh bị điện giật bằng cách sử dụng chất cách điện để cách li dòng điện với cơ thể và tuân thủ các quy tắc an toàn điện. Cần phải đảm bảo an toàn khi sử dụng điện.
Người bị điện giật
III. Tác dụng sinh lí
- Dòng điện có tác dụng sinh lý khi đi qua cơ thể người và các động vật:
+ sẽ làm các cơ bị co giật,có thể làm tim bị ngừng đập,ngạt thở và thần kinh bị tê liệt
III. Tác dụng sinh lí
+ tuy vậy,trong y học người ta có thể ứng dụng tác dụng sinh lí để chữa một số bệnh như châm cứu dùng điện
C7 Vật nào dưới đây có tác dụng từ?
A. Một pin còn mới đặt riêng trên bàn.
B. Mảnh nilông đã được cọ xát mạnh.
C. Một cuộn dây dẫn có dòng chạy qua.
D. Một đoạn băng dính.
IV. Vận dụng
C8 Dòng điện không có tác dụng nào dưới đây?
A. Làm tê liệt thần kinh.
B. Làm quay kim nam châm.
C. Làm nóng dây dẫn.
D. Hút các vụn giấy.
IV. Vận dụng
An: Làm thế nào để biết được tên hai cực của một ắc quy đã mất dấu?
Bình: Đơn giản thôi,chỉ cần sử dụng tác dụng hoá học của dòng điện là biết ngay.
An: Vậy theo các bạn phải làm như thế nào?
Thỏi than
Dung dịch muối đồng sunphat
cho dòng điện đi qua dung dịch muối đồng thì nó tách đồng ra khỏi dung dịch, tạo thành lớp đồng bám trên thỏi than nối với cực âm.

GHI NHỚ:
Dòng điện có tác dụng từ vì nó có thể làm quay kim nam châm.
Dòng điện có tác dụng hóa học, chẳng hạn khi cho dòng điện đi qua dung dịch muối đồng thì nó tách đồng ra khỏi dung dịch, tạo thành lớp đồng bám trên thỏi than nối với cực âm.
Dòng điện có tác dụng sinh lí khi đi qua cơ thể người và động vật.
Hướng dẫn về nhà:
-Học thuộc ghi nhớ
-Làm BT trong SBT.
-Ôn tập từ bài 17  23 (lý thuyết và bài tập), chuẩn bị kiểm tra 1 tiết.
- Ôn tập chương SGK/85 từ câu 1-6 và câu 1-5 trang 86